Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.
nosco, nōvi, nōtum, 3 (old form, GNOSCO, GNOVI, GNOTVM, acc. to Prisc. p. 569 P.; inf. pass. GNOSCIER, S. C. de Bacch.; cf. GNOTV, cognitu, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.: GNOT (contr. for gnovit) οἶδεν, ἐπιγινώσκει; GNOTV, γνῶσιν, διάγνωσιν, Gloss. Labb.
Contr. forms in class. Lat. are nosti, noram, norim. nosse; nomus for novimus: nomus ambo Ulixem, Enn. ap. Diom. p. 382 P., or Trag. v. 199 Vahl.), v. a. [for gnosco, from the root gno; Gr. γιγνώσκω, to begin to know], to get a knowledge of, become acquainted with, come to know a thing (syn.: scio, calleo).
- I. Lit.
- 1.
- (α) Tempp. praes.: cum igitur, nosce te, dicit, hoc dicit, nosce animum tuum, Cic. Tusc. 1, 22, 52: Me. Sauream non novi. Li. At nosce sane, Plaut. As. 2, 4, 58; cf.: Ch. Nosce signum. Ni. Novi, id. Bacch. 4, 6, 19; id. Poen. 4, 2, 71: (Juppiter) nos per gentes alium alia disparat, Hominum qui facta, mores, pietatem et fidem noscamus, id. Rud. prol. 12; id. Stich. 1, 1, 4: id esse verum, cuivis facile est noscere, Ter. Ad. 5, 4, 8: ut noscere possis quidque, Lucr. 1, 190; 2, 832; 3, 124; 418; 588; Cic. Rep. 1, 41, 64: deus ille, quem mente noscimus, id. N. D. 1, 14, 37.
Pass.: EAM (tabulam) FIGIER IOVBEATIS, VBEI FACILVMED GNOSCIER POTISIT, S. C. de Bacch.: forma in tenebris nosci non quita est, Ter Hec. 4, 1, 57 sq.: omnes philosophiae partes tum facile noscuntur, cum, etc., Cic. N. D. 1, 4, 9: philosophiae praecepta noscenda, id. Fragm. ap. Lact. 3, 14: nullique videnda, Voce tamen noscar, Ov. M. 14, 153: nec noscitur ulli, by any one, id. Tr. 1, 5, 29: noscere provinciam, nosci exercitui, by the army, Tac. Agr. 5.
- (β) Temppperf., to have become acquainted with, to have learned, to know: si me novisti minus, Plaut. Aul. 4, 10, 47: Cylindrus ego sum, non nosti nomen meum? id. Men. 2, 2, 20: novi rem omnem, Ter. And. 4, 4, 50: qui non leges, non instituta … non jura noritis, Cic. Pis. 13, 30: plerique neque in rebus humanis quidquam bonum norunt, nisi, etc., id. Lael. 21, 79: quam (virtutem) tu ne de facie quidem nosti, id. Pis. 32, 81; id. Fin. 2, 22, 71: si ego hos bene novi, if I know them well, id. Rosc. Am. 20 fin.: si Caesarem bene novi, Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, B, 2: Lepidum pulchre noram, Cic. Fam. 10, 23, 1: si tuos digitos novi, id. Att. 5, 21, 13: res gestas de libris novisse, to have learned from books, Lact. 5, 19, 15: nosse Graece, etc. (late Lat. for scire), Aug. Serm. 45, 5; 167, 40 al.: ut ibi esses, ubi nec Pelopidarum—nosti cetera, Cic. Fam. 7, 28, 2; Plin. Ep. 3, 9, 11.
- 2. To examine, consider: ad res suas noscendas, Liv. 10, 20: imaginem, Plaut. Ps. 4, 2, 29.
So esp., to take cognizance of as a judge: quae olim a praetoribus noscebantur, Tac. A. 12, 60.
- II. Transf., in the tempp. praes.
