Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Perseus.
The word sol�� could not be parsed. Trying a normal dictionary lookup:
No entries found. Showing closest matches:
Hĭĕrŏsŏlyma, ōrum, n. (secondary forms;
- I. v. infra), = Ἱεροσόλυμα, the city of Jerusalem, in Palestine, Plin. 5, 14, 15, § 70; Cic. Fl. 28, 67 sq.; Tac. H. 2, 4; 5, 1; 8; 9; Suet. Ner. 40; id. Tit. 5; Flor. 3, 5, 30.
Also, fem. acc.: Hĭĕrŏsŏlymam, Flor. 3, 5, 30; cf. Vulg. Matt. 16, 21; Marc. 10, 32 sq.; Lact. Epit. 46, 7.
In neutr.: Hiĕrū̆-sălem, Prud. Psych. 811; Lact. de Pass. Chr. 25; and in many other eccl. fathers.
Also abbrev.: Sŏlyma, ōrum, n., Mart. 11, 65, 5, acc. to Tac.; so called from the Solymi, a people of Lycia, Tac. H. 5, 2 fin.; cf. Plin. 5, 27, 24, § 94.
- II. Derivv.
- A. Hĭĕrŏsŏlymārĭus, a, um, adj., of or belonging to Jerusalem; a surname given to Pompey after taking Jerusalem: ut sciat hic noster Hierosolymarius traductor ad plebem, Cic. Att. 2, 9, 1.
- B. Hĭĕrŏsŏ-lymītānus, a, um, adj., of Jerusalem: regnum, Aug. Civ. Dei, 17, 21.
Sŏly-mus, a, um, adj., pertaining to Jerusalem: leges, i. e. of the Jews, Juv. 6, 544.
Sălŏmon (Sŏlŏmon), ōnis, m., = Σαλωμών, Σαλομών, Σολομών [[??]], Solomon, son of David, Prud. Hamart. 581; Juvenc. 2, 717; Alcim. 6, 387; Lact. 4, 16.
Hence,
- A. Sălŏmōnĭus (Sŏlŏm-), a, um, adj., of or belonging to Solomon, Solomon’s: templum, Lact. 4, 13 fin.; also called saxa, Prud. Apoth. 512.
- B. Să-lŏmōnĭăcus, a, um, adj. (poet.), of Solomon, Solomon’s: templum, Sid. poët. Ep. 4, 18; Ven. Carm. 1, 11, 1.
sōl, sōlis, m. [Sanscr. svar, shine; cf. Gr. Σείριος, σείρ, σέλας, Ἑλένη; and Lat. serenus].
- I. Sing., the sun, as a heavenly body.
- A. In gen.: tempora duorum generum sunt, unum annale, quod sol circuitu suo finit, Varr. R. R. 1, 27: solis cursus lunaeque meatus, Lucr. 5, 77: annum ad cursum solis accommodavit, Suet. Caes. 40: liquidi fons luminis aetherius sol, Lucr. 5, 282: quid potest esse sole majus? Cic. Ac. 2, 26, 82: illud dubium esse nulli potest quin arcus imago solis sit, Sen. Q. N. 1, 3, 11.
- B. Esp.
- 1. Sol oriens or solis ortus, the east, as a quarter of the heavens: spectant in septemtrionem et orientem solem, Caes. B. G. 1, 1; 5, 13; 7, 69; cf.: a sole exoriente supra Maeotis paludes, Cic. poët. Tusc. 5, 17, 49: si illud signum solis ortum conspiceret, id. Cat. 3, 8, 20: facem stellae ab ortu solis ad occidentem porrigi visam, Liv. 29, 14, 3: ab ortu solis flare venti, id. 25, 27, 6.
- 2. Sol occidens or solis occasus, the west: alterum (litus) vergit ad solem occidentem, Caes. B. G. 5, 13: laborant ut spectent sua triclinaria ad solem occidentem, Varr. R. R. 1, 13 fin.: spectat inter occasum solis et septemtriones, north-west, Caes. B. G. 1, 1: quae (pars insulae) est propius solis occasum, id. ib. 4, 28.
Cf. poet.: sub sole cadente, Manil. 4, 791.
In phrases, sol is often omitted by ellipsis: unde sol oritur oriens nuncupatur aut ortus; quo demergitur occidens vel occasus, Mel. 1, 1 init.; v. orior, ortus, occĭdo.
- 3. Sol oriens or sol (solis) ortus = sunrise; sol occidens or solis (sol) occasus = sunset: qui solem nec occidentem umquam viderint, nec orientem, Cic. Fin. 2, 8, 23: sole orto Gracchus copias educit, Liv. 24, 15, 1: prius orto Sole, Hor. Ep. 2, 1, 113: certi solis lunaeque et ortus et occasus sunt, Liv. 44, 37, 7: numquam ab orto sole ad occidentem … a curiā abscessit, id. 27, 50, 4: ut, equis insidentes, solis ortu cursum in quemdam locum dirigerent, Val. Max. 7, 3, 2 ext.: solis occasu, Caes. B. G. 1, 50; Liv. 24, 17, 7: ad (sub) solis occasum, towards sunset, Caes. B. G. 5, 8; 2, 11: in occasum declivi sole, Plin. 8, 50, 76, § 203.
Poet.: surgente a sole, Hor. S. 1, 4, 29.
For sol occasus, v. occidere, and Plaut. Men. 2, 3, 87 (ante solem occasum); id. ib. 5, 7, 35 (ad solem occasum); cf.: ab exortu ad occasum perstare contuentis solem, Plin. 7, 2, 2, § 22.
- 4. To designate a clime, country, etc., as eastern or southern (post-Aug.): ille Liberi currus triumphantem usque ad Thebas a solis ortu vehat, Sen. Vit. Beat. 25, 4: terminos civitatis nostrae cum sole metimur, id. Ot. Sap. 4 (31), 1. it tamen ultra oceanum solemque, id. Ep. 94, 63: sub alio sole, in another clime, Manil. 4, 171; cf.: ut sua orientis occidentisque terminis finiat (sc. solis), Sen. Ep. 92, 32.
- 5. Trop., of a great good or a great man: sol excidisse mihi e mundo videtur, Cic. Att. 9, 10, 3: solem e mundo tollere videntur qui, etc., id. Lael. 13, 47: P. Africanus, sol alter (with sole geminato), id. N. D. 2, 5, 14; cf. Hor. S. 1, 7, 24: neque mundum posse duobus solibus regi, neque orbem, etc., Just. 11, 12.
- 6. Prov.: et sceleratis sol oritur, Sen. Ben. 4, 26, 1; cf.: qui solem suum oriri facit super bonos et malos, Vulg. Matt. 5, 45: nondum omnium dierum sol occidit (Germ. Es ist noch nicht aller Tage Abend) = there are more days yet to come, sc. when the tables may be turned, Liv. 39, 26, 9.
- C. The poets reckon time in many ways by the movement, etc., of the sun: bis me sol adiit gelidae post frigora brumae, two years, Ov. Tr. 4, 7, 1: donec sol annuus omnes conficeret metas, within a year, Stat. Achill. 1, 455; cf. Nemes. Cyn. 122: octavo lumine solis, on the eighth day, Lucr. 6, 1195: sol septimus, Juv. 15, 44: cum sol Herculei terga leonis adit, in midsummer, Ov. A. A. 1, 68: O sol Pulcher, O laudande (= dies; sc. Augusti reditus), Hor. C. 4, 2, 46; cf. id. S. 1, 9, 72: supremo sole, at noon, id. Ep. 1, 5, 3: sub medium solem, Manil. 4, 651; cf. id. 4, 593: sol abit, it is growing late, Plaut. Merc. 5, 2, 32; cf.: a primo ad ultimum solem, all day long, Amm. 14, 6, 10.
- D. Transf., the sun, sunlight, sunshine, heat of the sun: ager soli ostentus, exposed to the sun, Cato, R. R. 6: sarmenta imponito quae frigus defendant et solem, id. ib. 48 (49): uvas ponite in sole biduum, id. ib. 112 (113): sol semper hic est a mani ad vesperum, Plaut. Most. 3, 2, 80: quin exta inspicere in sole etiam vivo licet, id. Aul. 3, 6, 29: nec res posse in sole videri, ni, etc., Lucr. 5, 292: nunc quidem paululum a sole, out of the sun, Cic. Tusc. 5, 32, 92: cum in sole ambulem, id. de Or. 2, 14, 60: apricatio in illo Lucretino tuo sole, id. Att. 7, 11, 1; cf. id. ib. 12, 6, 1: iter in calescente sole factum erat, Liv. 44, 36 init.: torrente meridiano sole, id. 44, 38: ex vehementi sole, id. 28, 15, 11: urente assiduo sole, id. 44, 33 fin.: ut veniens dextrum latus aspiciat sol, light of the morning sun, Hor. Ep. 1, 16, 6: reformidant insuetum lumina solem, Ov. P. 3, 4, 49; cf.: nam et solem lumina aegra formidant, Sen. Vit. Beat. 20, 6: adversi solis ab ictu, sunstroke, Ov. M. 3, 183: altera (spelunca) solem non recipit, Sen. Ep. 55, 6: sole correptis, Plin. 29, 6, 38, § 119: pisces, quos sole torreant, id. 7, 2, 2, § 30: siccatur in sole, id. 19, 1, 3, § 16: in agmine (Caesar) anteibat capite detecto, seu sol seu imber esset, Suet. Caes. 57: patiens pulveris atque solis, Hor. C. 1, 8, 4.
And trop.: in solem ac pulverem procedere, or producere, into heat and dust, i. e. into practical life (opp. umbra eruditorum), Cic. Brut. 9, 37; id. Leg. 3, 6, 14.
In a similar sense: cedat stilus gladio, umbra soli, Cic. Mur. 14, 30.
Prov.: clarior quam solis radii, Plaut. Mil. 1, 1, 2: sole ipso est clarius, Arn. 1, n. 47; cf. the class. luce clarius, and: cum id solis luce videatur clarius, Cic. Div. 1, 3, 6.
- II. Plur.
- A. Suns, images of the sun (class.): neque pauci neque leves sunt qui se duo soles vidisse dicant, Cic. Rep. 1, 10, 15: Albae duos soles visos ferebant, Liv. 28, 11, 3: et rursus plures soles simul cernuntur, Plin. 2, 31, 31, § 99: quid eas vocem? imagines solis? Historici soles vocant, et binos ternosque adparuisse memoriae tradunt, Sen. Q. N. 1, 11, 2.
- B. Poet. = days (v. I. C.): nec tamen illis solibus ulla comparebat avis, Lucr. 6, 1219: saepe ego longos Cantando puerum memini me condere soles, to spend the long summer days in singing, Verg. E. 9, 52: tres soles … Erramus, id. A. 3, 203; cf. Sil. 3, 554: Bajani soles, the sunny days of Bajœ, Mart. 6, 43, 5: O soles! id. 10, 51, 6: soles fulsere quondam tibi candidi, Cat. 8, 3, 8: soles occidere et redire possunt, id. 5, 4: longis solibus, Stat. Th. 5, 460: solibus arctis, short winter days, id. S. 1, 3, 88.
So, to describe certain seasons: solibus hibernis … gratior, than the sun in winter, Ov. M. 13, 793: si numeres anno soles et nubila toto, the sunny and cloudy days, id. Tr. 5, 8, 31.
- C. Light or heat of the sun (poet. and in postAug. prose; cf. D. supra): pars terrai perusta solibus assiduis, Lucr. 5, 253; cf. Ov. H. 5, 112: pluviis et solibus icta, Lucr. 6, 1101: quae carent ventis et solibus, i. e. are buried, Hor. Epod. 16, 13; 2, 41: et soles melius nitent, id. C. 4, 5, 8; cf. id. Ep. 1, 10, 17: ex imbri soles Prospicere … poteris, Verg. G. 1, 393: inque novos soles audent se gramina tuto Credere, id. ib. 2, 332; similarly, Ov. F. 4, 404; Stat. Th. 1, 363; 4, 421; 4, 831: tum blandi soles, Ov. F. 1, 157: frigore soles juvant, id. R. Am. 405; so Mart. 10, 42: Romulus et frater … Solibus et campo corpora nuda dabant, Ov. F. 2, 366: aequora semper solibus orba tument, id. P. 1, 3, 54: solibus rupta glacies, Juv. 4, 43: geminā pereunt caligine soles, Stat. Th. 5, 154: aestivos quo decipis aere soles? id. S. 4, 4, 19: tacent exhausti solibus amnes, id. Th. 3, 2, 59; 4, 56; Mart. 10, 12, 7; 8, 14, 4; 14, 28; Ov. M. 1, 435: cura soles assiduo quaerendi, Plin. 26, 3, 8, § 16: perpeti soles, id. 36, 22, 45, § 162: evitatis solibus, id. 28, 12, 50, § 186: (sal) siccatur aestivis solibus, id. 31, 7, 39, § 73: merguntur in aquam solibus tepefactam, id. 19, 1, 3, § 17: nec campi minus soles accipiunt, id. 17, 4, 3, § 29: sarculatio novos soles admittit, id. 18, 21, 50, § 184; cf. id. 12, 5, 11, § 23; 12, 7, 14, § 26: aurea pellebant tepidos umbracula soles, Ov. F. 2, 311: dum patula defendimus arbore soles, Stat. S. 3, 1, 70.
Very rarely of the sun’s revolution, without reference to light or heat: quae via soles praecipitet, Stat. Th. 6, 362.
In class. prose sometimes solis ardores, with the force of the poet. soles: et nimios solis defendit ardores, Cic. Sen. 15, 53; cf.: propter nimios solis ardores, Sen. Ep. 90, 17.
- III. Sol, the Sun-god.
- A. Lit.
