Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.
2. aspectus (adsp-), ūs, m. (gen. aspecti, Att. ap Non. p. 485, 21; cf. Prisc. p. 712 P.; Rudd. I. p. 103, n. 46; dat. sing. aspectu, like jussu, manu, etc., Verg. A. 6, 465; cf. Schneid Gr II. 332) [aspicio].
- I.
- A. Act., a seeing, looking at, a look, sight.
- a. Absol.: intellegens dicendi existimator uno aspectu et praeteriens de oratore saepe judicat, Cic Brut. 54, 200: e quibus (litteris tuis) primo aspectu voluptatem cepi, quod erant a te ipso scriptae, id. Att. 7, 3, 1 hic primo aspectu inanimum quiddam se putat cernere, id. N. D 2, 35, 90: urbs situ est praeclaro ad aspectum, id. Verr 2, 4, 52 fin.: voci tamen et aspectui pepercit, Tac. A. 15, 61 et saep.
- b. With gen. of obj. or adj. for gen.: carere aspectu civium, Cic. Cat. 1, 7, 17: hominum aspectum lucemque vitare, id. Sull. 26, 74: aspectum civium gravari, Tac. A. 3, 59: se aspectu alicujus subtrahere, Verg. A. 6, 465: ab aspectu alicujus auferri, Vulg. Tob. 12, 21: aspectum alicujus fugere, Sen Hippol. 734: aspectum alicujus rei exuere, Tac. A. 16, 28: si te aspectus detinet urbis, Verg. A. 4, 347: in aspectu earum, Vulg. Gen. 30, 38: violare sacra aspectu virili, i. e. virorum, Cic. Har Resp. 5, 8. in aspectu tuo gaudebit, Vulg. Tob. 11, 8.
In plur.: sic orsus Apollo Mortales medio aspectus sermone reliquit, i. e. mortalium, Verg. A. 9, 657.
- B. Physically, the sight, glance: lubricos oculos fecit (natura) et mobiles, ut aspectum, quo vellent, facile converterent, Cic. N. D. 2, 57, 142: si contendemus per continuationem, acri aspectu utemur, Auct. ad Her. 3, 15, 27.
- C. The sense of sight: Sed mihi ne utiquam cor consentit cum oculorum aspectu, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 17, 52’ quicquid sub aspectum oculorum cadit, Vulg. Lev. 13, 12: caelum ita aptum est. ut sub aspectum et tactum cadat, Cic. Tim. 5: aspectum omnino amittere, id. Tusc. 1, 30, 73: res caecae et ab aspectūs judicio remotae, id. de Or. 2, 87, 357.
- II. Pass. (i. e. transferred to the object seen).
- A. The visibility, appearance: adspectu siderum, Plin. 2, 68, 68, § 172: In sedecim partes caelum in eo adspectu divisere Tusci, id. 2, 54, 55, § 143, where Jan reads spectu.
- B. The manner of appearance, appearance, look, aspect, presence, mien, countenance.
- 1. In gen.: quadrupes aspectu truci, Pac. ap. Cic. Div 2, 64, 133: Horribili super aspectu mortalibus instans, Lucr. 1, 65: erat rotis horribilis aspectus, Vulg. Ezech. 2, 18: pomorum jucundus aspectus, Cic. N. D. 2, 63, 158; id. Phil. 2, 29: erat aspectus ejus sicut fulgur, Vulg. Matt. 28, 3: aspectus faciei illius immutatus est super Sidrach etc., ib. Dan. 3, 19: fuit (Iphicrates) et animo magno et corpore imperatoriāque formā, ut ipso aspectu cuivis iniceret admirationem sui, Nep. Iphicr. 3, 1: Canidia et Sagana horrendae aspectu, Hor. S. 1, 8, 26: apes horridae adspectu, Plin. 11, 18, 19, § 59: (rex) erat terribilis aspectu, Vulg. Esth. 15, 9: lignum (erat) aspectu delectabile, ib. Gen. 3, 6: Bucephalus adspectu torvo, Plin. 8, 42, 64, § 154: Oceanus cruento aspectu, Tac. A. 14, 32 al.
Hence,
- 2. Of shape, the form, appearance: herba adspectu roris marini, Plin. 24, 19, 113, § 173; 10, 39, 56, § 115: super similitudinem throni similitudo quasi aspectus hominis, Vulg. Ezech. 1, 26: quasi aspectus equorum, ib. Joel, 2, 4.
- 3. Of color, the color, appearance, look: carbunculi adspectūs nigrioris, Plin. 37, 7, 25, § 95: discolor, id. 31, 2, 20, § 30: Cum color albus in cute fuerit et capillorum mutaverit aspectum, Vulg. Lev. 13, 10; ib. Ezech. 1, 7; 1, 16.
a-spĭcĭo (adsp-, Jan; asp-, others except Halm, who uses both), spexi, spectum, 3, v. a. (aspexit = aspexerit, Plaut. As. 4, 1, 25), to look to or upon a person or thing, to behold, look at, see.
