Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

nūdo, āvi, ātum, 1, v. a. [nudus], to make naked or bare; to strip, bare, lay bare, expose to view, uncover (syn.: exuo, detego, revelo).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: nudare inter cives corpora, Enn. ap. Cic. Tusc. 4, 33, 70 (Trag. v. 426 Vahl.): hominem nudari ac deligari jubet, Cic. Verr. 2, 5, 62, § 161: nudatum caput, Verg. A. 12, 312: duros nudantia dentes, Lucr. 5, 1064; Quint. 11, 3, 81: gladios, Liv. 28, 33: telum nudatum vaginā, Nep. Dat. 11, 4: viscera, Verg. A. 1, 211: crura, id. G. 2, 7; Tac. A. 6, 33: si interrupto nudaret gurgite pontum, Tib. 4, 1, 75: nudata cacumina silvae Ostendunt, Ov. M. 1, 345: ubera, id. ib. 10, 391: tertia nudandas acceperat area messes, i. e. to be threshed out, id. F. 3, 557.
    2. B. In partic.
      1. 1. In milit. lang., to leave uncovered, leave exposed or defenceless, to expose a place to the enemy: latera sua, Liv. 1, 27: murus nudatus defensoribus, Caes. B. G. 2, 6; Liv. 21, 11: collis nudatus hominibus, Caes. B. G. 7, 44: neque sibi nudanda litora existimabant, id. B. C. 3, 15: ne castra nudentur, id. B. G. 7, 70: praesidiis nudatus, Sall. J. 88, 4; Liv. 30, 2, 5: terga fugā nudant, Verg. A. 5, 586.
      2. 2. Pregn., to strip, spoil, plunder: spoliavit nudavitque omnia, Cic. Verr. 1, 5, 14: agros nudare populando, Liv. 44, 27: opibus, id. 42, 50: quem praeceps alea nudat, Hor. Ep. 1, 18, 21: moveat cornicula risum Furtivis nudata coloribus, id. ib. 1, 3, 19: nec nuder ab illis, Ov. Tr. 1, 6, 7.
  2. II. Trop.
    1. A. To lay bare, expose: te evolutum illis integumentis dissimulationis tuae nudatumque perspicio, Cic. de Or. 2, 86, 350: vis ingenii etiamsi hac scientiā juris nudata sit, id. ib. 1, 38, 172.
    2. B. To lay bare, make visible, expose, betray, disclose: defectionem, Liv. 35, 32: nec illi primo statim creati nudare, quid vellent, id. 24, 27: fama equestris pugnae nudavit voluntates hominum, id. 42, 63: ne poena ejus consilia adversus Romanos nudaret, id. 40, 24: animos, id. 33, 21; Hor. S. 2, 5, 47: ingenium res Adversae nudare solent, celare secundae, id. ib. 2, 8, 74: alicui amorem, Tib. 4, 7, 2.
    3. C. To deprive of, strip of: nudata omnibus rebus tribunicia potestas, Caes. B. C. 1, 7: nudatos opere censorio aut sententiā judicum de ambitu condemnatos restituit, those who had been stripped by the censor of their rights and privileges, Suet. Caes. 41 (al. notatos): cum tuo exercitusque tui praesidio nudatam Italiam viderint, Liv. 28, 42.

nūdus, a, um, adj. [for nugdus; root nag-, nig-, to make bare; Sanscr. nagna, naked; cf. Germ. nackt; Eng. naked], naked, bare, unclothed, uncovered, exposed.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: membra nuda dabant terrae, Lucr. 5, 970 Lachm. N. cr. (not nudabant): tamquam nudus nuces legeret, in ventrem abstulisse, Cic. de Or. 2, 66, 265: nudus membra Pyracmon, Verg. A. 8, 425: nuda pedem, Ov. M. 7, 183: capite nudo, bareheaded, Sall. J. 94, 1: pedibus nudis, Hor. S. 1, 8, 24: costae nudae tegmine, Sil. 5, 449.
      Esp., without the toga, in one’s tunic: nudus ara, sere nudus, Verg. G. 1, 299; Petr. 92; Aur. Vict. Vir. Illustr. 17; cf. Drak. ad Liv. 3, 26, 9.
      Unarmed, unprotected: in maximo metu nudum et caecum corpus ad hostes vortere, his defenceless back, Sall. J. 107, 1; Liv. 5, 45, 3.
