Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

ille (old orthog., olle), a, ud (ollus, a, um, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 42 Müll.; Verg. A. 5, 197; in dramat. poets often ĭlle, v. Corss. Ausspr. II. p. 624), gen. illī̆us (usu. illĭus in epic and lyric poets; Cic. de Or. 3, 47, 183; illīus in the time of Quint; cf. Ritschl, Opusc. 2, 683 sqq.; 696; gen. sing. m. illi, Cato ap. Prisc. p. 694; dat. sing. f. olli, Verg. A. 1, 254; Cato, R. R. 153 and 154; abl. plur.ab oloes = ab illis, Paul. ex Fest. p. 19 Müll.); pron. demonstr. [Etym. dub., v. Corss. Beitr. p. 301], points (opp. hic) to something more remote, or which is regarded as more remote, and, in contrast with hic and iste, to something near or connected with a third person, that; he, she, it (absol.).

  1. I. In gen.
          1. (α) With substantives: ille vir haud magna cum re sed plenus fidei, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 Vahl.): si quid vos per laborem recte feceritis, labor ille a vobis cito recedetnequiter factum illud apud vos semper manebit, Cato ap. Gell. 16, 1 fin.: sol me ille admonuit, that sun, Cic. de Or. 3, 55, 209: in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere, id. Rep. 1, 1: cum omnis arrogantia odiosa est, tum illa ingenii atque eloquentiae multo molestissima, id. Div. in Caecil. 11, 36: in illa vita, id. ib. 1, 3: illum Aurora nitentem Luciferum portet, Tib. 1, 3, 93.
          2. (β) Absol.: illos bono genere gnatos, Cato ap. Gell. 10, 3, 17: ergo ille, cives qui id cogit, etc., Cic. Rep. 1, 2: tum ille, Non sum, inquit, nescius, etc., id. de Or. 1, 11, 45; cf. id. Rep. 1, 9; 1, 10: illum ab Alexandrea discessisse nemo nuntiat, id. Att. 11, 17, 3; cf.: de illius Alexandrea discessu nihil adhuc rumoris, id. ib. 11, 18, 1: ne illi sanguinem nostrum largiantur, Sall. C. 52, 12.
            In neutr. with gen.: Galba erat negligentior, quam conveniret principi electo atque illud aetatis, Suet. Galb. 14: illud horae, id. Ner. 26.
    1. B. With other pronouns: itaque cum primum audivi, ego ille ipse factus sum: scis quem dicam, Cic. Fam. 2, 9, 1; cf.: qui cum illis una ipsum illum Carneadem diligenter audierat, id. de Or. 1, 11, 45: ille quoque ipse confessus est, Cels. 1, 3: huic illi legato, Cic. Fl. 22, 52: hunc illum fatis Portendi generum, Verg. A. 7, 255; cf.: hic est enim ille vultus semper idem quem, etc., Cic. Tusc. 3, 15, 31: hic est ille status quantitatis, Quint. 7, 4, 15: est idem ille tyrannus deterrimum genus, Cic. Rep. 1, 42: eandem illam (sphaeram), id. ib. 1, 14: cum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent, id. Off. 2, 15 fin.: illum reliquit alterum apud matrem domi, Plaut. Men. prol. 26.
    2. C. Opp. to hic, to indicate that object which is the more remote, either as regards the position of the word denoting it, or as it is conceived of by the writer; v. hic, I. D.
    3. D. Pleon., referring back to a subject or object already mentioned in the same sentence: sic oculos, sic ille manus, sic ora ferebat, Verg. A. 3, 490; cf. Cic. de Or. 1, 20, 91: non ille timidus perire, etc., Hor. C. 4, 9, 51; id. S. 2, 3, 204: Parmenides, Xenophanes, minus bonis quamquam versibus, sed tamen illi versibus increpant, etc., Cic. Ac. 2, 23, 74.
  2. II. In partic.
    1. A. Pregn., that, to indicate some well-known or celebrated object, equivalent to the ancient, the wellknown, the famous: si Antipater ille Sidonius, quem tu probe, Catule, meministi, Cic. de Or. 3, 50, 194: Xenophon, Socraticus ille, id. ib. 2, 14, 58: auditor Panaetii illius, id. ib. 1, 11, 45: a qua (gratia) te flecti non magis potuisse demonstras, quam Herculem Xenophontium illum a voluptate, id. Fam. 5, 12, 3: ut ex eodem Ponto Medea illa quondam profugisse dicitur, id. de Imp. Pomp. 9, 22: magno illi Alexandro simillimus, Vell. 2, 41: honestum illud Solonis est, Cic. de Sen. 14, 50: illa verba, Quint. 10, 7, 2: velocitas, id. ib. 8.
