Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

The word Tratorius could not be parsed. Trying a normal dictionary lookup:

No entries found. Showing closest matches:

trăbālis, e, adj. [trabs], of or belonging to beams, beam-. clavus, a spike, Hor. C. 1, 35, 18; cf. prov: ut hoc beneficium, quemadmodum dicitur, trabali clavo figeret, i. e. very fast, Cic. Verr 2, 5, 21, § 53.
Poet.: telum, i. e. beam-like, stout as a beam (Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 12, 294 (Ann. v. 589 Vahl.); imitated by Verg. l. l.; Val. Fl. 8, 301: hasta, Stat. Th. 4, 6: sceptrum, Claud. Rapt. Pros. 2, 172: vectis, id. Cons. Mall. Theod. 318

trăbārĭa, ae, f. [trabs; sc. navis], a small vessel made of the trunk of a tree, Isid. Orig. 19, 1, 27

1. trăbĕa, ae, f., a robe of state of augurs, kings, knights, etc.

  1. I. Lit., Suet. Fragm. ap Serv. Verg. A. 7, 612; Plin. 8, 48, 74, § 195; 9, 39, 63, § 136; Ov. F. 2, 503; Verg. A. 7, 188; 7, 612; 11, 334 al.
  2. II. Transf.
    1. A. The equestrian order, Stat. S. 5, 2, 17; Mart. 5, 41, 5.
    2. B. The consulate, Claud. in Ruf. 1, 243; Symm. Ep. 9, 112.

2. Trăbĕa, ae, m., Q., an ancient Roman comic poet, Cic. Fam. 9, 21, 1; id. Fin. 2, 4, 13; id. Tusc. 4, 31, 67; Auct. ap. Gell. 15, 24.

trăbĕālis, e, adj. [1. trabea], of or belonging to the trabea: metallum, i. e. gold, Sid. Carm. 2, 2.

trăbĕātus, a, um, adj. [1. trabea], dressed in or wearing a trabea.

  1. I. Adj.: Quirinus, Ov. F. 1, 37; id. M. 14, 828: equites, Tac. A. 3, 2; Suet. Dom. 14; Val. Max. 2, 2, 9; for which also agmina, the knights, Stat. S. 4, 2, 32: domus, i. e. of a consul, Claud. Cons. Mall. Theod. 338; so, colonus, i. e. consul, id. IV. Cons. Hon. 417: quies, of the consuls, Cod. Th. 10, 10, 33.
  2. II. Subst.: trăbĕ-āta, ae, f. (sc. fabula), a kind of drama, so called by C. Melissus, prob. from the knights represented in it, Suet. Gram. 21.

trăbĕcŭla or trăbĭcŭla, ae, f. dim. [trabs], a little beam, Cato, R. R. 18, 5; Vitr. 10, 21; Inscr. Grut. 207, 1.

trăbes, is, v. trabs init.

trăbĭca, ae, f. (sc. navis) [trabs], a vessel made of beams fastened together, a raft: trabica in alveos, Pac. ap. Fest. p. 367 Müll. (Trag. Rel. v. 406 Rib.).

trabs, trăbis (ante-class. collat. form of the nom. trăbes, Enn. ap. Cic. N. D. 3, 30, 75; id. Fat. 15, 35; id. Top. 16, 61, or Trag. v. 281 Vahl.; Cic. ap. Varr. L. L. 7, § 33 Müll., or Ann. v. 598 Vahl.), f. [τράπηξ].

  1. I. Lit., a beam, a timber: tigna trabesque, Lucr. 2, 192 sq.; v. tignum; Caes. B. G. 2, 29; 3, 13; 7, 23; id. B. C. 2, 9; Plin. 16, 38, 73, § 184; Gell. 1, 13, 17; Ov. M. 3, 78.
  2. II. Transf.
    1. A. A tree: silva frequens trabibus, Ov. M. 8, 329; cf. id. ib. 14, 360: securi Saucia trabs ingens, id. ib. 10, 373; cf. Varr. ap. Non. 178, 31; Prop. 3 (4), 22, 38: fraxineae, Verg. A. 6, 181: lucus trabibus obscurus acernis, id. ib. 9, 87: Val. Fl. 5, 640.
    2. B. Any thing made of beams or timbers.
      1. 1. Very freq., a ship or vessel: abiegna trabes, Enn. ap. Cic. N. D. 3, 30, 75: trabes rostrata per altum, id. ap. Varr. L. L. 7, § 33: jam mare turbari trabibusvide bis, Verg. A. 4, 566: ut trabe Cypria Myrtoum pavidus nauta secet mare, Hor. C. 1, 1, 13; Ov. P. 1, 3, 76: Thessalica, Sen. Agam. 120.
      2. 2. A roof: sub trabe citreā, Hor. C. 4, 1, 20; so in plur., id. ib. 2, 18, 3; 3, 2, 28.
      3. 3. A battering-ram, ballista, etc., Val. Fl. 6, 383.
      4. 4. A javelin, Stat. Th. 5, 566; 9, 124.
      5. 5. A club, cudgel, Stat. Th. 1, 621.
      6. 6. A table, Mart. 14, 91, 2.
      7. 7. A torch, Sen. Herc. Fur. 103.
      8. 8. In mal. part. = mentula, Cat. 28, 10.
    3. C. A fiery phenomenon in the heavens, a meteor: emicant et trabes simili modo, quas δοκοὺς vocant, qualis cum Lacedaemonii classe victi imperium Graeciae amisere, Plin. 2, 26, 26, § 96: trabes et globi et faces et ardores, Sen. Q. N. 1, 1, 5; 1, 1, 15; 1, 15, 4; 7, 4, 3-5; 7, 5, 21; id. Ep. 94, 56.

Trăchāla, ae, m., = Τραχαλᾶς, Bullnecked, an epithet of Constantine, Aur. Vict. Epit. 41.

Trachallus (-ālus), i, m., an orator contemporary with Quintilian, Quint. 6, 3, 78; 10, 1, 119; 12, 5, 5.

Trāchas, antis, f., = Τράχης, the town usually called Tarracina, near the Pomptine Marshes, Ov. M. 15, 717.

trāchīa, ae, f., = τραχεῖα, the windpipe, trachea, Macr. S. 7, 15.

Trāchīn, īnis, or Trāchȳn, ȳnos, f., = Τραχίν or Τραχύν, a town of Thessaly, on Mount Œta, where Hercules caused himself to be burned, Plin. 4, 7, 14, § 28; Sen. Herc. Oet. 135; 195; 1432; id. Troad. 818; Ov. M. 11, 627.
Hence, Trāchīnĭus, a, um, adj., of or belonging to Trachin, Trachinian: tellus, Ov. M. 11, 269: miles, Luc. 3, 177: heros, i. e. Ceyx, king of Trachin, Ov. M. 11, 351; called also, absol., Trachinius, id. ib. 11, 282; cf. puppis, the vessel in which Ceyx was shipwrecked, id. ib. 11, 502: herba, Plin. 27, 13, 114, § 141: rosa, id. 21, 4, 10, § 16: Halcyone, the consort of Ceyx, Stat. S. 3, 5, 57.
In plur. subst.: Trāchīnĭae, ārum, f., The Trachinian Women, a tragedy of Sophocles, Cic. Tusc. 2, 8, 20.

tracta, ae, v. traho, P. a. B. 2.

tractābĭlis, e, adj. [tracto], that may be touched, handled, or taken hold of; that may be wrought, manageable, tractable (class).

  1. I. Lit.: tractabile omne necesse est esse, quod natum est, Cic. Univ. 4 med.: materies, Vitr. 2, 9 fin.: tofi in opere, Plin. 36, 22, 48, § 167: Italicum genus falcium vel inter vepres, id. 18, 28, 67, § 261: folium, id. 21, 17, 68, § 108: pondus, i. e. portable, Stat. S. 5, 1, 84: est mare, confiteor, nondum tractabile nanti, Ov. H. 19, 71; cf.: non tractabile caelum, i. e. inclement, stormy, Verg. A. 4, 53: vox, tractable, flexible, Quint. 11, 3, 40.
    Comp.: ulcera tractabiliora fieri, Plin. 30, 13, 39, § 117.
  2. II. Trop., pliant, yielding, manageable, tractable: virtus est cum multis in rebus, tum in amicitiā tenera et tractabilis, Cic. Lael. 13, 48: nullis ille movetur Fletibus aut voces ullas tractabilis audit, Verg. A. 4, 439: impatiens animus nec adhuc tractabilis arte, Ov. R. Am. 123: mite ac tractabile ingenium, Curt. 3, 2, 17: quod te tam tractabilem video, ut, etc., Plin. Ep. 9, 24, 1.
    Comp.: nihil est enim eo (filio) tractabilius, Cic. Att. 10, 11, 3: Agrippa nihilo tractabilior, Suet. Aug. 65 fin.; Plin. Ep. 5, 1, 10.
    Adv.: tractābĭ-lĭter, without opposition, tractably (very rare): tractabilius, Gell. 6, 2, 8.

tractābĭlĭtas, ātis, f. [tractabilis], fitness for being handled or wrought, manageableness, tractability (very rare): populus, salix, tilia in sculpturis commodam praestant tractabilitatem, Vitr. 2, 9, 12.

tractābĭlĭter, adv., v. tractabilis fin.

tractātĭo, ōnis, f. [tracto].

  1. I. In gen., a handling, management, treatment (class.): nec vero qui fidibus aut tibiis uti volunt, ab haruspicibus accipiunt earum tractationem, sed a musicis, Cic. Div. 2, 3, 9: armorum, id. de Or. 3, 52, 200: beluarum, id. Off. 2, 5, 17: magnarum rerum, id. Rep. 3, 3, 5: tractatio atque usus vocis, id. Or. 18, 59: usus et tractatio dicendi, id. de Or. 1, 23, 109: philosophiae, id. Ac. 2, 2, 6: litterarum, id. Brut. 4, 15: assidua veterum scriptorum, Gell. 5, 21, 3: quaestionum, Quint. 4, 5, 6: reipublicae, Sen. Tranq. 3, 1: est in utroque (in poësi et in oratione solutā) et materia et tractatio, materia in verbis, tractatio in collocatione verborum, Cic. Or. 59, 201.
  2. II. In partic.
    1. A. Treatment of a person, i. e. conduct, behavior towards him (post-Aug., and mostly in jurid. lang.): maritus uxori, si malae tractationis accusabitur, non inverecunde dicet, etc., of maltreatment, Quint. 7, 4, 10 sq.; so id. 7, 4, 24; 7, 4, 29; 7, 3, 2; 4, 2, 30; 9, 2, 79; Sen. Contr. 3, 7; Tert. Poen. fin.
    2. B. In rhet. lang.
      1. 1. A rhetorical figure, the treatment, handling, discussion of a subject, Cic. de Or. 2, 41, 177; Quint. 9, 1, 33; Sen. Contr. 1, 1 med.
      2. 2. A special use, usage of a word, Cic. Part. Or. 5, 17.

tractātor, ōris, m. [tracto].

