sollĭcĭto (sōlĭ-), āvi, ātum, 1, v. a. [sollicitus], to disturb, stir, agitate, move; to distress, harass, make uneasy, vex, solicit, tempt, seduce, attract, induce.
- I. Lit., to stir, put in lively motion, move violently, disturb, shake, exercise (poet. and in post-Aug. prose).
- A. Histri tela manu jacientes sollicitabant, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 438 Vahl.): myropolas omnes sollicito; ubicumque unguentum est, ungor, keep them busy, Plaut. Cas. 2, 3, 10: nec fas esse, quod sit fundatum perpetuo aevo, sollicitare suis .. ex sedibus, Lucr. 5, 162: pinnisque repente sollicitant divum nocturno tempore lucos, id. 4, 1008; 2, 965: teneram ferro sollicitavit humum, stirred, i. e. by the plough, Tib. 1, 7, 30; so, tellurem, Verg. G. 2, 418: herbae, Quas tellus, nullo sollicitante (i. e. eam) dabat, Ov. F. 4, 396: remis freta, Verg. G. 2, 503: spicula dextrā, id. A. 12, 404: totum tremoribus orbem, Ov. M. 6, 699: stamina docto Pollice, pregn., excite by handling, id. ib. 11, 169 (v. II. B. 1. infra): stomachum vomitu, alvum purgatione, to move, Cels. 1 praef. fin.: mox, velut aurā sollicitante, provecti longius, as if a breeze were moving us on, Quint. 12, prooem. 2: hic (spiritus naturae), quamdiu non … pellitur, jacet innoxius … ubi illum extrinsecus superveniens causa sollicitat, compellitque et in artum agit, etc., stirs up, Sen. Q. N. 6, 18, 2: sollicitavit aquas remis, Claud. Rapt. Pros. 1, 2: lucus, qui primus anhelis sollicitatur equis, id. Idyll. 1, 3: seu remige Medo sollicitatur Athos, id. Ruf. 1, 336: Maenalias feras, to hunt, Ov. Am. 1, 7, 14: ne salebris sollicitentur apes, Col. 9, 8, 3.
Of a river: cum Danubius non jam radices nec media montium stringit, sed juga ipsa sollicitat, Sen. Q. N. 3, 27, 9.
In mal. part., Ov. Am. 3, 7, 74; Mart. 11, 22, 4; 11, 46, 4; Petr. 20, 2.
- B. To produce by stirring, excite, cause to come forth, to arouse, draw out (rare): radices in ipsā arbore sollicitando, by starting roots from the tree (cf. the context), Plin. 17, 13, 21, § 98; cf.: sollicitatur id in nobis quod diximus ante semen, Lucr. 4, 1037.
- II. Trop., = sollicitum facere.
- A. With the notion of distress, to cause distress, anxiety, uneasiness, to distress, disturb.
- 1. Of the body (very rare and poet.): mala copia Aegrum sollicitat stomachum, distresses, Hor. S. 2, 2, 43.
- 2. Of the mind; constr. with acc. of person, with animum, etc.
- (α) To fill with apprehension, cause fear, suspense of the mind, and anxiety for the future; and pass., = sollicitum esse, to be distressed, to torment one’s self: nunc ibo ut visam, estne id aurum ut condidi, quod me sollicitat miserum plurimis modis, Plaut. Aul. 1, 1, 26: certo scio, non ut Flamininum sollicitari te, Tite, sic noctesque diesque, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1: jamdudum equidem sentio, suspicio quae te sollicitet, Plaut. Bacch. 4, 7, 50: sicine me atque illam operā tuā nunc miseros sollicitarier? Ter. And. 4, 2, 6: egon’ id timeo? Ph. Quid te ergo aliud sollicitat? id. Eun. 1, 2, 82; so id. Heaut. 2, 3, 10: aut quid sit id quod sollicitere ad hunc modum? id. Hec. 4, 4, 54: me autem jam et mare istuc et terra sollicitat, Cic. Q. Fr. 3, 3, 1: an dubitas quin ea me cura (pro genero et filio) vehementissime sollicitet? id. Fam. 2, 16, 5: multa sunt quae me sollicitant anguntque, id. Att. 1, 18, 1: ne cujus metu sollicitaret animos sociorum, Liv. 45, 28 med.: cum Scipionem exspectatio successoris sollicitaret, id. 30, 36 fin.: desiderantem quod satis est neque Tumultuosum sollicitat mare, Nec, etc., Hor. C. 3, 1, 26; cf. Mart. 7, 54, 2.
