Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

Făcĕlīnus (Phac-), a, um, or Făcĕ-lītis (Phac-), or Fascĕlis (Phasc-), ĭdis, f. [φάκελος, a bundle of fagots], of or belonging to the Taurian Diana: sedes Dianae, Sil. 14, 260 dub.; v. Gerlach ad Lucil. p. 11; cf. Serv. Verg. A. 116; Hyg. Fab. 261.

fas, indecl. n. [root fa-, cf. for; Gr. φημί, φά-ναι]

  1. I. Orig. belonging to the relig. lang., the dictates of religion, divine law; opp. to jus, or human law (rare; cf. also: aequitas, justitia): jus ac fas omne delere, Cic. Att. 1, 16, 6; cf.: festis quaedam exercere diebus Fas et jura sinunt, Verg. G. 1, 269: contra fas, contra auspicia, contra omnes divinas atque humanas religiones, Cic. Verr. 2, 5, 13, § 34.
    Personified: audi Juppiter, audite Fines, audiat Fas, Liv. 1, 32, 6: prima deum Fas quae Themis est Graiis, Aus. Technop. Idyll. 12: Fas omne mundi, i. e. the gods, Sen. Here. Fur. 658.
  2. II. Transf.
    1. A. A court-day, i. q. fastus (ante-class.): dies qui vocatur sic: QVANDO REX COMITIAVIT, FAS, Varr. L. L. 6, §§ 31, 32.
    2. B. In gen. (justice, equity, but usu. to be translated as an adjective), right, proper, allowable, lawful, fit, permitted; hence, possible (the predominant meaning of the word in prose and poetry; esp. freq. in the phrase fas est, with a subjectclause): fas, justum, pium, aequum subjici possunt honestati, Quint. 3, 8, 26: cum fas atque nefas exiguo fine libidinum Discernunt avidi, Hor. C. 1, 18, 10; Ov. M. 6, 585; cf.: quippe ubi fas versum atque nefas, Verg. G. 1, 505; Hor. Epod. 5, 87: jusque fasque est, Plaut. Cist. 1, 1, 22: si jus, si fas est, Ter. Hec. 3, 3, 27: sicut fas jusque est, Liv. 7, 31, 3: ut eum nihil delectaret, quod aut per naturam fas esset aut per leges liceret, Cic. Mil. 16, 43; cf.: quoad fas esset, quoad liceret, id. Agr. 2, 7, 19; and: huic legi nec obrogari fas est, neque derogari ex hac aliquid licet, id. Rep. 3, 22: si me fas est orare etiam abs te, pater, etc., Plaut. Bacch. 4, 9, 102: quid non adeptus est, quod homini fas esset optare? Cic. Lael. 3, 11: si eos hoc nomine appellari fas est, id. Mur. 37, 80: non esse fas, Germanos superare, si, etc., Caes. B. G. 1, 50 fin.: neque fas esse existimant, ea litteris mandare, id. ib. 6, 14, 3: ad quos (libellos) interim respicere fas sit, Quint. 10, 7, 31: velut si aliter facere fas non sit, id. 2, 13, 1; 8, 3, 36; 10, 2, 9; 12, 7, 1: nec scire fas est omnia, Hor. C. 4, 4, 22: fas omne est, Cytherea, meis te fidere regnis, there is every reason, Verg. A. 5, 800: si hoc fas est dictu, Cic. Tusc. 5, 13, 38: neque id me facere fas existimo, Plaut. As. 3, 1, 11: fas habere, id. Trin. 2, 2, 11; Quint. 3, 8, 13; Tac. A. 14, 30; id. G. 9: leporem et gallinam et anserem gustare fas non putant, Caes. B. G. 5, 12, 6; 6, 23 fin.: fas prohibet, etc., Ov. Tr. 2, 205: contra quam fas erat, Cic. Clu. 5, 12: ridetque (deus), si mortalis ultra Fas trepidat, Hor. C. 3, 29, 32: fas omne abrumpit, every right, obligation, Verg. A. 3, 55: exuere, Tac. H. 3, 5: et foedera respicere, id. ib. 4, 67; cf.: hostium quoque jus et sacra legationis et fas gentium rupistis, the law of nations, id. A. 1, 42; so in Tac. freq. = jus: patriae, the right, claim of one’s native land, id. ib. 2, 10: armorum, id. H. 4, 58: disciplinae, id. A. 1, 19 al.

fascĕātim, fascĕŏla, v. fasci-.