  1. I. A slave among the Romans, who manipulated and suppled his master’s limbs while anointing them; a shampooer, Sen. Ep. 66, 53.
  2. II. A handler, treater of any thing. esp. of literary matters (post-class.): Origenes scaevus cavendusque tractator, Sid. Ep. 2, 9; 4, 11; Hier. in Helv. 6; Spart. Get. 4; Sulp. Sev. 1, 6.

* tractātōrĭum, ii, n. [tracto], a place where deliberations were held, causes tried, etc., a place of business, session-room, Sid. Ep. 1, 7.

tractātrix, īcis, f. [tractator], a female shampooer, Mart. 3, 82, 13.

tractātus, ūs, m. [tracto], a touching, handling, working.

  1. I. Lit. (rare; not in Cic.): nucum, Plin. 15, 22, 24, § 87: plantae tractatu mansuescunt ut ferae, id. 17, 10, 12, § 66: tofacea aspera tractatu, id. 17, 7, 4, § 44.
  2. II. Trop., a handling, management, treatment (class.; esp. freq. in Quint.): artium (corresp. to the preced. tractantur), * Cic. de Or. 3, 23, 86: asperiorum tractatu rerum atteruntur (ingenia), Quint. 8, prooem. § 2; so, artis hujusce, id. ib. § 5: communis locorum, id. 12, 8, 2: temporis, id. 5, 10, 42: troporum, id. 1, 8, 16: aequi bonique, id. 12, 1, 8; 12, 2, 3: judicialis officii, Gell. 14, 2, 20; Vell. 2, 94, 4.
    In plur.: tractatus omnes, Quint. 7, 6, 12: legales, id. 3, 8, 4.
      1. 2. Esp., of mental handling. reflection, consideration: de copiis expensisque, Veg. Mil. 3, 3; Dig. 19, 5, 5: si cognitio prolixiorem tractatum habeat, ib. 36, 1, 3: in tractatu habere, Lact. Mort. Pers. 48, 2.
      2. 3. A consultation, discussion: cum tractatu habito societas coïta est, Dig. 17, 2, 32: diu multumque tractatu inter nos habito, Cypr. Ep. 3, 3.
    1. B. Transf., in concr.
      1. 1. A treatise, tractate, tract: separatim toto tractatu sententia ejus judicanda est, Plin. 14, 4, 5, § 45.
      2. 2. In eccl. Lat., a sermon, homily: tractatus populares, quos Graece homilias vocant, Aug. Haeres. 4 praef.

Tractīcĭus or -tĭus, ii, m. [traho], The Dragged, a nickname of Heliogabalus, who, after having been slain, was dragged through the streets, Aur. Vict. Ep. 23 fin.; Lampr. Heliog. 17.

tractim, adv. [tractus], by drawing along, i. e. little by little, by degress; in a drawling way, at length, slowly (poet. and in post-Aug. prose), Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. v. 418 Vahl.): quid, si ego illum tractim tangam, ut dormiat? i. e. should stroke him, Plaut. Am. 1, 1, 157: ire, Lucr. 3, 530; 6, 118: susurrant, Verg. G. 4, 260; so, sonat jucundo hiatu, Gell. 7, 20, 3: tractim pronuntiata littera i, i. e. pronounced long, id. 4, 6, 6; cf. also, dicere (opp. festinanter), slowly, Sen. Ep. 40, 9.

Tractītĭus, a, um, v. Tracticius.

tracto, āvi, ātum (gen. plur. part. tractantum, Ov. P. 3, 3, 20), 1, v. freq. a. [traho].

  1. I. To draw violently, to drag, tug, haul, etc. (so, very rare): qui te (Hectorem) sic tractavere? Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Trag. v. 96 Vahl.): tractatus per aequora campi, id. Ann. v. 140 Vahl.: tractata comis antistita Phoebi, Ov. M. 13, 410: malis morsuque ferarum Tractari, to be torn, rent, lacerated, Lucr. 3, 889.
  2. II. To touch, take in hand, handle, manage, wield; to exercise, practise, transact, perform, etc. (freq. and class.; cf.: tango, ago, perago).
    1. A. Lit.: ut ea, quae gustemus, olfaciamus, tractemus, audiamus, etc., Cic. Tusc. 5, 38, 111: numquam temere tinnit tintinnabulum, nisi qui illud tractat, Plaut. Trin. 4, 2, 163: aliquid manibus, id. Poen. 1, 2, 103: tractavisti hospitam ante aedes meas, id. Mil. 2, 6, 30: mateilionem Corinthium cupidissime tractans, Cic. Par. 5, 2, 38: volucra, quae non possum tractare sine magno gemitu, id. Att. 12, 22, 1: aret Pellis et ad tactum tractanti dura resistit, Verg. G. 3, 502: puer unctis Tractavit calicem manibus, Hor. S. 2, 4, 79: vitulos consuescere manu tractari, Col. 6, 2, 1: tractat inauratae consona fila lyrae, i. e. strikes, plays upon, Ov. Am. 1, 8, 60: necdum res igni scibant tractare, to prepare, i. e. to cook, dress, Lucr. 5, 953: solum terrae aere, id. 5, 1289; cf.: lutosum agrum, i. e. to till, Col. 2, 4, 5: tractari tuerique vites, Cic. Fin. 5, 14, 39: ceram pollice, Ov. M. 10, 285; cf. id. ib. 8, 196: lanam, Just. 1, 3: lanuginem, Suet. Ner. 34: gubernacula, to manage, Cic. Sest. 9, 20: tela, to wield, Liv. 7, 32, 11; cf.: speciosius arma, Hor. Ep. 1, 18, 53: servus, qui meam bibliothecen multorum nummorum tractavit, has taken care of, had charge of, Cic. Fam. 13, 77, 3; cf.: eras tu quaestor; pecuniam publicam tu tractabas, id. Div. in Caecil. 10, 32: rationem Prusensium, Plin. Ep. 10, 28, 5.
    2. B. Trop., to handle, manage, practise, conduct, lead, etc.
      1. 1. In gen.: ut ne res temere tractent turbidas, Enn. ap. Cic. de Or. 1, 45, 199 (Trag. v. 189 Vahl.): suam rem minus caute et cogitate, Plaut. Trin. 2, 2, 46: causas amicorum tractare atque agere, Cic. de Or. 1, 37, 170: causam difficiliorem, id. Fam. 3, 12, 3: condiciones, Caes. B. C. 3, 28: bellum, to conduct, carry on, Liv. 23, 28, 4; Tac. A. 1, 59; Just. 9, 8, 12; 22, 5, 4: proelia, Sil. 15, 466; cf.: vitam vulgivago more ferarum, to lead, pass, spend, Lucr. 5, 930; so, vitam, Auct. Her. 4, 24, 33 (al. transactam): imperium, Just. 1, 2, 1: regna, id. 2, 4, 20: pauca admodum vi tractata, quo ceteris quies esset, Tac. A. 1, 9 fin.: artem, to practise, Ter. Phorm. prol. 17; Cic. Ac. 2, 7, 22: verba vetera, to employ, Quint. 11, 1, 6: personam in scenā, to perform, act, represent, id. Rosc. Com. 7, 20; so, partes secundas (mimus), Hor. Ep. 1, 18, 14: animos, Cic. Or. 28, 97; cf. Quint. 11, 1, 85.
        Reflex.: quo in munere ita se tractavit, ut, etc., has so conducted himself, Cic. Fam. 13, 12, 1; so, ita me in re publicā tractabo, ut meminerim, etc., id. Cat. 3, 12, 29.
      2. 2. In partic.
        1. a. To treat, use, or conduct one’s self towards a person in any manner: ego te, ut merita es de me, tractare exsequar, Plaut. As. 1, 3, 8: haec arte tractabat virum, ut, etc., Ter. Heaut. 2, 3, 125: omnibus rebus eum ita tractes, ut, etc., Cic. Fam. 1, 3: non tractabo ut consulem, id. Phil. 2, 5, 10: aliquem liberaliter, id. Verr. 1, 8, 23: nec liberalius nec honorificentius potuisse tractari, id. Fam. 13, 27, 2: pater parum pie tractatus a filio, id. Cael. 2, 3: mercatores ac navicularii injuriosius tractati, id. Imp. Pomp. 5, 11: pauloque benignius ipsum Te tractare voles, Hor. Ep. 1, 17, 12.
        2. b. To handle, treat, investigate, discuss any thing, mentally, orally, or in writing (cf.: dissero, disputo, ago). ( α ) With acc.: quem ad modum quamque causam tractare conveniat, Auct. Her. 2, 2, 2: oratori omnia quaesita, audita, lecta, disputata, tractata, agitata esse debent, Cic. de Or. 3, 14, 54: habeat omnes philosophiae notos et tractatos locos, id. Or. 33, 118: causas amicorum, id. de Or. 1, 37, 170: tractata res, id. Rep. 3, 3, 4: definitiones fortitudinis, id. Tusc. 4, 24, 53: partem philosophiae, id. Ac. 1, 8, 30: constantiam, id. Lael. 18, 65; cf. id. ib. 22, 82: ibi consilia decem legatorum tractabantur, Liv. 33, 31, 7: fama fuittractatas inter Eumenen et Persea condiciones amicitiae, id. 44, 13, 9: scrupulosius tractabo ventos, Plin. 2, 46, 45, § 118: prima elementa, Quint. prooem. 21; 1, 1, 23: locus, qui copississime a Cicerone tractatur, id. 1, 4, 24; 7, 2, 43: aliquid memori pectore, to ponder, reflect upon, Juv. 11, 28; cf.: tractare proeliorum vias, Tac. A. 2, 5: ut quaestio diligentius tractaretur, Aug. Civ. Dei, 2, 21, 1.
          1. (β) With de and abl. (mostly postAug.): de officii parte, Sen. Contr. 2, 1 (9), 20 (dub.; Madv. and Kiessl. partem): quoniam de religionibus tractabatur, Tac. A. 3, 71: ubi de figuris orationis tractandum erit, Quint. 1, 5, 5; 2, 13, 14; 2, 20, 10: de negotiis, to discuss, Suet. Aug. 35 fin.
          2. (γ) With interrog.-clause: quo tractatur amicus an inimicus, Quint. 5, 10, 29; 7, 2, 56: utra sit antiquior (lex), id. 7, 7, 8: cum tractaret, quinam adipisci principem locum abnuerent, etc., Tac. A. 1, 13.
        3. c. To negotiate, treat: dum de condicionibus tractat, Nep. Eum. 5, 7; Suet. Claud. 26: de Asiā, Just. 37, 3, 4: de redimendo filio, id. 31, 7, 7.

tractŏgălātus, a, um, adj. [vox hibrida, from tractum and γάλα], made of or cooked with pastry and milk: pultes, Apic. 5, 1: pullus, id. 6, 9; cf. tractomelitus.

tractŏmĕlĭtus, a, um, adj. [vox hibrida, from tractum and μέλι], cooked with pastry and honey: porcellus, Apic. 8, 7; cf. the preced. art.

tractōrĭus, a, um, adj. [traho].