- a. The ancient Italian deity Sol, represented as driving the four-horse sun-chariot from east to west; later identified with the Greek Helios, and hence often called Titan or Phœbus by the poets: signi dic quid est? Cum quadrigis Sol exoriens, Plaut. Am. 1, 1, 269: Sol … aeternam suscepit lampada mundi, Lucr. 5, 402: rapax vis Solis equorum, id. 5, 402: quod magni filia Solis eram, Ov. R. Am. 276; id. M. 14, 346: Solis currus, id. P. 4, 6, 48: secundum (invocabis) Solem et Lunam, Varr. R. R. 1, 1 med.: grates tibi ago, summe Sol, Cic. Rep. 6, 9, 9: Sol Phaëthonti filio facturum se esse dixit quidquid optasset, id. Off. 3, 25, 94: Quid? illum filium Solis nonne patris ipsius luce indignum putas? id. Tusc. 3, 12, 26: qui Solem aurigando aequiperare existimaretur, Suet. Ner. 53: Solis colossus Rhodi, Plin. 34, 7, 18, § 41; 34, 8, 19, § 63.
Comic.: credo edepol equidem dormire Solem atque adpotum probe, Plaut. Am. 1, 1, 129.
- b. The Phœnician sun-god Heliogabalus (Elagabal), whose worship was introduced by the later emperors (Aurelianus, Heliogabalus): ad templum Heliogabali tetendit … et Romae Soli templum posuit, Vop. Aur. 25; cf. id. ib. 4; 14; 35; 39; Lampr. Heliog. 1; 3; afterwards called Sol Invictus, whose birthday, acc. to the Calendar. Const., was celebrated December 25th; cf. Julian. Or. 4, p. 156.
- c. Of the sun-worship of other nations: (Germani) deorum numero ducunt Solem et Vulcanum et Lunam, Caes. B. G. 6, 21; cf.: rex regum, frater Solis et Lunae, of the king of Persia, Amm. 17, 5, 3.
- B. The sun-god as emblem of omniscience: non potuit reperire, si ipsi Soli quaerundas dares, lepidiores ad hanc rem quam ego dabo, Plaut. Mil. 3, 1, 206: meliorem neque tu reperis, neque Sol videt, id. Stich. 1, 2, 53: at vigiles mundi … Sol et Luna, Lucr. 5, 1435: si hoc uno quicquam Sol vidisset iniquius, Cic. Off. 2, 8, 28: O Solem ipsum beatissimum, qui antequam se abderet fugientem vidit Antonium, id. Phil. 14, 10, 27: Solem consule, qui late facta diurna videt, Ov. F. 4, 582: quis Solem fallere possit? id. A. A. 2, 573; cf. Plaut. Bacch. 2, 3, 21; Sen. Herc. Fur. 595.
Hence represented as betrayer of conspiracies: propiusque honos Boli, qui occulta conjurationis retexisset, Tac. A. 15, 74; to him was commended the detection of murderers, in inscriptions over the slain: SOL, TIBI COMMENDO QVI MANVS INTVLIT EI, Inscr. Orell. 4791: SOL, TV INDICES EIVS MORTEM, ib. 4792.
- C. Poet., to describe the times of the day: solverat flagrantes Sol pronus equos, = it was night, Stat. Th. 3, 408: Sol operum medius summo librabat Olympo Lucentes, ceu staret, equos, = it was mid-day, id. ib. 5, 85.
- IV. In gen., solis as an appellation.
- A. DIES SOLIS, Sunday (late Lat.), Inscr. Orell. 508.
- B. Solis gemma, a precious stone, Plin. 37, 10, 67, § 181.
- C. Solis insula, off the coast of Gedrosia, Plin. 6, 22, 24, § 86; 6, 23, 26, § 97.
- D. Solis fons, in Marmorica, Curt. 4, 7, 22; Mela, 1, 8, 1; Plin. 5, 5, 5, § 31.
- E. Solis promunturium, in Africa, Plin. 5, 1, 1, § 9.
- F. Solis oppidum, a town in Ægina, Plin. 5, 9, 11, § 61.
sōlācĭŏlum (sōlāt-), i, n. dim. [solacium], a little comfort or solace: sui doloris, Cat. 2, 7.
sōlācĭum (sōlāt-), ii, n. [solor],
- I. a soothing, assuaging; a comfort, relief, consolation, solace (class.; used equally in sing. and plur.): et vigilantibus hinc aderant solacia somni, Lucr. 5, 1405: permulcent animos solacia vitae, id. 5, 21; 6, 4: haec sunt solacia, haec fomenta summorum dolorum, Cic. Tusc. 2, 24, 59: oblectamenta et solacia servitutis, id. Verr. 2, 4, 60, § 134: perfugium ac solacium praebere, id. Arch. 7, 16: praebere solacia, Ov. Tr. 4, 10, 117: id solacio est, Plaut. Am. 2, 2, 13; Caes. B. C. 1, 22 fin.: vacare culpā magnum est solacium, Cic. Fam. 7, 3, 4: me ipse consolor et maxime illo solacio, quod, etc., id. Lael. 3, 10: frui solacio, id. Prov. Cons. 7, 16 (corresp. to consolari): uti solacio, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 26: nosque malo solacio, sed non nullo tamen, consolamur, Cic. Fam. 4, 6, 1: alicui solacia dare, id. Brut. 3, 11: magnum afferret mihi aetas ipsa solacium, id. Lael. 27, 104: surdae adhibere menti, Ov. M. 9, 654: dicere, id. ib. 10, 132; 11, 329; id. P. 4, 11, 17: hoc sibi solacii proponebant, quod, etc., Caes. B. G. 7, 15: cujus luctus nullo solacio levari potest, Cic. Phil. 9, 5, 12: solacia luctus Exigua ingentis, Verg. A. 11, 62: egregium solacium suae morti invenire, Liv. 25, 16, 20: afficere aliquem solacio, Tac. A. 3, 24: adulescentulos sacerdotiis in solacium recolere, id. H. 1, 77: cineri atque ossibus alicujus solacium reportare, i.e. an atonement, Cic. Verr. 2, 5, 49, § 120; cf.: tumulo solacia posco, Ov. M. 7, 483: vos et liberos Germanici et nos parentes justis solaciis afficite, Tac. A. 3, 12; Phaedr. 1, 9, 8; Luc. 2, 91; 8, 469; Stat. Th. 1, 596; Just. 1, 8, 9: solacium annonae, Cic. Agr. 2, 29, 80; Val. Max. 4, 8, 2 ext.; Spart. Hadr. 9 fin.; Tac. A. 15, 39.
Poet.: aves, solacia ruris, consolers (because they cheer the laborers with their singing), Ov. F. 1, 441; cf.: (musae) solacia frigida, id. P. 4, 2, 45: dicta, duri solacia casus, Verg. A. 6, 377.
- II. In jurid. Lat., a compensation, indemnification: solacium pro aliquā re alicui praestare, Dig. 8, 4, 13: solacium certum ei constitutum est, ib. 26, 7, 33 fin.
sōlāgo, ĭnis, f. [sol], a plant, called also heliotropium, App. Herb. 49 and 63.
sōlāmen, ĭnis [solor], a comfort, relief, solace, consolation (poet. for the class. solacium): solamen mali, Verg. A. 3, 661; 10, 493; 10, 859; Luc. 7, 181; Val. Fl. 3, 319; 4, 443; Sen. Med. 539; id. Herc. Fur. 1090.
sōlāmentum, i, n. [solor], a relief, consolation, mitigation (late Lat.), Paul. Nol. Carm. 18, 343.
sōlānum, i, n., a plant, called also strychnos, nightshade, Plin. 27, 13, 108, § 132; Cels. 2, 33; 3, 18; 5, 26.
Sōlānus, i (sc. ventus), m. [sol], the east wind, Vitr. 1, 6 med.; usually called Subsolanus, q. v.
sōlāris, e, adj. [sol], of or belonging to the sun, sun-, solar (not ante-Aug.): lumen, Ov. Tr. 5, 9, 37: arcus solares lunaresque sunt, Sen. Q. N. 1, 10 fin.: circulus, Plin. 2, 23, 21, § 86: pars piceae, sunny, towards the sun, id. 16, 12, 23, § 57: herba, i.e. a plant, called also heliotropium, Cels. 5, 27, 5.
1. sōlārĭum, ii, n. [sol].
- I. (Sc. horologium, which is expressed in Plin. 7, 60, 60, § 213.) A sundial: solarium dictum id, in quo horae in sole inspiciebantur, etc., Varr. L. L. 6, § 4 Müll.: ut illum Di perdant, primus qui horas repperit, Quique adeo primus statuit hic solarium, Plaut. Fragm. ap. Gell. 3, 3, 5; cf. Becker, Gallus, 2, p. 301 sq. (2d ed.): venter erat solarium, Aquil. ib. 3, 3, 4.
- B. Transf.
- 1. Ad solarium, a much-frequented place in the Forum where the sundial stood, Cic. Quint. 18, 59; Auct. Her. 4, 10, 14.
- 2. A clock in gen. (even a water-clock): cum solarium aut descriptum aut ex aquā contemplere, Cic. N. D. 2, 34, 87; cf. Censor. de Die Nat. 23 fin.
- II. A part of the house exposed to the sun, a flat house-top, a terrace, balcony, or the like, Plaut. Mil. 2, 3, 69; 2, 4, 25; Aug. ap. Macr. S. 2, 4; Suet. Ner. 16; id. Claud. 10; Pall. Mai, 11, 1; Vulg. 2 Reg. 16, 22; id. Jos. 2, 6; Dig. 8, 2, 17; Inscr. Orell. 3303; 4240; Isid. Orig. 15, 3 al.; cf. Becker, Gallus, 2, p. 200 sq. (2d ed.).
Also on sepulchral monuments, Inscr. Orell. 4536.
2. sŏlārium, ii (sc. vectigal), n. [solum], a ground-rent, Dig. 43, 8, 2, § 17; 7, 1, 7, § 2; 13, 7, 17; 30, 1, 39, § 5; Inscr. Orell. 39; cf. Becker, Antiq. 3, 2, p. 121, n. 614.
sōlārĭus, a, um, adj., v. 1. solarium init.
sōlātĭŏlum, v. solaciolum.
sōlātĭum, v. solacium.
sōlātor, ōris, m. [solor], a comforter, consoler (poet. and very rare): ipse ego solator, Tib. 1, 3, 15: mitis lugentum, Stat. S. 5, 5, 40.
sōlātus, a, um, adj. [sol], sunburned, sunstruck; subst. masc.: solatis, id est sole correptis, prosunt, Plin. 29, 6, 38, § 118; cf. neutr.: solatum, genus morbi maxime a rusticantibus dicitur, cujus meminit etiam Afranius, a sunstroke, Fest. pp. 300 and 301 Müll.
†† soldūrĭi, ōrum, m. [Celtic], retainers or vassals of a chieftain: devoti, Caes. B. G. 3, 22.
soldus, a, um, v. solidus init.
sŏlĕa, ae, f. [solum].
- I. A slipper consisting of a sole fastened on by a strap across the instep, a sandal: omnia ferme id genus, quibus plantarum calces tantum infimae teguntur, cetera prope nuda et teretibus habenis vincta sunt, soleas dixerunt, nonnumquam voce Graecā crepidulas, Gell. 13, 21, 5 (worn by men in the house only: considered as a mark of effeminacy if worn out of doors): NEIVE QVIS IN POPLICO LVCI PRAETEXTAM NEIVE SOLEAS HABETO, Lex in Marin. Fratr. Arv. p. 569; cf. Hor. S. 1, 3, 128; and v. soleatus: ut vendat soleam dimidiatam, Lucil. ap. Gell. 3, 14, 10; cf. Plaut. Cas. 3, 5, 63; id. Truc. 2, 5, 26; Prop. 2, 29 (3, 27), 40; Ov. A. A. 2, 212; Plin. 34, 6, 14, § 31; Pers. 5, 169; Juv. 6, 612; Mart. 14, 65, 1.
These sandals were taken off on reclining at table, and resumed after the meal: deme soleas: cedo, bibam, Plaut. Truc. 2, 4, 16: cedo soleas mihi: auferte mensam, id. ib. 2, 4, 12: deponere soleas, Mart. 3, 50, 3: poscere soleas, Hor. S. 2, 8, 77; Sen. Contr. 4, 25 med.: soleas festinare, to put on in haste, Sall. H. 1, 105 Dietsch; cf. Becker, Gallus, 3, p. 130 sq.
- II. Transf., of things of a like shape.
- A. A kind of fetter: ligneae, Cic. Inv. 2, 50, 149; Auct. Her. 1, 13, 23.
- B. A kind of shoe for animals (not nailed on, like our horseshoes, which were unknown to the ancients, but drawn on and taken off again when not needed), Cat. 17, 26; Col. 6, 12, 2; Veg. 4, 9, 2 and 4; Suet. Ner. 30 fin.; Plin. 33, 11, 49, § 140.
- * C. A kind of oil-press, Col. 12, 50, 6.
- D. A kind of fish, a sole: Pleuronectes solea, Linn.; Ov. Hal. 124; Col. 8, 16, 7; Plin. 9, 15, 20, § 52; 32, 9, 32, § 102.
In a lusus verbb. with signif. I., Plaut. Cas. 2, 8, 59.
- E. A sill: solea, ut ait Verrius, est non solum ea, quae solo pedis subicitur sed etiam pro materiā robusteā, super quam paries craticius exstruitur, Fest. pp. 300 and 301 Müll.
- * F. The sole of the foot of animals, Veg. 1, 56, 31.
* sŏlĕāris, e, adj. [solea], like a sole or sandal, sandal-shaped: cella, Spart. Car. 9.
sŏlĕārĭus, ii, m. [solea], a sandal-maker, Plaut. Aul. 3, 5, 40; Inscr. Orell. 4085.
sŏlĕātus, a, um, adj. [solea], wearing sandals, having sandals on (if of a man and in public, a mark of effeminacy; v. solea): stetit soleatus praetor populi Romani cum pallio purpureo tunicāque talari, mulierculā nixus, Cic. Verr. 2, 5, 33, § 86; cf. id. Pis. 6, 13; Castric. ap. Gell. 13, 21, 1; Afran. ap. Non. 207, 32; Sen. Ira, 3, 18, 3; Petr. 27, 2; Mart. 12, 83, 6.
sōlemnis (sōlennis), sōlemnĭtas, sōlemnĭtus, v. sollenn-.