- A. In gen., to know, recognize (rare; perh. not in Cic.): hau nosco tuom, I know your (character, etc.), i. e. I know you no longer, Plaut. Trin. 2, 4, 44: nosce imaginem, id. Ps. 4, 2, 29; id. Bacch. 4, 6, 19: potesne ex his ut proprium quid noscere? Hor. S. 2, 7, 89; Tac. H. 1, 90.
- B. In partic., to acknowledge, allow, admit of a reason or an excuse (in Cic.): numquam amatoris meretricem oportet causam noscere, Quin, etc., Plaut. Truc. 2, 1, 18: illam partem excusationis … nec nosco, nec probo, Cic. Fam. 4, 4, 1; cf.: quod te excusas: ego vero et tuas causas nosco, et, etc., id. Att. 11, 7, 4: atque vereor, ne istam causam nemo noscat, id. Leg. 1, 4, 11.
- III. Transf. in tempp. perf.
- A. To be acquainted with, i. e. to practise, possess: alia vitia non nosse, Sen. Q. N. 4 praef. § 9.
- B. In mal. part., to know (in paronomasia), Plaut. Most. 4, 2, 13; id. Pers. 1, 3, 51.
- IV. (Eccl. Lat.) Of religious knowledge: non noverant Dominum, Vulg. Judic. 2, 12; ib. 2 Thess. 1, 8: Jesum novi, Paulum scio, I acknowledge, ib. Act. 19, 15.
Hence, nōtus, a, um, P. a., known.
- A. Lit.: nisi rem tam notam esse omnibus et tam manifestam videres, Cic. Verr. 2, 3, 58, 134: ejusmodi res ita notas, ita testatas, ita manifestas proferam, id. ib. 2, 2, 34, § 85: fingi haec putatis, quae patent, quae nota sunt omnibus, quae tenentur? id. Mil. 28, 76: noti atque insignes latrones, id. Phil. 11, 5, 10: habere omnes philosophiae notos et tractatos locos, id. Or. 33, 118: facere aliquid alicui notum, id. Fam. 5, 12, 7: tua nobilitas hominibus litteratis est notior, populo obscurior, id. Mur. 7, 16: nullus fuit civis Romanus paulo notior, quin, etc., Caes. B. C. 2, 19: vita P. Sullae vobis populoque Romano notissima, Cic. Sull. 26, 72: nulli nota domus sua, Juv. 1, 7.
- (β) With gen. (poet.): notus in fratres animi paterni, Hor. C. 2, 2, 6: noti operum Telchines. Stat. Th. 2, 274: notusque fugarum, Vertit terga, Sil. 17, 148.
- (γ) With subj.-clause: notum est, cur, etc., Juv. 2, 58.
- (δ) With inf. (poet.): Delius, Trojanos notus semper minuisse labores, Sil. 12, 331.
- 2. In partic.
- a. Subst.: nōti, acquaintances, friends: de dignitate M. Caelius notis ac majoribus natu … respondet, Cic. Cael. 2, 3: hi suos notos hospitesque quaerebant, Caes. B. C. 1, 74, 5; Hor. S. 1, 1, 85; Verg. Cir. 259.
- b. In a bad sense, notorious: notissimi latronum duces, Cic. Fam. 10, 14, 1: integrae Temptator Orion Dianae, Hor. C. 3, 4, 70; Ov. M. 1, 198: Clodia, mulier non solum nobilis sed etiam nota, Cic. Cael. 13, 31; cf. id. Verr. 1, 6, 15: moechorum notissimus, Juv. 6, 42.
- B. Transf., act., knowing, that knows: novi, notis praedicas, to those that know, Plaut. Ps. 4, 2, 39.
nŏta, ae, f. [nosco], a mark, sign, note (cf.: signum, insigne, indicium): nota alias significat signum; ut in pecoribus, tabulis, libris, litterae singulae aut binae, alias ignominiam, Paul. ex Fest. p. 174 Müll. (v. in the foll.).
- I. Lit.