      Prov.: vestimenta detrahere nudo, i. e. to get something out of one who has nothing, or to draw blood from a stone, Plaut. As. 1, 1, 79.
      Of things: silex nuda, not covered with turf, Verg. E. 1, 15: ensis, id. A. 12, 306: sedit humo nudā, Ov. M. 4, 261: et quodcumque jacet nudā tellure cadaver, on the bare ground, unburied, Luc. 6, 550; so of unburied bodies, id. 8, 434; Stat. Th. 8, 73: nudum nemus, leafless, Sen. Herc. Oet. 281.
          1. (β) With gen.: loca nuda gignentium, bare of vegetation, Sall. J. 79, 6: nudus Arboris Othrys, Ov. M. 12, 512.
    2. B. In partic.
      1. 1. Stripped, spoiled, vacant, void, deprived, or destitute of, without.
          1. (α) With abl.: urbs nuda praesidio, Cic. Att. 7, 13, 1: praesidiis, Liv. 29, 4, 7: nudus agris, nudus nummis, Hor. S. 2, 3, 184: nudum remigio latus, id. C. 1, 14, 4; Sil. 16, 46.
          2. (β) With ab: Messana ab his rebus sane vacua atque nuda est, Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3.
          3. (γ) With gen.: mors famae nuda, Sil. 4, 608.
          4. (δ) Absol.: heri quod homines quattuor In soporem conlocāstis nudos, Plaut. Am. 1, 1, 147: partem istam subselliorum nudam atque inanem reliquerunt, Cic. Cat. 1, 7, 16.
      2. 2. Poor, needy, destitute, forlorn: quem tu semper nudum esse voluisti, Cic. Fl. 21, 51: senecta, Ov. H. 9, 154: senectus, Juv. 7, 35: quis tam nudus, ut, etc., id. 5, 163: sine amicis, sine hospitibus, plane nudum esse ac desertum, Cic. Verr. 2, 4, 66, § 148.
  2. II. Transf.
    1. A.
      1. 1. In gen., bare, mere, pure, simple, sole, alone, only: nuda ista si ponas, judicari qualia sint non facile possim, Cic. Par. 3, 2, 24: ira Caesaris, Ov. Tr. 3, 11, 17: locorum nuda nomina, Plin. 3, praef. § 2: virtus nudo homine contenta est, Sen. Ben. 3, 18, 2: nuda rerum cognitio, Plin. Ep. 5, 8, 4: nuda virtus, Petr. 88: nudā manu captare fontem, i. e. without a cup, Sen. Hippol. alt. 519.
        So freq. in jurid. Lat.: nudo animo adipisci quidem possessionem non possumus: retinere tamen nudo animo possumus, Paul. Sent. 5, tit. 2: etiam nudus consensus sufficit obligationi, Dig. 44, 7, 51; Gai. Inst. 3, 154.
      2. 2. Esp., in phrases.
          1. (α) Nudum pactum, a bare agreement, i. e. a contract without consideration: ex nudo enim pacto inter cives Romanos actio non nascitur, Paul. Sent. 2, 14, 1.
          2. (β) Nudum jus, an unexecuted right: qui nudum jus Quiritium in servo habet, is potestatem habere non intellegitur, Gai. Inst. 1, 54; 3, 166.
    2. B. In partic.
      1. 1. Simple, unadorned: Commentarii (Caesaris) nudi sunt, recti et venusti, omni ornatu orationis tamquam veste detractā, Cic. Brut. 75, 262: brevitas nuda atque inornata, id. de Or. 2, 84, 341: quoniam dicendi facultas non debeat esse jejuna atque nuda, id. ib. 1, 50, 218: nuda et velut incompta oratio, Quint. 8, 6, 41; cf. id. 2, 4, 3; Ov. A. A. 3, 747: sedit humo nudā, nudis incompta capillis, Ov. M. 4, 261.
      2. 2. Undisguised, unadorned, not veiled or obscured: veritas, Hor. C. 1, 24, 7: nudissima veritas, Cael. Aur. Chron. 1, 5, 176: simplex ac nuda veritas, Lact. 3, 1, 3: nuda verba, unveiled, i. e. obscene words, Plin. Ep. 4, 14, 4.
        Hence, adv.: nūdē, nakedly, simply (post-class.): aliquid tradere breviter ac nude, Lact. 3, 1, 11.