† sōlēn, ēnis, m., = σωλήν, a kind of seamussel, the razor-fish: Solen, Linn.; Plin. 32, 11, 53, § 151; 10, 69, 88, § 192; 11, 37, 52, § 139.
sōlennis, sōlennĭtas, sōlennĭ-tus, v. sollenn-.
sŏlĕo, ĭtus, 2 (pres. solinunt, for solent, acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162 Müll.; perf. solui, Cato and Enn. acc. to Varr. L.L. 9, § 107: soluerint, Cael. ap. Non. 509, 2: soluerat, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 872 P.; or H. 2, 55 Dietsch; no fut., v. Neue, Formenl. 2, 591; 609), v. n. [cf. suesco].
- I. In gen., to use, be wont, be accustomed (cf. assuesco).
- (α) With inf. (so most freq.); act.: qui mentiri solet, pejerare consuevit, Cic. Rosc. Com. 16, 46: ruri crebro esse soleo, Ter. Hec. 2, 1, 18: nihil ego in occulto agere soleo, Plaut. Trin. 3, 2, 86: hi (servi) solent esse eris utibiles, id. Most. 4, 1, 2; id. Capt. 3, 1, 23: nam vi depugnare sues stolidi soliti sunt, Enn. ap. Fest. p. 317 Müll. (Ann. v. 109 Vahl.): quaerunt in scirpo, soliti quod dicere, nodum, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Sat. v. 46 Vahl.): qui (paterā) Pterela potitare rex solitus est, Plaut. Am. 1, 1, 105; 1, 1, 263: quā (consuetudine) solitus sum uti, Cic. de Or. 1, 30, 135: soliti prandere, Hor. S. 2, 3, 245: (cum Thucydides), id quod optimo cuique Athenis accidere solitum est, in exsilium pulsus esset, Cic. de Or. 2, 13, 56 et saep.; often solitus eram = solebam, Sall. C. 50, 1; id. J. 4, 7; Liv. 38, 1, 7 al.
- (β) With inf. pass.: majore operā ibi serviles nuptiae, quam liberales etiam, curari solent, Plaut. Cas. prol. 74: verum illud verbum est, vulgo quod dici solet, Ter. And. 2, 5, 15; cf. id. Heaut. 3, 2, 9: unde videri Danaum solitae naves, Verg. A. 2, 462: ad haec illa dici solent, Cic. Rep. 3, 16, 26: permirum mihi videri solet, id. ib. 5, 5, 7: si (domus) alio domino solita est frequentari, id. Off. 1, 39, 139: quod spernerentur ab iis a quibus essent coli soliti, id. Sen. 3, 7: ut solet fieri, Curt. 3, 8, 20; 4, 3, 7: ut fieri solet, Lact. 1, 15, 2 et saep.
- (γ) Without inf.: cave tu idem faxis, alii quod servi solent, Plaut. As. 2, 1, 8: me dico ire, quo saturi solent, id. Curc. 2, 3, 83: artior, quam solebat, somnus complexus est, Cic. Rep. 6, 10, 10: Pl. Nugas garris. Cu. Soleo, Plaut. Curc. 5, 2, 6: ita ego soleo, id. Men. 1, 2, 31: sic soleo, Ter. Ad. 5, 7, 25; cf. id. Eun. 2, 2, 48: eodem pacto ut comici servi solent, Coniciam in collum pallium, Plaut. Capt. 4, 1, 11: credo jam, ut solet, Jurgabit, Ter. Ad. 1, 1, 54: agedum, ut soles, id. Phorm. 5, 3, 1; cf.: ut solitus es, Plaut. Trin. 3, 2, 25: cum audissem Antiochum, ut solebam, Cic. Fin. 5, 1, 1: quod plerumque in atroci negotio solet, Sall. C. 29, 2: quod prava ambitio solet, id. J. 96, 3: ut solebat, Amm. 16, 11, 15: cum quaedam in collibus, ut solet, controversia pastorum esset orta, Cic. Clu. 59, 161; Sall. J. 15, 5; 25, 3; Curt. 4, 1, 24.
So often with Plautus in the part. pres.: Di. Mala femina es. As. Solens sum: ea est disciplina, that’s my way, Plaut. Truc. 1, 2, 29; cf. id. Am. 1, 1, 43: lubens fecero et solens, id. Cas. 5, 1, 14: ego abscessi solens Paulum ab illis, id. Ep. 2, 2, 53.
- II. In partic., to have intercourse with, in mal. part. (rare): viris cum suis praedicant nos solere; Suas pellices esse aiunt, Plaut. Cist. 1, 1, 38; Cat. 113, 1.
Hence, sŏlĭtus, a, um, P. a., in a passive sense (which one is used to, or which usually happens), wonted, accustomed, usual, habitual, ordinary (freq. since the Aug. per.; not in Cic. or Cæs.; cf. consuetus); absol.: solito membra levare toro, Tib. 1, 1, 44: ad solitum rusticus ibit opus, Ov. F. 4, 168: cunctantibus solita insolitaque alimenta deerant, Tac. H. 4, 60: chori, Prop. 1, 20, 46: locus, Ov. M. 4, 83: torus, Tib. 1, 1, 44: ars, id. 1, 9, 66: artes, Ov. M. 11, 242: virtus, Verg. A. 11, 415: mos, Ov. H. 21, 127; id. P. 3, 1, 165: honores, Tac. A. 3, 5: inertia Germanorum, id. G. 45: exercitationes, Suet. Tib. 13 et saep.
With dat.: armamenta Liburnicis solita, Tac. H. 5, 23; cf. in the foll.
Hence, subst.: sŏlĭtum, i, n., the customary, what is usual: hostibus gratiam habendam, quod solitum quicquam liberae civitatis fieret (opp. res desueta), a usual thing in a free state, Liv. 3, 38, 9: proinde tona eloquio, solitum tibi! according to your custom, Verg. A. 11, 383: ultra solitum, Tac. A. 4, 64, 1.
In plur.: parentum neces aliaque solita regibus ausi, Tac. H. 5, 8 fin.; cf.: praeter solita vitiosis magistratibus, Sall. Fragm. ap. Non. 314, 23: si quando aliquid ex solito variaret, Vell. 2, 41, 3: nescio quā praeter solitum dulcedine laeti, Verg. G. 1, 412; so, praeter solitum, Hor. C. 1, 6, 20: supra solitum, Sen. Ben. 6, 36, 1; and esp. freq. with a comparative in the abl. comp. solito: solito formosior Aesone natus, more than usually handsome, Ov. M. 7, 84; so, solito uberior, id. ib. 9, 105: blandior, id. A. A. 2, 411: exactior, Suet. Tib. 18: frequentiores, id. ib. 37: velocius, Ov. M. 14, 388: citius, id. F. 5, 547: plus, id. H. 15, 47; Liv. 24, 9: magis, id. 25, 7.
sōlers, sōlerter, and sōlertĭa, v. sollers, etc.
Soletum, i, n., a town in Calabria, Plin. 3, 11, 16, § 101.
Sŏli (collat. form Soloe, Mel. 1, 13, 2; Plin. 5, 27, 22, § 92), ōrum, m., = Σόλοι.
- I. A town of Cilicia, afterwards called Pompeiopolis, now Mezetli, Cic. Leg. 2, 16, 41; Liv. 33, 20, 4; 37, 56, 8.
Hence, Sŏleus, ei, m., = Σολεύς, of Soli: Milon, Plin. 35, 11, 40, § 146.
- II. A town of Cyprus, now Solia, Plin. 5, 31, 35, § 130 (Jan. Soloe).
sŏlĭar, āris, n. [solium], a covering for the feet, Varr. ap. Non. 3, 25; Fest. s. v. solla, pp. 298 and 299 Müll.
* sōlĭcănus, a, um, adj. [solus-cano], singing alone: Musae, Mart. Cap. 2, § 127.
sōlĭcātĭo, ōnis, f. [sol], a sunning, a transl. of the Gr. ἡλίωσις (late Lat.), Cael. Aur. Tard. 4, 2, 18.
sōlĭcĭtātio, sōlĭcĭto, sōlĭcĭtus, etc., v. soll-.
sŏlĭdāmen, ĭnis, n. [solido], that which makes firm or solid, a strengthener (late Lat.), Ven. Carm. 6, 2, 115.
sŏlĭdāmentum, i, n. [solido], that which makes firm or solid, a strengthener (late Lat.): corporis (ossa), Lact. Opif. Dei, 7 init.
sŏlĭdātĭo, ōnis, f. [solido], a making firm or solid; a fastening, strengthening, Vitr. 5, 3, 3; 7, 1, 7.
* sŏlĭdātrix, īcis, f. [solidator], she that makes firm or solid, a strengthener: ossium, Arn. 4, 131.
sŏlĭdē, adv., v. solidus fin.
sŏlĭdesco, ĕre, v. inch. n. [solidus], to become firm, solid, whole (post-Aug. and very rare): moles sub aquā, Vitr. 2, 6, 1: rupta cartilago, to unite, grow together, Plin. 11, 37, 87, § 216.
sŏlĭdĭ-pēs, pĕdis, adj. [solidator]; of animals whose feet are not cloven, solid-footed, whole-hoofed, Plin. 10, 65, 84, § 184; 10, 73, 93, § 199; 11, 37, 45, § 128.
sŏlĭdĭtas, ātis, f. [solidator].
- I. Lit., solidness, solidity (good prose), Cic. Fin. 1, 6, 17; id. N. D. 1, 19, 49; 1, 38, 105; id. Univ. 5, 13; Pall. Mai, 9, 1.
- II. Transf. (post-Aug.).
- A. Thickness, Pall. 1, 6, 9; id. Febr. 17, 5.
- B. Solidity, firmness, Vitr. 2, 6; 2, 8.
Hence, plur. concr.: soliditates, firm or solid masses, Vitr. 7, 3, 7.
- C. In jurid. Lat., the whole, entirety (opp. a share, part): possessionis, etc., Cod. Just. 4, 52, 2; 11, 35, 2; App. Trism. p. 288 Bip.: hereditas universorum soliditas singulorum, Ambros. Psa. 118, Serm. 14, 41.
sŏlĭdo, āvi, ātum, 1, v. a. [solidator], to make firm, dense, or solid; to make whole or sound; to strengthen, fasten together (not ante-Aug., and for the most part only in the pass.; cf.: compono, reficio, stabilio).
- I. Lit.: (area) cretā solidanda, Verg. G. 1, 179: locus fistucationibus solidetur, Vitr. 7, 1: terra aëre, id. 2, 3 fin.: aedificia sine trabibus, Tac. A. 15, 43; cf. muri, id. H. 2, 19: ossa fracta, Plin. 28, 16, 65, § 227; Plin. Ep. 8, 20, 4; cf.: hi (nervi) incisi solidantur, Plin. 11, 37, 88, § 218; 24, 16, 95, § 152: cartilago, Cels. 8, 6: fistulae stanno, Plin. 34, 17, 48, § 160 et saep.
Poet.: facies solidata veneno, i. e. against decay, Luc. 8, 691.
- II. Trop.
- A. To confirm, establish: rem Romanam, Aur. Vict. Caes. 33, 11: imperium Romanum ex diuturnā convulsione solidatum, Auct. Pan. ad Const. 1: illud etiam constitutione solidamus, ut, etc., establish, ordain, Cod. Th. 15, 9, 1.
- B. To unite: viro uxorem unius corporis compage, Lact. Epit. 6.
- C. To correct: rationes, Ps.-Ascon. ap. Cic. Verr. 1, 36.
sŏlĭdus, a, um (contr. collat. form sol-dus, a, um, Hor. S. 1, 2, 113; 2, 5, 65), adj. [Sanscr. sarvas, all; Gr. ὅλος, whole; old Lat. sollus; cf. sollistimus], firm, dense, compact, not hollow, solid (class.).
- I. Lit.: individua et solida corpora (sc. ἀτόμοι), Cic. Fin. 1, 6, 18; cf. id. Div. 2, 67, 98: terra solida et globosa, id. N. D. 2, 39, 137: columna aurea (opp. extrinsecus inaurata), id. Div. 1, 24, 48; cf. cornua (opp. cava), Plin. 11, 37, 45, § 127: lapides, Sen. Q. N. 3, 25, 6: corpus, Ter. Eun. 2, 3, 27: paries vel solidus vel fornicatus, Cic. Top. 4, 22: sphaera solida atque plena, id. Rep. 1, 14, 22; cf.: crateres auro solidi, Verg. A. 2, 765: ex solido elephanto, id. G. 3, 26; id. A. 6, 69; 6, 552: aera, id. ib. 9, 809: telum solidum nodis, id. ib. 11, 553: vasa auro solida, Tac. A. 2, 33; 13, 10: solidum ex auro signum, Just. 39, 2, 5: nunc solida est tellus, quae lacus ante fuit, Ov. F. 6, 404; so, ripa, id. ib. 14, 49: sedes (opp. aër), id. ib. 2, 147: navis ad ferendum incursum maris solida, Sen. Ep. 76, 13: sit solidum quodcumque subest, Aus. Ed. 16, 12: solidus cibus, solid food, as opposed to fluid, Vulg. Heb. 5, 12.
Comp.: solidior caseus factus, Col. 7, 8, 4.
Sup.: solidissima materiaï corpora (opp. mollia), Lucr. 1, 565; 1, 951: tellus, Ov. M. 15, 262.
Subst.: sŏlĭdum, i, n., a solid substance, solidity: cum duae formae praestantes sint, ex solidis globus, ex planis autem circulus aut orbis, Cic. N. D. 2, 18, 47: nihil tangi potest, quod careat solido, id. Univ 4, 11; cf.: quae (species deorum) nihil concreti habeat, nihil solidi, nihil expressi, id. N. D. 1, 27, 75: inane abscindere soldo, Hor. S. 1, 2, 113; cf. id. ib. 2, 1, 78: fossa fit ad solidum, to the solid ground, to the bottom, Ov. F. 4, 821: finditur in solidum cuneis via, into the hard wood, Verg. G. 2, 79; 2, 231: neque fundamenta (amphitheatri) per solidum subdidit, Tac. A. 4, 62: solido procedebat elephas in pontem, on solid ground, Liv. 44, 5.