  1. I. Of or for drawing or hoisting: genus machinarum, Vitr. 10, 1.
  2. II. Substt.: tractō-rĭa, ae, f. (sc. epistula), a letter of invitation or summons, Aug. Ep. 217.
    1. B. trac-tōrĭae, ārum, f. (sc. litterae), an imperial letter containing an order to provide a person with necessaries on his journey: de tractoriis et stativis, Cod. Just. 15, 52.

tractum, i, n., v. traho, P. a. B.

tractŭōsus, a, um, adj. [traho], that draws to itself, clammy, gluey, viscous (late Lat.): sudor crassus et tractuosus atque viscosus, Cael. Aur. Acut. 2, 32, § 167: semen, Theod. Prisc. 4, 2 med.

1. tractus, a, um, Part. and P. a. of traho.

2. tractus, ūs, m. [traho], a drawing, dragging, hauling, pulling, drawing out, trailing.

  1. I. Lit. (mostly poet.): tractu gementem Ferre rotam, Verg. G. 3, 183: tractu taurea terga domant, Val. Fl. 6, 359: modicus tractus (al. tractatus), Plin. 9, 46, 70, § 153: aut si qua incerto fallet te littera tractu, stroke, Prop. 4 (5), 3, 5: continuus subitarum tractus aquarum, i. e. a drinking, Luc. 4, 368; cf.: aëra pestiferum tractu, i.e. a drawing in, inhalation, id. 7, 412: repetitaque longo Vellera mollibat nebulis aequantia tractu, Ov. M. 6, 21: harenam fluctus trahuntSyrtes ab tractu nominatae, i. e. from Gr. σύρω, = traho; because of this drawing, Sall. J. 78, 3: (risus) interdum quodam etiam corporis tractu lacessitur, i. e. movement, Quint. 6, 3, 7.
    Of a serpent, a drawing itself along, a creeping, crawling: squameus in spiram tractu se colligit anguis, Verg. G. 2, 154; Ov. M. 15, 725; Claud. B. Get. 22; id. II. Cons. Stil. 172.
      1. 2. Concr., a train, track, course: nonne vides longos flammarum ducere tractus, long trains, Lucr. 2, 207: flammarum, Verg. G. 1, 367; Luc. 2, 270: (Phaëthon) longo per aëra tractu Fertur, in a long train (of fire), Ov. M. 2, 320: longo per multa volumina tractu Aestuat unda minax, Luc. 5, 565; so of the course of the moon, Cic. Div. 2, 46, 97; of the Nile, Luc. 10, 257: (Cydnus) leni tractu e fontibus labens puro solo excipitur, Curt. 3, 4, 8: aquarum, id. 5, 3, 2: ut arborum tractu equitatus hostium impediretur, Nep. Milt. 5, 3; of the wind, Val. Fl. 1, 614; cf. Manil. 1, 532; 3, 366.
    1. B. Transf., a space drawn out, i. e. a stretch, extent, tract of a thing (class.): castrorum, Liv. 3, 28, 1: cujus (urbis) is est tractus ductusque muri, ut, etc., Cic. Rep. 2, 6, 11 Moser N. cr.: cum mediae jaceant immensis tractibus Alpes, Luc. 2, 630; and Claud. Rapt. Pros. 3, 9.
      1. 2. Concr., of places, a territory, district, region, tract of land (class.; syn.: regio, plaga): oppidi, Caes. B. C. 3, 112: corruptus caeli tractus, Verg. A. 3, 138 Serv.: tractus ille celeberrimus Venafranus, Cic. Planc. 9, 22: tractus uter plures lepores, uter educet apros, Hor. Ep. 1, 15, 22: tractu surgens oleaster eodem, Verg. G. 2, 182: genera (vitium) separari ac singulis conseri tractibus, utilissimum, Plin. 17, 22, 35, § 187; Flor. 1, 15, 2.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., course, progress, movement: tractus orationis lenis et aequabilis, course, movement, current, Cic. de Or. 2, 13, 54; cf.: in omni corpore, totoque, ut ita dixerim, tractu (orationis), Quint. 9, 4, 61: cetera continuo magis orationis tractu decurrunt, id. 5, 8, 2.
      1. 2. Of time, space, lapse, period: quod neque clara suo percurrere fulmina cursu Perpetuo possint aevi labentia tractu, Lucr. 1, 1004; 5, 1216: eodem tractu temporum nituerunt oratores, etc., Vell. 2, 9, 1: aetatis, Val. Max. 8, 13, ext. 2: hoc legatum Cum voluerit, tractum habet, quamdiu vivat is, a quo, etc., duration, period, Dig. 32, 1, 11.
    2. B. In partic., a drawing out, protracting, lengthening, protraction, extension, length: quanta haesitatio tractusque verborum! drawling, Cic. de Or. 2, 50, 202: pares elocutionum, Quint. 4, 2, 118: illa (historia) tractu et suavitate atque etiam dulcedine placet, extent, copiousness, Plin. Ep. 5, 8, 10.
      1. 2. Of time: durante tractu et lentitudine mortis, Tac. A. 15, 64: belli, id. ib. 15, 10.
      2. 3. In gram.: in tractu et declinatione talia sunt, qualia apud Ciceronem beatitas et beatitudo, a lengthening in derivation, Quint. 8, 3, 32 Spald.

trādĭtĭo, ōnis, f. [trado], a giving up, delivering up, surrender (not freq. till after the Aug. period).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: Gomphorum (urbis), Liv. 32, 14, 3: urbis, id. 33, 31, 2: oppidorum, id. 34, 30, 1: Jugurthae, Plin. 37, 1, 4, § 8; Val. Max. 8, 14, 4.
    2. B. Esp., law t. t., livery, a delivery of possession: abalienatio est ejus rei quae mancipi est traditio alteri nexu, * Cic. Top. 5, 28: nuda traditione alienare, Gai. Inst. 2, 19 al.
  2. II. Trop.
    1. A. A teaching, instruction: jejuna atque arida traditio (praeceptorum), Quint. 3, 1, 3; cf. id. 3, 1, 2: adeo non est infinito spatio ac traditione opus, id. 12, 11, 16: divina, Lact. 7, 8, 3.
    2. B. A saying handed down from former times, a tradition: incomperta et vulgaria traditio rei, Gell. 16, 5, 1; 13, 22, 14; Tac. A. 16, 16 fin.; cf. codicum, Aug. Bapt. 7, 2.
      Esp., in eccl. Lat.: traditio seniorum, Vulg. Matt. 15, 2; id. Marc. 7, 3.

trādĭtor, ōris, m. [id] (post-Aug.).

  1. I. A betrayer, traitor, for the usual proditor: interfecto traditore, Tac. H. 4, 24; Sedul. Carm. 5, 61; Aug. Bapt. 7, 2.
  2. II. A teacher: alicujus scientiae, Arn. 3, 113; Tert. Coron. Mil. 4 fin.

1. trādĭtus, a, um, Part. of trado.

2. trādĭtus, ūs, m., a tradition (late Lat.): accepisse veteri traditu, Jul. Val. Rer. Gest. Alex. 1, 31.

