Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.
1. sōlo, āvi, ātum, 1, v. a. [solus], to make lonely or desolate; to lay waste, desolate (only a few times in the post-Aug. poets): urbes populis, Stat. Th. 4, 36: domos, id. ib. 5, 149; Sen. Oedip. 4.
1. sŏlum, i, (collat. form sŏlus, ūs, m., acc. to Varr. L. L. 6, 1, 2), n. [root sar-, to guard, make whole; Sanscr. Sarva, entire; cf.: solea, solidus, sollus], the lowest part of a thing, the bottom, ground, base, foundation.
- I. Lit., the floor or pavement of a room; the bottom of a ditch or trench; the foundation of a building or the ground, site, on which it stands, etc.; ground, earth, land, soil; the sole of the foot or of a shoe, etc.: aurata tecta in villis et sola marmorea, Cic. Par. 6, 3, 49: (templi) Marmoreum solum, Ov. M. 15, 672; Tib. 3, 3, 16: ut ejus (fossae) solum tantundem pateret, quantum summa labra distabant, Caes. B. G. 7, 72: imum stagni, Ov. M. 4, 298: maris, Sen. Agam. 475.
Of a river-bed: puro solo excipitur, Curt. 3, 4, 8; 5, 3, 2; cf.: ubi mollius solum reperit, stagnat insulasque molitur, id. 8, 9, 7: trabes in solo collocantur, Caes. B. C. 7, 23: super pilas lapide quadrato solum stratum est, Curt. 5, 1, 33: tecta (porticus) solo jungens, Lucr. 4, 430: solo aequata omnia, Liv. 24, 47 fin.: clivus Publicius ad solum exustus est, id. 30, 26, 5: urbem ad solum diruere, Curt. 3, 10, 7; Eutr. 4, 17: solo exaequare, Flor. 1, 13, 4: solo aequare, Vell. 2, 4, 2: aedificia cuncta solo cohaerentia, Amm. 22, 11, 6: ISIDI TEMPLVM A SOLO POSVIT, Inscr. Orell. 457; cf. ib. 467; Inscr. Fabr. 10, 47: domo pignori data et area ejus tenebitur: est enim pars ejus; et contra jus soli sequitur aedificium, Dig. 13, 7, 21: solum proscindere terrae, Lucr. 5, 1295; so, terrae, id. 1, 212; 5, 211; 5, 1289.
Plur.: recente terrae sola sanguine maculans, Cat. 63, 7: sola dura, id. 63, 40; Verg. G. 1, 80; Tib. 1, 5, 3; Stat. S. 1, 1, 56; id. Th. 4, 445: sibi praeter agri solum nihil esse reliqui, Caes. B. G. 1, 11: solum exile et macrum, Cic. Agr. 2, 25, 67: incultum et derelictum, id. Brut. 4, 16: densum, siccum, macrum, etc., Col. 2, 2, 5 sq.: duratae solo nives, Hor. C. 3, 24, 39: putre, Verg. G. 2, 204: cruentum, Ov. M. 4, 134: foecundum, id. ib. 7, 417: pulvereum, id. ib. 7, 113: triste, id. ib. 8, 789: vivax, id. ib. 1, 420: pingue, Verg. G. 1, 64: praepingue, id. A. 3, 698: mite, Hor. C. 1, 18, 2: exiguum, Tib. 1, 1, 22: cultum, id. 1, 1, 2: nudum, Curt. 3, 4, 3; 7, 5, 17: viride, Verg. A. 6, 192: presso exercere solum sub vomere, id. G. 2, 356: solo inmobilis haeret, id. A. 7, 250: ingreditur solo, id. ib. 4, 177: solo recubans, id. ib. 3, 392: reptans solo, Stat. S. 5, 5, 83.