Fascēlis, v. Facelīnus.

fascĭa (fa/scea), ae, f. [kindred with fascis], a band, bandage, swathe, girth, fillet.

  1. I. Prop. (to bind up diseased parts of the body; to wrap round the feet to prevent the boots from rubbing them; to bind under the breasts of women; a headband set with pearls, etc.; syn.: redimiculum, vitta, infula, diadema): devinctus erat fasciis, Cic. Brut. 60, 217; Suet. Dom. 17; id. Galb. 21; Gell. 16, 3, 4; cf.: fasciis crura vestiuntur, Quint. 11, 3, 144: cum vincirentur pedes fasciis, Cic. Fragm. ap. Non. 537, 5; id. Att. 2, 3, 1 (cf. with Val. Max. 6, 2, 7); Plin. 8, 57, 82, § 221; Dig. 34, 2, 25 (with pedules); Lampr. Alex. Sev. 40 al.: carnem praependentem fascia substringere, Suet. Galb. 21: brachio lanis fasciisque obvoluto, id. Dom. 17: inflatum circa fascia pectus eat, Ov. A. A. 3, 274; Mart. 14, 134: vides illum Scythiae regem, insigni capitis decorum? si vis illum aestimare, fasciam solve: multum mali sub illa latet, Sen. Ep. 80 fin.; so of a diadem, Suet. Caes. 79: puero fasciis opus est, cunis, incunabulis, i. e. swaddling-cloths, Plaut. Truc. 5, 13: somniasse se, ovum pendere ex fascia lecti sui cubicularis, a bed-girth, Cic. Div. 2, 65, 134; Mart. 5, 62, 5; 14, 159: uvas sole siccatas junci fasciis involvit, bands of rushes, mats, Plin. 15, 17, 18, § 66: nitor, qualem Bruttia praestabat calidi tibi fascia visci, plaster, Juv. 9, 14.
    Prov.: non es nostrae fasciae, i. e. of our rank or condition, Petr. 46.
  2. II. Transf.
    1. * A. The casing of a door, Varr. ap. Non. 451, 20; and 86, 10.
    2. * B. In archit., a wreath round a pillar, a listel, Vitr. 3, 3 med.
    3. * C. A streak of cloud in the sky: nil color hic caeli, nil fascia nigra minatur, Juv. 14, 294.
    4. * D. A zone of the earth: orbi terrae in quinque zonas, sive melius fascias dico, discernitur, Mart. Cap. 6, §§ 602, 607.

fascĭātim (-ĕātim), adv. [fascis], in bundles, acc. to Quint. 1, 4, 20, one of a class of adverbs which some grammarians improperly regard as a distinct part of speech.

* fascĭcŭlārĭa, ōrum, n. [fasciculus], things carried in bundles (as wood, hay, etc.), Veg. Mil. 2, 19 fin.

fascĭcŭlus, i, m. dim. [fascis], a small bundle, packet (class.): epistolarum, Cic. Q. Fr. 2, 12, 4; so of packets of letters, id. Att. 2, 13, 1; 5, 11, 7; 12, 53: librorum, Hor. Ep. 1, 13, 12: fasciculum ad nares admovebis? a bunch of flowers, nosegay, Cic. Tusc. 3, 18, 43: linum in fasciculos manuales colligatum siccatur in sole, Plin. 19, 1, 3, § 16; Vulg. Matt. 13, 30.

* fascĭger, ĕra, ĕrum, adj. [fascis-gero], bearing the fasces: honor, i. e. the consulship, Paul. Nol. 321.

* fascīna, ae, f. [fascis], a bundle of sticks, fagot, Cato, R. R. 37, 5.

fascĭnātĭo, ōnis, f. [fascino], an enchanting, bewitching, witchcraft, Plin. 28, 4, 7, § 35; 28, 8, 27, § 101; Vulg. Sap. 4, 12.

fascĭnātor, ōris, m. [fascino], an enchanter, Primas. in Ep. ad Galat. c. 3: fascinator, βάσκανος, Gloss. Vet.

