sōlĭtūdo, ĭnis, f. [solus], a being alone or solitary, loneliness, solitariness, solitude (of a person or place); a lonely place, desert, wilderness (class. in sing. and plur.; cf.: secretum, secessus).
- I. In gen.: ampla domus dedecori saepe domino fit, si est in eā solitudo, Cic. Off. 1, 39, 139: si aliquis nos deus ex hac hominum frequentiā tolleret et in solitudine uspiam collocaret, id. Lael. 23, 87; so (opp. frequentia) id. Pis. 22, 53; opp. celebritas, id. Inv. 1, 26, 38; Plin. Pan. 49, 2: audistis, quae solitudo in agris esset, quae vastitas, quae fuga aratorum, quam deserta, quam relicta omnia, Cic. Verr. 2, 4, 51, § 114; cf.: quācumque venis, fuga est et ingens Circa te solitudo, Mart. 3, 44, 3: solitudo ante ostium, Ter. And. 2, 2, 25: ubi postquam solitudinem intellexit, Sall. J. 93, 3: erat ab oratoribus quaedam in foro solitudo, Cic. Brut. 63, 227: neque vero hic non contemptus est a tyrannis atque ejus solitudo, Nep. Thras. 2, 2: mihi solitudo et recessus provincia est, Cic. Att. 12, 26, 2: in aliquā desertissimā solitudine, id. Verr. 2, 5, 67, § 171: Sigambri se in solitudinem ac silvas abdiderant, Caes. B. G. 4, 18 fin.: an malitis hanc solitudinem vestram quam urbem hostium esse? solitary, desert place (Rome), Liv. 5, 53, 7: delere omne Latium, vastas inde solitudines facere, id. 8, 13, 15; cf. id. 39, 18: nec umquam ex solitudine suā prodeuntem, nisi ut solitudinem faceret, Plin. Pan. 48 fin.: ubi solitudinem faciunt, pacem appellant, Tac. Agr. 30 fin.; Curt. 8, 8, 10; 9, 2, 24; Liv. 39, 18, 2: nivosae solitudini cohaerentes, bordering on, Amm. 23, 6, 64.
With gen.: in hac omnis humani cultūs solitudine, Curt. 7, 3, 12.
Plur., Cic. Rep. 6, 19, 20; id. Fam. 2, 16, 6; Caes. B. G. 6, 23: solitudines renuntiavere missi milites ad explorandum, Plin. 6, 29, 35, § 181; Vell. 2, 55, 4; Plin. 6, 13, 14, § 33; 6, 17, 20, § 53.
- II. In partic., analog. to the Gr. ἐρημία, in respect of something wanting, a being left alone or deserted, a state of want, destitution, deprivation: per hujus (orbae) solitudinem Te obtestor, Ter. And. 1, 5, 55; cf.: liberorum solitudo, Cic. Verr. 2, 1, 58, § 153: liberorum ac parentum solitudo, Quint. 6, 1, 18: Caesenniae viduitas ac solitudo, Cic. Caecin. 5, 13; id. Q. Fr. 1, 4, 5: solitudo atque inopia, id. Quint. 1, 5; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25: Messalina tribus omnino comitantibus (id repente solitudinis erat) spatium urbis pedibus emensa, Tac. A. 11, 32: magistratuum, Liv. 6, 35 fin.