With de: de posteris nostris et de illā immortalitate rei publicae sollicitor, quae, etc., Cic. Rep. 3, 29, 41.
Hence, like verbs of fearing, with ne, that (lest): et Quibus nunc sollicitor rebus! ne aut ille alserit, Aut uspiam ceciderit, etc., Ter. Ad. 1, 1, 11: sollicitari se simulans, ne in ejus perniciem conspirarent, Amm. 14, 7, 9.
Also with quod, like verbs of emotion: me illa cura sollicitat angitque vehementer, quod … nihil a te, nihil ex istis locis … affluxit, Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.
- (β) More rarely, to grieve, afflict, make wretched: istuc facinus quod tuom sollicitat animum, id ego feci, Plaut. Aul. 4, 10, 8: sed erile scelus me sollicitat, id. Rud. 1, 3, 19: cur meam senectutem hujus sollicito amentiā? why do I make my old age miserable by, etc., Ter. And. 5, 3, 16: haec cura (ob miserum statum rei publicae) sollicitat et hunc meum socium, Cic. Brut. 97, 331.
With subject-clause: nihil me magis sollicitat quam … non me ridere tecum, Cic. Fam. 2, 12, 1.
- (γ) To disturb the rest or repose of a person or community, to trouble, harass, = perturbare: quid me quaeris? quid laboras? quid hunc sollicitas? Plaut. Ep. 5, 2, 15; so, quae roget, ne se sollicitare velis, Ov. A. A. 1, 484: temeritas et libido et ignavia semper animum excruciant, et semper sollicitant, Cic. Fin. 1, 16, 50: anxitudo, prona ad luctum et maerens, semperque ipsa se sollicitans, id. Rep. Fragm. 2, 41, 68: quoniam rebellando saepius nos sollicitant, Liv. 8, 13, 13: finitimi populi, qui castra, non urbem positam in medio ad sollicitandam omnium pacem crediderant, to disturb the peace, id. 1, 21, 2: unde neque ille sollicitare quietae civitatis statum possit, id. 21, 10, 12; so, pacem, id. 34, 16 fin.: ira Jovis sollicitati prava religione, id. 1, 31, 8: ea cura quietos (deos) sollicitat, Verg. A. 4, 380: alium ambitio numquam quieta sollicitat, Sen. Cons. Polyb. 4 (23), 2: eum non metus sollicitabit, id. ib. 9 (28), 4: (voluptas) licet alia ex aliis admoveat, quibus totos partesque nostri sollicitet, id. Vit. Beat. 5, 4: et magnum bello sollicitare Jovem, Ov. F. 5, 40: sollicitatque feros non aequis viribus hostes, Luc. 4, 665: ut me nutricibus, me aviae educanti, me omnibus qui sollicitare illas aetates solent, praeferret, Quint. 6, prooem. § 8: sollicitare manes, to disturb the dead by mentioning their names: parce, precor, manes sollicitare meos, Ov. Tr. 3, 11, 32; cf.: cur ad mentionem defunctorum testamur, memoriam eorum a nobis non sollicitari? Plin. 28, 2, 5, § 23.
Hence, pregn.: sollicito manes, I disturb the dead, Ov. M. 6, 699: sollicitare umbras = ciere, citare, in necromancy, Manil. 1, 93.
- B. Without the idea of distress or uneasiness.
- 1. To stir, rouse, excite, incite (poet. and in post-Aug. prose): unicus est de quo sollicitamur honor, Ov. F. 6, 10, 76: sollicitatque deas, id. M. 4, 473: vanis maritum sollicitat precibus, id. ib. 9, 683: quoque Musarum studium a nocte silenti Sollicitare solet, Claud. VI. Cons. Hon. praef. 12: cupidinem lentum sollicitas, Hor. C. 4, 13, 6: labris quae poterant ipsum sollicitare Jovem, Mart. 66, 16: me nova sollicitat, me tangit serior aetas, Ov. Am. 2, 4, 45: deinde (luxuria) frugalitatem professos sollicitat, Sen. Ep. 56, 10.