- B. Transf. (opp. to that which is divided, scattered, or in parts), whole, complete, entire (= integer, totus): usurā, nec eā solidā, contentus est, Cic. Att. 6, 1, 3: militia semestri solidum stipendium accipere, Liv. 5, 4: solida taurorum viscera, Verg. A. 6, 253: ut solidos hauriant (serpentes) cervos taurosque, Plin. 8, 14, 14, § 36: quibus solida ungula, id. 10, 63, 83, § 173: motus terrae quasdam (civitates) solidas absorbuit, Just. 30, 4, 3: ut decies solidum exsorberet, i. e. at once, in one draught, Hor. S. 2, 3, 240: decem annos solidos errasse, Varr. ap. Non. 405, 21; cf.: partem solido demere de die, Hor. C. 1, 1, 20: annus, Liv. 1, 19: hora, Juv. 11, 205: parum solidum consulatum explere, incomplete, Liv. 4, 8 fin.: vos, quibus … solidae suo stant robore vires, Verg. A. 2, 639.
As substt.
- 1. In gen.: sŏlĭdum, i, n., the whole sum: ita bona veneant, ut solidum suum cuique solvatur, Cic. Rab. Post. 17, 46; Hor. S. 2, 5, 65; Quint. 5, 10, 105; Tac. A. 6, 17; Dig. 45, 2, 2 sq.
- 2. In partic.: sŏlĭdus, i, m. (sc. nummus), in the time of the emperors a gold coin, at first called aureus, and worth about twenty-five denarii, afterwards reduced nearly one half in value, Dig. 9, 3, 5; 11, 4, 1; 21, 1, 42; Cod. Just. 10, 70, 5; App. M. 10, p. 242, 34; Lampr. Alex. Sev. 39; Vulg. 1 Par. 29, 7; id. 1 Esd. 2, 69; id. Ecclus. 29, 7.
- II. Trop., sound, solid, substantial, genuine, true, real (in this sense a favorite word with Cic.; syn.: firmus, constans, stabilis; opp. inanis, levis, vanus, mobilis, etc.): solida et perpetua fides, Plaut. Merc. 2, 3, 44; so, fides, Tac. H. 2, 7: solida et robusta et assidua frequentia, Cic. Planc. 8, 21: solida atque robusta eloquentia, Quint. 10, 1, 2: solida ac virilis ingenii vis, id. 2, 5, 23: est enim gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata, Cic. Tusc. 3, 2, 3: judicia solida et expressa, id. Planc. 12, 29: justitiae effigies, id. Off. 3, 17, 69: quod appellant honestum, non tam solido quam splendido nomine, id. Fin. 1, 18, 61: suavitas austera et solida, id. de Or. 3, 26, 103: solida veraque laus, id. Sest. 43, 93; cf.: solida laus ac vera dignitas, id. Vatin. 3, 8: gloria (with vera), id. Phil. 5, 18, 50: nostra gloria, cum sit ex solido, Curt. 9, 2, 14: nulla utilitas (with puerilis delectatio), Cic. Fin. 1, 21, 72: salus, Plaut. Bacch. 2, 2, 10: gratia, id. Curc. 3, 35; Ov. M. 12, 576: beneficium, Ter. Eun. 5, 2, 32: gaudium, id. And. 4, 1, 24: libertas, Liv. 2, 2, 6; Tac. Or. 9: fides, id. H. 2, 79: mens, firm, determined, Hor. C. 3, 3, 4: solidum opus doctrinae, Val. Max. 4, 1, ext. 1: in solidiore aliquo scripti genere, Sen. Contr. 1, 8, 16: gravior solidiorque sententia, Gell. 11, 13, 8: virtus, Val. Max. 2, 8, 5; 5, 4, ext. 5: vinum, Pall. 11, 14 fin.
Neutr. absol.: quibus ex rebus nihil est, quod solidum tenere possis, Cic. Pis. 25, 60: multos in solido rursus Fortuna locavit, in safety, Verg. A. 11, 427; cf.: praesentia bona nondum tota in solido sunt, Sen. Ben. 3, 4, 2: nostra gloria, cum sit ex solido, Curt. 9, 2, 14: ut salus ejus locetur in solido, Amm. 17, 5, 11.
Hence, adv., in two forms.
- A. sŏlĭdum (very rare), soundly, thoroughly: dinoscere cautus Quid solidum crepet, Pers. 5, 25: Venus irata solidum, App. M. 5, p. 171, 24.
- B. sŏlĭdē (not in Cic.).
- 1. (Acc. to I.) Densely, closely, solidly: solide et crassis viminibus contexta cista, Col. 12, 56, 2: solide natus est, i. e. without a hollow place, without wind in one’s inside, Petr. 47, 4.
Comp.: concreta aqua, Gell. 19, 5, 5.
- 2. (Acc. to II.) Surely, wholly, fully, truly: neque, natus necne is fuerit, id solide scio, Plaut. Trin. 4, 2, 8; 4, 2, 47; Ter And. 5, 5, 8; App. M. 3, p. 135, 41; Spart. Ael. Ver. 8.
* sōlĭfĕr, fĕra, fĕrum, adj. [sol-fero], sun-bringing, of the east: plaga, Sen. Herc. Oet. 159.
* sōlĭferrĕum, i, v. solliferreum.
sŏlĭfūga, v. solipuga.
* sŏlĭfundĭum, ii, n. [solum-fundus], perh. landed property, Front. Princ. Hist. Fragm. 7 Mai.
* sōlĭgĕna, ae, comm. [sol-gigno], a child of the Sun: Aeetes, Val. Fl. 5, 317.
sōlĭlŏquĭum, ii, n. [solus-loquor], a talking to one’s self, a soliloquy, a word formed by Augustin, Aug. Solil. 2, 7 fin.
‡ solino = consulo, acc. to Fest. pp. 350 and 351 Müll. [prob. the lengthened form from solo, the ground form to con-sul and con-sulo; different from solinunt-solent; v. soleo init.].
Sōlīnus, i, m. C. Julius, a Roman writer of the third century of the Christian era, author of a work entitled Polyhistor, mostly taken from Pliny’s Historia Naturalis.
sŏlĭpūga, ae, f., a kind of venomous ant (or, acc. to Solinus, a kind of venomous spider), Plin. 29, 4, 29, § 92; 22, 25, 81, § 163.
Called also solpūga, Luc. 9, 837; soli-pugna, acc. to Fest. pp. 300 and 301 Müll.; sŏlĭfūga, Sol. 4, 3 and 6; and salpūga, Plin. 29, 4, 29, § 92.
sōlistĭmum, v. sollistimus.
* 1. sŏlĭtānĕus, a, um, adj. [solitus, from soleo], usual, customary, ordinary: dolores, Marc. Emp 20 med.
* 2. sōlĭtānĕus, a, um, adj. [solus], separate, distinct: libellum confeci, Theod. Prisc. 3 praef.
* sōlĭtānus, a, um, adj. [sol], the appellation of a species of African snail, perh. named from the Promunturium Solis (Plin. 5, 1, 1, § 9); Varr. R. R. 3, 14, 4; Plin. 9, 56, 82, § 174.
sōlĭtārĭus, a, um, adj. [solus], alone, by itself, lonely, solitary (class.; syn. singularis): natura solitarium nihil amat, Cic. Lael. 23, 88: quoniam solitaria non posset virtus ad ea, quae summa sunt, pervenire, conjuncta et consociata cum alterā perveniret, id. ib. 22, 83: quae (natura) non solitaria sit neque simplex, sed cum alio juncta atque conexa, id. N. D. 2, 11, 29: deus desertus ac solitarius, Lact. 1, 7, 4; Min. Fel. 10, 3: hae apes non sunt solitaria natura, ut aquilae, sed ut homines, Varr. R. R. 3, 16, 4: solitarius homo atque in agro vitam agens, living by himself, Cic. Off. 2, 11, 39: solitaria et velut umbratilis vita, Quint. 1, 2, 18: solitarium aliquod aut rarum judicatum afferre, Cic. Inv. 1, 44, 83: distentus solitariā cenā, i. e. with a dinner which he has taken by himself, Plin. Pan. 49: modo id egit, i. e. nothing else, Nazar. 33: imperium, absolute, Mamert. Grat. Act. 13: hominem solitarium tres tam validos evitasse juvenes, App. M. 3, p. 132, 2.
Pleon.: solus ac solitarius, App. M. 4, p. 146, 30.
sōlĭtas, ātis, f. [solus], a being alone, loneliness, solitude (ante- and post-class. for solitudo): tuam solitatem memorans, Att. ap. Non. 173, 28 (Trag. Rel. p. 153 Rib.); App. M. 9, p. 225, 14; id. Mag. p. 288, 5; Tert. adv. Val. 37.
* sōlĭtātim, adv. [solitas], solitarily, Front. Eloqu. p. 235 Mai.
sōlĭtaurīlĭa, v. suovetaurilia.
* sŏlĭto, āvi, 1, v. freq. n. [soleo], to be much accustomed or wont: Scipionem Africanum solitavisse in Capitolium ventitare, Gell. 7, 1, 6.
sōlĭtūdo, ĭnis, f. [solus], a being alone or solitary, loneliness, solitariness, solitude (of a person or place); a lonely place, desert, wilderness (class. in sing. and plur.; cf.: secretum, secessus).
- I. In gen.: ampla domus dedecori saepe domino fit, si est in eā solitudo, Cic. Off. 1, 39, 139: si aliquis nos deus ex hac hominum frequentiā tolleret et in solitudine uspiam collocaret, id. Lael. 23, 87; so (opp. frequentia) id. Pis. 22, 53; opp. celebritas, id. Inv. 1, 26, 38; Plin. Pan. 49, 2: audistis, quae solitudo in agris esset, quae vastitas, quae fuga aratorum, quam deserta, quam relicta omnia, Cic. Verr. 2, 4, 51, § 114; cf.: quācumque venis, fuga est et ingens Circa te solitudo, Mart. 3, 44, 3: solitudo ante ostium, Ter. And. 2, 2, 25: ubi postquam solitudinem intellexit, Sall. J. 93, 3: erat ab oratoribus quaedam in foro solitudo, Cic. Brut. 63, 227: neque vero hic non contemptus est a tyrannis atque ejus solitudo, Nep. Thras. 2, 2: mihi solitudo et recessus provincia est, Cic. Att. 12, 26, 2: in aliquā desertissimā solitudine, id. Verr. 2, 5, 67, § 171: Sigambri se in solitudinem ac silvas abdiderant, Caes. B. G. 4, 18 fin.: an malitis hanc solitudinem vestram quam urbem hostium esse? solitary, desert place (Rome), Liv. 5, 53, 7: delere omne Latium, vastas inde solitudines facere, id. 8, 13, 15; cf. id. 39, 18: nec umquam ex solitudine suā prodeuntem, nisi ut solitudinem faceret, Plin. Pan. 48 fin.: ubi solitudinem faciunt, pacem appellant, Tac. Agr. 30 fin.; Curt. 8, 8, 10; 9, 2, 24; Liv. 39, 18, 2: nivosae solitudini cohaerentes, bordering on, Amm. 23, 6, 64.
With gen.: in hac omnis humani cultūs solitudine, Curt. 7, 3, 12.
Plur., Cic. Rep. 6, 19, 20; id. Fam. 2, 16, 6; Caes. B. G. 6, 23: solitudines renuntiavere missi milites ad explorandum, Plin. 6, 29, 35, § 181; Vell. 2, 55, 4; Plin. 6, 13, 14, § 33; 6, 17, 20, § 53.
- II. In partic., analog. to the Gr. ἐρημία, in respect of something wanting, a being left alone or deserted, a state of want, destitution, deprivation: per hujus (orbae) solitudinem Te obtestor, Ter. And. 1, 5, 55; cf.: liberorum solitudo, Cic. Verr. 2, 1, 58, § 153: liberorum ac parentum solitudo, Quint. 6, 1, 18: Caesenniae viduitas ac solitudo, Cic. Caecin. 5, 13; id. Q. Fr. 1, 4, 5: solitudo atque inopia, id. Quint. 1, 5; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25: Messalina tribus omnino comitantibus (id repente solitudinis erat) spatium urbis pedibus emensa, Tac. A. 11, 32: magistratuum, Liv. 6, 35 fin.
sŏlĭtus, a, um, Part. and P. a., from soleo.
sŏlĭum, ii, n. [from the root sol, kindr. with sed, sedeo], a seat.
- I. Most usu. of gods, kings, or other distinguished personages.
- A. Lit., a seat, chair of state, throne (cf.: thronus, tribunal): regali in solio sedens, Cic. Fin. 2, 21, 69: domus regia et in domo regale solium, Liv. 1, 47, 4; cf.: solio rex infit ab alto, Verg. A. 11, 301: solio tum Juppiter aureo Surgit, id. ib. 10, 116; so, Jovis, Hor. Ep. 1, 17, 34; Suet. Calig. 57: divinum, Cic. Rep. 3, 8, 12: deorum solia, id. Har. Resp. 27, 57: regale (Jovis), Ov. F. 6, 353: sedens in solio consulantibus respondere (of solicitors), Cic. Leg. 1, 3, 10; id. de Or. 2, 33, 143: sedet Sollemni solio, Ov. M. 14, 262: acernum, Verg. A. 8, 178: eburnum, i. e. sella curulis, Claud. Laud. Stil. 3, 199; id. VI. Cons Hon. 588.
- B. Meton. like our throne, for rule, sway, dominion (mostly poet.): pristina majestas soliorum et sceptra superba, Lucr. 5, 1137; cf.: solio sceptroque potitur, Ov. H. 14, 113; cf. Val. Fl. 2, 309; 6, 742; Hor. C. 2, 2, 17: solio avorum aliquem depellere, Luc. 4, 690; Claud. IV. Cons. Hon. 213: Demetrium in paterno solio locaturi, Liv. 39, 53, 4: Pacorum avito Arsacidarum solio depulsuri, Tac. H. 1, 40: paternum solium per vim, per arma capere, Lact. 1, 10, 10.
- II. A tub, esp. for bathing, Lucr. 6, 800; Cato, R. R. 10, 4; Cels. 1, 3; 1, 4; 7, 26, 5; Liv. 44, 6; Plin. 33, 12, 54, § 152; Suet. Aug. 82 fin.; Pall. 1, 40, 3; 1, 41, 1.
For other purposes, Plin. 19, 2, 8, § 28.
