Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

grandĭo, īre, v. a. and n. [grandis] (ante-class.).

  1. I. Act., to make great, increase, enlarge: grandire est grandem facere, Varr. Rer. Divin. Lib. I.: cum aut humus semina concipere non possit, aut recepta non reddat, aut edita grandire nequeat, Plaut. Aul. (1, 1, 10): Testudineum istum tibi ego grandibo gradum, Non. 115, 1 sq.
    Mid.: nec grandiri frugum fetum posse, nec mitescere, to become great, to grow (cf. grandesco), Pac. ap. Non. 115, 11 (Fragm. Trag. v. 142 Rib.).
  2. II. Neutr., to become great, to grow: Mars pater, te precor, uti tu fruges, frumenta, vineta virgultaque grandire beneque evenire sinas, Cato, R. R. 141, 2.

grandis, e, adj. [cf. gradus; also Germ. gross; Engl. great], full-grown, large, great, full, abundant (class.; most freq. of things; for syn. cf.: magnus, ingens, amplus, procerus, vastus, enormis).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: ita, quicquid (olerum) erat, grande erat, Plaut. Cas. 5, 2, 35; cf.: ager novatus et iteratus, quo meliores fetus possit et grandiores edere, Cic. de Or. 2, 30, 131: quae seges grandissima atque optima fuerit, Varr. R. R. 1, 52; 1: farra, old poet. ap. Macr. S. 5, 20 fin.: frumenta, Verg. A. 4, 405: hordea, id. E. 5, 36: lilia, id. ib. 10, 25: ilex, Sall. J. 93, 4; cf.: et antiqua robora, Quint. 10, 1, 88: grandissimum alicae genus, Plin. 18, 11, 29, § 112: grandissimae olivae, id. 15, 3, 4, § 15 et saep.: litterae (opp. minutae), Plaut. Bacch. 4, 9, 68; cf.: epistola sane grandis, Cic. Att. 13, 21, 1: sane grandes libri, id. Rep. 3, 8: grandiores libri, id. Att. 13, 13, 1: verbosa et grandis epistula, Juv. 10, 71: erat incisum grandibus litteris, Cic. Verr. 2, 4, 34, § 74: corpora, Lucr. 6, 303: saxa, id. 1, 289; Caes. B. G. 7, 23, 2; 7, 46, 3; cf.: cervi eminentes, id. ib. 7, 72, 4: tumulus terrenus, id. ib. 1, 43, 1: vas, Cic. Verr. 2, 4, 21, § 47; cf. patella, id. ib. § 46: speculum, Quint. 11, 3, 68: cothurni, Hor. A. P. 80: lumina, Ov. M. 5, 545; cf. membra, id. ib. 10, 237: ossa, id. ib. 9, 169: conchae, Cic. N. D. 2, 48, 123: rhombi, Hor. S. 2, 2, 95; cf.: opes grandiores, Plin. 11, 16, 16, § 47: smaragdi, Lucr. 4, 1126: divitiae, id. 5, 1118; cf.: alicui grandem pecuniam credere, Cic. Rab. Post. 2, 4: pecunia, id. Verr. 1, 9, 24; id. Fam. 13, 61; Sall. C. 49, 3; Liv. 10, 46, 10; 27, 20, 7; 32, 40, 9; Suet. Aug. 12; id. Ner. 24; cf. faenus, Cic. Fl. 21, 51: aes alienum, Sall. C. 14, 2; 24, 3; Plin. 7, 38, 39, § 127; cf. also: donativum grandius solito, Suet. Galb. 16: cenae, Quint. 10, 1, 58; cf. convivium, id. 11, 2, 12: amiculum grandi pondere, Cic. N. D. 3, 34, 83; cf.: grande pondus argenti, id. Caecin. 4, 12: grande onus exiguo formicas ore gerentes, Ov. M. 7, 625: elementa, bulky, massive, heavy, id. ib. 1, 29.
      In neutr. as grandia ingrediens, advancing with great strides: μακρὰ βιβάς, Gell. 9, 11, 5: grandia incedens, Amm. 22, 14.
    2. B. Of persons, grown up, big, tall; and more freq. pregn., advanced in years, aged, old; also with natu or aevo.