- I. Lit., constr. in the ante-class. per. sometimes with ad; but afterwards with the acc., with a finite clause, or absol.; in eccl. Lat., with in with acc., and super with acc.
- (α) With ad: aspice ad me, Plaut. Capt. 3, 4, 38: aspicient ad me, Vulg. Zach. 12, 10: aspicere ad terram, Plaut. Cist. 4, 2, 25: ad caelum, Vulg. 2 Macc. 7, 28: Aspice nunc ad sinisteram, Plaut. Merc. 5, 2, 38 (Ritschl, spice): ad Scrofam, Varr. R. R. 1, 2, 26; cf. the epitaph of Pacuvius: Adulescens, tametsi properas, te hoc saxum rogat, Ut se[se] aspicias, etc., ap. Gell. 1, 24 fin.
(β With acc.: Aspice hoc sublimen candens, Enn. ap. Cic. N. D. 2, 25, 65: templum Cereris, id. ap. Varr. L. L. 7, 2, 82: me, Pac. ap. Non. p. 470, 20: aspicite (me) religatum asperis Vinctumque saxis, Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23; Plaut. As. 4, 1, 25: me huc aspice, id. Am. 2, 2, 118: faciem alicujus, id. Ps. 1, 2, 9.
In Plaut. twice with contra: aspiciam aliquem contra oculis, Cas. 5, 3, 2: Th. Aspicedum contra me. Tr. Aspexi. Th. Vides? Tr. Video, Most. 5, 1, 56; so, non audebat aspicere contra Deum, Vulg. Exod. 3, 6: formam alicujus aspicere, Ter. Heaut. 4, 5, 25: tergum alicujus, Vulg. Exod. 33, 8: aspicite ipsum: contuemini os, etc., Cic. Sull. 27: me, Vulg. Job, 7, 8: sic obstupuerant, sic terram intuebantur, sic furtim non numquam inter se aspiciebant, etc., Cic. Cat. 3, 5, 13; so Vulg. Jer. 4, 23: aspicis me iratus, Cic. Phil. 2, 30 fin.: hominis omnino aspiciendi potestatem eripere, id. Lael. 23, 87: ut nemo eorum forum aut publicum aspicere vellet, Liv. 9, 7, 11: aliquid rectis oculis, Suet. Aug. 16: Aspicit hanc torvis (oculis), Ov. M. 6, 34: aspiciunt oculis Superi mortalia justis, id. ib. 13, 70: aliquid oculis aequis, Verg. A. 4, 372: aspice vultus Ecce meos, Ov. M. 2, 92 al.: horrendae aspectu, Hor. S. 1, 8, 26: aspice nos hoc tantum, look on us thus much only, Verg. A. 2, 690 Wagner: Aspice Felicem sibi non tibi, Romule, Sullam, poët. ap. Suet. Tib. 59.
In pass. (rare): unde aliqua pars aspici potest, Cic. Mil. 3: pulvis procul et arma adspiciebantur, Tac. H. 2, 68; id. G. 13: super triginta milia armatorum aspiciebantur, id. Agr. 29; 40; id. A. 3, 45; 11, 14: Septentrionem ibi adnotatum primā tantum parte noctis adspici, Plin. 2, 73, 75, § 185: quasi eum aspici nefas esset, Cic. Verr. 5, 67; 5, 187; id. Har. Resp. 8: adspici humana exta nefas habetur, Plin. 28, 1, 2, § 5.
- (γ) Absol.: Vide amabo, si non, quom aspicias, os inpudens videtur, Ter. Eun. 5, 1, 22: postquam aspexi, ilico Cognovi, id. Heaut. 4, 1, 43.
- (δ) With in with acc.: in terram aspicere, Vulg. Psa. 101, 20; ib. Isa. 5, 30: in caelum, ib. Matt. 14, 9.
(ε) With super with acc.: super castra aspicere, Vulg. Judith, 9, 7 al.
- B. Transf.
- 1.
- a. Of things in space, to look toward, lie toward: tabulatum aspiciat meridiem, Col. 8, 8, 2: cryptoporticus non aspicere vineas, sed tangere videtur, Plin. Ep. 5, 6, 29: ea pars Britanniae, quae Hiberniam aspicit, Tac. Agr. 24: terra umidior quā Gallias, ventosior quā Noricum aspicit, id. G. 5.
- b. Of persons: nobilissimi totius Britanniae eoque in ipsis penetralibus siti nec servientium litora aspicientes, Tac. Agr. 30.