Plur.: saturare fimo pingui sola, Verg. G. 1, 80: ardent sola terrae, Lucr. 2, 592; Cat. 61, 7; 61, 40; Tib. 1, 5, 3; Stat. S. 1, 1, 56; id. Th. 4, 445; cf. Cic. Balb. 5, 13, B. 1. infra: solum hominis exitium herbae, the sole of the foot, Varr. R. R. 1, 47 fin.: mihi calciamentum solorum (est) callum, Cic. Tusc. 5, 32, 90: loca nullius ante Trita solo, Lucr. 1, 927; 4, 2: (canes) unguibus duris, solo nec ut corneo nec nimium duro, Varr. R. R. 2, 9, 4: qui auro soccis habeat suppactum solum, the sole of a shoe, Plaut. Bacch. 2, 3, 98; of a dog: solum corneum, Varr. R. R. 2, 9, 4: cereale solum pomis agrestibus augent, their wheaten board, Verg. A. 7, 111: vastis tremit ictibus aerea puppis, Subtrahiturque solum, i. e. the sea under the vessel, id. ib. 5, 199: omne ponti, Val. Fl. 4, 712: astra tenent caeleste solum, i. e. the vault of heaven, Ov. M. 1, 73: manibusque cruentis Pulsat inane solum, i. e. the sockets of the eyes, Stat. Th. 1, 55.
Prov.: quodcumque or quod in solum venit, whatever falls to the ground, i. e. whatever comes uppermost or occurs to the mind, = quod in buccam venit, Varr. ap. Non. 500, 11; Cic. N. D. 1, 23, 65; Afran. ap. Non. 124, 18 sq. (Com. Fragm. v. 41 Rib.).
Also ellipt. (cf. bucca): convivio delector: ibi loquor, quod in solum ut dicitur, Cic. Fam. 9, 26, 2.
- B. Transf., in gen.
- 1. Soil, i. e. land, country, region, place (cf.: terra, tellus, humus): sola terrarum, Enn. ap. Fest. p. 301 Müll. (Ann. v. 443 Vahl.): solum, in quo tu ortus et procreatus, Cic. Leg. 2, 2, 4; cf. patriae, id. Cat. 4, 7, 16; Liv. 5, 49: pro solo, in quo nati essent, id. 5, 30, 1: patrium, id. 21, 53: natale, i. e. native country, natal soil, Ov. M. 7, 52; 8, 184; id. P. 1, 3, 35; Sen. Med. 334; cf.: in gremio regni solique genitalis, Amm. 17, 12, 21: Miletus, genitale solum, Vell. 2, 7, 5 (7); Vop. Aur. 3, 2.
Plur.: vos, mutae regiones, imploro, et sola terrarum ultimarum, etc., Cic. Balb. 5, 13: sola Romana, Capitol. Max. 13: vile solum Sparte est, Ov. M. 15, 428: Romani numen utrumque soli, id. F. 3, 292: maxima Fundani gloria soli, id. P. 2, 11, 28.
Hence, solum vertere, to leave one’s country (generally said of going into exile): qui volunt poenam aliquam subterfugere, eo solum vertunt, hoc est, sedem ac locum mutant, Cic. Caecin. 34, 100; cf.: neque exsilii causā solum vertisse diceretur, id. Quint. 28, 26; id. Phil. 5, 5, 14; Liv. 3, 13; 43, 2 al.; so, solum civitatis mutatione vertere, Cic. Balb. 11, 28.
Rarely, in this sense: solum mutare: exsules sunt, etiam si solum non mutarint, Cic. Par. 4, 2, 31; cf.: quo vertendi, hoc est mutandi, soli causā venerant, id. Dom. 30, 78.
- 2. In jurid. lang.: res soli, land, and all that stands upon it, real estate (opp. res mobiles, personal or movable property): omnes res, sive mobiles sint, sive soli, Dig. 13, 3, 1; so, res soli, ib. 43, 16, 1, § 32: tertia pars de agris, terris, arbustis, satis quaerit, et, ut jurisconsultorum verbo utar, de omnibus quae solo continentur, Sen. Q. N. 2, 1, 2; Plin. Ep. 6, 19, 4: ut feneratores duas patrimonii partes in solo collocarent, lay out in land, Suet. Tib. 48: in solo proprio, Vop. Flor. 2.
- II. Trop., a base, basis, foundation (very rare): auspicio regni stabilita scamna solumque, i. e. throne, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48 fin. (Ann. v. 99 Vahl.); cf.: Tarquinio dedit imperium simul et sola regni, Enn. ap. Fest. p. 298 Müll. (Ann. v. 151 Vahl.): solum quidem et quasi fundamentum oratoris vides locutionem emendatam et Latinam, Cic. Brut. 74, 258: solum quoddam atque fundamentum, id. de Or. 3, 37, 151: solo aequandae sunt dictaturae consulatusque, to be levelled with the ground, i. e. to be utterly abolished, Liv. 6, 18, 14; so, ad solum dirutum, Vulg. Nah. 2, 6.