trādo (transdo, C. I. L. 1, 198, 54 and 58; Ter. Phorm. prol. 2, and most freq. in Cæs.; v. infra; cf. Neue, Formenl. 2, 734), dĭdi, dĭtum, 3 (in tmesi: transque dato endoque plorato, i. e. tradito et implorato, Vet. Lex ap. Fest. s. v. sub vos, p. 309 Müll.), v. a. [trans-do], to give up, hand over, deliver, transmit, surrender, consign (syn.: dedo, remitto).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.
          1. (α) Form trado: ut amico traderem (thesaurum), Plaut. Trin. 1, 2, 143: mihi trade istuc (argentum), id. As. 3, 3, 99; id. Curc. 3, 15: aliquid in manum, id. Merc. 2, 2, 7: poculum alicui, Cic. Tusc. 1, 40, 96: aedem Castoris sartam tectam, id. Verr. 2, 1, 50, § 131: magistris traditi, id. Tusc. 3, 1, 2: pecuniam regiam quaestoribus, Liv. 24, 23, 3: pueros magistris, Ov. Am. 1, 13, 17: equos domitoribus, Cic. Off. 1, 26, 90: testamentum tibi legendum, Hor. S. 2, 5, 51: ademptus Hector Tradidit fessis leviora tolli Pergama Graiis, id. C. 2, 4, 11: miserat ad legatum Romanum, traditurum se urbem, Liv. 34, 29, 9: armis traditis, Caes. B. G. 1, 27; 2, 13: obsides, arma, perfugae traditi, id. ib. 1, 28: hunc ad carnificem. Plaut. Rud. 3, 6, 19: in pistrinum tradier, id. Most. 1, 1, 16: aliquem in custodiam vel in pistrinum, Cic. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14: aliquem supplicio, Suet. Vit. 14: Augustus filiam suam equiti Romano tradere meditatus est, to give in marriage, Tac. A. 4, 40 med.
            With acc. of place: ea quae in Insulā erat Achradinam tradita est, Liv. 24, 23, 4.
          2. (β) Form transdo: tot tropaea transdes, Att. ap. Non. 517, 26 (Trag. Rel. v. 366 Rib.): navem in fugam transdunt, id. ib. 155, 8 (Trag. Rel. v. 630 ib.): ut arma per manus necessario transderentur, Caes. B. C. 1, 68: per manus sevi ac picis transditas glebas, id. B. G. 7, 25; Hirt. B. G. 8, 15: sibi captivos transdi, Caes. B. C. 3, 71: neque se hostibus transdiderunt, id. B. G. 7, 77: se (alicui), id. ib. 7, 47; Hirt. B. G. 8, 43: se adversariis ad supplicium, Caes. B. C. 1, 76.
    2. B. In partic.
      1. 1. Pregn., to deliver, commit, intrust, confide for shelter, protection, imprisonment, etc. (syn.: commendo, committo).
          1. (α) Form trado: sic ei te commendavi et tradidi, Cic. Fam. 7, 17, 2: totum denique hominem tibi ita trado de manu, ut aiunt, in manum tuam, id. ib. 7, 5, 3: alicui se laudare et tradere, Hor. Ep. 1, 9, 3: hunc hominem velles si tradere, id. S. 1, 9, 47; id. Ep. 1, 18, 78: hos (obsides) Aeduis custodiendos tradit, Caes. B. G. 6, 4; Liv. 22, 22, 4: catenis ligatus traditur, id. 24, 45, 9: in tuam custodiam meque et meas spes trado, Plaut. Most. 2, 1, 59.
          2. (β) Form transdo: ab illo transditum initio et commendatum, Caes. B. C. 3, 57: sibi a Divitiaco transditus, id. B. G. 7, 39.
      2. 2. To give up or surrender treacherously, to betray: causam tradere advorsariis, Ter. Phorm. 2, 1, 7: quos tradituros sperabas, vides judicare, Cic. Rosc. Am. 22, 61: tibi trado patriosque meosque Penates, Ov. M. 8, 91: ferisne paret populandas tradere terras? id. ib. 1, 249: tradimur, heu! Claud. in Rufin. 2, 261: Judas ausus magistrum tradere, Sedul. 2, 74.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., to give up, surrender, hand over, deliver, intrust, etc.
          1. (α) Form trado: et meam partem loquendi et tuam trado tibi, Plaut. As. 3, 1, 14: eo ego, quae mandata, amicus amicis tradam, id. Merc. 2, 3, 51: quae dicam trade memoriae, Cic. Rep. 6, 10, 10 (different from tradere memoriae, B. 2. b.): si liberam possessionem Galliae sibi tradidisset, Caes. B. G. 1, 44: Cingetorigi principatus atque imperium est traditum, id. ib. 6, 8.
            Poet., with inf.: tristitiam et metus Tradam protervis in mare Creticum Portare ventis, Hor. C. 1, 26, 2.
          2. (β) Form transdo: summa imperii transditur Camulogeno Aulerco, Caes. B. G. 7, 57: Vergasillauno Arverno summa imperii transditur, id. ib. 7, 76.
    2. B. In partic.
      1. 1. Pregn., with se, to give one’s self up, to yield, surrender, or devote one’s self to any thing: se totos voluptatibus, Cic. Lael. 23, 86: se quieti, id. Div. 1, 29, 61: se lacrimis ac tristitiae, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2: se studiis vel otio, Plin. Ep. 1, 9, 7: si se consiliis ejus (rex) tradidisset, Flor. 2, 8, 6: se in studium aliquod quietum, Cic. Inv. 1, 3, 4: se in disciplinam alicujus, id. Phil. 2, 2, 3; cf.: cogitationibus suis traditus, Sen. Ep. 9, 16.
      2. 2. To make over, transmit, as an inheritance; to leave behind, bequeath (syn. lēgo): qui in morte regnum Hieroni tradidit, Plaut. Men. 2, 3, 59: inimicitias posteris, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 3: consuetudo a majoribus tradita, Cic. Div. 2, 72, 150: morbi per successiones traduntur, Plin. Ep. 1, 12, 4: traduntque metus. Sil. 4, 32: traditumque inde fertur, ut in senatum vocarentur, it is said that this was the origin of the custom, Liv. 2, 1, 11.
        1. b. To hand down or transmit to posterity by written communication; to relate, narrate, recount: quarum nomina multi poëtae memoriae tradiderunt, Cic. Inv. 2, 1, 3: pugnae memoriam posteris, Liv. 8, 10, 8: cujus (Socratis) ingenium variosque sermones immortalitati scriptis suis Plato tradidit, Cic. de Or. 3, 16, 60: qualia permulta historia tradidit, id. Div. 1, 53, 121: aliquid posteris, Plin. Ep. 6, 16, 1: tradit Fabius Pictor in Annalibus suis, hirundinem, etc., Plin. 10, 24, 34, § 71: ipsum regem traduntoperatum his sacris se abdidisse, Liv. 1, 31, 8.
          Esp., pass. pers. or impers., it is said, is recorded, they say, etc.: qui (Aristides) unus omnium justissimus fuisse traditur, Cic. Sest. 67, 141: cujus (Lycurgi) temporibus Homerus etiam fuisse traditur. id. Tusc. 5, 3, 7: nec traditur certum, nec interpretatio est facilis, Liv. 2, 8, 8; cf. id. 9, 28, 5: sic enim est traditum, Cic. Leg. 1, 1, 3; cf.: hoc posteris memoriae traditum iri, Aequos et Volscos, etc., Liv. 3, 67, 1: Galbam, Africanum, Laelium doctos fuisse traditum est, Cic. Tusc. 1, 3, 5: ut Isocratem dixisse traditum est, id. Brut. 56, 204: unguenta quis primus invenerit, non traditur, Plin. 13, 1, 1, § 2: de hoc constantius traditur, Front. Aquaed. 7; cf.: traditur memoriae, with subj.-clause, Liv. 5, 21, 16.
      3. 3. To deliver by teaching; to propose, propound, teach any thing (syn. praecipio).
          1. (α) Form trado: ea, quae dialectici nunc tradunt et docent, Cic. Fin. 4, 4, 9: elementa loquendi, id. Ac. 2, 28, 92: praecepta dicendi, id. de Or. 1, 18, 84: optimarum artium vias meis civibus, id. Div. 2, 1, 1: aliquid artificio et viă, id. Fin. 4, 4, 10: haec subtilius, id. ib. 1, 9, 31: aliquid, Caes. B. G. 7, 22: virtutem hominibus, Cic. de Or. 1, 58, 247: eodem tempore tradi omnia et percipi possint, Quint. 1, 12, 1: nec tamquam tradita sed tamquam innata, id. 7, 10, 14: praecepta, Sen. Ep. 40, 3.
            Absol.: si qua est in his culpa, tradentis (i.e. magistri) est, Quint. 3, 6, 59.
          2. (β) Form transdo: multa praeterea de sideribus atque eorum motudisputant et juventuti transdunt, Caes. B. G. 6, 14: Minervam operum atque artificiorum initia transdere, id. ib. 6, 17.
      4. 4. Aliquid oblivioni, to forget utterly (late Lat.): omnes justitiae ejus oblivioni tradentur, Vulg. Ezech. 33, 13; Greg. Mag. in Job, 25, 8.

trādūcĭānus, i, m., i. q. tradux, II. (late Lat.): traducianum creditur esse peccatum, Jul. Pelag. ap. Mar. Merc. Subnot. 7, 2.

trādūco (TRANSDVCO, Inscr. Orell. 750; Cic. Sest. 42, 91; Sall. J. 11, 4; Liv. 10, 37, 1; and so always in Cæs.; v. Neue, Formenl. 1, 734), xi, ctum, 3 (imv. traduce, Ter. Heaut. 4, 4, 22; id. Ad. 5, 7, 12; perf. sync. traduxti, Plaut. Cas. 3, 3, 16; inf. parag. transducier, id. Most. 1, 1, 16; Ter. Ad. 2, 1, 46), v. a. [trans-duco], to lead, bring, or conduct across; to lead, bring, or carry over any thing (syn. traicio).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: jamne hanc traduxti huc ad nos vicinam tuam? Plaut. Cas. 3, 3, 16: ut traduxisti huc ad nos uxorem tuam! id. ib. 3, 4, 7: traduce et matrem et familiam omnem ad nos, Ter. Ad. 5, 7, 12: exercitum ex Galliā in Ligures, Liv. 40, 25, 9: suas copias per angustias et fines Sequanorum, Caes. B. G. 1, 11; 1, 19: copias praeter castra, id. ib. 1, 48: cohortes ad se in castra, id. B. C. 1, 21: impedimenta ad se, id. ib. 1, 42: regem Antiochum in Europam, Liv. 36, 3, 12: aquaeductum per domum suam, Dig. 6, 2, 11: tua pompa Eo traducenda est, to be carried over to him, Ter. Heaut. 4, 4, 18 Ruhnk.: victimas in triumpho, parade, Liv. 45, 39, 12: carpentum, quo in pompā traduceretur, was borne along, Suet. Calig. 15.
      With trans (rare, and only when the place to which is also expressed): hominum multitudinem trans Rhenum in Galliam transducere, Caes. B. G. 1, 35 Kraner ad loc.
      With abl. (very rare): legiones Peninis Cottianisque Alpibus traducere, Tac. H. 4, 68.
      With double acc.: traductus exercitus silvam Ciminiam, Liv. 9, 39, 1; cf. in the foll. B.
    2. B. In partic.
      1. 1. To lead or convey across, to transport over a stream or bridge: flumen subito accrevit, ut re traduci non potuerunt, Cic. Inv. 2, 31, 97: pontem in Arari faciundum curat. atque ita exercitum transducit, Caes. B. G. 1, 13.
        Freq. with a double acc.: cum Isaram flumen exercitum traduxissem, Planc. ap. Cic. Fam. 10. 21, 2: ubi Caesar certior factus est, tres jam copiarum partes Helvetios id flumen transduxisse, Caes. B. G. 1, 12: flumen Axonam exercitum transducere, id. ib. 2, 5: quos Caesar transduxerat Rhenum, Hirt. B. G. 8, 13; 7, 11: copias flumen, Liv. 21, 23, 3; 22, 45, 5: Volturnum flumen exercitum, id. 23, 36, 9; 26, 8, 9: novum exercitum traducite Iberum, id. 26, 41, 23.
        Hence, pass.: raptim traducto exercitu Iberum, Liv. 24, 41, 1; 9, 39, 1: legio flumen transducta, Sall. H. 2, 57 Dietsch: ne major multitudo Germanorum Rhenum transducatur, Caes. B. G. 1, 31; id. B. C. 3, 76.
        With abl. (very rare): nisi flumine Ligeri copias traduxisset, Hirt. B. G. 8, 27: Belgas Rhenum antiquitus esse transductos, Caes. B. G. 2, 4.
      2. 2. Publicists’ t. t.: traducere equum, to lead his horse along, said of a knight who passed muster at the inspection by the censor (cf. transveho): qui (P. Africanus) cum esset censor et in equitum censu C. Licinius Sacerdos prodissetcum contra nemo diceret, jussit equum traducere, Cic. Clu. 48, 134; cf. Val. Max. 4, 1, 10.
      3. 3. To lead along, parade in public by way of disgrace: delatores flagellis caesi ac traducti per amphitheatri harenam, Suet. Tit. 8 fin.; cf. infra, II. B. 2.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., to lead, bring, or carry over, to transfer, remove: aut alio possis animi traducere motus, Lucr. 4, 1068: animos judicum a severitate paulisper ad hilaritatem risumque traducere, Cic. Brut. 93, 322: animum hominis ab omni aliā cogitatione ad tuam dignitatem tuendam, id. Fam. 1, 2, 3: animos a contrariā defensione abducere et ad nostram conor traducere, id. de Or. 2, 72, 293: ad amicitiam consuetudinemque, id. Prov. Cons. 9, 22: post partum cura in vitulos traducitur omnis, Verg. G. 3, 157: tum omnem orationem traduxi et converti in increpandam Caepionis fugam, Cic. de Or. 2, 48, 199: hanc rationem naturae difficile est traducere ad id genus divinationis, to apply, id. Div. 1, 57, 130: nomen eorum ad errorem fabulae, id. Tusc. 5, 3, 8 et saep.: centuriones ex inferioribus ordinibus in superiores ordines erant transducti, transferred, Caes. B. G. 6, 40: is ad plebem P. Clodium traducit, Cic. Att. 1, 18, 4; cf.: P. Clodium a patribus ad plebem, Suet. Caes. 20: academicen σύνταξιν, Cic. Att. 13, 16: gens in patricias transducta, Suet. Aug. 2: augur destinatus ad pontificatum traductus est, id. Calig. 12: medicus aegrum in meliorem consuetudinem, etc., Varr. L. L. 9, § 11 Müll.: ut (oratio) eos qui audient ad majorem admirationem possit traducere, Cic. Or. 57, 192: mali punientur et traducentur in melius, Sen. Ira, 2, 13, 4.
      Poet., with dat.: me mea paupertas vitae traducat inerti, Tib. 1, 1, 5 (where Müll. reads vita).
    2. B. In partic.
      1. 1. To bring over, draw over one to some side or opinion: hominem traducere ad optimates paro, Cic. Att. 14, 21, 4: si istud obtinueris, traducas me ad te totum licebit, id. Fin. 4. 1, 2: transductis ad se jam pluribus, Suet. Caes. 14: traduxit me ad suam sententiam, Cic. Clu. 52, 144.
      2. 2. To lead along, exhibit as a spectacle, i. e. to make a show of, to expose to public ridicule, to dishonor, disgrace, degrade (not ante-Aug.): an non sensistisvestras conjuges, vestros liberos traductos per ora hominum? Liv. 2, 38, 3; Just. 36. 1, 5; cf. Petr. 87: rideris multoque magis traduceris, etc., Mart. 6, 77, 5: libidinem, Sen. Ep. 100, 10; id. Ben. 2, 17, 5; 4, 32, 3; Mart. 3, 74, 5; Juv. 8, 17: quae tua traducit manifesto carmina furto, convicts of, proves guilty of, Mart. 1, 53, 3.
      3. 3. In a good sense, to set forth publicly, make public, exhibit, display, proclaim, spread abroad: poëmata, Petr. 41: tot annorum secreta, id. 17: se, to show one’s self in public: lorica, in quā se traducebat Ulixem ancipitem, Juv. 11, 31.
      4. 4. Of time, to lead, spend, pass (class.; syn.: ago, transigo): otiosam aetatem et quietam sine ullo labore et contentione traducere, Cic. Sen. 23, 82; cf.: hoc quod datum est vitae tranquille placideque traducere, id. Tusc. 3, 11, 25: quantumcumque superest temporis, Aug. ap. Gell. 15, 7, 3: adulescentiam eleganter, Cic. Planc. 12, 31: hoc tempus quā ratione, id. Fam. 4, 6, 3: quibus artibus latebrisque, vitam per novem annos, Tac H. 4, 67: leniter aevum, Hor. Ep. 1, 18, 97: tempora Cynicā cenā, Petr. poët. 14: consul traducere noctem exsomnis. Sil. 9, 4 et saep.
        Hence, transf., of the administration of an office: munus summā modestiā et summā abstinentiă, Cic. Att. 5, 9, 1.
      5. 5. In later gram. lang.
        1. a. To transfer a word from one subject or from one language to another (for the class. verto, converto, reddo, transfero, etc.): videtur Graecos secutus, qui ἐφόδιον a sumptu viae ad aliarum quoque rerum apparatus traducunt, Gell. 17, 2, 1: vocabulum Graecum in linguam Romanam, id. 1, 18, 1.
        2. b. To derive: jactare multo fusius largiusque est quam jacere, unde id verbum traductum est, Gell. 2, 6, 5; cf. id. 17, 2, 14.

