Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

2. fructus, ūs (archaic gen. sing. fructuis, Varr. ap. Non. 492, 14; id. R. R. 1, 2, 19; cf. Gell. 4, 16: fructi, Cato, R. R. 4; Ter. Ad. 5, 4, 16; Turp. ap. Non. 491, 7), m. [fruor], an enjoying, enjoyment.

  1. I. In abstracto.
    1. A. Lit. (perh. only ante- and post-class.): Ol. Mea est haec. St. Scio; sed meus fructus est prior, i. e. use and enjoyment, for ususfructus (q. v. under usus), Plaut. Cas. 4, 4, 16; Dig. 7, 8, 14.
    2. B. Trop. (class. but rare): hoc tam singulare vestrum beneficium ad animi mei fructum atque laetitiam duco esse permagnum, for my mental enjoyment, Cic. Agr. 2, 2, 5: qui propter odium fructum oculis (dat.) ex ejus casu capere vellent, to feast their eyes on, Nep. Eum. 11 (cf.: spectatumne huc, ut rem fruendam oculis, sociorum caedes venimus? Liv. 22, 14, 4).
      Far more freq.,
  2. II. Transf., concr., the enjoyment that proceeds from a thing, proceeds, produce, product, fruit, profit, income (very freq. and class.; in sing. and plur.; cf.: fruges, fetus, frumentum).
    1. A. Lit.: quod earum rerum videa tur ei levis fructus, exiguus usus, incertus dominatus, etc., Cic. Rep. 1, 17; cf.: pecudes partim esse ad usum hominum, partim ad fructum, partim ad vescendum procreatas, id. Leg. 1, 8, 25; Varr. R. R. 1, 37, 4; cf. also ususfructus, under usus: frugum fructuumque reliquorum perceptio, Cic. Off. 2, 3, 12: fructum ex aliqua re percipere or capere, id. ib. 2, 4, 14: quoniam fructum arbitror esse fundi eum, qui ex eo satus nascitur utilis ad aliquam rem, etc., Varr. R. R. 1, 23, 1: ruri si recte habitaveris, fructi plus capies, Cato, R. R. 4, 2; cf.: in quos sumptus abeunt fructus praediorum? Cic. Att. 11, 2, 2: praediorum, id. Cat. 2, 8, 18: arbusta vineaeque et consita omnia magis amoenis quam necessariis fructibus, fruits, Liv. 22, 15, 2: (vacca) a bima aut trima fructum ferre incipit, Varr. R. R. 2, 1, 13: gallinarum fructus erant ova et pulli, id. ib. 3, 3, 6: quae (oves) neque ali neque ullum fructum edere ex se sine cultu hominum possent, Cic. N. D. 2, 63, 158: non serendis, non percipiendis, non condendis fructibus, id. de Sen. 7, 24; cf.: ver ostendit futuros fructus: reliqua tempora demetendis fructibus et percipiendis accommodata sunt, id. ib. 19, 70: comportare et condere fructus, id. Agr. 2, 32 fin.: apibus fructum restituo suum, Phaedr. 3, 13, 15: in fructibus arborum, Quint. 8, 5, 26: fructum ferre, id. 8, 3, 10: graves fructu vites, id. 8, 3, 8: Heracleotae et Bragyletae, qui item debent, aut pecuniam solvant aut fructibus suis satisfaciant, satisfy him with their proceeds, Cic Fam. 13, 56, 2: Asia multos annos vobis fructum Mithridatico bello non tulit, id. Agr. 2, 30, 83; cf. id. ib. 2, 29, 81: M. Crassus negabat ullam satis magnam pecuniam esse ei … cujus fructibus exercitum alere non posset, i. e. revenue, income, id. Off. 1, 8, 25: aurum ex fructu metallorum coacervatum, Liv. 45, 40, 2: in tantas brevi creverant opes, seu maritimis seu terrestribus fructibus, id. 21, 7, 3; cf.: fuerat ei magno fructui mare, id. 34, 36, 3: qua re saepe totius anni fructus uno rumore periculi amittitur, Cic. de Imp. Pomp. 6, 15: an partus ancillae in fructu sit habendus, id. Fin. 1, 4, 12: putatisne vos illis rebus frui posse nisi eos, qui vobis fructui (al. fructuosi) sunt, conservaveritis, id. de Imp. Pomp. 6, 16.
