Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

1. testis, is, comm.

    (
  1. I. neutr. form: caelum teste vocat, Alcim. 6, 576), one who attests any thing (orally or in writing), a witness (cf. superstes): testes vinctos attines, Plaut. Truc. 4, 3, 63: pluris est oculatus testis unus quam auriti decem, id. ib. 2, 6, 8: deos absentes testes memoras, id. Merc. 3, 4, 42: vosque, dii, testes facio, Liv. 1, 59, 1: deos hominesque se testes facere, id. 34, 11, 8: deūm, quos testes foederum invocabant consules, id. 8, 6, 1: ut manus ad caelum tendens deos testes ingrati animi Magnetum invocaret, id. 35, 31, 13; 39, 51, 12; 41, 25, 4; Curt. 4, 10, 33: apud me ut apud bonum judicem argumenta plus quam testes valent, Cic. Rep. 1, 38, 59: si negemquo me teste convinces? id. Phil. 2, 4, 8: satis idonei testes et conscii, id. Font. 7, 16; so, cupidi, conjurati et ab religione remoti, id. ib. 10, 21: religiosus, id. Vatin. 1, 1: incorrupti atque integri, id. Fin. 1, 21, 71: graves, leves, id. Quint. 23, 75: locupletissimi, id. Brut. 93, 322 et saep.: dabo tibi testis nec nimis antiquos nec ullo modo barbaros, id. Rep. 1, 37, 58; so, testes dare in aliquam rem, id. Quint. 23, 75: proferre, id. Balb. 18, 41: adhibere, id. Fin. 2, 21, 67: citare in aliquam rem, id. Verr. 2, 2, 59, §146: ut iis testibus in summā pecuniae uteretur, Caes. B. C. 3, 105; cf. id. B. G. 1, 14: testibus uti, Cic. Verr. 1, 18, 55; Quint. 5, 7, 9; 9, 2, 98.
    With dependent-clause: testis faciet ilico, Vendidisse me, Ter. Ad. 2, 1, 49: iis utimini testibus appropinquare eorum adventum, Caes. B. G. 7, 77, cf. id. B. C. 3, 90.
    Fem.: Venus Cyrenensis, testem te testor mihi, Plaut. Rud. 5, 2, 51: teste deā, Ov. H. 16 (17), 124: nutrix testis fida doloris, Sen. Oct. 76: musa mea, Ov. P. 3, 9, 50: inductā teste in senatu, Haec, inquit, etc., Suet. Claud. 40.
    Of things: sidera sunt testes et matutina pruina, Prop. 2, 9, 41: quid debeas, o Roma Neronibus, Testis Metaurum flumen et Hasdrubal Devictus, etc., Hor. C. 4, 4, 38: testis mecum est anulus, Ter. Ad. 3, 2, 49.
  2. II. Transf., an eye-witness, spectator, i. q. arbiter (rare; cf. also conscius): facies bona teste caret, Ov. A. A. 3, 398: puduitque gementem, Illo teste mori, Luc. 9, 887: ac lunā teste moventur, Juv. 6, 311.

2. testis, is, m., a testicle, Plaut. Mil. 5, 28; 5, 33: dexter asini testis in vino potus, Plin. 28, 19, 80, § 261: testes pecori ad crura decidui, id. 11, 49, 110, § 263; so in plur., Lucil. ap. Non. 235, 5; Hor. S. 1, 2, 45.
In a pun, with 1. testis: quod amas, amato testibus praesentibus, Plaut. Curc. 1, 1, 31: magnis testibus ista res agetur, Auct. Priap. 2: cf. integritatis, Phaedr. 3, 11, 5.

testor, ātus, 1, v. a. [1. testis].