          1. (α) Absol.: an sedere oportuit domi virginem tam grandem, Ter. Ad. 4, 5, 39: videras grandis jam puer bello Italico, etc., Cic. Pis. 36, 87: nobilis ut grandi cecinit Centaurus alumno (i. e. Achilli), Hor. Epod. 13, 11: (Q. Maximus) et bella gerebat ut adolescens, cum plane grandis esset, etc., Cic. de Sen. 4, 10; cf. Lucr. 2, 1164: legibus annalibus cum grandiorem aetatem ad consulatum constituebant, adolescentiae temeritatem verebantur, etc. (shortly after: progressus aetatis), a more advanced age, Cic. Phil. 5, 17, 47; so, grandior aetas, Ov. M. 6, 28; 7, 665: quandoquidem grandi cibus aevo denique defit, Lucr. 2, 1141: metuens virgae jam grandis Achilles cantabat, Juv. 7, 210.
          2. (β) With natu or aevo: non admodum grandis natu, sed tamen jam aetate provectus, Cic. de Sen. 4, 10; so, grandis natu, id. Verr. 2, 5, 49, § 128; id. Rosc. Com. 15, 44; Plin. Ep. 8, 23, 7; Suet. Ner. 34; id. Aug. 89; Hor. Ep. 1, 7, 49; cf.: in aetate consideratur puer an adolescens, natu grandior an senex, Cic. Inv. 1, 24, 35; so, grandior natu, Plaut. Aul. 2, 1, 37: grandi jam natu vexatus, Suet. Aug. 53: grandis aevo parens, Tac. A. 16, 30 fin.; cf.: jam grandior aevo genitor, Ov. M. 6, 321.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., great, strong, powerful: subsellia grandiorem et pleniorem vocem desiderant. Cic. Brut. 84, 289: vox (opp. exigua), Quint. 11, 3, 15: perspicuo et grandi vitio praeditum exemplum, Cic. Inv. 1, 47, 88; cf.: exemplis grandioribus uti, id. Div. 1, 20, 39: de rebus grandioribus dicere, id. Fin. 3, 5, 19: supercilium, lofty, Juv. 6, 169: Maecenas, mearum Grande decus columenque rerum, Hor. C. 2, 17, 4: ingenium, Ov. M. 6, 574: certamen, Hor. C. 3, 20, 7: munus, id. ib. 2, 1, 11: praemia meritorum, id. Ep. 2, 2, 38: carmen, Juv. 6, 636: malum, Hor. S. 2, 1, 49: lethargus, id. ib. 2, 3, 145: alumnus, noble, id. Epod. 13, 11: si metit Orcus Grandia cum parvis, id. Ep. 2, 2, 179; so absol.: grandia, id. C. 1, 6, 9; id. A. P. 27.
    2. B. In partic., of style, great, grand, lofty, sublime: genus quoque dicendi grandius quoddam et illustrius esse adhibendum videtur, Cic. de Or. 2, 82, 337: grande atque robustum genus dicendi (opp. subtile), Quint. 12, 10, 58: causae (opp. pusillae), id. 11, 3, 151: antiqua comoedia, id. 10, 1, 65: grandia et tumida themata, id. 2, 10, 6: sententiae, id. 2, 11, 3: grandia elate, jucunda dulciter, moderata leniter canit, id. 1, 10, 24.
      Of the speaker: (oratores Thucydidi aequales) grandes erant verbis, crebri sententiis, compressione rerum breves, Cic. Brut. 7, 29; cf.: Thucydides rerum gestarum pronunciator sincerus et grandis, id. ib. 83, 287: causidicus amplus atque grandis, id. Or. 9, 30: quo grandior sit et quasi excelsior orator, id. ib. 34, 119: oratores, alii grandes aut graves aut copiosi, id. Opt. Gen. 1, 2: multis locis grandior (Lysias), id. ib. 3, 9: fiunt pro grandibus tumidi, Quint. 10, 2, 16; 10, 1, 77.
      Adv.: in two forms.
    1. A. grandĭter (acc. to II.), greatly, strongly, very (poet. and in postAug. prose): quamvis grandius ille (Alcaeus) sonet, sublimely, Ov. H. 15, 30: illud mihi inter maxima granditer cordi est, exceedingly, Sid. Ep. 7, 4: frugi pater, id. ib. 2: affectus, Aug. Conf. 1, 9.
    2. B. grandō (rare and poet.), the same: grande fremens, strongly, aloud, Stat. Th. 12, 684: grande sonat. Juv. 6, 517.