    2. B. Trop., fruit, consequence, effect, result, return, reward, success: ego fructus ex re publica non laetos et uberes, sed magna acerbitate permixtos tuli, Cic. Planc. 38, 92; cf.: fructum pietatis suae ex aliquo ferre, id. Sest. 31, 68: ex otio fructus capere, id. Rep. 1, 4; cf.: ex accusatione Aquilii diligentiae fructum ceperat, id. Brut. 62, 222: alicujus amoris et judicii, id. Pis. 14, 31: honeste acta superior aetas fructus auctoritatis capit ipsa extremos, id. de Sen. 18, 62: modestiae fructum aliquem percipere, id. Sull. 1, 1: gloria est fructus verae virtutis honestissimus, id. Pis. 24, 57: laboris, Quint. 6 praef. § 2: studiorum, id. 8 praef. § 26; 10, 3, 2; 10, 7, 1; cf. also: ex re decerpere fructus (with plus mali haurire), Hor. S. 1, 2, 79: divitiarum fructus in copia est, the enjoyment derived from riches, Cic. Par. 6, 2, 47: vestrum beneficium, ad animi mei fructum atque laetitiam permagnum, id. Agr. 2, 5: Theophrastus talium sumptuum facultatem fructum divitiarum putat. Mihi autem ille fructus liberalitatis, multo et major videtur et certior, id. Off. 2, 16, 56: pecuniae fructus maximus, id. ib. 2, 18, 64: animi fructus, qui in te videndo est, id. Fam. 15, 14, 3: vitae fructus, id. Cat. 3, 12, 28; id. Mur. 23, 47; cf.: omnem fructum vitae superioris perdidissent, id. Div. 2, 9, 24: quin spe posteritatis fructuque ducatur, id. Rab. Perd. 10, 29: voluptatum, id. Lael. 23, 87: jucunditatis, id. Mur. 19, 40: graviore sono tibi Musa loquetur Nostra, dabunt cum maturos mihi tempora fructus, Verg. Cul. 9.

frŭor, fructus (perf. fruitus est, Dig. 7, 4, 29: fruiti sumus, Sen. Ep. 93, 7: fructus sum, Vell. 2, 104, 3; Lucr. 3, 940; v. Neue, Formenl. 2, 562; part. fut. fruiturus, v. in the foll.; imp. FRVIMINO, Inscr. Orell. 3121; as famino from fari, see below, II.), 3, v. dep. n. [for frugvor, from the root FRVG, of fruges, fructus; Goth. bruk-jan; Germ. brauchen, to use], to derive enjoyment from a thing, to enjoy, delight in (with a more restricted signif. than uti, to make use of a thing, to use it; cf.: Hannibal cum victoria posset uti, frui maluit, relictaque Roma Campaniam peragrare, Flor. 2, 6, 21: tu voluptate frueris, ego utor: tu illam summum bonum putas, ego nec bonum, Sen. Vit. Beat. 10 fin.; cf.: id est cujusque proprium quo quisque fruitur atque utitur, Cic. Fam. 7, 30, 2). Constr. with abl.; less freq. with acc. or absol.