* fascĭnātōrĭus, a, um, adj. [fascino], of or belonging to enchantment or witchcraft: lingua, Serv. Verg. E. 7, 28.

fascĭno, āre, v. a. [cf. Gr. βάσκανος, βασκαίνω, v. fascinum], to enchant, bewitch, charm, fascinate by the eyes or the tongue: nescio quis teneros oculus mihi fascinat agnos, Verg. E. 3, 103: malā linguā, Cat. 7, 12: contra fascinantes, Plin. 13, 4, 9, § 40: animal fascinatum, Veg. Vet. 7, 73: vos non obedire veritati, Vulg. Galat. 3, 1.

* fascĭnōsus, a, um, adj. [fascinum], with a large fascinum: poëta fascinosior, Auct. Priap. 79 fin.

fascĭnum, i, n. (-ĭnus, i, m.) [quasi bascanum, βάσκανον, Cloat. Ver. ap. Gell. 16, 12, 4; but cf. Paul. ex Fest. p. 88, 16].

  1. I. A bewitching, witchcraft, Plin. 26, 10, 62, § 96; Symm. Ep. 1, 7.
  2. II. Transf.
    1. A. I. q. membrum virile (because an image of it was hung round the necks of children as a preventive against witchcraft; cf. Varr. L. L. 7, § 97 Müll.), Hor. Epod. 8, 18; Petr. 138; Arn. 5, 176.
      Also in the form fascinus, i. m., Verg. Cat. 5, 20; and personified, Fascĭnus, i, as a deity, the Phallus, Plin. 28, 4, 7, § 39.
    2. B. A kind of sea-shell, App. Mag. p. 297, 11.

fascĭo, no perf., ātum, 1, v. a. [fascia], to envelop with bands, to swathe (post-Aug. and very rare): fasciato trunco, Mart. 12, 57, 12; Capitol. Anton. 13.
Pass., Vulg. Ezech. 30, 21.

fascĭŏla (fascē̆), ae, f. dim. [fascia], a small bandage for the legs, Varr. L. L. 5, § 130; Hor. S. 2, 3, 255; Vop. Aur. 4; Cic. Har. Resp. 21, 44.

fascis, is, m. [cf. φάκελος, fascia, but v fido], a bundle of wood, twigs, straw, reeds, etc.

  1. I. A fagot, fascine; a packet, parcel.
    1. A. In gen. (rare): fasces stramentorum ac virgultorum, Hirt. B. G. 8, 15, 6: lignorum, Tac. A. 13, 35: magno comites in fasce libelli, Juv. 7, 107: tot crimina, tot reos uno velut fasce complecti, Plin. Ep. 3, 9, 9.
      Trop., of a crowd of people, Vulg. Isa. 24, 22.
    2. B. A burden, load: Romanus in armis Injusto sub fasce viam cum carpit, i. e. soldiers’ baggage, Verg. G. 3, 347; cf. Quint. 11, 3, 26 Spald.: (apes) saepe ultro animam sub fasce dedēre, under the burden, Verg. G. 4, 204: ego hoc te fasce levabo, id. E. 9, 65: venales humero fasces portare, id. M. 80.
  2. II. In partic., in plur. fasces, a bundle carried before the highest magistrates, and consisting of rods and an axe, with which criminals were scourged and beheaded.
    1. A. Prop.: lictores duo, duo viminei fasces virgarum, Plaut. Ep. 1, 1, 26: ut sibi (Tullo Hostilio) duodecim lictores cum fascibus anteire liceret, etc., Cic. Rep. 2, 17: anteibant lictores cum fascibus duobus, id. Agr. 2, 34, 93: fasces praetoribus praeferuntur, id. Verr. 2, 5, 9, § 22: Publicola statim secures de fascibus demi jussit, id. Rep. 2, 31: tum demissi populo fasces, lowered (as a mark of respect) before the people, id. ib. 1, 40, 62; cf.: P. Valerius fasces primus demitti jussit, id. ib. 2, 31; for which: (P. Valerius) summissis fascibus in contionem escendit, Liv. 2, 7, 7; cf. under B.: paulo ante dimissi fasces, surrendered, Plin. Pan. 61, 7: praecedebant incompta signa, versi fasces, at the funeral of Germanicus, Tac. A. 3, 2 init.: neque in litteris, neque in fascibus insignia laureae praetulit, Caes. B. C. 3, 71, 3; cf.: visus C. Marius cum fascibus laureatis, Cic. Div. 1, 28, 59; so, laureati, id. Att. 8, 3, 5: imperatorii, Tac. A. 13, 9.
      1. 2. Meton., a high office, esp. the consulship (poet.): qui petere a populo fasces saevasque secures Imbibit, Lucr. 3, 1009: illum non populi fasces, non purpura regum Flexit, Verg. G. 2, 495: ut si Detulerit fasces indigno, detrahet idem, Hor. Ep. 1, 16, 34; id. S. 1, 6, 97: et titulis et fascibus olim Major habebatur donandi gloria, Juv. 5, 110; Sil. 11, 152.
        Of royalty: diadema Quirini Et fasces meruit, Juv. 8, 260.
    2. * B. Trop., to give place, to acknowledge one’s inferiority: cum tibi aetas nostra jam cederet fascesque summitteret, Cic. Brut. 6, 22.