  1. I. To be a witness, speak as witness, to bear witness, give evidence, depose, testify, attest any thing.
    1. A. Lit. (very rare, and not in Cic.; cf. testificor): confiteor: testere licet: signate Quirites, thou canst attest it, Ov. P. 4, 15, 11: quasi inclamaret aut testaretur locutus est, Quint. 11, 3, 172.
    2. B. Transf., in gen., to make known, show, prove, demonstrate; to give to understand, to declare, aver, assert, bear witness to, etc. (class and very freq.): ego quod facio, me pacis, otii, etc. … causā facere, clamo atque testor, Cic. Mur. 37, 78: auctoritatem hujus indicii monumentis publicis, id. Sull. 14, 41: nunc illa testabor, non me sortilegosagnoscere, id. Div. 1, 58, 132: testatur isto audiente, se pro communi necessitudine id primum petere, id. Quint. 21, 66: clarissimā voce se nomen Oppianicidelaturum esse testatur, id. Clu. 8, 23: ea quae accidere testatus antea, Sall. H. 4, 61, 10 Dietsch: testatus, quae praestitisset civibus eorum, etc., Liv. 25, 10, 8: vectigal testandi causā publicum agrum esse imponere, id. 31, 13, 7: assiduoque suos gemitu testata dolores, Ov. M. 2, 486: quod Cicero pluribus et libris et epistulis testatur, Quint. 12, 2, 6: utraeque (venae et arteriae) vim quandam incredibilem artificiosi operis divinique testantur, Cic. N. D. 2, 55, 138: sunt Agamemnonias testantia litora curas, Prop. 3, 7 (4, 6), 21: ut pura testantur sidera caelo, Tib. 4, 1, 10: verba nos testantia gratos, Ov. M. 14, 307: carmina raros testantia mores, id. P. 1, 9, 43: campus sepulcris proelia testatur, Hor. C. 2, 1, 31: numerus autem (saepe enim hoc testandum est) est non modo non poëtice junctus, verum etiam, etc., Cic. Or. 68, 227; Quint. prooem. § 26; 11, 1, 5.
      1. 2. In partic., to publish one’s last will or testament, to make a will, provide by will for any thing, Cic. Inv. 2, 21, 62: cum ignorans nurum ventrem ferre, immemor in testando nepotis decessisset, Liv. 1, 34, 3: quis dubitaret, quin ea voluntas fuisset testantis, ut is non nato filio heres esset, Quint. 7, 6, 10: si exheredatum a se filium pater testatus fuerit elogio, id. 7, 4, 20: primipilari seni jam testato, id. 6, 3, 92: intestati appellantur, qui cum possent testamentum facere, testati non sunt, Dig. 38, 16, 1; 29, 1, 19 pr.; 49, 14, 45 pr.: nomen testatas intulit in tabulas, i. e. into his will, Cat. 68, 122.
  2. II. To call upon or invoke a person or thing as witness (likewise class.): Venus Cyrenensis, testem te testor mihi, Plaut. Rud. 5, 2, 51: vos, di patrii ac penates, testor, me defendere, etc., Cic. Sull. 31, 86: C. Marii et ceterorum virorum mentis testor, me pro illorum famā propugnandum putare, etc., id. Rab. Perd. 10, 30: omnes deos, with an obj.-clause, id. Q. Fr. 1, 3, 2: ego omnes homines deosque testor, id. Caecin. 29, 83: deos immortales, id. Clu. 68, 194: me potissimum testatus est, se aemulum mearum laudum exstitisse, id. Phil. 2, 12, 28 stuprata per vim Lucretia a regis filio, testata cives, se ipsa interemit, id. Fin. 2, 20, 66: implorarem sensus vestros, uniuscujusque indulgentiam in suos testarer, etc., id. Sull. 23, 64: consulibus deos hominesque testantibus, Liv. 4, 53, 5: Jovem et laesi foederis aras, Verg. A. 12, 496: vos, aeterni ignes, et non violabile vestrum testor numen, id. ib. 2, 155: Theseus infernis, superis testatur Achilles, Hic Ixioniden, ille Menoetiaden, Prop. 2, 1, 37: volnera testor, Ov. F. 4, 885: id testor deos, Ter Hec. 3, 5, 26: hoc vos, judices, testor, Cic. Sull. 12, 35.[??]
      1. 1. Act. collat. form testo, āre, acc. to Prisc. p. 797 P.
      2. 2. Pass. (acc. to I. B.), Cic. Fl. 11, 26: cum aliorum monumentis tum Catonis oratione testatum est, shown, proved, attested, Quint. 2, 15, 8; 2, 17, 2; 8, prooem. § 20.
        Hence, P. a. in pass. force: testātus, a, um, public, manifest, published (class.): ut res quam maxime clara ac testata esse posset, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187; 2. 2, 42, § 104; 1, 16, 48: haec testata sunt atque inlustria, id. Fam. 11, 27, 6: ut testatum esse velim, de pace quid senserim, id. Att. 8, 9, 1: nihil religione testatum, id. Fl. 11, 26.
        Comp.: ut res multorum oculis esset testatior, Cic. Cael. 27, 64: quo notior testatiorque virtus ejus esset, Hirt. B. G. 8, 42: quo testatior esset poena improborum, id. ib. 8, 44; Nep. Alcib. 4, 5.
        Sup.: testatissima miracula, Aug. Conf. 8, 6.
        Hence, adv.: testātō, before witnesses: jussum accipiendum est, sive testato quis, sive verbis, aut per nuntium, jusserit, Dig. 15, 4, 1; cf. ib. 18, 6, 1; 45, 1, 122; App. Mag. p. 324, 11.
      3. 2. As is well known or evident, Plin. 8, 36, 54, § 130.
      4. 3. After making a will, testate: sive testato, sive intestato, decesserint, Dig. 49, 14, 45.