- III. A stone coffin for persons of distinction, a sarcophagus: solium Porphyretici marmoris, Suet. Ner. 50; cf. Curt. 10, 10, 9; Flor. 4, 11 fin.; Inscr. Marin. Fratr. Arv. p. 343 al.
sōlĭvăgus, a, um, adj. [solus-vagor] (Ciceron.).
- I. Lit., wandering or roving alone; of animals that lead a solitary life: earum (bestiarum) partim solivagas, partim congregatas, Cic. Tusc. 5, 13, 38.
Of persons: non est enim singulare nec solivagum genus hoc (hominum), id. Rep. 1, 25, 39: (elephanti) minume ex omnibus solivagi, Plin. 8, 7, 7, § 23; v. solitarius.
- II. Transf., alone, by itself, single, solitary (rare): caelo solivago et volubili et in orbem incitato, Cic. Univ. 6, 18: solivaga, cognitio et jejuna, contracted, id. Off. 1, 44, 157: virginitas, standing alone, incomparable, Mart. Cap. 1, § 40.
sollemnis (less correctly sōlemnis, sollennis, sōlennis, sollempnis), e, adj. [sollus, i. e. totus-annus], prop. that takes place every year; in relig. lang. of solemnities, yearly, annual; hence, in gen.,
- I. Lit., stated, established, appointed: sollemne, quod omnibus annis praestari debet, Fest. p. 298 Müll. (cf. anniversarius): sollemnia sacra dicuntur, quae certis temporibus annisque fleri solent, id. p. 344 ib.: sacra stata, sollemnia, Cato ap. Fest. s. v. stata, p. 344 ib.; so, ad sollemne et statum sacrificium curru vehi, Cic. Tusc. 1, 47, 113 (v. sisto, P. a.): sacra, id. Leg. 2, 8, 19: sacrificia, id. N. D. 1, 6, 14; id. Leg. 2, 14, 35; Liv. 1, 31: dies festi atque sollemnes, Cic. Pis. 22, 51: ab Aequis statum jam ac prope sollemne in singulos annos bellum timebatur, Liv. 3, 15: Idus Maiae sollemnes ineundis magistratibus erant, id. 3, 36: sollemnis dapes Libare, Verg. A. 3, 301: caerimoniae, Val. Max. 1, 1, 1.
- II. Transf., according as the idea of the religious or that of the established, stated nature of the thing qualified predominates.
- A. With the idea of its religious character predominating, religious, festive, solemn: suscipiendaque curarit sollemnia sacra, Lucr. 5, 1162: sollemni more sacrorum, id. 1, 96: religiones, Cic. Mil. 27, 73: iter ad flaminem, id. ib. 10, 27: epulae, id. de Or. 3, 51, 197: ludi, id. Leg. 3, 3, 7; cf.: coetus ludorum, id. Verr. 2, 5, 72, § 186: precatio comitiorum, id. Mur. 1, 1: omnia sollemnibus verbis dicere, id. Dom. 47, 122: sicuti in sollemnibus sacris fleri consuevit, Sall. C. 22, 2: sollemnia vota Reddere, Verg. E. 5, 74: ferre sollemnia dona, id. A. 9, 626: sollemnis ducere pompas, id. G. 3, 22: sollemnis mactare ad aras, id. A. 2, 202: dies jure sollemnis mihi, sanctiorque natali, Hor. C. 4, 11, 17: fax, Ov. M. 7, 49: sollemni voce movere preces, id. F. 6, 622: ignis, id. Tr. 3, 13, 16: festum sollemne parare, id. F. 2, 247: sollemnes ludos celebrare, id. ib. 5, 597: habitus, Liv. 37, 9: carmen, id. 33, 31: epulae, Tac. A. 1, 50: sacramentum, id. H. 1, 55: nullum esse officium tam sanctum atque sollemne, quod, etc., Cic. Quint. 6, 26.
Comp.: dies baptismo sollemnior, Tert. Bapt. 19.
Sup.: die tibi sollemnissimo natali meo, Front. Ep. ad Anton. 1, 2: preces, App. M. 11, p. 264.
- b. As subst.: sollemne, is, n., a religious or solemn rite, ceremony, feast, sacrifice, solemn games, a festival, solemnity, etc. (so perh. not in Cic.); sing.: inter publicum sollemne sponsalibus rite factis, Liv. 38, 57: sollemne clavi figendi, id. 7, 3 fin.: soli Fidei sollemne instituit, id. 1, 21; cf. id. 9, 34: sollemne allatum ex Arcadiā, festal games, id. 1, 5; cf. id. 1, 9: Claudio funeris sollemne perinde ac divo Augusto celebratur, Tac. A. 12, 69; cf. plur. infra: per sollemne nuptiarum, Suet. Ner. 28; cf. infra.
Plur.: sollemnia (Isidis), Prop. 2, 33 (3, 31), 1: ejus sacri, Liv. 9, 29; cf. id. 2, 27: Quinquatruum, Suet. Ner. 34: triumphi, id. ib. 2: nuptiarum, Tac. A. 11, 26 fin.: funerum, id. ib. 3, 6: tumulo sollemnia mittent, Verg. A. 6, 380: referunt, id. ib. 5, 605; cf. Stat. Th. 8, 208; Juv. 10, 259.
- B. With the idea of stated, regular character predominant, wonted, common, usual, customary, ordinary (syn.: consuetus, solitus; freq. only after the Aug. period): prope sollemnis militum lascivia, Liv. 4, 53, 13: socer arma Latinus habeto, Imperium sollemne socer, Verg. A. 12, 193: arma, Stat. Th. 8, 174: cursus bigarum, Suet. Dom. 4: Romanis sollemne viris opus (venatio), Hor. Ep. 1, 18, 49: mihi sollemnis debetur gloria, Phaedr. 3, prol. 61: sufficit sollemnem numerum (testium) exaudire, Dig. 28, 1, 21: viā sollemni egressi, the public way, Amm. 20, 4, 9: Romae dulce diu fuit et sollemne, reclusa Mane domo vigilare, Hor. Ep. 2, 1, 103: spectari sollemne olim erat, Suet. Aug. 44; Gell. 15, 2, 3: annua complere sollemnia, tribute, Amm. 22, 7, 10.
As subst.: sol-lemne, is, n., usage, custom, practice, etc.: nostrum illud sollemne servemus, ut, etc., usual custom, practice, Cic. Att. 7, 6, 1: novae nuptae intrantes etiamnum sollemne habent postes adipe attingere, Plin. 28, 9, 37, § 135.
Plur.: mos traditus ab antiquis inter cetera sollemnia manet, etc., Liv. 2, 14: proin repeterent sollemnia, their customary avocations, Tac. A. 3, 6 fin.: testamentum non jure factum dicitur, ubi sollemnia juris defuerunt, usages, customary formalities, Dig. 28, 3, 1: testamenti, ib. 28, 1, 20.
Adverb.: mutat quadrata rotundis: Insanire putas sollemnia me neque rides, in the common way, Hor. Ep. 1, 1, 101.
Hence, adv.: sollemnĭter (sollenn-, sōlemn-; very rare; not in Cic.).
- 1. (Acc. to II. A. supra.) In a religious or solemn manner, solemnly, = rite: omnibus (sacris) sollemniter peractis, Liv. 5, 46: intermissum convivium sollemniter instituit, with pomp or splendor, Just. 12, 13, 6: lusus, quem sollemniter celebramus, App. M. 3, p. 134, 13.
- 2. (Acc. to II. B. supra.) According to custom, in the usual or customary manner, regularly, formally: (greges elephantorum) se purificantes sollemniter aquā circumspergi, Plin. 8, 1, 1, § 2: praebere hordeum pullis, Pall. 1, 28 fin.: jurare, Dig. 12, 2, 3: cavere, ib. 26, 7, 27: acta omnia, ib. 45, 1, 30: nullo sollemniter inquirente, Amm. 14, 7, 21: transmisso sollemniter Tigride, id. 20, 6, 1.
Comp. and sup. of adj. (late Lat.); v. supra, II. A. No comp. and sup. of adv.
sollemnĭtas (sollenn-, solenn-, and solemn-), ātis, f. [sollemnis] (postclass.; cf.: sollemne, celebratio).
- I. A solemnity, festival, celebration of a day: dierum variae sollemnitates, Gell. 2, 24, 15: pristina (ludorum Isthmiorum), Sol. 7: condendi honoris, Aus. Grat. Act. 36: sacrorum sollemnitate prisco more completa, Amm. 23, 3, 7; Vulg. Deut. 16, 16 et saep.
- II. A usage, formality: juris, Dig. 26, 8, 19; 1, 7, 25.
sollemnĭter, adv., v. sollemnis fin.
* sollemnĭtus (sollenn-, sōlenn-, sōlemn-), adv. [sollemnis], solemnly, Liv. Andron. ap. Non. 176, 14.
sollers (sōlers), tis (abl. regularly sollerti; sollerte, Ov. P. 4, 14, 35), adj. [sollus, i. e. totus-ars, and therefore qs. all art; hence, in gen.], skilled, skilful, clever, dexterous, adroit, expert (class.; syn.; sagax, subtilis, expertus).
- I. Of persons: quae liberum Scire aequom est adulescentem, solertem dabo, to make ready, accomplished, Ter. Eun. 3, 2, 25: vigilans ac sollers, sicca, sana, sobria sum, Afran. ap. Non. 21, 33: in omni vel officio vel sermone sollers, Cic. Rep. 2, 21, 37: pictor sollers in arte, Plin. 35, 11, 40, § 142: sollertem tu me facis, Ov. H. 20, 26: ancilla, id. Am. 1, 8, 87: vir, id. Ib. 279: Ulixes, id. P. 4, 14, 35: agricola, Nep. Cat. 3, 1.
Comp.: sollertior et ingeniosior, Cic. Rosc. Com. 11, 31.
Sup.: Sulla, rudis antea et ignarus belli, sollertissimus omnium factus est, Sall. J. 96, 1: hostis, Suet. Caes. 35.
Poet., with inf.: coloribus Sollers nunc hominem ponere nunc deum, Hor. C. 4, 8, 8; Ov. Am. 2, 7, 17; Sil. 1, 79; 8, 260.
With gen.: Musa lyrae sollers, Hor. A. P. 407: sollers cunctandi Fabius, Sil. 7, 126.
With ad and acc.: cum esset deus ad excogitandum providentissimus, ad faciendum sollertissimus, Lact. 2, 8, 3.
- II. Transf., of things, ingenious, sagacious, intelligent, inventive: opera providae sollertisque naturae, Cic. N. D. 2, 51, 128: animus, Liv. 7, 14; cf.: sollerti corde Prometheus, Cat. 64, 295: sollerti astu, Ov. M. 4, 776: sollers subtilisque descriptio partium, Cic. N. D. 2, 47, 121: frugum et pecudum custodia sollers, Verg. G. 4, 327: genus acuminis in reprehendendis verbis versutum et sollers, Cic. Brut. 67, 236: ingenium, Ov. F. 3, 840: hominum natura, id. Am. 3, 8, 45: manus, Tib. 1, 8, 29.
Comp.: nihil sollertius, Cic. Sen. 15, 54: sollertius est multo genus virile, Lucr. 5, 1356.
Sup.: fundus sollertissimus, qs. most creative, i. e. most productive, fruitful, Cato, R. R. 8 fin.
Hence, adv.: sollerter (sōlert-), skilfully, dexterously, shrewdly, sagaciously, ingeniously: aliquid consequi, Cic. Leg. 1, 8, 26: patefacere futura, Tac. A. 6, 21: explorans, Spart. Hadr. 10.
Comp.: simulata sollertius, Cic. N. D. 2, 35, 88: exprimere incessus, vultum, etc., Ov. M. 11, 635: colere hortos, id. ib. 14, 624: imperare, Treb. Poll. Gall. 13.
Sup.: aliquid sollertissime perspicere, Cic. Verr. 2, 4, 44, § 98: tempora persequi, Vop. Car. 4.
sollertĭa (sōlert-), ae, f. [sollers], skill, shrewdness, quickness of mind, ingenuity, dexterity, adroitness, expertness, etc. (class.; syn.: acumen, subtilitas, scientia): data est quibusdam bestiis machinatio quaedam atque sollertia, Cic. N. D. 2, 48, 123: nulla ars imitari sollertiam naturae potest, id. ib. 1, 33, 92: Chaldaei sollertiā ingeniorum antecellunt, id. Div. 1, 41, 91; cf.: est genus (Gallorum) summae sollertiae, Caes. B. G. 7, 22: hominum adhibita sollertia, id. B. C. 2, 8 fin.: ingenii sollertia, shrewdness, Sall. J. 7, 7: in hac re tanta inest ratio atque sollertia, knowledge and skill, Cic. Rep. 1, 16, 25; so (with ratio) Tac. G. 30: ut artis pariat sollertia, Claud. Rapt. Pros. 3, 33: in omni re fugienda est talis sollertia, such subtlety, Cic. Off. 1, 10, 33: mirari non modo diligentiam sed enim sollertiam ejus, id. Sen. 17, 59: quae tua formosos cepit sollertia? Tib. 1, 4, 3: omnia conando docilis sollertia vicit, Manil. 1, 95; Luc. 8, 283: placuit sollertia tempore etiam adjuta, the ingenious plan, Tac. A. 14, 4.
Plur.: egregiis ingeniorum sollertiis ex aevo collocatis, Vitr. 7 praef. med.
- (β) With gen. obj.: (honestum) aut in perspicientiā veri sollertiāque versatur, aut, etc. (shortly after: perspicere et explicare rationem), the perception and intelligent development of the true, Cic. Off. 1, 5, 14: agendi cogitandique sollertia, adroitness, quickness, id. ib. 1, 44, 157: judicandi, id. Opt. Gen. 4, 11: belli, Sil. 6, 309.
sollĭcĭtātĭo (sōlĭc-), ōnis, f. [sollicito].
- I. Vexation, anxiety: nuptiarum, i. e. on account of, Ter. And. 1, 5, 26.
- II. An inciting, instigating, instigation (good prose): omnium, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 2: Allobrogum, Cic. Cat. 3, 9, 22: Diogenis, id. Clu. 19, 53.