făsēlārĭa, ium, v. phaselaria.

făsēlus, faseolus, v. phas-.

fasĭānus, i, m., v. phas-.

fassus, a, um, Part., from fateor.

fasti, ōrum, m., v. 1. fastus.

fastīdĭbĭlis, e, adj. [fastidio]; act., nauseous, loathsome, disagreeable (postclass. and very rare): judicia, Tert. Anim. 33 fin.

fastīdĭenter, adv., disdainfully, scornfully; v. fastidio fin.

* fastīdĭlĭter, adv. [fastidio], with disgust: Varr. ap. Non. 112, 11.

fastīdĭo, īvi, or ĭi, ītum, 4, v. n. and a. [fastidium], to feel disgust, loathing, or nausea, to shrink or flinch from any thing unpleasant to the taste, smell, hearing, etc.; to loathe, dislike, despise (not freq. till after the Aug. per.; cf.: taedet, reprobo, reicio, respuo, repudio).

  1. I. Lit.
    1. A. Neutr.: bi bendum hercle hoc est, ne nega: quid hic fastidis? Plaut. Stich. 5, 4, 33; cf.: fastidientis stomachi est multa degustare, Sen. Ep. 2: majus infundam tibi Fastidienti poculum, Hor. Epod. 5, 78: ut fastidis! Plaut. Men. 1, 2, 58.
    2. B. Act. (perh. not till the Aug. per.): num esuriens fastidis omnia praeter Pavonem rhombumque? Hor. S. 1, 2, 115: olus, id. Ep. 1, 17, 15: pulmentarium, Phaedr. 3, 7, 23: cactos in cibis, Plin. 21, 16, 57, § 97: fluvialem lupum, Col. 8, 16, 4: vinum, Poët. ap. Suet. Tib. 59: euphorbiae sucus fastidiendum odorem habet, disgusting, Plin. 25, 7, 38, § 79: auresredundantia ac nimia fastidiunt, Quint. 9, 4, 116.
  2. II. Trop., of mental aversion, to be disdainful, scornful, haughty; to disdain, despise, scorn.
    1. A. Neutr.: ut fastidit gloriosus! Plaut. Curc. 5, 2, 34: vide ut fastidit simia! id. Most. 4, 2, 4: in recte factis saepe fastidiunt, Cic. Mil. 16, 42.
          1. (β) With gen. (like taedet): fastidit mei, Plaut. Aul. 2, 2, 67; so, mei, Titin. ap. Non. 496, 15: bonorum, Lucil. ib. 18.
    2. B. Act. (perh. not before the Aug. per.).
          1. (α) With acc.: (populus) nisi quae terris semota suisque Temporibus defuncta videt, fastidit et odit, Hor. Ep. 2, 1, 22: vilice silvarum et agelli, Quem tu fastidis, id. Ep. 1, 14, 2: lacus et rivos apertos, id. ib. 1, 3, 11: vitium amici, id. S. 1, 3, 44: preces alicujus, Liv. 34, 5, 13: hoc lucrum, Quint. 1, 1, 18: grammatices elementa tamquam parva, id. 1, 4, 6: minores, Mart. 3, 31, 5: omnes duces post Alexandrum, Just. 14, 2: dominationibus aliis fastiditus (i. e. a prioribus principibus despectus), Tac. A. 13, 1: ut quae dicendo refutare non possumus, quasi fastidiendo calcemus, Quint. 5, 13, 22: oluscula, Juv. 11, 80.
            Of inanim. or abstr. subjects: te cum fastidierit popina dives, etc., Mart. 5, 44, 10: somnus agrestium Lenis virorum non humiles domos Fastidit umbrosamve ripam, Hor. C. 3, 1, 23.
            In the part. perf.: laudatus abunde, Non fastiditus si tibi, lector, ero, Ov. Tr. 1, 7, 31; cf.: aliquem non fastiditis annumerare viris, id. ib. 2, 120: vetulus bos, ab ingrato jam fastiditus aratro, Juv. 10, 270.