trāductĭo, ōnis, f. [traduco].

  1. * I. Lit., a leading along, conducting in triumph: traductio captorum, Aus. Grat. Act. 4.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen. (acc. to traduco, II. A.), a removing, transferring from one rank to another: traductio ad plebem furibundi hominis ac perditi (Clodii), Cic. Sest. 7, 15.
    2. B. In partic.
      1. 1. (Acc. to traduco, II. B. 2.) A making a show of, exposure, public disgrace: hic damnatum cum dedecore et traductione vita exigit, Sen. Ira, 1, 6, 1: interrogationes ad traductionem nostram excogitatae, id. Ep. 85, 1; Vulg. Sap. 2, 14; cf. Lact. 4, 16, 7; id. Epit. 45, 5.
      2. 2. A leading in triumph: captivorum, Aus. Grat. Act. 4.
      3. 3. (Acc. to traduco, II. B. 4.) Of time, the passage, lapse, course: temporis, Cic. Div. 1, 56, 127.
      4. 4. (Acc. to traduco, II. B. 5.) In rhet.
        1. a. A transferring, metonymy: traductio atque immutatio in verbo: Africa terribili tremit horrida terra tumultu. Pro Afris est sumpta Africa, Cic. de Or. 3, 42, 167.
        2. b. A repetition of the same word, Auct. Her. 4, 14, 20.

trāductor, ōris, m. [traduco], the conveyer, a nickname of Pompey, who transferred Clodius from a patrician to a plebeian gens: traductor ad plebem, Cic. Att. 2, 9, 1.

1. trāductus, a, um, Part. of traduco.

* 2. trāductus, ūs, m. [traduco], a passage, pass: praesidium per eos traductus agentes, Amm. 18, 8, 2 dub. (al. tractus).

trādux, ŭcis, m. [traduco, what is led or brought over; hence], in econom. lang., a vine-branch, vine-layer trained for propagation.

  1. I. Lit., Varr. R. R. 1, 8, 4; Col. 5, 7, 3 sq.; 4, 29, 13; Plin. 17, 23, 35, § 211; Tac. H. 2, 25 fin.
  2. II. Transf.: ne traduce carnis transfundi in subolem credatur fons animarum, Prud. Apoth. 983.
    In appos., with materia: traduce materiā, Sev. Aetn. 566.

trăgăcantha, ae, f., = τραγάκανθα, goat’s-thorn, tragacanth-bush: Astragalus tragacantha, Linn.; Plin. 13, 21, 36, § 115; 26, 14, 87, § 140; 30, 9, 23, § 78.

trăgăcanthum, i, n. [tragacantha], gum-tragacanth, Cels. 4, 4, 3; 4, 5, 13; Scrib. Comp. 78; 108.
Called also, in a corrupted form, drăgantum, i, n., Veg. Vet. 1, 32; Theod. Prisc. de Diaeta, 9.

trăganthes, is, f., = τραγάνθης, a species of the plant artemisia, App. Herb. 11.

trăgănus, i, m., = τράγανος, i. q. τράγος, a sucking-pig dressed in a particular way, Apic. 8, 7 fin.

Tragasaeus, a, um, adj., of or belonging to the town Tragasa in Troas: sal, Plin. 31, 7, 41, § 85 sq.; cf. Isid. Orig. 16, 2.

trăgĕlăphus, i, m., = τραγέλαφος, a kind of stag with a beard like a goat, perh. the horse-stag, Plin. 8, 33, 50, § 120; Sol. 19; Vulg. Deut. 14, 5.

trăgēmăta, um, n., = τραγήματα, fruits, etc., eaten as an after-course, dessert, sweetmeats, confectionery, Plin. 13, 4, 9, § 38; Plin. Val. 5, 7 fin.

trăgēmătĭa, ōrum, n., = τραγημάτια, sweetmeats, confectionery, Hier. Reg. S. Pach. 52.

trăgĭcē, adv., v. tragicus fin.

trăgĭcŏcōmoedĭa, ae, f., = τραγικοκωμῳδία, a drama composed of a mixture of tragedy and comedy, tragi-comedy, Plaut. Am. prol. 59 and 63.

trăgĭcus, a, um, adj., = τραγικός, of or belonging to tragedy, tragic.

  1. I. Lit.
    1. A. Adj.: carmen, i. e. tragedy, Hor. A. P. 220: Camena, id. ib. 275: cothurni, id. S. 1, 5, 64: versus, id. A. P. 89: ars, id. Ep. 1, 3, 14: genus scaenarum, Vitr. 5, 8: actor, a tragic actor, tragedian, Liv. 24, 24, 2: Orestes aut Athamas, represented in tragedy, Cic. Pis. 20, 47; cf. cerva, i. e. in the tragedy of Iphigenia, Juv. 12, 120: tragicum illud subinde jactabat: oderint dum metuant, Suet. Calig. 30.
    2. B. Subst.: trăgĭcus, i, m., a tragic poet, writer of tragedy, Cic. Opt. Gen. 1, 2; Quint. 8, 6, 26; 9, 3, 14; Petr. 132 med.
      1. 2. A tragedian, tragic actor; plur., Plaut. Pers. 4, 2, 4.
  2. II. Transf.
    1. A. In the tragic style, tragic, lofty, grand, sublime: fuit Sulpicius vel maxime omnium grandis et, ut ita dicam, tragicus orator, Cic. Brut. 55, 203: sed haec tragica atque divina, id. de Or. 2, 56, 227: color, Hor. A. P. 236: tumor, Gell. 2, 23, 21: ore, Mart. 8, 18, 8: nam spirat tragicum satis, Hor. Ep. 2, 1, 166.
    2. B. Of a tragic nature, tragic, horrible, fearful, terrible: res tragicas paene comice, tristes remisse tractavit, Cic. de Or. 3, 8, 30: tulit et Romana regia sceleris tragici exemplum, Liv. 1, 46, 3: concubitus, Juv. 2, 29: ignes (i. e. amores), Ov. Tr. 2, 407: Erinnyes, Prop. 2, 20 (3, 13), 29: asperitas, Val. Max. 5, 8, 1.
      Adv.: trăgĭcē, in a tragic manner, tragically: mortem rhetorice et tragice ornare, Cic. Brut. 11, 43; Sen. Ep. 100, 10.

trăgĭon, ii, n., = τράγιον, goatwort, a plant so called, Plin. 13, 21, 36, § 115.
Called also trăgŏnis, Plin. 27, 13, 115, § 141.

trăgoedĭa, ae, f., = τραγῳδία, a tragedy.

