Lewis & Short

lŏquor, cātus (quūtus), lŏqui (inf. loquier, Naev. ap. Gell. 1, 24, 2), v. dep. n. and a. [Sanscr. lap-, to talk, whisper; Gr. λακ-, ἔλακον, λάσκω], to speak, talk, say (in the lang. of common life, in the tone of conversation; cf. Quint. 9, 4, 10; 11, 3, 45).

  1. I. Lit.
    1. A. Neutr.: mitte male loqui, Ter. And. 5, 3, 2: Scipio mihi sane bene et loqui videtur et dicere, Cic. Brut. 58, 212; id. Or. 32, 113: magistratum legem esse loquentem; legem autem mutum magistratum, id. Leg. 3, 1, 2: male … vere ac libere, id. Rosc. Am. 48, 140: cum loquimur terni, nihil flagitii dicimus, id. Fam. 9, 22, 3: quid tu, Epicure? loquere, id. Ac. 2, 39, 123: pure et Latine, id. de Or. 1, 32, 144; id. Fin. 2, 4, 14; 2, 5, 15: aliud esse Latine, aliud grammatice loqui, Quint. 1, 6, 27: Latine atque emendate, id. 8, 1, 2: aliā linguā, Cic. de Or. 2, 14, 61: pro aliquo, id. Att. 3, 1: apud aliquem, before any one, id. Fin. 2, 22, 74; so, adversum aliquem, before any one, Ter. And. 1, 5, 30: secum, Cic. Off. 3, 1, 1: cum aliquo, Ov. M. 6, 205: bene de aliquo, Sen. Contr. 2, 9, 63: secus de aliquo, Tac. A. 2, 50: male de aliquo, Vulg. Sirach, 8, 5; Capitol. Alb. 2: de me male, Suet. Aug. 51 fin.
          1. (β) With dat.: male loqui alicui, to speak evil of any one: pergin male loqui, mulier, mihi, Plaut. Truc. 2, 2, 10; Stat. Th. 12, 26: vento et fluctibus loqui, to express vain wishes, Luc. 4, 491.
          2. (γ) Absol.: neque loqui possumus, nisi e syllabis brevibus ac longis, Quint. 9, 4, 61: ut non loqui et orare, sed fulgurare ac tonare videaris, id. 2, 16, 19.
    2. B. Act.
      1. 1. To speak out, to say, tell, talk about, mention, utter, name: loquere tuum mihi nomen, Plaut. Men. 5, 9, 7; id. Aul. 2, 1, 15: deliramenta, id. Am. 2, 2, 64: quas tu mulieres quos tu parasitos loquere, id. Men. 2, 2, 47: si quid tu in illum bene voles loqui, id loqui licebit, id. Most. 1, 3, 83: adfirmat nihil a se cuiquam de te secus esse dictum, Cic. Att. 1, 19, 11: horribile est, quae loquantur, id. ib. 14, 4, 1: pugnantia, id. Tusc. 1, 7, 13: ne singulas loquar urbes, mention, Liv. 5, 54, 5: quid turres loquar, id. 5, 5, 6: quid ego legem loquar? id. 3, 11, 13: quid loquar marmora, etc., Sen. Ep. 90, 25: proelia, Hor. C. 4, 15, 1: aliquem absentem, Ov. Tr. 3, 3, 17.
      2. 2. To talk of, speak about, to have ever on one’s lips: Dolabella merum bellum loquitur, Cic. Fam. 9, 13, 8: ne semper Curios et Luscinos loquamur, id. Par. 6, 50: multi etiam Catilinam atque illa portenta loquebantur, id. Mil. 23, 63: nil nisi classes loquens et exitus, id. Att. 9, 2, 3: qui de magnis majora loquuntur, Juv. 4, 17.
      3. 3. Loquuntur, they say, it is said, they talk of, the talk is of: hic mera scelera loquuntur, Cic. Att. 9, 13, 1; id. Verr. 2, 5, 30, § 78: eodem die vulgo loquebantur Antonium mansurum esse Casilini, id. Att. 16, 10, 1: omnia magna loquens, Hor. S. 1, 3, 13: dare aliquem famae loquendum, Mart. 5, 25, 5: Juppiter, hospitibus nam te dare jura loquuntur, Verg. A. 1, 731: de damnatione ferventer loqui est coeptum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.
  2. II. Transf.
    1. A. To speak, declare, show, indicate or express clearly: oculi nimis arguti quemadmodum animo affecti simus, loquuntur, Cic. Leg. 1, 9, 27: res loquitur ipsa, judices, quae semper valet plurimum, id. Mil. 20, 53: haec ipsae res loquuntur, Tert. de Pud. 5: ut fama loquitur, Vell. 2, 93, 3: cum chartā dextra locuta est, has written upon it, Ov. H. 18, 20: volucres mea fata loquentur, Stat. Th. 8, 181; Luc. 6, 617: rescriptum divi Marci sic loquitur, quasi, etc., Dig. 2, 14, 10.
    2. B. Poet., to rustle, murmur: pini loquentes, Verg. E. 8, 22; Cat. 4, 11: mollia discordi strepitu virgulta loquuntur, Petr. poët. Sat. 120, 73.