- 2. With the access. idea of purpose (cf.: adeo, aggredior, etc.), to look upon something in order to consider or examine it; and in gen. to consider, survey, inspect (freq. in Liv.): hujus ut aspicerent opus admirabile, Ov. M. 6, 14: Boeotiam atque Euboeam aspicere jussi, Liv. 42, 37: in Boeotiā aspiciendae res, id. 42, 67 fin.: Ap. Claudium legatum ad eas res aspiciendas componendasque senatus misit, id. 42, 5; 26, 51; 32, 5 al.
- II. Trop.
- A. In gen.: sic in oratione Crassi divitias atque ornamenta ejus ingenii per quaedam involucra perspexi; sed ea cum contemplari cuperem, vix aspiciendi potestas fuit, Cic. de Or. 1, 35, 161: sic evolavit oratio, ut ejus vim atque incitationem aspexerim, vestigia ingressumque vix viderim, observed, noticed, id. ib. 1, 35, 161: in auctorem fidei, Vulg. Heb. 12, 2: in remunerationem, ib. ib. 11, 26.
So esp., to examine, reflect upon, to consider, weigh, ponder (most freq. in the imperat.: aspice, see, ponder, consider, etc.).
- a. With acc.: Postea [tu] aspicito meum, quando ego tuum inspectavero, Plaut. Rud. 3, 4, 50: neque tanta (est) in rebus obscuritas, ut eas non penitus vir ingenio cernat, si modo (eas) aspexerit, attends to them, Cic. de Or. 3, 31, 124: aspice, ait, Perseu, nostrae primordia gentis, Ov M. 5, 190.
- b. With a finite clause.
- (α) In the subj.: qui semel aspexit, quantum dimissa petitis Praestent, etc., has weighed, considered, Hor. Ep. 1, 7, 96: aspiciebant, quomodo turba jactaret aes etc., Vulg. Marc. 12, 41: aspiciebant, ubi (Jesus) poneretur, ib. ib. 15, 47: Quin tu illam aspice, ut placide adcubat, Plaut. Most. 3, 2, 168: quin aspice, quantum Aggrediare nefas, Ov. M. 7, 70: Aspice, venturo laetentur ut omnia saeclo! Verg. E. 4, 52: Aspice, Plautus Quo pacto partes tutetur amantis ephebi, ut patris attenti … Quantus sit dossennus, Hor. Ep. 2, 1, 170 sqq.: Aspice, num mage sit nostrum penetrabile telum, Verg. A. 10, 481: aspice, si quid loquamur, Hor. Ep. 1, 17, 4 sq.: Aspice, qui coeant populi, Verg. A. 8, 385: Qualem commendes, etiam atque etiam aspice, Hor. Ep. 1, 18, 76: aspice, Quanto cum fastu, quanto molimine circumspectemus etc., id. ib. 2, 2, 92.
- (β) In the indic. (rare): Aspice, ut antrum Silvestris raris sparsit labrusca racemis, Verg. E. 5, 6: Aspice, ut insignis spoliis Marcellus opimis Ingreditur, id. A. 6, 855: quantas ostentant, aspice, vires, id. ib. 6, 771: Aspice, quem gloria extulerat, id. Cat. 12, 1: aspicite, quae fecit nobiscum, Vulg. Tob. 13, 6.
Also, to take into consideration, to have in view: si genus aspicitur, Saturnum prima parentem Feci, Ov. F. 6, 29.
- B. Esp.
- 1. To look upon with respect, admiration: erat in classe Chabrias privatus, sed eum magis milites quam qui praeerant, aspiciebant, Nep. Chabr. 4, 1.
- 2. Aliquem, to look one boldly in the face, to meet his glance: Lacedaemonii, quos nemo Boeotiorum ausus fuit aspicere in acie, Nep. Epam. 8, 3 (cf. supra, I., the passage from Suet. Aug. 16).
- 3. Lumen aspicere, to see the light for to live: odi celebritatem, fugio homines, lucem aspicere vix possum, Cic. Att. 3, 7; id. Brut. 3, 12; cf. the foll. number fin.
- 4. Ad inchoative (as in addubito, addormio, aduro, etc.), to get a sight of, to see, perceive, descry: perii, si me aspexerit, Plaut. Am. 1, 1, 164: forte unam aspicio adulescentulam, Ter. And. 1, 1, 91; id. Ad. 3, 3, 19: respexit et equum alacrem laetus aspexit, Cic. Div. 1, 33, 73; so id. Har. Resp. 1, 2: tum vero Phaëthon cunctis e partibus orbem Aspicit accensum, Ov. M. 2, 228; 7, 651: aspicit hanc visamque vocat, id. ib. 2, 443; 2, 714; 3, 69; 3, 356; 3, 486; 7, 384; 7, 791 et saep.: Quem simul aspexit scabrum intonsumque, Hor. Ep. 1, 7, 90.
Hence trop.: lumen aspicere, to see the light for to be born: ut propter quos hanc suavissimam lucem aspexerit, eos indignissime luce privārit, Cic. Rosc. Am. 22 fin.; cf. supra, II. B. 3.