  1. I. Lit., Plaut. Am. prol. 54; 93; id. Curc. 5, 1, 1; Cic. Sen. 7, 22; id. Phil. 11, 6, 13; Quint. 1, 5, 52; 1, 8, 6.
  2. II. Transf.
    1. A. Tragedy, the art of tragedy: paulum Musa Tragoediae Desit theatris, Hor. C. 2, 1, 9; Ov. Tr. 2, 381.
      Personified: ingenti Tragoedia passu, Ov. Am. 3, 1, 11.
    2. B. A lofty or elevated style: neque istis tragoediis tuisperturbor, Cic. de Or. 1, 51, 219; so id. ib. 2, 55, 225.
    3. C. A great commotion or disturbance; a spectacle: ejus Appiae nomen quantas tragoedias excitat! Cic. Mil. 7, 18: si tragoedias agamus in nugis, id. de Or. 2, 51, 205: in parvis litibus tragoedias movere, Quint. 6, 1, 36.

trăgoedĭō̆grăphus, i, m., = τραγῳδιόγραφος, a writer of tragedies, Schol. Cruq. ad Hor. S. 1, 10, 42; cf. Philarg. ad Verg. E. 8, 10; Mar. Vict. p. 2532 P.

trăgoedus, i, m., = τραγῳδός.

  1. I. A tragic actor, Plaut. Poen. 3, 2, 4; Cic. de Or. 1, 28, 128; Quint. 12, 5, 5; Hor. Ep. 2, 2, 129.
  2. II. Tragoedus, an epithet of Jupiter, derived from the Vicus Tragoedus at Rome, in the Regio Esquilina, Suet. Aug. 57; Sext. Ruf. Reg. 5.

trăgŏnis, is, v. tragion.

trăgŏpān, ānis, f., = τραγόπαν (analog. to αιγίπαν), a fabulous bird, perh. the bearded vulture: Vultur barbatus, Linn.; Plin. 10, 49, 70, § 136; Mel. 3, 9, 2; Sol. 30.

trăgŏpōgōn, ōnis, m., = τραγοπώγων, a plant, goat’s-beard, Plin. 27, 13, 117, § 142; 21, 15, 52, § 89.

trăgŏrīgănum, i, n., = τραγοπίγανον, a plant, goat’s-thyme: Thymus tragoriganum, Linn.; Plin. 20, 17, 68, § 176.
Called also trăgŏrīgănus, i, m., Cels. 5, 11.

1. trăgŏs, i, m., = τράγος (a goat).

  1. I. A kind of thorny plant, Plin. 13, 21, 37, § 116; 27, 13, 116, § 142.
  2. II. A kind of sponge, Plin. 9, 45, 69, § 148; 31, 11, 47, § 123.

2. trāgŏs, i, v. tragum.

trāgŭla, ae, f. [traho].

  1. I. A kind of javelin or dart attached to a strap by which it was swung when thrown, Lucil. ap. Fest. s. v. spara, pp. 330 and 331 Müll.; Varr. ap. Non. 553, 31, and 555, 22; Caes. B. G. 5, 35; 5, 48; 1, 26; id. B. C. 1, 57; Liv 21, 7, 10; 24, 42, 2; Sall. Fragm. ap. Non. 553, 29; Auct. B. Hisp. 32, 2; Sil. 3, 318; cf. Varr. L. L. 5, § 115 Müll.; Gell. 10, 25, 2; Fest. p. 367; Val. Max. 7, 6, 5.
  2. II. Trop., an attack, a snare, plot (Plautinian): tragulam in te inicere adornat: nescio quam fabricam facit, Plaut. Ep. 5, 2, 25: volui inicere tragulam in nostrum senem, id. Ps. 1, 4, 14; id. Cas. 2, 4, 18.
  3. III. A kind of dragnet, Plin. 16, 8, 13, § 34.
  4. IV. A small traha or sledge, acc. to Varr. L. L. 5, § 139 Müll.

trāgŭlārĭus, ii, m. [tragula, I.], a soldier who placed and levelled the tragulae to be discharged from an engine, Veg. Mil. 2, 15 fin.

trāgum, i, n., a kind of pap or porridge, Phn. 18, 7, 16, § 76; Cels. 2, 20.
Called also trāgŏs, Plin. 18, 10, 20, § 93.

Tragurium, ii, n.,

  1. I. a town in Dalmatia, Plin. 3, 22, 26, § 141; Mel. 2, 3.
  2. II. An island in the Adriatic Sea, Mel. 2, 7.

trăgus, i, m., = τράγος (a goat).

  1. I. The goatlike smell of the armpits, Mart. 11, 22, 7.
  2. II. A kind of fish, Ov. Hal. 112; Plin. 32, 11, 54, § 152.

trăha, ae, f. [traho], a vehicle without wheels, a drag, sledge, Col. 2, 20, 4; Vulg. 1 Par. 20, 3.
Called also trăhĕa, Verg. G. 1, 164.

* trăhārĭus, ii, m. [traha], one who draws a traha, a sledge-man, baggage-man, Sid. Ep. 6, 1.

* trăhax, ācis, adj. [traho], that draws every thing to himself, greedy, covetous: procax, rapax, trahax, Plaut. Pers. 3, 3, 6.

trăhĕa, ae, v. traha.

