frūgālĭtas, tātis, f. [frugalis, II.], economy, temperance, thriftiness, frugality; and in gen., worth, virtue (the Gr. σωφροσύνη; class.).
- I. Prop.: omnes in illo sunt rege virtutes, sed praecipue singularis et admiranda frugalitas … ego frugalitatem, id est modestiam et temperantiam, virtutem maximam judico, Cic. Deiot. 9, 26: vitae genus cum luxu aut cum frugalitate, Cels. praef. med.; cf.: ex contrariis: frugalitas bonum, luxuria enim malum, Quint. 5, 10, 73: quod cessat ex reditu, frugalitate suppletur, Plin. Ep. 2, 4, 3: bona valetudo, quaeque eam maxime praestat frugalitas, Quint. 10, 3, 26; 11, 3, 19; 12, 1, 8; Petr. 115: frugalitas autem paupertas voluntaria est, Sen. Ep. 17, 5: luxurioso frugalitas poena est, id. ib. 71, 23; id. Tranq. An. 1, 9.
Of speech: quadam eloquentiae frugalitate contentos, measure, Quint. 12, 10, 21.
- * B. Transf., in concr. for fruges, fruits of the earth, App. M. 9, p. 233, 29.
- II. In a gen. sense, worth, virtue: temperans, quem Graeci σώφρονα appellant, eamque virtutem σωφροσύνην vocant, quam soleo equidem tum temperantiam, tum moderationem appellare, nonnumquam etiam modestiam: sed haud scio an recte ea virtus frugalitas appellari possit, etc. … reliquas etiam virtutes frugalitas continet, etc., Cic. Tusc. 3, 8, 16 sq.; cf. id. ib. 4, 16, 36; Quint. 1, 6, 17; 29.