1. sōlus, a, um (gen. regular. solius; dat. soli; gen. m. soli, Cato ap. Prisc. p. 694 P.; dat. m. SOLO, Inscr. Orell. 2627; f. solae, Plaut. Mil. 4, 2, 28; Ter. Eun. 5, 6, 3), adj. [orig. the same with sollus, q. v.; cf. salus. By Pott referred to sui, Kühn. Zeitschr. 5, 242].
- I. Lit.
- A. In gen., alone, only, single, sole (syn.: unus, unicus, singularis): quod egomet solus feci, nec quisquam alius affuit, Plaut. Am. 1, 1, 269: cum omnibus potius quam soli perire voluerunt, Cic. Cat. 4, 7, 14: cum visum esset utilius solum quam cum altero regnare, id. Off. 3, 10, 41: licebit eum solus ames, id. Att. 6, 3, 7: tot mea Solius solliciti sint causa, ut, etc., Ter. Heaut. 1, 1, 77: nec mihi soli versantur ante oculos … sed, etc., Cic. Lael. 27, 102: non sibi se soli natum meminerit, id. Fin. 2, 14, 45 fin.: extra Peloponnesum Aenianes, etc. … soli absunt a mari, id. Rep. 2, 4, 8: quae sola divina sunt, id. Tusc. 1, 27, 66: ita sola errare videbar, Enn. Ann. 1, 45; cf. Plaut. Am. 1, 1, 2: Africanum solitum esse dicere, se numquam minus solum esse, quam cum solus esset, Cic. Rep. 1, 17, 27: rem narrabit sola soli, Ter. Hec. 3, 2, 15; 4, 1, 42; id. Eun. 3, 5, 31; Cato ap. Prisc. p. 694 P.: de viginti Restabam solus, Ov. M. 3, 688: solus ex plurimis servis, Plaut. Most. 4, 1, 23: solus ex toto illo collegio, Cic. Prov. Cons. 8, 18: Stoici soli ex omnibus, id. de Or. 3, 18, 65: tu ex omnibus, id. Fam. 2, 17, 6: ego meorum solus sum meus, Ter. Phorm. 4, 1, 21: coturnices solae animalium, Plin. 10, 23, 33, § 69: solus inter omnes, Mart. 4, 2, 1: quae (actio) sola per se ipsa quanta sit, histrionum ars declarat, Cic. de Or. 1, 5, 18; so, per se, id. Top. 15, 59; Liv. 1, 49; 10, 1 al.
With subj. inf.: nam solum habere velle summa dementia est, Cic. Tusc. 4, 26, 56.
Strengthened by unus: Ch. Quid, duasne is uxores habet? So. Obsecro: unam ille quidem hanc solam, Ter. Phorm. 5, 1, 27: solum unum hoc vitium affert senectus hominibus, id. Ad. 5, 3, 47: furta praetoris quae essent HS. duodecies, ex uno oppido solo exportata sunt, Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185: unam solam scitote esse civitatem, quae, etc., id. ib. 2, 2, 5, § 13: te unum solum suum depeculatorem venisse, id. Pis. 40, 96.
With other numerals (freq. and class.), Plaut. Bacch. 4, 9, 51; Cic. Ac. 2, 45, 138; id. Att. 2, 1, 5; id. Phil. 11, 8, 18; id. Verr. 2, 2, 74, § 182: Ge. Quantum tibi opus est argenti? Ph. Solae triginta minae, Ter. Phorm. 3, 3, 24; Caes. B. G. 1, 40: qui solos novem menses Asiae praefuit, Cic. Att. 5, 17, 5; Liv. 1, 55, 8; 6, 36, 8; 37, 23, 10; and Suet. Aug. 97.
In voc.: felix lectule talibus sole amoribus, Attic. ap. Prisc. p. 673 P.