Plur.: sollicitationibus expugnari, seductions, allurements, Sen. Contr. 2, 15 med.: sollicitationibus periclitari, to find by trial, Caes. B. G. 2, 8 (dub.).
sollĭcĭtātor (sōlic-), ōris, m. [sollicito], a tempter, seducer (post-Aug.): alienarum nuptiarum, Dig. 47, 11, 1; 11, 3, 14 fin.; Sen. Contr. 2, 15 med.: servi, Dig. 11, 3, 11; 11, 3, 14.
sollĭcĭtē, adv., v. sollicitus fin.
sollĭcĭto (sōlĭ-), āvi, ātum, 1, v. a. [sollicitus], to disturb, stir, agitate, move; to distress, harass, make uneasy, vex, solicit, tempt, seduce, attract, induce.
- I. Lit., to stir, put in lively motion, move violently, disturb, shake, exercise (poet. and in post-Aug. prose).
- A. Histri tela manu jacientes sollicitabant, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 438 Vahl.): myropolas omnes sollicito; ubicumque unguentum est, ungor, keep them busy, Plaut. Cas. 2, 3, 10: nec fas esse, quod sit fundatum perpetuo aevo, sollicitare suis .. ex sedibus, Lucr. 5, 162: pinnisque repente sollicitant divum nocturno tempore lucos, id. 4, 1008; 2, 965: teneram ferro sollicitavit humum, stirred, i. e. by the plough, Tib. 1, 7, 30; so, tellurem, Verg. G. 2, 418: herbae, Quas tellus, nullo sollicitante (i. e. eam) dabat, Ov. F. 4, 396: remis freta, Verg. G. 2, 503: spicula dextrā, id. A. 12, 404: totum tremoribus orbem, Ov. M. 6, 699: stamina docto Pollice, pregn., excite by handling, id. ib. 11, 169 (v. II. B. 1. infra): stomachum vomitu, alvum purgatione, to move, Cels. 1 praef. fin.: mox, velut aurā sollicitante, provecti longius, as if a breeze were moving us on, Quint. 12, prooem. 2: hic (spiritus naturae), quamdiu non … pellitur, jacet innoxius … ubi illum extrinsecus superveniens causa sollicitat, compellitque et in artum agit, etc., stirs up, Sen. Q. N. 6, 18, 2: sollicitavit aquas remis, Claud. Rapt. Pros. 1, 2: lucus, qui primus anhelis sollicitatur equis, id. Idyll. 1, 3: seu remige Medo sollicitatur Athos, id. Ruf. 1, 336: Maenalias feras, to hunt, Ov. Am. 1, 7, 14: ne salebris sollicitentur apes, Col. 9, 8, 3.
Of a river: cum Danubius non jam radices nec media montium stringit, sed juga ipsa sollicitat, Sen. Q. N. 3, 27, 9.
In mal. part., Ov. Am. 3, 7, 74; Mart. 11, 22, 4; 11, 46, 4; Petr. 20, 2.
- B. To produce by stirring, excite, cause to come forth, to arouse, draw out (rare): radices in ipsā arbore sollicitando, by starting roots from the tree (cf. the context), Plin. 17, 13, 21, § 98; cf.: sollicitatur id in nobis quod diximus ante semen, Lucr. 4, 1037.
- II. Trop., = sollicitum facere.
- A. With the notion of distress, to cause distress, anxiety, uneasiness, to distress, disturb.
- 1. Of the body (very rare and poet.): mala copia Aegrum sollicitat stomachum, distresses, Hor. S. 2, 2, 43.
- 2. Of the mind; constr. with acc. of person, with animum, etc.
- (α) To fill with apprehension, cause fear, suspense of the mind, and anxiety for the future; and pass., = sollicitum esse, to be distressed, to torment one’s self: nunc ibo ut visam, estne id aurum ut condidi, quod me sollicitat miserum plurimis modis, Plaut. Aul. 1, 1, 26: certo scio, non ut Flamininum sollicitari te, Tite, sic noctesque diesque, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1: jamdudum equidem sentio, suspicio quae te sollicitet, Plaut. Bacch. 4, 7, 50: sicine me atque illam operā tuā nunc miseros sollicitarier? Ter. And. 4, 2, 6: egon’ id timeo? Ph. Quid te ergo aliud sollicitat? id. Eun. 1, 2, 82; so id. Heaut. 2, 3, 10: aut quid sit id quod sollicitere ad hunc modum? id. Hec. 4, 4, 54: me autem jam et mare istuc et terra sollicitat, Cic. Q. Fr. 3, 3, 1: an dubitas quin ea me cura (pro genero et filio) vehementissime sollicitet? id. Fam. 2, 16, 5: multa sunt quae me sollicitant anguntque, id. Att. 1, 18, 1: ne cujus metu sollicitaret animos sociorum, Liv. 45, 28 med.: cum Scipionem exspectatio successoris sollicitaret, id. 30, 36 fin.: desiderantem quod satis est neque Tumultuosum sollicitat mare, Nec, etc., Hor. C. 3, 1, 26; cf. Mart. 7, 54, 2.
With de: de posteris nostris et de illā immortalitate rei publicae sollicitor, quae, etc., Cic. Rep. 3, 29, 41.
Hence, like verbs of fearing, with ne, that (lest): et Quibus nunc sollicitor rebus! ne aut ille alserit, Aut uspiam ceciderit, etc., Ter. Ad. 1, 1, 11: sollicitari se simulans, ne in ejus perniciem conspirarent, Amm. 14, 7, 9.
Also with quod, like verbs of emotion: me illa cura sollicitat angitque vehementer, quod … nihil a te, nihil ex istis locis … affluxit, Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.
- (β) More rarely, to grieve, afflict, make wretched: istuc facinus quod tuom sollicitat animum, id ego feci, Plaut. Aul. 4, 10, 8: sed erile scelus me sollicitat, id. Rud. 1, 3, 19: cur meam senectutem hujus sollicito amentiā? why do I make my old age miserable by, etc., Ter. And. 5, 3, 16: haec cura (ob miserum statum rei publicae) sollicitat et hunc meum socium, Cic. Brut. 97, 331.
With subject-clause: nihil me magis sollicitat quam … non me ridere tecum, Cic. Fam. 2, 12, 1.
- (γ) To disturb the rest or repose of a person or community, to trouble, harass, = perturbare: quid me quaeris? quid laboras? quid hunc sollicitas? Plaut. Ep. 5, 2, 15; so, quae roget, ne se sollicitare velis, Ov. A. A. 1, 484: temeritas et libido et ignavia semper animum excruciant, et semper sollicitant, Cic. Fin. 1, 16, 50: anxitudo, prona ad luctum et maerens, semperque ipsa se sollicitans, id. Rep. Fragm. 2, 41, 68: quoniam rebellando saepius nos sollicitant, Liv. 8, 13, 13: finitimi populi, qui castra, non urbem positam in medio ad sollicitandam omnium pacem crediderant, to disturb the peace, id. 1, 21, 2: unde neque ille sollicitare quietae civitatis statum possit, id. 21, 10, 12; so, pacem, id. 34, 16 fin.: ira Jovis sollicitati prava religione, id. 1, 31, 8: ea cura quietos (deos) sollicitat, Verg. A. 4, 380: alium ambitio numquam quieta sollicitat, Sen. Cons. Polyb. 4 (23), 2: eum non metus sollicitabit, id. ib. 9 (28), 4: (voluptas) licet alia ex aliis admoveat, quibus totos partesque nostri sollicitet, id. Vit. Beat. 5, 4: et magnum bello sollicitare Jovem, Ov. F. 5, 40: sollicitatque feros non aequis viribus hostes, Luc. 4, 665: ut me nutricibus, me aviae educanti, me omnibus qui sollicitare illas aetates solent, praeferret, Quint. 6, prooem. § 8: sollicitare manes, to disturb the dead by mentioning their names: parce, precor, manes sollicitare meos, Ov. Tr. 3, 11, 32; cf.: cur ad mentionem defunctorum testamur, memoriam eorum a nobis non sollicitari? Plin. 28, 2, 5, § 23.
Hence, pregn.: sollicito manes, I disturb the dead, Ov. M. 6, 699: sollicitare umbras = ciere, citare, in necromancy, Manil. 1, 93.
- B. Without the idea of distress or uneasiness.
- 1. To stir, rouse, excite, incite (poet. and in post-Aug. prose): unicus est de quo sollicitamur honor, Ov. F. 6, 10, 76: sollicitatque deas, id. M. 4, 473: vanis maritum sollicitat precibus, id. ib. 9, 683: quoque Musarum studium a nocte silenti Sollicitare solet, Claud. VI. Cons. Hon. praef. 12: cupidinem lentum sollicitas, Hor. C. 4, 13, 6: labris quae poterant ipsum sollicitare Jovem, Mart. 66, 16: me nova sollicitat, me tangit serior aetas, Ov. Am. 2, 4, 45: deinde (luxuria) frugalitatem professos sollicitat, Sen. Ep. 56, 10.
Hence,
- 2. To attract, to tempt, to invite (poet. and in post-Aug. prose): si quis dotatam uxorem habet, eum hominem sollicitat sopor, Plaut. Most. 3, 2, 15 Lorenz: nullum sollicitant haec, Flacce, toreumata canem, Mart. 12, 74, 5: cum, mira specie, feminarum sollicitaret oculos, Val. Max. 4, 5, 1 ext.: non deest forma quae sollicitet oculos, Sen. Ep. 88, 7: in his (praediis venalibus) me multa sollicitant, Plin. Ep. 3, 19, 1: quibuscum delinimentis potest animos omnium sollicitat, Just. 21, 1, 5: omni studio sollicitatum spe regni, id. 8, 3, 8: in Graeciam Philippus cum venisset, sollicitatus paucarum civitatum direptione (i. e. spe diripiendi), id. 9, 1: sollicitati praeda, id. 23, 1, 10; 2, 13 fin.: te plaga lucida caeli … sollicitet, Stat. Th. 1, 27: magno praemio sollicitatus, bribed, Front. Strat. 3, 6, 4.
So, to attract the attention, occupy the mind: ut vix umquam ita sollicitari partibus earum debeamus ut non et summae meminerimus, Quint. 11, 3, 151.
- III. Transf., to incite one to do something.
- A. To urge to wrong-doing, to inveigle, seduce, incite, stimulate, provoke, tempt, abet (class.).
- 1. Absol.: servum sollicitare verbis, spe promissisque corrumpere, contra dominum armare, Cic. Deiot. 11, 30: non sollicitabit rursus agrarios? id. Phil. 7, 6, 18: sollicitant homines imperitos Saxo et Cafo, id. ib. 10, 10, 22: necare eandem voluit: quaesivit venenum; sollicitavit quos potuit, id. Cael. 13, 31: Milo … quos ex aere alieno laborare arbitrabatur, sollicitabat, Caes. B. C. 3, 22: quos ingenti pecuniae spe sollicitaverant vestri (sc. to murder Philip), Curt. 4, 1, 12: ipsam ingentibus sollicitare datis, Ov. M. 6, 463: pretio sperare sollicitari animos egentium, Cic. Cat. 4, 8, 17; Liv. 2, 42, 6; Nep. Paus. 3, 6.
So esp. milit. t. t., = temptare (freq. in the historians), to strive to win over, tempt, instigate, incite to defection, attack, etc.: ad sollicitandas civitates, Caes. B. G. 7, 63: Germanos Transrhenanos sollicitare dicebantur, id. ib. 5, 2; so id. B. C. 3, 21; id. B. G. 5, 55; 6, 2; 7, 53; 7, 54: servitia urbana sollicitare, Sall. C. 24 fin.: nobilissimos Hispanos in Italiam ad sollicitandos populares … miserunt, Liv. 24, 49, 8: vicinos populos haud ambigue sollicitari, id. 8, 23, 2: ad continendas urbes, quas illinc Eumenes, hinc Romani sollicitabant, id. 37, 8, 5: num sollicitati animi sociorum ab rege Perseo essent, id. 42, 19 fin.: omnes sollicitatos legationibus Persei, sed egregie in fide permanere, id. 42, 26 fin.; so, diu, id. 31, 5, 8; 40, 57, 2; 41, 23, 7; 45, 35, 8: interim qui Persas sollicitarent mittuntur, Curt. 5, 10, 9; Suet. Oth. 5; id. Ner. 13; id. Tit. 9; Nep. Paus. 3, 6.
- 2. With ad and acc.: in servis ad hospitem necandum sollicitatis, Cic. Cael. 21, 51: servum ad venenum dandum, id. Clu. 16, 47: opifices et servitia ad Lentulum eripiendum, Sall. C. 50, 1: qui ultro ad transeundum hostes vocabant sollicitabantque, Liv. 25, 15, 5.
After in: cum milites ad proditionem, amicos ad perniciem meam pecunia sollicitet, Curt. 4, 11, 1.
- 3. With ut: civitates sollicitant ut in libertate permanere vellent, Caes. B. G. 3, 8: se sollicitatum esse ut regnare vellet, Cic. Fam. 15, 2, 6: missis ad accolas Histri, ut in Italiam irrumperent sollicitandos, Liv 39, 35: Darei litterae quibus Graeci milites sollicitabantur ut regem interficerent, Curt. 4, 10, 16.
- 4. With gen., gerund., and causa: comperi legatos Allobrogum tumultus Gallici excitandi causa a P. Lentulo esse sollicitatos, Cic. Cat. 3, 2, 4.
- 5. With in and acc. (post-class.; the prevailing constr. in Just.): amicum in adulterium uxoris sollicitatum, Just. 1, 7, 18: Alexander in Italiam sollicitatus, urgently invited, id. 12, 2, 1: Iones sollicitare in partes suas statuit, id. 2, 12, 1: qui Peloponnenses in societatem armorum sollicitaret, id. 13, 5; so id. 13, 5, 10; 32, 4, 1; 29, 4, 5.
- 6. With acc. of abstract objects (poet.): nuptae sollicitare fidem (= nuptam sollicitare ad fidem violandam), to make attempts against, Ov. H. 16 (17), 4; cf. id. Am. 3, 1, 50; id. M. 6, 463; 7, 721; id. P. 3, 3, 50.