trăho, xi, ctum, 3 (inf. perf. sync. traxe, Verg. A. 5, 786), v. a. [cf. Sanscr. trankh, trakh, to move; Gr. τρέχω, to run], to draw, drag, or haul, to drag along; to draw off, forth, or away, etc. (syn.: tracto, rapio, rapto, duco).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: Amphitruonem collo, Plaut. Am. 3, 2, 72: cum a custodibus in fugā trinis catenis vinctus traheretur, Caes. B. G. 1, 53: trahebatur passis Priameïa virgo Crinibus a templo Cassandra, Verg. A. 2, 403: corpus tractum et laniatum abjecit in mare, Cic. Phil. 11, 2, 5: materiam (malagmata), Cels. 4, 7: bilem, Plin. 25, 5, 22, § 54: vapor porro trahit aëra secum, Lucr. 3, 233: limum harenamque et saxa ingentia fluctus trahunt, Sall. J. 78, 3: Charybdis naves ad litora trahit, id. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 3, 425; cf.: Scyllam naves in saxa trahentem, Verg. l. l.: (haematiten) trahere in se argentum, aes, ferrum, Plin. 36, 20, 38, § 146: Gy. Amiculum hoc sustolle saltem. Si. Sine trahi, cum egomet trahor, let it drag or trail, Plaut. Cist. 1, 1, 117; cf.: tragula ab eo, quod trahitur per terram, Varr. L. L. 5, § 139 Müll.: sarcinas, Sen. Ep. 44, 6: vestem per pulpita, Hor. A. P. 215: plaustra per altos montes cervice (boves), Verg. G. 3, 536: siccas machinae carinas, Hor. C. 1, 4, 2: genua aegra, Verg. A. 5, 468: trahantur per me pedibus omnes rei, Cic. Fam. 7, 32, 2; cf.: aliquem ad praetorem, Plaut. Poen. 3, 5, 45: praecipitem in pistrinum, id. Ps. 1, 5, 79: Hectorem circum sua Pergama, to drag, trail, Ov. M. 12, 591.
      Of a train of soldiers, attendants, etc.: Scipio gravem jam spoliis multarum urbium exercitum trahens, Liv. 30, 9, 10: ingentem secum occurrentium prosequentiumque trahentes turbam, id. 45, 2, 3; 6, 3, 4; cf.: sacra manu victosque deos parvumque nepotem Ipse trahit, Verg. A. 2, 321: secum legionem, Val. Max. 3, 2, 20: feminae pleraeque parvos trahentes liberos, ibant, Curt. 3, 13, 12; 5, 5, 15: uxor, quam comitem trahebat, id. 8, 3, 2: folium secum, Val. Max. 4, 3, 12: cum privato comitatu quem semper secum trahere moris fuit, Vell. 2, 40, 3: magnam manum Thracum secum, id. 2, 112, 4.
    2. B. In partic.
      1. 1. To draw out, pull out, extract, withdraw: trahens haerentia viscere tela, drawing out, extracting, Ov. M. 6, 290: ferrum e vulnere, id. ib. 4, 120: e corpore ferrum, id. F. 5, 399: de corpore telum, id. M. 5, 95; cf.: gladium de visceribus, Mart. 1, 14, 2: manu lignum, Ov. M. 12, 371; cf.: te quoque, Luna, traho (i. e. de caelo), draw down, id. ib. 7, 207: captum Jovem Caelo trahit, Sen. Oct. 810.
      2. 2. To draw together, bring together, contract, wrinkle: at coria et carnem trahit et conducit in unum, Lucr. 6, 968: in manibus vero nervi trahere, id. 6, 1190: vultum rugasque coëgit, Ov. Am. 2, 2, 33.
      3. 3. Of fluids, etc., to draw in, take in, quaff; draw, draw up: si pocula arente fauce traxerim, had drawn in, i. e. quaffed, Hor. Epod. 14, 4; cf. Ov. M. 15, 330: aquas, Luc. 7, 822: venena ore, id. 9, 934: ubera, id. 3, 351 al.: ex puteis jugibus aquam calidam trahi (videmus), Cic. N. D. 2, 9, 25: navigium aquam trahit, draws or lets in water, leaks, Sen. Ira, 2, 10, 5; cf.: sanguinem jumento de cervice, to draw, let, Veg. Vet. 3, 43.
        Of smelling: odorem naribus, Phaedr. 3, 1, 4.
        Of drawing in the breath, inhaling: auras ore, Ov. M. 2, 230: animam, Plin. 11, 3, 2, § 6; cf.: Servilius exiguā in spe trahebat animam, Liv. 3, 6, 8: spiritum, to draw breath, Col. 6, 9, 3; Sen. Ira, 3, 43, 4; Cels. 4, 4; Curt. 3, 6, 10: spiritum extremum, Phaedr. 1, 21, 4: penitus suspiria, to heave sighs, to sigh, Ov. M. 2, 753: vocem imo a pectore, Verg. A. 1, 371.
      4. 4. To take on, assume, acquire, get: Iris Mille trahens varios adverso sole colores, Verg. A. 4, 701: squamam cutis durata trahebat, Ov. M. 3, 675: colorem, id. ib. 2, 236; 14, 393: ruborem, id. ib. 3, 482; 10, 595: calorem, id. ib. 11, 305: lapidis figuram, id. ib. 3, 399: maturitatem, Col. 1, 6, 20: sucum, id. 11, 3, 60: robiginem, Plin. 36, 18, 30, § 136.
      5. 5. To drag away violently, to carry off, plunder, = ἄγειν καὶ φέρειν: cetera rape, trahe, Plaut. Trin. 2, 2, 12: rapere omnes, trahere, Sall. C. 11, 4: quibus non humana ulla neque divina obstant, quin … in opes potentisque trahant exscindant, id. H. 4, 61, 17 Dietsch: sibi quisque ducere, trahere, rapere, id. J. 41, 5: de aliquo trahere spolia, Cic. Balb. 23, 54: praedam ex agris, Liv. 25, 14, 11: tantum jam praedae hostes trahere, ut, etc., id. 10, 20, 3; cf.: pastor cum traheret per freta navibus Idaeis Helenen, Hor. C. 1, 15, 1.
      6. 6. Trahere pecuniam (for distrahere), to make away with, to dissipate, squander: omnibus modis pecuniam trahunt, vexant, Sall. C. 20, 12.
      7. 7. Of drugs, etc., to purge, rcmove, clear away: bilem ex alvo, Plin. 25, 5, 22, § 54; 26, 8, 42, § 69: pituitam, id. 21, 23, 94, § 166: cruditates, pituitas, bilem, id. 32, 9, 31, § 95.
      8. 8. Trahere lanam, vellera, etc., to draw out lengthwise, i. e. to spin, manufacture: manibus trahere lanam, Varr. ap. Non. 545, 12: lanam, Juv. 2, 54: vellera digitis, Ov. M. 14, 265: data pensa, id. ib. 13, 511; id. H. 3, 75: Laconicas purpuras, Hor. C. 2, 18, 8.
  2. II. Trop.,
    1. A. In gen.
      1. 1. To draw, draw along; to attract, allure, influence, etc.: trahimur omnes studio laudis et optimus quisque maxime gloriā ducitur, Cic. Arch. 11, 26; cf.: omnes trahimur et ducimur ad cognitionis et scientiae cupiditatem, id. Off. 1, 6, 18: allicere delectatione et viribus trahere, Quint. 5, 14, 29: trahit sua quemque voluptas, Verg. E. 2, 65: aliquem in aliam partem, to bring or gain over, Cic. Fam. 10, 4, 2; so, Drusum in partes, Tac. A. 4, 60: civitatem ad regem, Liv. 42, 44, 3: aliquem in suam sententiam, id. 5, 25, 1; cf. also: rem ad Poenos, id. 24, 2, 8; 23, 8, 2: res ad Philippum, id. 32, 19, 2: ni ea res longius nos ab incepto traheret, draw off, divert, Sall. C. 7, 7.
      2. 2. To drag, lead, bring: plures secum in eandem calamitatem, Cic. Imp. Pomp. 7, 19: Lucanos ad defectionem, Liv. 25, 16, 6: quo fata trahunt retrahuntque, sequamur, Verg. A. 5, 709: ducunt volentem fata, nolentem trahunt, Cleanth. ap. Sen. Ep. 107, 11.
      3. 3. To draw to, i. e. appropriate, refer, ascribe, set down to, etc.: atque egomet me adeo cum illis una ibidem traho, Plaut. Trin. 1, 2, 166: St. Quid quod dedisti scortis? Le. Ibidem una traho, id. ib. 2, 4, 10: hi numero avium regnum trahebant, drew to their side, laid claim to, claimed, Liv. 1, 7, 1; cf.: qui captae decus Nolae ad consulem trahunt, id. 9, 28, 6: omnia non bene consulta in virtutem trahebantur, were set down to, referred, attributed, Sall. J. 92, 2: ornatum ipsius (ducis) in superbiam, Tac. H. 2, 20: cuncta Germanici in deterius, id. A. 1, 62 fin.: fortuita ad culpam, id. ib. 4, 64: id ad clementiam, id. ib. 12, 52; cf.: aliquid in religionem, Liv. 5, 23, 6: cur abstinuerit spectaculo ipse, varie trahebant, Tac. A. 1, 76 fin.: in se crimen, Ov. M. 10, 68: spinas Traxit in exemplum, adopted, id. ib. 8, 245.
      4. 4. To drag, distract, etc.: quae meum animum divorse trahunt, Ter. And. 1, 5, 25: trahi in aliam partem mente atque animo, Caes. B. C. 1, 21: Vologeses diversas ad curas trahebatur, Tac. A. 15, 1.
      5. 5. To weigh, ponder, consider: belli atque pacis rationes trahere, Sall. J. 97, 2; cf. id. ib. 84, 4: trahere consilium, to form a decision or determination, id. ib. 98, 3.
      6. 6. To get, obtain, derive: qui majorem ex pernicie et peste rei publicae molestiam traxerit, who has derived, i. e. has received, suffered, Cic. Fam. 4, 3, 1: qui cognomen ex contumeliā traxerit, id. Phil. 3, 6, 16: nomen e causis, Plin. 15, 14, 15, § 51: inde nomen, id. 36, 20, 38, § 146: nomen ab illis, Ov. M. 4, 291: originem ab aliquo, to derive, deduce, Plin. 5, 24, 21, § 86; 6, 28, 32, § 157: scio ab isto initio tractum esse sermonem, i. e. has arisen, Cic. Brut. 6, 21: facetiae, quae multum ex vero traxere, drew, i. e. they were founded largely on truth, Tac. A. 15, 68; cf.: multum ex moribus (Sarmatarum) traxisse, id. G. 46, 2.
      7. 7. Of time, to protract, drag out, linger: afflictus vitam in tenebris luctuque trahebam, Verg. A. 2, 92; so, vitam, Phaedr. 3, 7, 12; 4, 5, 37; Plin. 28, 1, 2, § 9: traherent cum sera crepuscula noctem, was bringing on the night, Ov. M. 1, 219: verba, to drag, i. e. to utter with difficulty, Sil. 8, 79.
      8. 8. To draw out, in respect of time; to extend, prolong, lengthen; to protract, put off, delay, retard (cf.: prolato, extendo): sin trahitur bellum, Cic. Att. 10, 8, 2; cf. Liv. 5, 10, 7; Sall. J. 23, 2: trahere omnia, to interpose delays of all kinds, id. ib. 36, 2; Ov. M. 12, 584: pugnam aliquamdiu, Liv. 25, 15, 14: dum hoc naturae Corpusmanebit incolume, comitem aevi sui laudem Ciceronis trahet, Vell. 2, 66, 5: obsidionem in longius, Quint. 1, 10, 48; cf.: rem de industriā in serum, Liv. 32, 35, 4: omnia, id. 32, 36, 2: jurgiis trahere tempus, id. 32, 27, 1: tempus, Auct. B. Alex. 38, 2: moram ficto languore, Ov. M. 9, 767: (legati) querentes, trahi se a Caesare, that they were put off, delayed, Suet. Tib. 31 fin.; so, aliquem sermone, quousque, etc., Val. Max. 4, 4, 1: Marius multis diebus et laboribus consumptis anxius trahere cum animo suo, omitteretne inceptum, Sall. J. 93, 1.
      9. 9. Rarely neutr., to drag along, to last, endure. si quis etiam in eo morbo diutius traxit, Cels. 2, 8 med.: decem annos traxit ista dominatio, Flor. 4, 2, 12.
        Hence, tractus, a, um, P. a., drawn on, i. e. proceeding continuously, flowing, fluent, of language: genus orationis fusum atque tractum, Cic. de Or. 2, 15, 64: in his (contione et hortatione) tracta quaedam et fluens expetitur, id. Or. 20, 66.
    2. B. Subst.: tractum, i, n., any thing drawn out at length.
      1. 1. A flock of wool drawn out for spinning: tracta de niveo vellere dente, Tib. 1, 6, 80.
      2. 2. A long piece of dough pulled out in making pastry, Cato, R. R. 76, 1; 76, 4; Apic. 2, 1; 4, 3; 5, 1 al.
        Called also tracta, ae, f., Plin. 18, 11, 27, § 106.

trāĭcĭo and transĭcĭo (so always in Cæs.); also trājĭcĭo and transjĭcĭo, jēci, jectum, 3, v. a. and n. [trans-jacio], to throw across.