- B. In partic., alone, lonely, solitary, forsaken, deserted; without relatives, friends, etc. (rare; syn. solitarius): sola sum: habeo hic neminem, Neque amicum neque cognatum, Ter. Eun. 1, 2, 67; cf. id. Ad. 3, 1, 4; id. And. 2, 3, 7: solus atque omnium honestarum rerum egens, Sall. J. 14, 17; id. H. 3, 61, 3 Dietsch: gaudet me vacuo solam tabescere lecto, Prop. 3, 5 (4, 6), 23.
- II. Transf., of places, lonely, solitary, unfrequented, desert, = desertus (class.): hic solis locis composita sum, Hic saxa sunt, hic mare sonat, nec quisquam Homo mihi obviam venit, Plaut. Rud. 1, 3, 22; cf.: cum in locis solis moestus errares, Cic. Div. 1, 28, 59: loca, Lucr. 6, 396; Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 28; Nep. Eum. 8, 6 (for which shortly before: loca deserta); Sall. J. 103, 1: locus, Plaut. Aul. 4, 6, 7; Ter. And. 2, 4, 3: terrae, Plaut. Rud. 1, 4, 8; id. Most. 4, 3, 3; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 86: Libyae agri, Verg. G. 3, 249: insula, Cat. 64, 184: in harena, id. 64, 57: solā sub rupe, Verg. E. 10, 14; Cat. 64, 154: in monte, Tib. 1, 2, 72 (Müll. solito) et saep.
Hence, adv.: sōlum, alone, only, merely, barely.
- A. Affirmatively (rare but class.; syn. tantum, but never with numerals, except unus; cf. solus, A. supra): de re unā solum dissident, de ceteris mirifice congruunt. Ain’ tandem? unā de re solum est dissensio? Cic. Leg. 1, 20, 53: nos nuntiationem solum habemus: consules etiam spectionem, id. Phil. 2, 32, 81; id. Or. 48, 160: quasi vero atrā bili solum mens ac non saepe vel iracundia graviore vel timore moveatur, id. Tusc. 3, 5, 11: quae hominum solum auribus judicantur, id. N. D. 2, 58, 146: quasi vero perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit, id. Fin. 2, 6, 17.
- 2. Strengthened by modo, and joined with it in one word, sōlummŏdo (only late Lat., for the true reading, Plin. 34, 8, 19, § 92, is unam tantum, Jan. Detlef.; whereas tantummodo is class.): de exercitore solummodo Praetor sentit, Dig. 4, 9, 1, § 2: pretii solummodo fieri aestimationem, ib. 9, 2, 23, § 1; 11, 5, 1, § 3; 28, 5, 1, § 1; Quint. Decl. 247; Tert. Res. Carn. 26; Hier. Ep. 12.
- B. Negatively: non solum, nec (neque) solum … sed (verum) etiam (et), etc., not only (not merely, not barely) … but also, etc. (class. and freq.): non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est, Caes. B. G. 1, 12 fin.: urbes non solum multis periculis oppositae, sed etiam caecis, Cic. Rep. 2, 3, 6: importantur non merces solum adventiciae, sed etiam mores, id. ib. 2, 4, 7: neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum, id. ib. 2, 15, 28: te non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā esse sapientem, id. Lael. 2, 6: non nobis solum nati sumus, id. Off. 1, 7, 22: ut sapiens solum contentus possit vivere, id. Fin. 1, 13, 44 Madv. ad loc.: bestiae sibi solum natae sunt, id. ib. 3, 19, 63: nec vero solum hanc libidinem laudant, id. Tusc. 4, 19, 44: servavit ab omni Non solum facto verum opprobrio quoque turpi, Hor. S. 1, 6, 84: non enim jus illud solum superbius populo, sed violentius videri necesse erat, Cic. Leg. 3, 7, 17; id. Cat. 3, 10, 24: non solum ortum novum populum, sed adultum jam, etc., id. Rep. 2, 11, 21: quibus opibus ac nervis non solum ad minuendam gratiam, sed paene ad perniciem suam uteretur, Caes. B. G. 1, 20: quae non solum facta esse, sed ne fieri quidem potuisse cernimus, Cic. Rep. 2, 15, 28: bene meriti de rebus communibus, ut genere etiam putarentur non solum ingenio esse divino, id. ib. 2, 2, 4: neque solum civis, set cujusmodi genus hominum, Sall. C. 39, 6; v. non and sed.