- B. In gen., without implying an evil purpose, to induce, incite, stimulate, solicit, urge, invite, exhort, move (poet. and in postAug. prose): antequam est ad hoc opus (historiam scribendi) sollicitatus, induced to undertake this work, Quint. 10, 1, 74: quae Hecubae maritum posset ad Hectoreos sollicitare rogos, Mart. 6, 7, 4: cum, sollicitatus ex urbe Roma (a Mithridate), praecepta pro se mitteret, Plin. 25, 2, 3, § 6: sollicitandi (parentes) ad hunc laborem erant, it was necessary to give inducements to the parents to undertake this labor, Sen. Ben. 3, 11, 1: cum juventutem ad imitationem sui sollicitaret, id. Cons. Helv. 10, 10: alios Orientis regis ut idem postularent sollicitare temptavit, Suet. Dom. 2: juvenum … corpora nunc pretio, nunc ille hortantibus ardens sollicitat dictis, Stat. Th. 2, 485: sollicitat tunc ampla viros ad praemia cursu celeres, id. ib. 6, 550: ut per praecones susceptores sollicitarent, Just. 8, 3, 8: Alexander in Italiam a Tarentinis sollicitatus, id. 12, 2, 1: avaritia sollicitatus (= permotus), id. 32, 2, 1: sollicitatoque juvene ad colloquium, allured him to the conference, id. 38, 1, 9: hoc maxime sollicitatus ad amicitiam, Plin. 6, 22, 24, § 85: serpentes sollicitant ad se avis, id. 8, 23, 35, § 85: hyaena ad sollicitandos canes, id. 8, 30, 44, § 106: velut vacua possessione sollicitatus, Just. 31, 3, 2: remansit in caelibatu, neque sollicitari ulla condicione amplius potuit (i. e. ad uxorem ducendam), Suet. Galb. 5: quod me, tamquam tirunculum, sollicitavit ad emendum (signum), Plin. Ep. 3, 6, 4: ut ex copia studiosorum circumspicias praeceptores quos sollicitare possimus (sc. ut huc veniant), id. 4, 13, 11.
With inf. (poet.): finemque expromere rerum sollicitat superos, urgently implores to disclose the issue, Luc. 5, 69: cum rapiant mala facta bonos … sollicitor nullos esse putare deos, Ov. Am. 3, 8, 36; cf.: sollicitat spatium decurrere amoris, Lucr. 4, 1196.
With ne: maritum sollicitat precibus, ne spem sibi ponat in arte, Ov. M. 9, 683.
sollĭcĭtūdo (sōlic-), ĭnis, f. [sollicitus, II.],
- I. uneasiness of mind, care, disquiet, anxiety, solicitude (class.; used equally in sing. and plur.; syn.: aegritudo, dolor, anxietas): sollicitudo aegritudo cum cogitatione, Cic. Tusc. 4, 8, 18: quibus nunc me esse experior summae sollicitudini, Plaut. Mil. 3, 1, 77: istaec mihi res sollicitudini’st, Ter. Phorm. 4, 1, 22: aliquem afficere curā et sollicitudine, id. ib. 2, 4, 1: vita vacua metu, curā, sollicitudine, Cic. Rep. 3, 16, 26; id. Tusc. 1, 40, 96: sollicitudo animi, id. Clu. 18, 51: sollicitudinem falsam mittere, Ter. Heaut. 1, 2, 3: sed dices, me ipsum mihi sollicitudinem struere, Cic. Att. 5, 21, 3: ne tu me sollicitudine magnā liberaris, id. ib. 6, 1, 11: duplex nos afficit sollicitudo, id. Brut. 97, 332: tibi sollicitudinem adferre, id. Fam. 9, 17, 3: sollicitudinem sustineo, id. ib. 10, 4, 4: quaenam sollicitudo vexaret impios sublato suppliciorum metu? id. Leg. 1, 14, 40: sollicitudine provinciae urgebamur, id. Att. 6, 5, 3: te torquerier omni Sollicitudine districtum, Hor. S. 2, 8, 68; cf. Sen. Cons. Polyb. 4 (23), 2 et saep.
Plur., Ter. And. 4, 1, 27; Cic. Off. 3, 21, 84; id. Fin. 1, 16, 51; id. Div. 2, 72, 150; id. Att. 1, 18, 2; Hor. C. 1, 18, 4; id. Epod. 13, 10.
Prov.: amor otiosae causa est sollicitudinis, Publ. Syr. v. 34 Rib.
- (β) With gen. obj.: nuptiarum, Ter. And. 1, 5, 26: gemmarum, i. e. care lest they be broken to pieces, Plin. 33, 1, 6, § 25.
- II. Transf., care, forethought, duty, responsibility (late Lat.): cursūs vehicularis, Dig. 50, 4, 18: sollicitudinem cursualem agere, Cod. Th. 6, 29, 7: castella quae sollicitudo pervigil veterum per opportunos saltus erexit, Amm. 14, 8, 13.
sollĭcĭtus (sōlĭcĭtus), a, um, adj. [sollus-cieo; cf. sollicito], thoroughly moved, agitated, disturbed.
- I. Of physical motion (poet. and rare).
- 1. As attrib. of motus, restless, unceasing: quae sollicito motu carerent, referring to the elements in constant motion, as air, water, etc., Lucr. 1, 343: sic igitur penitus qui in ferro’st abditus aër Sollicito motu semper jactatur, i. e. an unceasing air-current within the iron, to explain its attraction by the magnet, id. 6, 1038.
- 2. Of the sea agitated by storms: ut mare sollicitum stridet, Verg. G. 4, 262.
- 3. Pregn., with the idea of distress (v. II. B.): utile sollicitae sidus utrumque rati, to a ship in distress, Ov. F. 5, 720: sollicitae porro plenaeque sonoribus aures, agitated, vibrating (by disease), Lucr. 6, 1185: corpus, Sen. Herc. Fur. 1299.
- 4. Sollicitum habere (cf. II. A. and B. infra), = sollicitare: omnes sollicitos habui, kept them busy, on the move, Ter. Heaut. 3, 1, 52 Donat. ad loc.
- II. Of mental affections, full of anxiety, excitement, distracted by cares, engaged, troubled, disturbed (opp. quietus).
- A. Of cares of business; esp. sollicitum habere, to keep busy, engaged (Plaut. and Ter.): (clientes) qui neque leges colunt, neque, etc., sollicitos patronos habent, Plaut. Men. 4, 2, 12 Brix ad loc.; 4, 2, 21: quorum negotiis nos absentum sollicitae noctes et dies sumus semper, id. Stich. 1, 1, 6: hem, tot mea Solius solliciti sunt curā, of servants busy in attending their master, Ter. Heaut. 1, 1, 77: numquid vis? Py. Ne magis sim pulcer quam sum: ita me mea forma habet sollicitum, Plaut. Mil. 4, 2, 95; cf.: Hispaniae armis sollicitae, Sall. H. 1, 48 Dietsch.
- B. Of restlessness from fear, suspense, etc., full of anxiety, agitated, alarmed, solicitous, anxious (opp. securus; freq. and class.): sollicitum habere, to fill with apprehension and fear, keep in anxiety; constr.,
- 1. Absol.: in quibus si non erunt insidiae … animus tamen erit sollicitus, Cic. Phil. 12, 11, 36: diutius videtur velle eos habere sollicitos a quibus se putat diuturnioribus esse molestiis conflictatum, id. Fam. 6, 13, 3: quae maxime angere atque sollicitam habere vestram aetatem videtur, id. Sen. 19, 66: sollicitum te habebat cogitatio periculi mei, id. Fam. 7, 3, 1; so id. Att. 2, 18, 1; id. Sest. 11, 25: initia rerum quae … sollicitam Italiam habebant, Caes. B. C. 3, 22: cum satis per se ipsum Samnitium bellum et, … sollicitos haberet patres, Liv. 8, 29, 1: solliciti et incerti rerum suarum Megaram referre signa jubent, id. 24, 23, 5: sollicitae ac suspensae civitati, id. 27, 50 med.: quid illis nos sollicitis ac pendentibus animi renuntiare jubetis, id. 7, 30, 22: sollicitae mentes, Ov. F 3, 362: pectus, id. M. 2, 125: mens, Curt. 4, 13, 2: animi, Hor. Ep. 1, 5, 18: ego percussorem meum securum ambulare patiar, me sollicito? Sen. Clem. 1, 9, 4: sollicitus est et incertus sui quem spes aliqua proritat, id. Ep. 23, 2: ut sollicitus sim cum Saturnus et Mars ex contrario stabunt, alarmed, id. ib. 88, 14: fertur sollicitas tenuisse deas, kept them in anxious suspense, Stat. Achill. 2, 338: nunc sollicitam timor anxius angit, Verg. A. 9, 89.
And opposed to securus and securitas: quid est turpius quam in ipso limine securitatis esse sollicitum? Sen. Ep. 22, 5: securo nihil est te pejus, eodem Sollicito nihil est te melius, Mart. 4, 83, 1; so id. 5, 31, 8; Sen. Ep. 124, 19; Quint. 11, 3, 151; Tac. H. 4, 58.
- 2. With abl.: sollicitam mihi civitatem suspitione, suspensam metu … tradidistis, Cic. Agr. 1, 8, 23: Sophocles, ancipiti sententiarum eventu diu sollicitus, Val. Max. 9, 12, 5 ext.
- 3. With de: sollicitus eram de rebus urbanis, Cic. Fam. 2, 12, 1: de tuā valetudine, id. ib. 16, 7, 1: sollicita civitas de Etruriae defectione fuit, Liv. 27, 21 med.: sollicitum te esse scribis de judicii eventu, Sen. Ep. 24, 1: desii jam de te esse sollicitus, id. ib. 82, 1.
- 4. With pro: ne necesse sit unum sollicitum esse pro pluribus, Cic. Lael. 13, 45.
- 5. With propter: sollicitus propter iniquitatem locorum, Liv. 38, 40, 9; 44, 3, 5 infra.
- 6. With adverb. acc. vicem, for the fate of: sollicito consuli et propter itineris difficultatem et eorum vicem, … nuntius occurrit, Liv. 44, 3, 5: ut meam quoque, non solum reipublicae vicem videretur sollicitus, id. 28, 43, 9: clamor undique ab sollicitis vicem imperatoris militibus sublatus, id. 28, 19, 17.
- 7. With gen.: non sollicitus futuri, pendet (filius tuus mortuus), Sen. Cons. Marc. 19, 6.
- 8. With dat. (late Lat.): ne solliciti sitis animae vestrae, neque corpori vestro, Vulg. Matt. 6, 25.
- 9. With ex: ex hoc misera sollicita’st, diem Quia olim in hunc, etc., Ter. And. 1, 5, 33: haec turba sollicita ex temerariā regis fiduciā, Curt. 3, 1, 17.
- 10. With ne, like verbs of fearing: (mater) sollicita est ne eundem conspiciat, etc., Cic. Mur. 41, 88: legati Romanorum circuire urbes, solliciti ne Aetoli partis alicujus animos ad Antiochum avertissent, apprehensive, Liv. 35, 31, 1: sollicitis populis ne suas operiant terras, Plin. 11, 29, 35, § 104: sollicitus Solon, ne tacendo parum reipublicae consuleret, Just. 2, 7, 9; Front. Strat. 1, 1, 6.
- 11. With interrog.-clause: solliciti erant quo evasura esset res, Liv. 30, 21 init.: quam sim sollicitus, quidnam futurum sit, Cic. Att. 8, 6, 3.
- C. In gen., troubled, disturbed, afflicted, grieved; constr. absol., with abl. alone, or with de: sollicitus mihi nescio quā re videtur, Plaut. Merc. 2, 3, 30: neque est consentaneum ullam honestam rem, ne sollicitus sis … deponere, lest you be troubled by cares, Cic. Lael. 13, 47: vehementer te esse sollicitum et praecipuo quodam dolore angi, id. Fam. 4, 3, 1: vehementer populum sollicitum fuisse de P. Sullae morte, id. ib. 9, 10, 3: num eum postea censes anxio animo aut sollicito fuisse, afflicted by remorse, id. Fin. 2, 17, 55: hoc genus omne Maestum ac sollicitum est cantoris morte Tigelli, Hor. S. 1, 2, 3.
- D. Excited, passionate (rare): qui, ut sint pudici, solliciti tamen et anxii sunt, Cic. Tusc. 4, 33, 70: atqui sollicitae nuntius hospitae, Suspirare Chloen .. Dicens, etc., Hor. C. 3, 7, 9; so, = avidus, with gen. or de (poet. and post-class.): hominem cuppedinis sollicitum, Lucr. 5, 46: de regno sollicitus ( = avidus regni potiundi), Just. 1, 10, 6.
- E. Very careful for, concerned in, punctilious, particular about (post-Aug.; freq.); constr. absol., with de, circa, in, or obj.-inf.: ne decet quidem, ubi maxima rerum monumenta versantur, de verbis esse sollicitum, Quint. 8, 3, 13: de quorum sumus judicio solliciti, for whose judgment we care, id. 10, 7, 24: dixit Cicero, non se de ingenii famā, sed de fide esse sollicitum, id. 11, 1, 74: nec sum in hoc sollicitus, dum res ipsa appareat, id. 8, 4, 15: eloquentia non in verba sollicita, Sen. Ben. 7, 8, 2: si tamen contingere eloquentia non sollicito potest, id. Ep. 75, 5: cur abis, non sollicitus prodesse bonis, nocere malis? id. Hippol. 976; cf. in double sense, Mart. 4, 83, 2 and 5.
- F. = sollicitatus (v. sollicito; poet.): solliciti jaceant terrāque premantur iniquā qui, etc., without repose, Ov. Am. 2, 16, 15.
- III. Of abstr. and inanim. things.
