2. fructus, ūs (archaic gen. sing. fructuis, Varr. ap. Non. 492, 14; id. R. R. 1, 2, 19; cf. Gell. 4, 16: fructi, Cato, R. R. 4; Ter. Ad. 5, 4, 16; Turp. ap. Non. 491, 7), m. [fruor], an enjoying, enjoyment.
- I. In abstracto.
- A. Lit. (perh. only ante- and post-class.): Ol. Mea est haec. St. Scio; sed meus fructus est prior, i. e. use and enjoyment, for ususfructus (q. v. under usus), Plaut. Cas. 4, 4, 16; Dig. 7, 8, 14.
- B. Trop. (class. but rare): hoc tam singulare vestrum beneficium ad animi mei fructum atque laetitiam duco esse permagnum, for my mental enjoyment, Cic. Agr. 2, 2, 5: qui propter odium fructum oculis (dat.) ex ejus casu capere vellent, to feast their eyes on, Nep. Eum. 11 (cf.: spectatumne huc, ut rem fruendam oculis, sociorum caedes venimus? Liv. 22, 14, 4).
Far more freq.,
- II. Transf., concr., the enjoyment that proceeds from a thing, proceeds, produce, product, fruit, profit, income (very freq. and class.; in sing. and plur.; cf.: fruges, fetus, frumentum).
- A. Lit.: quod earum rerum videa tur ei levis fructus, exiguus usus, incertus dominatus, etc., Cic. Rep. 1, 17; cf.: pecudes partim esse ad usum hominum, partim ad fructum, partim ad vescendum procreatas, id. Leg. 1, 8, 25; Varr. R. R. 1, 37, 4; cf. also ususfructus, under usus: frugum fructuumque reliquorum perceptio, Cic. Off. 2, 3, 12: fructum ex aliqua re percipere or capere, id. ib. 2, 4, 14: quoniam fructum arbitror esse fundi eum, qui ex eo satus nascitur utilis ad aliquam rem, etc., Varr. R. R. 1, 23, 1: ruri si recte habitaveris, fructi plus capies, Cato, R. R. 4, 2; cf.: in quos sumptus abeunt fructus praediorum? Cic. Att. 11, 2, 2: praediorum, id. Cat. 2, 8, 18: arbusta vineaeque et consita omnia magis amoenis quam necessariis fructibus, fruits, Liv. 22, 15, 2: (vacca) a bima aut trima fructum ferre incipit, Varr. R. R. 2, 1, 13: gallinarum fructus erant ova et pulli, id. ib. 3, 3, 6: quae (oves) neque ali neque ullum fructum edere ex se sine cultu hominum possent, Cic. N. D. 2, 63, 158: non serendis, non percipiendis, non condendis fructibus, id. de Sen. 7, 24; cf.: ver ostendit futuros fructus: reliqua tempora demetendis fructibus et percipiendis accommodata sunt, id. ib. 19, 70: comportare et condere fructus, id. Agr. 2, 32 fin.: apibus fructum restituo suum, Phaedr. 3, 13, 15: in fructibus arborum, Quint. 8, 5, 26: fructum ferre, id. 8, 3, 10: graves fructu vites, id. 8, 3, 8: Heracleotae et Bragyletae, qui item debent, aut pecuniam solvant aut fructibus suis satisfaciant, satisfy him with their proceeds, Cic Fam. 13, 56, 2: Asia multos annos vobis fructum Mithridatico bello non tulit, id. Agr. 2, 30, 83; cf. id. ib. 2, 29, 81: M. Crassus negabat ullam satis magnam pecuniam esse ei … cujus fructibus exercitum alere non posset, i. e. revenue, income, id. Off. 1, 8, 25: aurum ex fructu metallorum coacervatum, Liv. 45, 40, 2: in tantas brevi creverant opes, seu maritimis seu terrestribus fructibus, id. 21, 7, 3; cf.: fuerat ei magno fructui mare, id. 34, 36, 3: qua re saepe totius anni fructus uno rumore periculi amittitur, Cic. de Imp. Pomp. 6, 15: an partus ancillae in fructu sit habendus, id. Fin. 1, 4, 12: putatisne vos illis rebus frui posse nisi eos, qui vobis fructui (al. fructuosi) sunt, conservaveritis, id. de Imp. Pomp. 6, 16.
- B. Trop., fruit, consequence, effect, result, return, reward, success: ego fructus ex re publica non laetos et uberes, sed magna acerbitate permixtos tuli, Cic. Planc. 38, 92; cf.: fructum pietatis suae ex aliquo ferre, id. Sest. 31, 68: ex otio fructus capere, id. Rep. 1, 4; cf.: ex accusatione Aquilii diligentiae fructum ceperat, id. Brut. 62, 222: alicujus amoris et judicii, id. Pis. 14, 31: honeste acta superior aetas fructus auctoritatis capit ipsa extremos, id. de Sen. 18, 62: modestiae fructum aliquem percipere, id. Sull. 1, 1: gloria est fructus verae virtutis honestissimus, id. Pis. 24, 57: laboris, Quint. 6 praef. § 2: studiorum, id. 8 praef. § 26; 10, 3, 2; 10, 7, 1; cf. also: ex re decerpere fructus (with plus mali haurire), Hor. S. 1, 2, 79: divitiarum fructus in copia est, the enjoyment derived from riches, Cic. Par. 6, 2, 47: vestrum beneficium, ad animi mei fructum atque laetitiam permagnum, id. Agr. 2, 5: Theophrastus talium sumptuum facultatem fructum divitiarum putat. Mihi autem ille fructus liberalitatis, multo et major videtur et certior, id. Off. 2, 16, 56: pecuniae fructus maximus, id. ib. 2, 18, 64: animi fructus, qui in te videndo est, id. Fam. 15, 14, 3: vitae fructus, id. Cat. 3, 12, 28; id. Mur. 23, 47; cf.: omnem fructum vitae superioris perdidissent, id. Div. 2, 9, 24: quin spe posteritatis fructuque ducatur, id. Rab. Perd. 10, 29: voluptatum, id. Lael. 23, 87: jucunditatis, id. Mur. 19, 40: graviore sono tibi Musa loquetur Nostra, dabunt cum maturos mihi tempora fructus, Verg. Cul. 9.