            In the neutr. absol.: res ardua vetustis novitatem darefastiditis gratiam, etc., Plin. H. N. praef. § 15.
            In the part. fut. pass. with supine: quia (verba) dictu fastidienda sunt, Val. Max. 9, 13, 2.
          2. (β) With an object-clause: a me fastidit amari, Ov. R. Am. 305: jocorum legere fastidis genus, Phaedr. 4, 7, 2; Petr. 127: fastidit praestare hanc inferioribus curam, Quint. 2, 3, 4: fastidit balsamum alibi nasci, Plin. 16, 32, 59, § 135: an creditis, aequo animo iis servire, quorum reges esse fastidiant? Curt. 4, 14, 16 et saep.: ne fastidieris nos in sacerdotum numerum accipere, Liv. 10, 8, 7: plebs coepit fastidire, munus vulgatum a civibus isse in socios, id. 2, 41, 4; Quint. 5, 11, 39.
            Hence,
      1. 1. Adv.: fastīdĭenter, disdainfully, scornfully: parentibus fastidienter appellatis, App. M. 5, p. 166, 11.
      2. 2. Part.: fastīdītus, a, um, in act. signif., disdaining, despising (post-Aug.): ne me putes studia fastiditum, Petr. 48.

fastīdĭōsē, adv., v. fastidiosus fin.

fastīdĭōsus, a, um, adj. [fastidium], full of disgust or aversion.

  1. I. Pass., that feels disgust, squeamish, disdainful, scornful, fastidious (class.).
    1. A. Lit.: vaccae fastidiosae fiunt, Varr. R. R. 2, 5, 15: aurium sensus fastidiosissimus, Auct. Her. 4, 23, 32: quod ille fastidiosus est, Plaut. Mil. 4, 6, 18.
    2. B. Trop.: quamvis fastidiosus aedilis est, Plaut. Rud. 2, 3, 42: in superiores contumax, in aequos et pares fastidiosus, in inferiores crudelis, etc., Auct. Her. 4, 40, 52: ex hac infinita licentia haec summa cogitur, ut ita fastidiosae, mollesque mentes evadant civium, ut, etc., Cic. Rep. 1, 43 fin.: Antonius facilis in causis recipiendis erat, fastidiosior Crassus, Cic. Brut. 57, 207.
      With gen.: C. Memmius perfectus Iitteris, sed Graecis: fastidiosus sane Latinarum, id. ib. 70, 247: dominus terrae Fastidiosus, Hor. C. 3, 1, 37: aestimator, i. e. that rates altogether too high, Sen. Ben. 1, 11: fastidiosissimum mancipium, i. e. excessively haughty, proud, Plin. Ep. 8, 6, 14: est res difficilis, ardua, fastidiosa, id. ib. 6, 17, 5.
  2. II. Act., that creates disgust, disgusting, loathsome, disagreeable (very rare; not in Cic.): fastidiosam desere copiam, Hor. C. 3, 29, 9: fastidiosā tristis aegrimoniā, id. Epod. 17, 73.
    Hence, fastīdĭōse, adv., squeamishly, scornfully, disdainfully, fastidiously (freq. in Cic.; elsewh. very rare): huic ego jam stomachans fastidiose, Immo ex Sicilia, inquam, Cic. Planc. 27, 65: spectare, id. de Or. 1, 61, 258; cf.: diligenter et prope fastidiose judicare, id. ib. 1, 26, 118: lente ac fastidiose probare, id. Att. 2, 1, 1: recipior in coetum, Phaedr. 3 prol. 23: venditare aliquid, Petr. 13.
    Comp.: fastidiosius ad hoc genus sermonis accedere, Cic. de Or. 2, 89, 364.