    2. B. Particular phrases.
        1. a. Hicille, this … that, the one … the other, of single objects in opp. to the whole: non dicam illinc hoc signum ablatum esse et illud; hoc dico, nullum te Aspendi signum, Verres, reliquisse, Cic. Verr. 2, 1, 20, § 53.
        2. b. Ille aut or et ille, that or that, such and such: quaesisse, num ille aut ille defensurus esset, Cic. Rosc. Am. 21, 59: commendo vobis illum et illum, Suet. Caes. 41.
        3. c. Ille quidemsed (autem, etc.), certainly, to be sure, indeed, etc., … but still: philosophi quidam, minime mali illi quidem, sed, etc., Cic. Off. 3, 9, 39: ludo autem et joco uti illo quidem licet, sed, etc., id. ib. 1, 29, 103: Q. Mucius enucleate ille quidem et polite, ut solebat, nequaquam autem, etc., id. Brut. 30, 115: alter bellum comparat, non injustum ille quidem, suis tamen civibus exitiabile, id. Att. 10, 4, 3: sequi illud quidem, verum, etc., id. Fat. 18, 41.
        4. d. Ex illo, from that time, since then (poet. and very rare): ex illo fluere et retro sublapsa referri Spes Danaūm, Verg. A. 2, 169 (for which in full: tempore jam ex illo casus mihi cognitus urbis Trojanae, id. ib. 1, 623): solis ex illo vivit in antris, Ov. M. 3, 394: scilicet ex illo Junonia permanet ira, id. H. 14, 85.
          Hence, advv.
      1. 1. illā (sc. viā = ab hac parte), in that way, in that direction, there (very rare): nunc ego me illa per posticum ad congerrones conferam, Plaut. Most. 3, 3, 27; id. Mil. 2, 3, 17: hac vel illa cadit, Plin. Ep. 2, 17, 18: ac ne pervium illa Germanicis exercitibus foret, obsaepserat, Tac. H. 3, 8; 5, 18; id. A. 2, 17: ipsum quin etiam Oceanum illa tentavimus, id. G. 34: forte revertebar festis vestalibus illa, qua, etc., Ov. F. 6, 395 Merk. (vulg. illac).
      2. 2. illō (sc. loco), to that place, thither (class.).
    1. A. Lit., with verbs of motion, = illuc: principio ut illo advenimus, ubi primum terram tetigimus, Plaut. Am. 1, 1, 48: neque enim temere praeter mercatores illo adit quisquam, Caes. B. G. 4, 20, 3: nam illo non saxum, non materies advecta est, Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147; Sen. Q. N. 4, 2, 28; Plin. 18, 33, 76, § 328: To. Vinhuc vocem? Do. Ego illo accessero, Plaut. Pers. 4, 4, 26: positiones huc aut illo versae, Sen. Q. N. 2, 11, 1.
    2. B. Transf.
        1. a. To that end, thereto: haec omnia Caesar eodem illo pertinere arbitrabatur, ut, etc., to that very purpose, Caes. B. G. 4, 11, 4: spectat, Dig. 47, 10, 7.
        2. b. Post-class. for ibi, there, Dig. 48, 5, 23.
      1. 3. illim, adv., an early form (cf.: istim, exim) for illinc (i. e. illim-ce), from that place, thence (ante-class. and a few times in Cic.): sarculum hinc illo profectus illim redisti rutrum, Pompon. ap. Non. 18, 21 (Fragm. Com. v. 90 Rib.); Plaut. Poen. 5, 2, 98; Ter. Hec. 3, 1, 17; Lucr. 3, 879: illim equidem Gnaeum profectum puto, Cic. Att. 9, 14, 2 (al. illinc): quid illim afferatur, id. ib. 7, 13, b, 7 (al. illinc); id. ib. 11, 17, 3: omnem se amorem abjecisse illim atque in hanc transfudisse, i. e. from her, id. Phil. 2, 31, 77; id. Harusp. Resp. 20, 42.