Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.
1. exĭtus, a, um, Part., from exeo, II.
2. exĭtus, ūs, m. [exeo], a going out or forth, egress, departure (class., esp. in the trop. signif.).
- I. Lit.: reditum mihi gloriosum injuria tua dedit, non exitum calamitosum, Cic. Par. 4, 29: omni exitu et pabulatione interclusi, Caes. B. G. 7, 44 fin.: exitum sibi parere, id. B. C. 3, 69, 3.
In plur.: singulorum hominum occultos exitus asservare, Caes. B. C. 1, 21, 4; 1, 25, 4.
Of things: introitusque elementis redditus exstat, Lucr. 6, 494: exitus ut classi felix faustusque daretur, a setting sail, departure, id. 1, 100: amnis, a flowing out, discharge, id. 6, 727: animaï (i. e. venti), a bursting or rushing out, id. 6, 586; cf. Quint. 1, 11, 7.
- B. Transf., concr., way of egress, outlet, passage: exitum non habent, ac pervium non est, Varr. L. L. 5, § 145 Müll.: cum angusto portarum exitu se ipsi premerent, Caes. B. G. 7, 28, 3: in exitu paludis, mouth, Plin. 2, 103, 106, § 226: cibi, vent, id. 11, 34, 40, § 116 et saep.: si de multis nullus placet exitus, Juv. 6, 33.
In plur.: insula undique exitus maritimos habet, Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185: septem exitus e domo fecerat, Liv. 39, 51, 5; Col. 6, 30, 8: alvorum, Plin. 21, 14, 48, § 82 et saep.
- II. Trop.
- A. A way out, an end, close, conclusion, termination (syn.: eventus, eventum).
- 1. In gen.: hujus orationis difficilius est exitum quam principium invenire, end, close, Cic. de Imp. Pomp. 1, 3; cf.: quemadmodum expediam exitum hujus institutae orationis, non reperio, id. Fam. 3, 12, 2: exitus fuit orationis, Caes. B. G. 4, 8, 1: ut tragici poëtae, cum explicare argumenti exitum non potestis, confugitis ad deum, Cic. N. D. 1, 20, 53: adducta ad exitum quaestio est, id. Tusc. 5, 6, 15; cf.: ad exitum pervenire, id. Fam. 10, 22, 2; id. Or. 33, 116: ita magnarum initia rerum celerem et facilem exitum habuerunt, Caes. B. C. 3, 22 fin.: verba quae casus habent in exitu similes, at the end, Cic. Or. 49, 164; cf. in the foll.: fugam quaerebamus omnes, quae ipsa exitum non habebat, end, aim, id. Phil. 5, 16, 42: hinc omne principium, huc refer exitum, Hor. C. 3, 6, 6 et saep.: in exitu est meus consulatus, Cic. Mur. 37, 80; cf.: in exitu jam annus erat Liv. 35, 10, 1: superioris anni, id. 30, 26, 2: veris, Plin. 17, 22, 35, § 170: oppugnationis, Caes. B. C. 3, 9, 8: mimi, fabulae, the catastrophe, conclusion, Cic. Cael. 27, 65: vitae, end of life, latter end, Nep. Eum. 13; cf.: vitae mortisque, Vell. 2, 7, 1.
In plur.: tristes exitus habuit consulatus, Cic. Brut. 34, 128: eae causae sunt plenissimae, quae plurimos exitus dant ad ejusmodi degressionem, outlets, i. e. opportunities, id. de Or. 2, 77, 312: habent exitus aut in a aut in e, etc., Varr. L. L. 10, § 62 Müll.
- 2. In partic., end of life, end, death: natura ad humanum exitum (Romulum) abripuit, Cic. Rep. 1, 16 fin.: duravere usque ad Sejani exitum, Plin. 8, 58, 74, § 197; Amm. 14, 11: exitus in dubio est, Ov. M. 12, 522: Thrasymachi, Juv. 7, 204: saevus et illum exitus eripuit, id. 10, 127; 271.
In plur.: nonnumquam bonos exitus habent boni, Cic. N. D. 3, 37, 89: non igitur fatales exitus habuerunt, id. Div. 2, 9, 24.
- 3. A means, method, way, device, solution of a difficulty: cum autem exitus ab utroque datur conturbato errantique regi, Cic. Fin. 5, 22, 63: non solum viam quaestus invenerunt, verum etiam exitum ac rationem defensionis, id. Verr. 2, 3, 82, § 190: jam nullum fortunis communibus exitum reperietis, id. Dom. 47, 123.
- B. Issue, result, event, i. q. eventus: si mihi alterutrum de eventu atque exitu rerum promittendum est, Cic. Fam. 6, 1, 5: in unum exitum spectare, id. de Or. 1, 20, 92: videtur ad exitum venisse quaestio, id. Tusc. 5, 7, 18; id. Fin. 2, 1, 3: neque exitum legis esse in meretrice publicanda, i. e. the law would be without proper effect, id. Inv. 2, 40, 118, v. the context: de exitu rerum sentire, Caes. B. G. 7, 52 fin.: incerto etiam nunc exitu victoriae, id. ib. 7, 62, 6: de exitu fortunarum suarum consultabant, id. ib. 7, 77, 1; cf. id. ib. 3, 8, 3; and: prudens futuri temporis exitum Caliginosa nocte premit deus, events, Hor. C. 3, 29, 29: ut quae rei publicae polliceremur, exitu praestaremus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 3: exitum rei imponere, Liv. 37, 19, 1: quaestiones ad exitum perductae, id. 40, 19, 10: ad exitum spei pervenire, accomplishment, id. 5, 12, 4; so, serae exitum spei exspectare, id. 5, 6, 2: sine exitu esse, without result, id. 32, 40, 3.
In plur.: fortasse haec omnia meliores habebunt exitus, Cic. Fam. 2, 16, 6: quae (responsa haruspicum) aut nullos habuerint exitus aut contrarios, id. Div. 2, 24, 52: Liber vota bonos ducit ad exitus, Hor. C. 4, 8, 34; cf.: (fortuna) Belli secundos reddidit exitus, id. ib. 4, 14, 38.
Prov.: exitus acta probat, the event justifies the deed, Ov. H. 2, 85.