fastīdĭtas, ātis, f., i. q. fastidium, a loathing, aversion, Cassiod. Var. 7, 1 fin.

fastīdītus, a, um, Part., from fastidio.

fastīdĭum, ĭi, n. [cf. 2. fastus], a loathing, aversion for any thing, esp. for any sort of enjoyment (very freq. and class.; cf. taedium, nausea, etc.).

  1. I. Lit., nausea, squeamishness, loathing, distaste for food: cibi satietas et fastidium, Cic. Inv. 1, 17, 25: mel fastidium creat, Plin. 22, 24, 50, § 109: fastidium abigere, id. 23, 9, 81, § 161: auferre, id. 19, 8, 38, § 127: discutere, id. 23, 1, 27, § 54: detrahere, id. 22, 25, 74, § 155.
    In plur.: magna movet stomacho fastidia, etc., Hor. S. 2, 4, 78; 2, 2, 14; 2, 6, 86; Juv. 14, 184; Plin. 26, 7, 25, § 41 al.
      1. 2. Esp. of a spoiled, pampered taste, niceness, daintiness, delicacy, Varr. R. R. 3, 9, 18: tantum in illis esse fastidium; ut nollent attingere nisi eodem die captum piscem, Sen. Q. N. 3, 18; cf. Vulg. Ezech. 16, 31.
    1. B. Transf. to sight: oculorum in hominum insolentium indignitate fastidium, Cic. Fam. 2, 16, 2.
  2. II. Trop., dislike, aversion, disgust, fastidiousness.
    1. A. In gen.: ab aliqua re celerrime fastidio quodam et satietate abalienari, Cic. de Or. 3, 25, 98; cf.: si (eloquentia) et ex copia satietatem et ex amplitudine fastidium tulerit, Quint. 5, 14, 30: nescis quantum interdum afferat hominibus fastidii, quantum satietatis, Cic. Mur. 9, 21: satiari fastidio similitudinis, id. de Or. 3, 50, 193: nulla voluptas est, quae non assiduitate fastidium pariat, Plin. 12, 17, 40, § 81: vitato assiduitatis fastidio, Suet. Tib. 10: rudem esse omnino in nostris poëtis, aut inertissimae segnitiae est, aut fastidii delicatissimi, Cic. Fin. 1, 2, 5: quae habent ad res certas vitiosam offensionem atque fastidium, id. Tusc. 4, 10, 23: audiendi, id. Opt. Gen. 4, 12: insolens domesticarum rerum, id. Fin. 1, 3, 10: omnis stultitia laborat fastidio sui, Sen. Ep. 9 fin.: nec id fit fastidio meo, Cic. Phil. 12, 8, 20: ne sit fastidio Graecos sequi, Plin. 7, 1, 1, § 8: ipsum lignum in fastidio est, is despised, id. 12, 19, 42, § 91; cf.: aliquid fastidio damnare, id. 11, 2, 1, § 4: non omnia (i. e. arbores) in omnibus locis nasci docuimus, nec translata vivere: hoc alias fastidio evenit, fastidious or delicate nature, id. 16, 32, 58, § 134.
      In plur.: non tam ea, quae recta essent, probari, quam quae prava sunt, fastidiis adhaerescere, Cic. de Or. 1, 61, 258; cf.: spectatoris fastidia ferre superbi, Hor. Ep. 2, 1, 215: opem ferre poëtis antiquis contra fastidia nostra, id. S. 1, 10, 7: matri longa decem tulerunt fastidia menses, Verg. E. 4, 61.
    2. B. In partic. (with the notion of fastus predominating), scornful contempt, haughtiness, pride (syn.: elatio, vanitas, arrogantia, superbia, fastus): ex eorum (divitiorum) fastidio et superbia (regna) nata esse commemorant, Cic. Rep. 1, 32 Mos. N. cr.; cf.: superbiam magno opere, fastidium arrogantiamque fugiamus, id. Off. 1, 26, 90; id. Agr. 1, 7, 20; cf.: superbia et fastidio amplissimos honores repudiare, Plin. Pan. 55, 4: si essent arrogantes, non possem ferre fastidium, id. Phil. 10, 9, 18: efferri fastidio et contumaciā, Cic. Lael. 15, 54.
      In plur.: superba pati fastidia? Verg. E. 2, 15: oderunt fastidia divi, Tib. 1, 8, 69: qui tulerit Meroes fastidia longa superbae, Calp. E. 11, 50: veteris fastidia quercus, Juv. 14, 184.