- A. In gen.: reliquis epistulis notam apponam eam, quae mihi tecum convenit, Cic. Fam. 13, 6, a, 2: si signa et notas ostenderem locorum, id. de Or. 2, 41, 174; Liv. 37, 31: sive puer furens Impressit memorem dente labris notam, Hor. C. 1, 13, 11: caeruleae cui (angui) notae, Verg. A. 5, 87.
- B. In partic.
- 1. Notae litterarum, marks or characters in writing, letters: qui sonos vocis, qui infiniti videbantur, paucis litterarum notis terminavit, Cic. Tusc. 1, 25, 62: sortes in robore insculptae priscarum litterarum notis, id. Div. 2, 41, 85.
So without litterarum: quosque legat versus oculo properante viator, Grandibus in tituli marmore caede notis, Ov. Tr. 3, 3, 72: foliisque notas et nomina mandat, Verg. A. 3, 444: C nota praenominis, cum sola Gaium notat; item numeri cum centum significat, Diom. 418 P.
- b. Transf., notae, a letter, epistle, writing (poet.): inspicit acceptas hostis ab hoste notas, Ov. H. 4, 6; 20, 207; id. M. 6, 577: incisa notis marmora publicis, Hor. C. 4, 8, 13.
- 2. Secret characters, secret writing, cipher: in quibus (epistulis), si qua occultius perferenda essent, per notas scripsit, Suet. Caes. 56; id. Aug. 88; Cic. Mur. 11, 25; cf. Gell. 17, 9; Isid. Orig. 1, 25.
- 3. Short-hand characters, stenographic signs, used instead of the letters of the alphabet: apud veteres cum usus notarum nullus esset, propter perscribendi difficultatem … quaedam verba atque nomina ex communi sensu primis litteris notabant, et singulae litterae quid significarent, in promptu erat, Val. Prob. de Jur. Not. Signif. 1: quid verborum notas, quibus quamvis citata excipitur oratio et celeritatem linguae manus sequitur? Sen. Ep. 90, 25; Suet. Tit. 3: notis scriptae tabulae non continentur edicto, quia notas litteras non esse Pedius scripsit, Dig. 37, 1, 6; ib. 50, 13, 1, § 7: verba notis brevibus comprendere cuncta peritus, Raptimque punctis dicta praepetibus sequi, Prud. στεφ. 9, 23.
- 4. Memoranda, notes, brief extracts: idem (Aristoteles) locos, quasi argumentorum notas, tradidit, Cic. Or. 14, 46.
- 5. A note in music: notis musicis cantica excipere, Quint. 1, 12, 14.
- 6. A critical mark, made on the margin of a book in reading, to point out particular passages: notam apponere ad malum versum, Cic. Pis. 30, 73: mittam tibi libros, et imponam notas, ut ad ea ipsa protinus, quae probo et miror accedas, Sen. Ep. 6, 4; cf. Isid. Orig. 1, 21; Varr. R. R. 1, 59, 2.
Hence,
- b. Transf., a critical remark, a note, on a writing: ex notā Marcelli constat, etc., Dig. 49, 17, 10; Cod. Th. 1, 4, 1.
- 7. A mark on a wine-cask, to denote the quality of the wine: nota Falerni, Hor. C. 2, 3, 8; id. S. 1, 10, 24.
Hence,
- b. Transf., a sort, kind, quality: eae notae sunt optimae, i. e. wines of those brands, Cic. Brut. 83, 287: ex hac notā corporum est aër, Sen. Q. N. 2, 2, 4: secundae notae mel, Col. 9, 15, 3: eum ex hac notā litteratorum esse, Petr. 83: de meliore notā, Cur. ap. Cic. Fam. 7, 29, 1: quaedam beneficia non sunt ex hac vulgari notā, sed majora, Sen. Ben. 3, 9, 1.
- 8. A distinguishing mark. distinctive feature: cujusque generis dicendi nota, Cic. Or. 23, 75; Phaedr. 4, 22, 22.
