Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

curro, cŭcurri (old form cĕcurri, acc. to Gell. 7, 9, 14: curri, Varr. Imp. ap. Front. Ep. 2 Mai; Tert. Fug. in Pers. 12; Arn. 4, 4), cursum, 3, v. n. [kindr. with celer, coruscus], to run, to move quickly (on foot, on a horse, ship, etc.), to hasten, fly (very freq. in every period and species of composition).

  1. I. Lit.
    1. A. Of living beings: si ingrederis curre, si curris advola, Cic. Att. 2, 23, 3: propere, Ter. Ad. 3, 2, 56: per vias, Plaut. Poen. 3, 1, 24: per totum conclave pavidi, Hor. S. 2, 6, 113: circum loculos, id. ib. 2, 3, 147: subsidio, Cic. Att. 12, 3, 2; Prop. 2 (3), 26, 17 al.: in nostros toros, id. 3, 20 (4, 19), 10 et saep.: ad villam praecipitanter, Lucr. 3, 1063: per omne mare nautae, Hor. S. 1, 1, 30: trans mare, id. Ep. 1, 11, 27: extremos ad Indos mercator, id. ib. 1, 1, 45; cf.: injecto ter pulvere curras (nauta), id. C. 1, 28, 36 al.: sed neque currentem se nec cognoscit euntem, his former strength, Verg. A. 12, 903: ad vocem praeceps amensque cucurri, Ov. M. 7, 844.
      With acc. of distance: uno die MCCCV. stadia, Plin. 7, 20, 20, § 84; cf. in a figure: eosdem cursus, Cic. Agr. 2, 17, 44; cf. β infra.
      Poet., of flight: medio ut limite curras, Icare, moneo, Ov. M. 8, 203.
      With inf.: quis illam (dextram) osculari non curreret? Val. Max. 5, 1, ext. 1.
      Impers.: ad me curritur, Ter. Heaut. prol. 44: curritur ad praetorium, Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92: quo curratur celeriter, Plaut. Poen. 3, 1, 30 al.
          1. (β) Rarely with the homogeneous objects iter, stadium, campus, etc.: qui stadium currit, who runs a race, Cic. Off. 3, 10, 42: currimus aequor, Verg. A. 3, 191; 5, 235 (cf. id. ib. 5, 862).
            Hence pass.: unde et campus curritur et mare navigatur, Auct. ap. Quint. 1, 4, 28.
        1. b. Prov.: currentem incitare or instigare, etc., to spur a willing horse, i. e. to urge one who needs no urging, Cic. Phil. 3, 8, 19; id. Fam. 15, 15, 3; id. ad Q. Fr. 1, 1, 16, § 45: facilius est currentem, ut aiunt, incitare quam commovere languentem, id. de Or. 2, 44, 186; Plin. Ep. 3, 7, 15; cf. ellipt.: quod me hortariscurrentem tu quidem, Cic. Att. 13, 45, 2; so, currentem hortari, id. ib. 5, 9, 1; 6, 7, 1: currenti calcaria addere, Plin. Ep. 1, 8, 1: asellum currere doceas, i. e. you labor to no purpose, Hor. S. 1, 1, 91: per flammam, to go through fire, Cic. Tusc. 2, 26, 62.
    2. B. Transf., of inanimate objects (mostly poet.): sol currens, Lucr. 5, 682; of liquids: amnes in aequora currunt, Verg. A. 12, 524; id. ib. 1, 607; Ov. M. 8, 597; Auct. B. Hisp. 29 al.: currente rotā, Hor. C. 3, 10, 10; id. A. P. 22; Ov. P. 4, 9, 10: quam (chlamydem) circum Purpura cucurrit, Verg. A. 5, 250; cf. Stat. Th. 2, 98: rubor per ora, Verg. A. 12, 66 et saep.: linea per medium, Plin. 18, 34, 77, § 331: limes per agrum, id. 18, 33, 76, § 326; 2, 108, 112, §§ 243 and 245: vox currit conchato parietum spatio, id. 11, 51, 112, § 270: varius per ora cucurrit Ausonidum turbata fremor, Verg. A. 11, 296: carmina dulci modulatione currentia, Lact. 5, 1, 10; of the eyes: oculi currentes, huc illucque directi et furiose respicientes, Cassiod. Hist. Eccl. 7, 2, p. 281 Garet.
  2. II. Trop.: non quo multa parum communis littera currat, not but that they have many letters in common, Lucr. 2, 692: proclivi currit oratio, venit ad extremum, haeret in salebrā, runs, Cic. Fin. 5, 28, 84: historia currere debet ac ferri, Quint. 9, 4, 18: cum debeant sublimia ingredi, acria currere, id. 9, 4, 139: numeri, id. 9, 4, 31; cf. rhythmi, id. 9, 4, 50: versus incomposito pede, Hor. S. 1, 10, 1: sententia, id. ib. 1, 10, 9: currit ferox Aetas, flies away, passes, id. C. 2, 5, 13.
    1. B. With acc., to run, traverse (cf. I. b. supra): eosdem cursus currere, to adopt the same policy, Cic. Agr. 2, 17, 44: talia saecla, suis dixerunt, currite, fusis Concordes Parcae, Verg. E. 4, 46 (al. regard saecla as voc.; al. take currite as transitive, produce such ages, cause them to be such, as ye run; cf. Forbig ad loc.).

cursus, ūs, m. [curro], a running (on foot, on a horse, chariot, ship, etc.), a course, way, march, passage, voyage, journey, etc. (very freq.).