Hence,
- 2. To attract, to tempt, to invite (poet. and in post-Aug. prose): si quis dotatam uxorem habet, eum hominem sollicitat sopor, Plaut. Most. 3, 2, 15 Lorenz: nullum sollicitant haec, Flacce, toreumata canem, Mart. 12, 74, 5: cum, mira specie, feminarum sollicitaret oculos, Val. Max. 4, 5, 1 ext.: non deest forma quae sollicitet oculos, Sen. Ep. 88, 7: in his (praediis venalibus) me multa sollicitant, Plin. Ep. 3, 19, 1: quibuscum delinimentis potest animos omnium sollicitat, Just. 21, 1, 5: omni studio sollicitatum spe regni, id. 8, 3, 8: in Graeciam Philippus cum venisset, sollicitatus paucarum civitatum direptione (i. e. spe diripiendi), id. 9, 1: sollicitati praeda, id. 23, 1, 10; 2, 13 fin.: te plaga lucida caeli … sollicitet, Stat. Th. 1, 27: magno praemio sollicitatus, bribed, Front. Strat. 3, 6, 4.
So, to attract the attention, occupy the mind: ut vix umquam ita sollicitari partibus earum debeamus ut non et summae meminerimus, Quint. 11, 3, 151.
- III. Transf., to incite one to do something.
- A. To urge to wrong-doing, to inveigle, seduce, incite, stimulate, provoke, tempt, abet (class.).
- 1. Absol.: servum sollicitare verbis, spe promissisque corrumpere, contra dominum armare, Cic. Deiot. 11, 30: non sollicitabit rursus agrarios? id. Phil. 7, 6, 18: sollicitant homines imperitos Saxo et Cafo, id. ib. 10, 10, 22: necare eandem voluit: quaesivit venenum; sollicitavit quos potuit, id. Cael. 13, 31: Milo … quos ex aere alieno laborare arbitrabatur, sollicitabat, Caes. B. C. 3, 22: quos ingenti pecuniae spe sollicitaverant vestri (sc. to murder Philip), Curt. 4, 1, 12: ipsam ingentibus sollicitare datis, Ov. M. 6, 463: pretio sperare sollicitari animos egentium, Cic. Cat. 4, 8, 17; Liv. 2, 42, 6; Nep. Paus. 3, 6.
So esp. milit. t. t., = temptare (freq. in the historians), to strive to win over, tempt, instigate, incite to defection, attack, etc.: ad sollicitandas civitates, Caes. B. G. 7, 63: Germanos Transrhenanos sollicitare dicebantur, id. ib. 5, 2; so id. B. C. 3, 21; id. B. G. 5, 55; 6, 2; 7, 53; 7, 54: servitia urbana sollicitare, Sall. C. 24 fin.: nobilissimos Hispanos in Italiam ad sollicitandos populares … miserunt, Liv. 24, 49, 8: vicinos populos haud ambigue sollicitari, id. 8, 23, 2: ad continendas urbes, quas illinc Eumenes, hinc Romani sollicitabant, id. 37, 8, 5: num sollicitati animi sociorum ab rege Perseo essent, id. 42, 19 fin.: omnes sollicitatos legationibus Persei, sed egregie in fide permanere, id. 42, 26 fin.; so, diu, id. 31, 5, 8; 40, 57, 2; 41, 23, 7; 45, 35, 8: interim qui Persas sollicitarent mittuntur, Curt. 5, 10, 9; Suet. Oth. 5; id. Ner. 13; id. Tit. 9; Nep. Paus. 3, 6.
- 2. With ad and acc.: in servis ad hospitem necandum sollicitatis, Cic. Cael. 21, 51: servum ad venenum dandum, id. Clu. 16, 47: opifices et servitia ad Lentulum eripiendum, Sall. C. 50, 1: qui ultro ad transeundum hostes vocabant sollicitabantque, Liv. 25, 15, 5.