fastīgātē, adv., v. fastigo fin.

fastīgātĭo, ōnis, f. [fastigo], a sharpening to a point, pointing (post-Aug. and very rare): ut fastigatio laevi descendat cuneo, Plin. 17, 14, 24, § 106: recta, App. Flor. 2, 364.

fastīgātus, a, um, Part. and Pa., from fastigo.

fastīgĭum, ii, n. [cf. Sanscr. bhrshtīs, corner, rim; Gr. ἄ-φλαστον, aplustria, the ornamented stern of a ship; O. H. Germ. brort, the prow], the top of a gable, a gable end, pediment (syn.: cacumen, culmen, vertex, apex).

  1. I. Prop.: Capitolii fastigium illud et ceterarum aedium non venustas, sed necessitas ipsa fabricata estutilitatem templi fastigii dignitas consecuta est, Cic. de Or. 3, 46, 180; cf.: fastigia aliquot templorum a culminibus abrupta, Liv. 40, 2, 3: evado ad summi fastigia culminis, Verg. A. 2, 458; Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14.
    Hence, meton., the roof of a house, Verg. A. 8, 491; 9, 568; Val. Fl. 2, 235: habere pulvinar, simulacrum, fastigium, flaminem, id. Phil. 2, 43, 110; cf. of the same: omnes unum in principem congesti honores: circa templa imaginessuggestus in curia, fastigium in domo, mensis in caelo, Flor. 4, 2 fin.: Romae signa eorum sunt in Palatina aede Apollinis in fastigio, Plin. 36, 5, 4, § 13; cf. id. 35, 12, 43, § 152; Vitr. 3, 2.
    Transf.: operi tamquam fastigium imponere, Cic. Off. 3, 7, 33.
    1. B. Transf.
      1. 1. The extreme part, extremity of a thing, whether above or below.
        1. a. Top, height, summit: collespari altitudinis fastigio oppidum cingebant, Caes. B. G. 7, 69, 4: opus nondum aquae fastigium aequabat, Curt. 4, 2, 19: summi operis, id. 4, 2, 8: jamque agger aequaverat summae fastigia terrae, id. 8, 10, 31: aquatilium ova rotunda, reliqua fere fastigio acuminata, Plin. 10, 52, 74, § 145: gracilitas (arundinis) nodis distincta leni fastigio tenuatur in cacumina, id. 16, 36, 64, § 158; cf.: cornua in leve fastigium exacuta, id. 11, 37, 45, § 124; 16, 33, 60, § 141; Vulg. 2 Reg. 18, 24.
          In plur., Lucr. 4, 827: muri, Val. Fl. 2, 553: fontis fastigium, i. e. the height on which the fountain sprang up, Hirt. B. G. 8, 41, 5.
        2. b. The lower part, depth: forsitan et scrobibus quae sint fastigia, quaeres, what should be the depth of the trenches, Verg. G. 2, 288.
      2. 2. (From the sloping form of the gable.) A slope, declivity, descent: ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat, Caes. B. C. 1, 45, 5: jugum paulo leniore fastigio, id. ib. 2, 24, 3: iniquum loci ad declivitatem fastigium, id. B. G. 7, 85, 4: rupes leniore submissa fastigio, Curt. 6, 6, 11: capreoli molli fastigio, Caes. B. C. 2, 10, 3; 2, 24, 3: musculi, id. ib. 2, 11, 1: scrobes paulatim angustiore ad infimum fastigio, i. e. gradually narrowing from top to bottom, id. B. G. 7, 73, 5; cf.: si (fossa) fastigium habet, ut (aqua) exeat e fundo, Varr. R. R. 1, 14, 2.