- 9. A nod, beck, sign: innuet: acceptas tu quoque redde notas, Ov. A. A. 3, 514; id. M. 11, 466.
- 10. A brand on the body of a bad slave: multos honesti ordinis, deformatos prius stigmatum notis, ad metalla condemnavit, Suet. Calig. 27.
Also of tattoo-marks: barbarus compunctus notis Thraciis, Cic. Off. 2, 7, 25: interstincti corpora … fucatis et densioribus notis, Amm. 31, 2, 14.
- 11. A mark, spot, mole on the body (syn.: naevus, macula): corpore traditur maculoso dispersis per pectus atque alvum genetivis notis, Suet. Aug. 80; Hor. C. 4, 2, 59.
- 12. A stamp impression on a coin: nummos omnis notae, Suet. Aug. 75; 94; id. Ner. 25.
- II. Trop.
- A. In gen., a mark, sign, token: notae ac vestigia suorum flagitiorum, Cic. Verr. 2, 2, 47, § 115: quam scite per notas nos certiores facit Juppiter, id. Div. 2, 21, 47: mihi quoque impendere idem exitium, certis quibusdam notis augurabar, Plin. Ep. 3, 11, 3: nomina et notae morti destinatorum, Suet. Calig. 49: pro re publicā cicatrices ac notas virtutis accipere, Cic. Rab. Perd. 13, 36: interspirationis enim, non defatigationis nostrae neque librariorum notae, signs of punctuation marks, Cic. de Or. 3, 44, 173.
- B. In partic.
- 1. A characteristic quality, character: patefacta interiore notā animi sui, Suet. Tib. 54.
- 2. Nota censoria, or simply nota, the mark or note which the censors affixed in their lists of citizens to the name of any one whom they censured for immorality or want of patriotism: censoriae severitatis nota, Cic. Clu. 46, 129: patrum memoriā institutum fertur, ut censores motis e senatu adscriberent notas, Liv. 39, 42, 6 sq.: duo milia nominum in aerarios relata, tribuque omnes moti, additumque tam acri censoriae notae triste senatus consultum, ut, etc., id. 24, 18, 9 Weissenb.: censores senatum sine ullius notā legerunt, not excluding any one, id. 32, 7, 3: censores eo anno … de senatu novem ejecerunt. Insignes notae fuerunt Maluginensis et Scipionis et, etc., id. 41, 27, 1 sq.: notae jam destinatae exemptus est, Gell. 4, 20, 8; v. Dict. of Antiq. p. 664 sq.
Hence,
- b. Transf., a mark of ignominy or infamy, a reproach, disgrace: quem scis scire tuas omnes maculasque notasque, Lucil. ap. Non. 354, 21: quae nota domesticae turpitudinis non inusta vitae tuae est? Cic. Cat. 1, 6, 13: Gabinii litteras insigni quādam notā atque ignominiā novā condemnāstis, id. Prov. Cons. 10, 25: o turpem notam temporum illorum, id. Off. 3, 18, 74: homo omnibus notis turpitudinis insignis, id. Rab. Perd. 9, 24: nota ignominiaque Philippi, Liv. 21, 44, 7: sempiternas foedissimae turpitudinis notas subire, Cic. Pis. 18, 41: notā laborare, Dig. 3, 2, 2.
1. nōtus, a, um, v. nosco fin.
† 2. Nŏtus and Nŏtos, i, m. [Νότος], = auster, the south wind.
- I. Lit.: tres Notus hibernas immensa per aequora noctes Vexit me violentus aquā, Verg. A. 6, 355: madidis Notus evolat alis, Ov. M. 1, 264: udus, Hor. Epod. 10, 19: procellosus, Ov. H. 2, 12: tepidus, id. Am. 1, 4, 12: sub Noton et Borean, Luc. 7, 363.
- II. Poet., transf., for wind in gen.: tendunt vela Noti, Verg. A. 3, 268; cf. id. ib. 1. 575; 5, 512; Tib. 1, 5, 35.