- 1. In gen., solicitous, mournful, full of or connected with cares and anxiety, anxious, disturbed (class.; often approaching the signif. II.): scio quam timida sit ambitio, et quam sollicita sit cupiditas consulatūs, how full of cares is the desire for the consulship, Cic. Mil. 16, 42: id est proprium civitatis ut sit libera et non sollicita rei cujusque custodia, i. e. that nobody be disturbed in the quiet possession of his property, id. Off. 2, 22, 78: est enim metus futurae aegritudinis sollicita exspectatio, id. Tusc. 5, 18, 52: quam sit omnis amor sollicitus et anxius, fraught with solicitude, id. Att. 2, 24, 1: assentior, sollicitam et periculosam justitiam non esse sapientis, id. Fragm. Rep. ap. Prisc. p. 801 P. (Rep. 3, 27, 39): sollicitam lucem rapuisti Ciceroni, the mournful light, i. e. life, Vell. 2, 66: in sollicito civitatis statu, Quint. 6, 1, 16: Hermagoras, vir diligentiae nimium sollicitae, evercareful, id. 3, 11, 22: sollicitum dicendi propositum, anxiously accurate, id. 11, 1, 32: sollicita parentis diligentia, earnest care, id. 6, prooem. 1; so id. 6, 12, 16: sollicitae actiones, carefully elaborated, id. 4, 1, 57: causae sollicitae (opp. securae), very doubtful cases, i. e. in which there is anxious suspense about the issue, id. 11, 3, 151: captarum (ferarum) sollicita possessio; saepe enim laniant dominos, Sen. Vit. Beat. 14, 2: maxima quaeque bona sollicita sunt, id. ib. 17, 4; id. Ep. 14, 18: noctes, id. Ira, 2, 20, 1: tutela, id. Cons. Marc. 11, 3: sollicitos fecisti, Romule, ludos, Ov. A. A. 1, 101: quisque, sibi quid sit Utile, sollicitis supputat articulis, id. P. 2, 3, 18: sollicito carcere dignus eras, a prison carefully guarded, id. Am. 1, 6, 64: Cressa … sollicito revocavit Thesea filo, Stat. S. 2, 6, 26: pudor, Mart. 11, 45, 7: amor, Ov. H. 19 (18), 196: os, id. P. 4, 9, 130: frons, Hor. C. 3, 29, 16: manus, Ov. Tr. 5, 2, 2: preces, id. P. 3, 1, 148: prex, Hor. C. 1, 35, 5: vita, id. S. 2, 6, 62: lux, Ov. Tr. 4, 10, 116: senecta, id. M. 6, 500: libelli, Mart. 9, 58, 5: saccus, id. 12, 60 b, 3: fuga, Ov. Tr. 4, 1, 50: sedes, id. ib. 4, 1, 85: via, id. ib. 1, 11, 2: terrae, id. M. 15, 786.
Hence,
- 2. = sollicitum habens, that causes distress, distressing, trying: quid magis sollicitum dici potest, what more distressing fact can be mentioned? Cic. Mil. 2, 5: in quā (tyrannorum) vitā nulla … potest esse fiducia, omnia semper suspecta atque sollicita, causing alarm, id. Lael. 15, 52: sollicitumque aliquid laetis intervenit, Ov. M. 7, 454: o mihi sollicitum decus ac suprema voluptas, Stat. Th. 7, 363; so, opes, Hor. S. 2, 6, 79: aurum, Sen. Hippol. 519: pretia, id. Herc. Fur. 461: timor or metus, Ov. H. 1, 12; 8, 76; 13, 124; id. P. 3, 2, 12; id. Tr. 3, 11, 10: cura, id. P. 1, 5, 61; Sen. Thyest. 922: dolor, Ov. A. A. 3, 374: taedium, Hor. C. 1, 14, 17: fatum, Ov. P. 4, 10, 11.
- IV. Of animals (rare): sollicitum animal (canis) ad nocturnos strepitus, very attentive to, i. e. watchful, Liv. 5, 47, 3; so Ov. M. 11, 599: solliciti terrentur equi, id. F. 6, 741: lepus, timid, id. ib. 5, 372.
- V. Comp.: sollicitior (mostly post-Aug.; for which Cic. has magis sollicitus; v. III. 2. supra) homo, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 3: nos circa lites raras sollicitiores, too particular about, Quint. 7, 1, 43: sollicitior rei familiaris diligentia, id. 12, 1, 6: innocentiam sollicitiore habituri loco, Sen. Ben. 3, 13, 1: (pauperes) sollicitiores divitibus, id. Cons. Helv. 12, 1: quod est sollicitius, id. Tranq. 1, 15: qui non sollicitior de capitis sui decore sit quam de salute, id. Brev. Vit. 12, 3: pro vobis sollicitior, Tac. H. 4, 58.
Sup. (post-Aug. and rare): illorum brevissima ac sollicitissima aetas est, Sen. Brev. Vit. 16, 1.
Adv.: sollĭcĭtē (post-Aug.).
- 1. Carefully, punctiliously, anxiously: vestis nec servata, nec sumenda sollicite, Ser. Samm. ap. Sen. Tranq. 1, 5: in conviviis lingua sollicite etiam ebriis custodienda est, Sen. Clem. 1, 26, 2: recitare, Plin. Ep. 6, 15, 4: exspectatus, Front. Strat. 3, 12, 1; id. Aquaed. 103: sollicitius et intentius, Plin. Ep. 1, 4, 2: custodiendus est honor, id. ib. 1, 19, 4: cavere, App. Mag. p. 274, 35.
Sup.: urbis curam sollicitissime agere, Suet. Claud. 18.
- 2. With grief, solicitude (class.: sollicito animo): sollicite possidentur, their possession is connected with solicitude, Sen. Ep. 76, 30: laetus, Sil. 6, 572.
Sup., Sen. Ep. 93, 12.
‡ sollĭcūrĭa in omni re curiosa, Fest. s. v. sollo, p. 298 Müll.
sollĭferreum (sōlĭf-), i, n. (sc. telum) [sollus-, i. e. totus-ferrum], a missile weapon made wholly of iron, an iron javelin, Liv. 34, 14 fin.; Gell. 10, 25, 2; cf. Fest. s. v. sollo, p. 298 Müll.; Paul. ex Fest. p. 299 ib.; and s. v. solitaurilia, p. 293 ib.
sollistĭmus (sōlist-), a, um, adj. [old sup. form of sollus = salvus; v. Corss. Krit. Beitr. p. 313 sq.], most perfect, only in the expression tripudium sollistimum, in augural lang.; the most favorable omen, when the chickens ate so greedily that the corn fell from their bills to the ground, Fest. p. 298 Müll.; Cic. Div. 1, 15, 28; 2, 34, 72; Liv. 10, 40; cf. Becker, Antiq. II. pt. 3, p. 79; and Lange, Antiq. I. p. 257.
‡ sollus, a, um, adj. [cf. Sanscr. sarva, entire; Gr. ὅλος; Lat. salvus; v. Corss. Krit. Beitr. p. 313], whole, entire, unbroken: vasa quoque omnino redimit non solla dupundi, Lucil. ap. Fest. p. 298 (Sat. v. 38 Gerl.): sollum Osce totum et solitum significat, unde tela quaedam solliferrea vocantur tota ferrea, et homo bonarum artium sollers, etc., Fest. s. v. solitaurilia, p. 293 Müll.; cf. Paul. ex Fest. s. v. sollo, p. 298 ib. (v. also the com. pounds sollennis, sollers, sollistimus, and sollicitus).
1. sōlo, āvi, ātum, 1, v. a. [solus], to make lonely or desolate; to lay waste, desolate (only a few times in the post-Aug. poets): urbes populis, Stat. Th. 4, 36: domos, id. ib. 5, 149; Sen. Oedip. 4.
2. Sŏlo, v. 1. Solon.
Sŏloe (dissyl.), v. Soli, I. and II.
† sŏloecismus (sŏlĭcismus, Aus. Epigr. 138), i, m., = σολοικισμός.
- I. Lit., a grammatical fault in the construction of a sentence, a solecism (cf. stribligo): vitia in sermone, quo minus is Latinus sit, duo possunt esse: soloecismus et barbarismus. Soloecismus est, cum in verbis pluribus consequens verbum superiori non accommodatur. Barbarismus est, cum verbum aliquod vitiose effertur, Auct. Her. 4, 12, 17; cf. Sinn. Capito ap. Gell. 5, 20, 1 (who called it, in pure Latin, imparilitas); Quint. 1, 5, 16; 1, 5, 36 sq.; Sen. Suas. 2, § 13; Gell. 1, 7, 3; Juv. 6, 452; Aus. Epigr. 138; Tert. adv. Nat. 1, 3.
- II. Transf., a fault, in gen., Mart. 11, 19, 2: apud Christianos soloecismus est magnus et vitium, turpe quid vel narrare vel facere, Hier. in Helv. 16.
† sŏloecista, ae, m., = σολοικιστής, one that speaks faultily, that commits solecisms, Hier. in Ruf. 3, 6.
† sŏloecŏphănĕs, is, n., = σολοικοφανές, that which appears to be a solecism, Cassiod. Or. 6.
† sŏloecum, i, n., = σόλοικον, = soloecismus, Auct. ap. Gell. 5, 20, 6; Gell. 17, 2, 11.
1. Sŏlon or Sŏlo (the latter in Cic. Rep. 2, 1, 2), ōnis, m., = Σόλων.
- I. A famous legislator of the Athenians, one of the seven sages of Greece, Cic. Brut. 7, 27; 10, 39; id. de Or. 1, 44, 197; id. Leg. 2, 23, 59; 2, 25, 64; Liv. 3, 31 fin.; Juv. 10, 274.
Plur.: aerumnosi Solones, i. e. philosophers, Pers. 3, 79 al.
- II. A commander in Pydna, Liv. 44, 45.
2. Sŏlōn, ōnis, m., = Σολώνιον, a city of the Allobroges, in Gallia Narbonensis, north-west of the Rhodanus, perh. near the modern Sortie, Liv. Epit. 103.
Sŏlonātes, ĭum, m., a Gallic tribe in Gallia Cisalpina, south-west of Forum Julii, now probably Torre di Sole, Plin. 3, 15, 20, § 116; Inscr. Orell. 5124.
Solonĭum, ii, n., a district near Lanuvium, on the Via Ostiensis, Cic. Div. 1, 36, 79; 2, 31, 66; id. Att. 2, 3, 3.
Called also Solonius ager, Liv. 8, 12; Fest. s. v. pomonal, p. 250, b. Müll.
sōlor, ātus, 1, v. dep. a.
- I. To comfort, console, solace (poet. and in post-Aug. prose; while consolor is class.): diffidentem verbis solatur suis, Plaut. Ep. 1, 2, 9: lenire dolentem Solando cupit, Verg. A. 4, 394: quos bonus Aeneas dictis solatur amicis, id. ib. 5, 770; Ov. F. 5, 237: inopem et aegrum, Hor. Ep. 2, 1, 131; Verg. A. 9, 290; Cat. 38, 5: solantia tollite verba! your words of comfort, Ov. M. 11, 685: solandus cum simul ipse fores, id. Tr. 5, 4, 42: et Caesar quamvis posthabitam deciens sestertii dote solatus est, Tac. A. 2, 86.
- II. With inanim. and abstr. objects, to soothe, ease, lighten, lessen, relieve, assuage, mitigate: famem concussā quercu, Verg. G. 1, 159: fluviis gravem aestum, Hor. C. 2, 5, 7: laborem cantu, Verg. G. 1, 293: aegrum testudine amorem, id. ib. 4, 464: curas, id. A. 9, 489: metum, id. ib. 12, 110: lacrimas, Ov. F. 2, 821: singulorum fatigatio quamlibet se rudi modulatione solatur, Quint. 1, 10, 16: desiderium fratris amissi aut nepote ejus aut nepte, Plin. Ep. 8, 11, 3: cladem Lugdunensem, Tac. A. 16, 13 fin.: quamvis repulsam propinqua spes soletur, id. ib. 2, 36.
Solorius, ii, m., a mountain in Hispania Tarraconensis, Plin. 3, 1, 2, § 6.
sŏlox, ōcis, adj. (cf.: salvus, solidus; v. Corss. Ausspr. 1, 486; ante- and post-class.).
- I. Lit., of raw, unwrought wool, of a coarse staple, coarse, harsh, bristly: solox, lana crassa, et pecus, quod passim pascitur non tectum, Fest. p. 301 Müll.: lana, Titin. ap. Fest. 1. 1.: pecore hirto atque soloce, Lucil. ap. Fest. 1. 1.; cf. Paul. ex Fest. p. 300 Müll.: solox, ἔριον παχύ, Gloss. Philox.: pallium philosophorum soloci lana, Fronto Eloq. p. 228 Mai.
- * B. Transf., subst.: solox, ōcis, f. (sc. vestis), a dress of coarse woollen stuff, Tert. Pall. 4 med.
- * II. Trop.: elaboratam filo soloci accipe cantilenam, coarse, Symm. Ep. 1, 1 med. (cf.: munusculum levidense crasso filo, Cic. Fam. 9, 12, 2).
solpūga, v. solipuga.
solsequĭum, ii, n., a plant, also called heliotropium, App. Herb. 49.
solstĭtĭālis, e, adj. [solstitium].
- I. Lit., of or belonging to the summer solstice, solstitial (opp. brumalis): (sol) Brumales adeat flexus, atque inde revortens Cancri se ut vortat metas ad solstitiales, Lucr. 5, 617: dies, the day on which the sun enters Cancer, the longest day, Cic. Tusc. 1, 39, 94: tempus, Ov. F. 6, 790; Vitr. 9, 5: nox, i. e. the shortest, Ov. P. 2, 4, 26: ortus sideris, Just. 13, 7, 10: circulus, the tropic of Cancer, Varr. L. L. 9, § 24 Müll.; Plin. 2, 11, 8, § 50.
Called also orbis, Cic. N. D. 3, 14, 37: exortus, the point where the sun rises at the summer solstice, Plin. 18, 34, 77, § 333.
- II. Transf.
- A. Of or belonging to midsummer or summer heat: herba, i. e. a summer plant or one that quickly withers, Plaut. Ps. 1, 1, 36; Aus. Prof. 6, 35; Plin. 26, 5, 14, § 26: spinae, Col. 2, 17, 1: acini, Plin. 14, 16, 18, § 99: tempus, Liv. 35, 49 Drak.: caput Leonis, Luc. 6, 338: morbus, the midsummer fever, Plaut. Trin. 2, 4, 143.
- B. Of or belonging to the sun, solar (for solaris): annus, qui solstitiali circumagitur orbe, in a solar revolution, Liv. 1, 19, 6; for which, annus, Serv. A. 4, 653: plaga, i. e. the south, Sol. 25.
A maximum of 100 entries are shown.