  1. I. With the person or thing that moves as object, to cause to cross, cause to go across, over, or through.
    1. A. In gen., to throw, hurl, cast, or fling over, to shoot over or across: neque ullum interim telum transiciebatur, Caes. B. C. 3, 19: quae concava trajecto cumba rudente vehat (te), Ov. Am. 3, 6, 4: arreptum vexillum trans vallum hostium trajecit, Liv. 25, 14, 4: cum trans vallum signum trajecisset, id. 41, 4, 2: pontibus transjectis, thrown across, Hirt. B. G. 8, 9: malis antennisque de nave in navem trajectis, Liv. 30, 10, 5: volucrem trajecto in fune columbam suspendit, Verg. A. 5, 488: tela alio, Prop. 2, 12 (3, 3), 18: pecora nunc in hibernos nunc in aestivos saltus, drives over, Just. 8, 5, 7.
      Poet.: pedes super acervos, to step over, Prop. 4 (5), 4, 76: membra per ardentes acervos celeri pede, Ov. F. 4, 782.
    2. B. In partic.
      1. 1. To transfer, cause to go over or across (from one place, etc., to another): est etiam aurigae species Vertumnus et ejus, Traicit alterno qui leve pondus equo, i. e. leaps lightly from horse to horse, Prop. 4 (5), 2, 36: anulum in dextram manum, Petr. 74: quod est levissimum ac summum, ut traiciant in alia vasa, decant, pour over, Varr. R. R. 1, 64, 1: cerussam in cacabum, Scrib. Comp. 45.
      2. 2. Of soldiers, baggage, etc., to cause to cross (a stream, etc.), to transport, ship across, lead or conduct over, ship over, transfer: dum Brutus traiceret exercitum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2: legiones quattuor equitatumque omnem transjecit, Caes. B. C. 1, 40: omnibus ferme suis trans Rhodanum trajectis, Liv. 21, 26, 6: res suas trans Halyn, id. 38, 25, 7: quae ibi legiones essent, eas … in Siciliam traiceret, id. 23, 31, 4: ut classem in Italiam traiceret, id. 28, 36, 1: pecuniam in provinciam, id. 26, 7, 8; 48, 13, 9: huc legionem postea transicit, Caes. B. C. 1, 54: magnam partem fortunarum eodem trajecit, Nep. Att. 2, 2: eas (sues) si quo traicere vult, in plostrum imponat, Varr. R. R. 2, 4, 11: ut praedatum milites trans flumen per occasiones aliis atque aliis locis traiceret, Liv. 2, 11, 2.
        Pass.: Marius trajectus in Africam, Cic. Red. Quir. 8, 20: equitum innumerabilem vim traici Hellesponto in Europam, Liv. 35, 48, 3: classis Punica in Sardiniam trajecta, id. 27, 6, 13: (exercitus) Pado trajectus Cremonam, id. 21, 56, 4; 30, 24, 11: inermes in Boeotiam trajecti, id. 32, 17, 3: in Galliam trajecti forent, Tac. A. 12, 39.
          1. (β) With second acc. of the stream or place crossed: equitum magnam partem flumen transjecit, Caes. B. C. 1, 55: Caesar Germanos flumen traicit, id. ib. 1, 83 fin.: si se Alpes Antonius trajecerit, Cic. Fam. 11, 9, 2: exercitum Rhodanum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 3: copias Rhodanum, id. ib. 10, 11, 2: quos in Africam secum traiceret, Liv. 29, 22, 12.
          2. (γ) With se: ad Achillam sese ex regiā trajecit, Caes. B. C. 3, 112: si quo etiam casu Isaram se trajecerint, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 4: ducem Romanum in Africam trajecisse sese in hostilem terram, Liv. 28, 18, 10.
          3. (δ) Poet., of the eyes: quocumque oculos trajecimus, i. e. to look, Lucr. 4, 424.
      3. 3. To pass through, make a way through.
          1. (α) Of soldiers: pars magna equitum mediam trajecit aciem, broke through, Liv. 42, 7, 7.
          2. (β) To strike through, stab through, pierce, penetrate, transfix, transpierce: unum ex multitudine, Caes. B. G. 5, 44: aliquem pilis, id. ib. 7, 82: aliquem scorpione, a latere dextro, id. ib. 7, 25: lictorem gladio, Auct. B. Alex. 52: cuspide serpentem, Ov. M. 4, 571: lanceā infestā medium femur, Hirt. B. G. 8, 48: femur tragulā, Caes. B. G. 5, 35: pectus ferro, Liv. 41, 11, 6: cava tempora ferro, Verg. A. 9, 634: harundine linguam, Ov. M. 11, 325: terga sagittā, id. ib. 9, 128: exuentem se ac nudatum gladio trajecit, Just. 3, 1, 8: sagittā sub mammā trajectus, id. 12, 9, 12: aliquid acu, Cels. 7, 8 and 9.
            With se, to stab one’s self: se uno ictu infra laevam papillam, Suet. Oth. 11.
    3. C. Trop.
      1. 1. In gen., to transfer, cause to pass: cum ex illius invidiā deonerare aliquid et in te traicere coeperit, Cic. Div. in Caecil. 14, 46: culpam in alium, Quint. 9, 2, 4: arbitrium litis trajecit in omnes, Ov. M. 12, 628.
        Mid.: in cor Trajecto lateris capitisque dolore, having thrown itself, Hor. S. 2, 3, 29.
      2. 2. In partic., in rhet.: verba, to transpose, Cic. Or. 69, 229: verba in clausulas, Quint. 9, 4, 31 Spald.
  2. II. To cross over, pass over, cross.
    1. A. With the place or thing passed over as object: si Hannibal ad portas venisset murumque jaculo trajecisset, Cic. Fin. 4, 9, 22: trajecto amni, Liv. 21, 27, 3: Hiberum, id. 21, 30, 3: occupavit Scipio Padum traicere, id. 21, 39, 10: ratibus Trebiam, id. 21, 56, 8: mare, id. 33, 31, 10: flumen, id. 38, 2, 10; 38, 27, 6: fretum, Sen. Ep. 14, 8: amnem, Curt. 7, 7, 13; 8, 13, 23: utribus amnem, id. 4, 7, 16; 4, 1, 10: Rhenum, Suet. Tib. 18: mare, Sen. Ben. 6, 15, 6: Padum, Tac. H. 2, 22: sinum maris, Vell. 2, 43, 1: flumina nando, Suet. Caes. 57: Tiberim clipeo, Claud. VI. Cons. Hon. 186: Aurora Jam medium aetherio cursu trajecerat axem, Verg. A. 6, 536; cf. pass.: postquam cernant Rhodanum trajectum, Liv. 21, 30, 5: ut transjaci (nemora) ne sagittis quidem possint, Sol. 52, 46.
    2. B. Absol.: ad Aethaliam insulam trajecit, Liv. 37, 13, 3: ut classe Hasdrubal Aegimurum traiceret, id. 30, 24, 11: ne qua classis ex Africā traiceret, id. 30, 2, 1: sed traicere in Euboeam erat propositum, id. 40, 4, 10: (ei) paranti traicere in Africam nuntiatum est, id. 28, 36, 1; cf.: Romanae naves Samum traicerunt, id. 37, 13, 6: primo quoque tempore in Africam traiciendum, id. 29, 22, 11: ad nos trajecturum illud incendium esse, id. 7, 30, 12; cf. id. 31, 48, 7: piscatoriā scaphā trepidus trajecit, Just. 2, 13, 9: trajecisse veteres Iberos, Tac. Agr. 14.
    3. C. Trop., to overstep, transgress: traicit et fati litora magnus amor, Prop. 1, 19, 12.

Trājānus, i, m., Trajan, a Roman emperor, who reigned A.D. 98-118, proverbial for his justice and benevolence: Augusto felicior, Trajano melior, Eutr. 8, 5.
Hence, Trājānus, a, um, adj., of or belonging to Trajan: aqua, Front. Aquaed. 93: VIA, the Appian Way, restored by Trajan, Inscr. Grut. 199, 1.

trājectīcĭus or -tĭus, a, um, adj. [traicio], that is carried over sea, transported: pecunia, Dig. 22, 2, 1; 22, 2, 4; 13, 4, 2 fin.; 44, 7, 22: contractus, Cod. Just. 4, 32, 26.

trājectĭo, ōnis, f. [traicio].

  1. I. Lit., a crossing over, passing over, passage: trajectiones incendiorum, Vitr. 2, 9 fin.: honestior existimatur trajectio, i. e. the going over sea to Pompey, Cic. Att. 8, 15, 2: trajectiones motusque stellarum, the shootings over, i. e., concr., shooting-stars, meteors, id. Div. 1, 1, 2; so, stellae trajectio, id. ib. 2, 6, 16.
  2. II. Trop., of language.
    1. A. A transposition of words, Auct. Her. 4, 32, 44; Cic. Or. 69, 230; Quint. 8, 2, 14.
    2. B. Exaggeration, hyperbole: tum augendi minuendive causā veritatis superlatio atque trajectio, Cic. de Or. 3, 53, 203: superlatio veritatis et trajectio, Quint. 9, 2, 3.
    3. C. A throwing or putting off upon another: in alium, Cic. de Or. 3, 53, 204.

trājectītĭus, a, um, v. trajecticius.

* trājecto, āre, v. freq. a. [traicio], to pierce through: sinum umbilici acu, Cels. 7, 14 med.

trājector, ōris, m. [traicio], that pierces through, a piercer (post-class.): ignis Trajector nebulae, Prud. Ham. 882.

trājectōrĭum, ii, n. [traicio], a funnel (late Lat.), Plin. Val. 1, 37; 1, 58.

* trājectūra, ae, f. [traicio], a projecting over, projection: mutulorum, Vitr. 4, 7 med.

1. trājectus, a, um, Part. of traicio.

2. trājectus (in Cæs. transjectus), ūs, m. [traicio].

  1. I. Abstr., a crossing or passing over, passage (class., but not in Cic., who uses instead trajectio): transjectus in Britanniam, Caes. B. G. 5, 2; 4, 21; id. B. C. 2, 20: in trajectu Albulae amnis submersus, Liv. 1, 3, 8; 35, 51, 1: tempestate in trajectu bis conflictatus, Suet. Aug. 17.
  2. II. Concr., a place for passing over, a passage: legiones et auxilia mittit ad trajectum, Auct. B. Alex. 56, 5; Plin. 6, 23, 26, § 98.

trālātīcĭus or -tĭus, a, ūm, v. translaticius.

1. Tralles, ĭum, f., a town in Lydia, the modern Aidin Guzel-Hissar, Cic. Fl. 24, 57; 29, 71; id. Agr. 2, 15, 39; id. Att. 5, 14, 1; id. Fam. 3, 5, 1; id. Q. Fr. 1, 1, 6, § 17; Caes. B. C. 3, 105, 5; Liv. 37, 45; Juv. 3, 70.
Called also Trallis, Plin. 5, 29, 29, § 108.
Hence, Trallĭānus, a, um, adj., of or belonging to Tralles, Trallian: quasi vero Trallianus fuerit Demosthenes, i. e. a native of Tralles, Cic. Or. 70, 234; cf. id. Phil. 3, 6, 15.
In plur. subst.: Trallĭā-ni, ōrum, m., the inhabitants of Tralles, the Trallians, Cic. Fl. 22, 52 sq.

2. Tralles, ĭum, m., a people of Illyria, Liv. 31, 35; 37, 39 and 40.
Called also Tralli, ōrum, Liv. 27, 32.

* trā-lŏquor or trans-lŏquor, qui, v. dep. a., to talk over, recount: impuritias alicujus, Plaut. Pers. 3, 3, 7.

trālūcĕo, ēre, v. transluceo.

trāma, ae, f. [cf.: trans, trāmes].

  1. I. Lit., the woof, weft, or filling of a web (cf. subtemen), Varr. L. L. 5, § 113 Müll.; Sen. Ep. 90, 20; Isid. 19, 22, 14 al.
    Of a spider’s web: ipsa per se tenax ratio tramae, Plin. 11, 24, 28, § 81.
  2. II. Transf.: figurae, i. e. a thin, lank figure, Pers. 6, 73: putridae, i. e. trifles, bagatelles, Plaut. Rud. 5, 2, 37.

trāmĕo, āre, v. transmeo.

trāmĕs, ĭtis, m. [akin to trans, and Gr. τέρμα, goal].

  1. I. Lit., a cross-way, sideway, by-path, foot-path (cf. semita): domum ire coepi tramite, Plaut. Fragm. ap. Varr. L. L. 7, § 62 Müll.: egressus est non viis, sed tramitibus, paludatus, Cic. Phil. 13, 9, 19: in Apennini tramitibus, id. ib. 12, 11, 26: per tramites occulte perfugeret, Sall. C. 57, 1: per tramites occultos, id. J. 48, 2: transvorsis tramitibus transgressus, Liv. 2, 39, 3; Suet. Caes. 31: per devios tramites refugiens, id. Aug. 16; Prop. 3, 13 (4, 12), 44; 3 (4), 22, 24; Verg. A. 11, 515 al.
    1. B. Transf.
      1. 1. Poet., in gen., a way, path, road, course, flight: cito decurrit tramite virgo, Verg. A. 5, 610: facili jam tramite sistam, id. ib. 6, 676: palantes error certo de tramite pellit. Hor. S. 2, 3, 49; Ov. F. 3, 13; id. M. 10, 53; Sen. Ep. 84, 13; Stat. Th. 2, 48: trames aquae immensae, a channel, Vulg. Ecclus. 24, 41.
      2. * 2. Branches of a family, Gell. 13, 19, 15.
  2. II. Trop., a way of life, way, course, method, manner: (Epicurus) viam monstravit, tramite parvo Qua possemus ad id recto contendere cursu, Lucr. 6, 27: ab aequitatis recto tramite deviare, Amm. 22, 10, 2: augustissimus ad immortalitatis praemium, Lact. 5, 18, 11 al.

trāmī̆gro, āre, v. transmigro.

trāmitto, ĕre, v. transmitto.

trānăto, āre, v. transnato.

A maximum of 100 entries are shown.