  1. I. In gen.
          1. (α) With abl., Plaut. As. 5, 2, 68: utatur suis bonis oportet et fruatur, qui beatus futurus est, Cic. N. D. 1, 37, 103; cf.: plurimis maritimis rebus fruimur atque utimur, id. ib. 2, 60, 152: commoda, quibus utimur, lucemque, qua fruimur, id. Rosc. Am. 45, 131: aevo sempiterno, id. Rep. 6, 13; cf.: immortali aevo, Lucr. 2, 647: vitā, Cic. Clu. 61, 170; id. Cat. 4, 4, 7; Sall. C. 1, 3; Tac. A. 16, 17; Sen. Ep. 61, 2: omnibus in vita commodis una cum aliquo, Caes. B. G. 3, 22, 2: voluptatibus, Cic. Rep. 3, 12; v. infra: optimis rebus, Phaedr. 4, 24, 9: gaudio, Ter. Hec. 5, 4, 2: meo amore, Prop. 2, 1, 48; cf. thalamis, Ov. F. 3, 554: etiam his, quae nec cibo nec poculo sunt, frui dicimur, etc., Donat. ad Ter. Eun. 4, 7, 46: recordatione nostrae amicitiae, Cic. Lael. 4, 15: usu alicujus et moribus, id. ib. 9, 32: securitate (animus), id. ib. 13, 44: timore paventum, Sil. 12, 566; cf. poenă, Mart. 8, 30, 3: quod (genus vitae), virtute fruitur, Cic. Fin. 4, 6, 15 Madv. N. cr. al.: quo (spectaculo) fructus sum, Vell. 2, 104, 3: omnium rerum cognitione fructi sumus, Sen. Ep. 93 med.: non meo nomine, sed suo fructus est emptor, Dig. 7, 4, 29: mundo, Manil. 1, 759: eum esse beatum, qui praesentibus voluptatibus frueretur confideretque se fruiturum aut in omni aut in magna parte vitae, Cic. Tusc. 3, 17, 38.
            Of personal objects, to enjoy one’s society: neque te fruimur et tu nobis cares, Cic. Att. 2, 1, 4: Attico, Nep. Att. 20: ut sinat Sese alternas cum illo noctes hac frui, Plaut. As. 5, 2, 68: cara conjuge, Tib. 3, 3, 32: viro, Prop. 2, 9, 24.
          2. (β) With acc.: pabulum frui occipito, Cato, R. R. 149, 1: ea, quae fructus cumque es, periere profusa, Lucr. 3, 940: meo modo ingenium frui, Ter. Heaut. 2, 4, 21.
            In the part. fut. pass. (only so in class. prose): permittitur infinita potestas innumerabilis pecuniae conficiendae de vestris vectigalibus, non fruendis sed alienandis, Cic. Agr. 2, 13, 33; cf. id. Fin. 1, 1, 3: nobis haec fruenda relinqueret, quae ipse servasset, id. Mil. 23, 63: ejus (voluptatis) fruendae modus, id. Off. 1, 30, 106: justitiae fruendae causa, id. ib. 2, 12, 41: agro bene culto nihil potest esse nec usu uberius nec specie ornatius: ad quem fruendum non modo non retardat, verum etiam invitat senectus, id. de Sen. 16, 57: quem (florem aetatis) patri Hannibalis fruendum praebuit, Liv. 21, 3, 4: res fruenda oculis, id. 22, 14, 4.
          3. (γ) Absol.: satiatis et expletis jucundius est carere quam frui, Cic. de Sen. 14, 47: datur: fruare, dum licet, Ter. Heaut. 2, 3, 104: quae gignuntur nobis ad fruendum, Cic. Leg. 2, 7, 16; cf.: di tibi divitias dederant artemque fruendi, Hor. Ep. 1, 4, 7: fruebamur, cum, etc., were delighted, Plin. Pan. 34, 4.
  2. II. In partic., jurid. t. t., to have the use and enjoyment of a thing, to have the usufruct: quid? si constat, hunc non modo colendis praediis praefuisse, sed certis fundis patre vivo frui solitum esse? Cic. Rosc. Am. 15, 44: EVM AGRVM POSIDERE FRVIQVE VIDETVR OPORTERE, Inscr. Orell. 3121 (A. U. C. 637); cf.: AGRVM POSIDEBVNT FRVENTVRQVE, ib.: AGRVM NEI HABETO NIVE FRVIMINO, ib.; and: QVOD ANTE K. IAN. FRVCTI SVNT ERVNTQVE VECTIGAL, ib.: ut censores agrum Campanum fruendum locarent, Liv. 27, 11, 8; cf. id. 32, 7, 3: qui in perpetuum fundum fruendum conduxerunt a municipibus, etc., Dig. 6, 3, 1; cf. Ter. Ad. 5, 8, 27.