After in: cum milites ad proditionem, amicos ad perniciem meam pecunia sollicitet, Curt. 4, 11, 1.
- 3. With ut: civitates sollicitant ut in libertate permanere vellent, Caes. B. G. 3, 8: se sollicitatum esse ut regnare vellet, Cic. Fam. 15, 2, 6: missis ad accolas Histri, ut in Italiam irrumperent sollicitandos, Liv 39, 35: Darei litterae quibus Graeci milites sollicitabantur ut regem interficerent, Curt. 4, 10, 16.
- 4. With gen., gerund., and causa: comperi legatos Allobrogum tumultus Gallici excitandi causa a P. Lentulo esse sollicitatos, Cic. Cat. 3, 2, 4.
- 5. With in and acc. (post-class.; the prevailing constr. in Just.): amicum in adulterium uxoris sollicitatum, Just. 1, 7, 18: Alexander in Italiam sollicitatus, urgently invited, id. 12, 2, 1: Iones sollicitare in partes suas statuit, id. 2, 12, 1: qui Peloponnenses in societatem armorum sollicitaret, id. 13, 5; so id. 13, 5, 10; 32, 4, 1; 29, 4, 5.
- 6. With acc. of abstract objects (poet.): nuptae sollicitare fidem (= nuptam sollicitare ad fidem violandam), to make attempts against, Ov. H. 16 (17), 4; cf. id. Am. 3, 1, 50; id. M. 6, 463; 7, 721; id. P. 3, 3, 50.
- B. In gen., without implying an evil purpose, to induce, incite, stimulate, solicit, urge, invite, exhort, move (poet. and in postAug. prose): antequam est ad hoc opus (historiam scribendi) sollicitatus, induced to undertake this work, Quint. 10, 1, 74: quae Hecubae maritum posset ad Hectoreos sollicitare rogos, Mart. 6, 7, 4: cum, sollicitatus ex urbe Roma (a Mithridate), praecepta pro se mitteret, Plin. 25, 2, 3, § 6: sollicitandi (parentes) ad hunc laborem erant, it was necessary to give inducements to the parents to undertake this labor, Sen. Ben. 3, 11, 1: cum juventutem ad imitationem sui sollicitaret, id. Cons. Helv. 10, 10: alios Orientis regis ut idem postularent sollicitare temptavit, Suet. Dom. 2: juvenum … corpora nunc pretio, nunc ille hortantibus ardens sollicitat dictis, Stat. Th. 2, 485: sollicitat tunc ampla viros ad praemia cursu celeres, id. ib. 6, 550: ut per praecones susceptores sollicitarent, Just. 8, 3, 8: Alexander in Italiam a Tarentinis sollicitatus, id. 12, 2, 1: avaritia sollicitatus (= permotus), id. 32, 2, 1: sollicitatoque juvene ad colloquium, allured him to the conference, id. 38, 1, 9: hoc maxime sollicitatus ad amicitiam, Plin. 6, 22, 24, § 85: serpentes sollicitant ad se avis, id. 8, 23, 35, § 85: hyaena ad sollicitandos canes, id. 8, 30, 44, § 106: velut vacua possessione sollicitatus, Just. 31, 3, 2: remansit in caelibatu, neque sollicitari ulla condicione amplius potuit (i. e. ad uxorem ducendam), Suet. Galb. 5: quod me, tamquam tirunculum, sollicitavit ad emendum (signum), Plin. Ep. 3, 6, 4: ut ex copia studiosorum circumspicias praeceptores quos sollicitare possimus (sc. ut huc veniant), id. 4, 13, 11.
With inf. (poet.): finemque expromere rerum sollicitat superos, urgently implores to disclose the issue, Luc. 5, 69: cum rapiant mala facta bonos … sollicitor nullos esse putare deos, Ov. Am. 3, 8, 36; cf.: sollicitat spatium decurrere amoris, Lucr. 4, 1196.
With ne: maritum sollicitat precibus, ne spem sibi ponat in arte, Ov. M. 9, 683.