  1. I. Lit.
      1. 1. Of living beings: ingressus, cursus, accubitio, etc., Cic. N. D. 1, 34, 94: ibi cursu, luctandosese exercebant, Plaut. Bacch. 3, 3, 24; cf. id. Most. 1, 2, 73, and Hor. A. P. 412: quique pedum cursu valet, etc., Verg. A. 5, 67: cursu superare canem, Hor. Ep. 1, 18, 51: milites cursu exanimati, Caes. B. G. 2, 23: huc magno cursu intenderunt, at full speed, id. ib. 3, 19: magno cursu concitatus, id. B. C. 1, 70: cursu incitatus, id. ib. 1, 79; 3, 46; Auct. B. Alex. 20; cf.: in cursu esse, Cic. Att. 5, 16, 1; cf. II. fin. infra: strictis gladiis cursu in hostem feruntur, advance at a run, Liv. 9, 13, 2: effuso cursu, id. 2, 50, 6: eo cursu proripere, ut, etc., id. 24, 26, 12; 31, 21, 6: eo cursu, Auct. B. Alex 30: eodem cursu contendere, right onward, Caes. B. C. 2, 35; cf. id. B. G. 6, 67: citato cursu. Just. 11, 15, 2: cursus in Graeciam per tuam provinciam, Cic. Att. 10, 4, 10: quis umquam tam brevi tempore tot loca adire, tantos cursus conficere potuit? id. Imp. Pomp. 12, 34: (terrae) tuis non dicam cursibus, sed victoriis lustratae sunt, id. ib. 2, 5: agmen cursūs magis quam itineris modo ducit, Curt. 5, 13, 5; 6, 1, 12; Just. 15, 3, 11; 11, 8, 2: Miltiades cursum direxit, quo tendebat, Nep. Milt. 1, 6; Vell. 2, 19, 4; 1, 4, 1: Ulixi per mare, Hor. C. 1, 6, 7: iterare cursus relictos, id. ib. 1, 34, 4: Naxon, ait Liber, cursus advertite vestros, Ov. M. 3, 636 et saep.; cf. B.: cursum per auras Derigere, Verg. A. 6, 194; so of flying, Ov. M. 2, 838; 4, 787 al.
        1. b. Cursum tenere (in a march or on shipboard), to hold one’s course, to maintain a direct course: equites cursum tenere atque insulam capere non potuerant, Caes. B. G. 4, 26 fin.: Dionysius cum secundissimo vento cursum teneret, Cic. N. D. 3, 34, 83; Caes. B. G. 5, 8; cf. 2. b.
      2. 2. Of inanimate objects: solis cursus lunaeque meatus Expediam, Lucr. 5, 77; cf. id. 5, 772 al.: lunae, id. 5, 629; cf. id. 5, 630: stellarum, Cic. Rep. 6, 17, 17: neque clara suo percurrere fulmina cursu Perpetuo possint, Lucr. 1, 1003: si lacus emissus lapsu et cursu suo ad mare profluxisset, Cic. Div. 1, 44, 100; so of the course or flow of a stream, Ov. M. 1, 282; 9, 18; Plin. 5, 24, 20, § 85: longarum navium, Caes. B. G. 5, 8; cf. Cic. Mur. 15, 33; id. Off. 3, 12, 50 al.: Aquilonis et Austri, Lucr. 5, 688; cf. id. 6, 302: menstrui, Plin. 11, 39, 94, § 230: quadripertiti venarum, id. 16, 39, 76, § 195 et saep.
        1. b. Cursum tenere, as supra, 1. b.: tanta tempestas subito coorta est, ut nulla earum (navium) cursum tenere posset, Caes. B. G. 4, 28.
    1. B. Meton.
      1. 1. Cursum exspectare, to wait for a fair wind (lit. for a passage), Cic. Att. 5, 8, 1.
      2. 2. (Abstr. pro concr.) Cursus publici, in the time of the emperors, posts or relays divided into stations, for the speedy transmission of information upon state affairs, Cod. Just. 12, 51; Cod. Th. 8, 5; Inscr. Orell. 3181; 3329; cf.. equi publici, Amm. 14, 6, 16: vehicula publica, id. 21, 13, 7: cursus vehicularius, Capitol. Ant. P. 12, 3: vehicularis, Dig. 50, 4, 18, § 4: cursus fiscalis, Spart. Had. 7; v. Suet. Aug. 49.
  2. II. Trop. (freq. in Cic. and Quint.), a course, progress, direction, way: qui cursus rerum, qui exitus futurus sit, Cic. Fam. 4, 2, 3; cf. Tac. H. 4, 34; id. Agr. 39: implicari aliquo certo genere cursuque vivendi, Cic. Off. 1, 32, 117: vitae brevis cursus, gloriae sempiternus, id. Sest. 21, 47: reliquus vitae cursus, id. Phil. 2, 19, 47: totius vitae cursum videre, id. Off. 1, 4, 11: omnem vitae suae cursum conficere, id. Cael. 17, 39: in omni vitae cursu optimum visum est, ut, etc., Macr. S. 1, 2, 3: temporum, Cic. Fam. 6, 5, 2: tuorum honorum, id. ib. 3, 11, 2; cf. Tac. H. 1, 48: continuus proeliorum, id. Agr. 27 al.: cursus vocis per omnis sonos, Cic. de Or. 3, 61, 227: cursus verborum, id. ib. 1, 35, 161; so of the motion or flow of discourse, etc., id. Part. Or. 15, 52; Quint. 8, prooem. § 27; 9, 4, 70: cursus hic et sonus rotundae volubilisque sententiae, Gell. 11, 13, 4: quem enim cursum industria mea tenere potuisset sine forensibus causis, etc., Cic. Phil. 8, 4, 11; cf. id. Or. 1, 4: nos in eodem cursu fuimus a Sullā dictatore ad eosdem fere consules, id. Brut. 96, 328; so, esse in cursu, to go on, continue, Ov. M. 13, 508; id. F. 6, 362.