      3. 3. In the later grammarians, an accent placed over a word, Mart. Cap. 3, § 264; § 268 al.; Diom. p. 428 P.
  2. II. Trop.
    1. A. The highest part, summit, the highest degree, most exalted rank or dignity (perh. only since the Aug. per.): quicquid numinum hanc Romani imperii molem in amplissimum terrarum orbis fastigium extulit, Vell. 2, 131, 1; cf.: sic fit, ut dei summum inter homines fastigium servent, Plin. Pan. 52, 2: et quoad usque ad memoriam nostram tribuniciis consularibusque certatum viribus est, dictaturae semper altius fastigium fuit, Liv. 6, 38 fin.; cf.: in consulare fastigium vehi, Vell. 2, 69, 1: ad regium fastigium evehere aliquem, Val. Max. 1, 6, 1: alii cives ejusdem fastigii, Liv. 3, 35, 9: stare in fastigio eloquentiae, Quint. 12, 1, 20: rhetoricen in tam sublime fastigium sine arte venisse, id. 2, 17, 3: et poësis ab Homero et Vergilio tantum fastigium accepit, et eloquentia a Demosthene, id. 12, 11, 26; cf.: magice in tantum fastigii adolevit, ut, etc., grew into such esteem, Plin. 30, 1, 1, § 2.
      1. 2. In gen., dignity, rank, condition: (M. Laetorio) curatio altior fastigio suo data est, Liv. 2, 27, 6; cf.: ampliora etiam humano fastigio decerni sibi passus est, Suet. Caes. 76: tamquam mortale fastigium egressus, Tac. A. 15, 74: animus super humanum fastigium elatus, Curt. 9, 10 med.: quales ex humili magna ad fastigia rerum extollit Fortuna, Juv. 3, 39.
    2. B. A leading or chief point, head in a discourse; a principal sort or kind (rare): summa sequar fastigia rerum, Verg. A. 1, 342: e quibus tribus fastigiis (agrorum) simplicibus, sorts, kinds, Varr. R. R. 1, 6, 2: propter haec tria fastigia formae discrimina quaedam fiunt sationum, id. ib. 1, 5: haec atque hujuscemodi tria fastigia agri, etc., id. ib. 1, 6, 6; cf. also: quo fastigio sit fundus, id. ib. 1, 20 fin. (and v. Lachm. ad Lucr. p. 223): laudem relego fastigia summa, Prisc. Laud. Anast. 148.

fastīgo, āvi, ātum, 1, v. a. [v. fastigium], to make pointed, to sharpen to a point, to raise or bring to a point (in the verb. finit. only post-Aug., not in Cic.).

  1. I. Lit.: frumenta verno tempore fastigantur in stipulam, grow up into a straw with a sharpened point, Plin. 18, 7, 10, § 52: folia in exilitatem fastigantur, id. 24, 19, 118, § 178: (terra) spatiosa modice paulatim se ipsa fastigat, Mel. 2, 1, 5: se molliter (Africa), id. 1, 4, 1; 3, 10, 5.
    In the part. perf.: scutis super capita densatis, stantibus primis, secundis summissioribusfastigatam, sicut tecta aedificiorum sunt, testudinem faciebant, Liv. 44, 9, 6: collis in modum metae in acutum cacumen a fundo satis lato fastigatus, id. 37, 27, 7: fastigatus in mucronem, Plin. 2, 25, 22, § 89: fastigatā longitudine (margaritarum), id. 9, 35, 56, § 113.
    1. B. Transf.
      1. 1. (Cf. fastigium, I. B. 2.) Fastigatus, sloping up to a point, sloped; sloping down, steep, descending: collis leniter fastigatus paulatim ad planitiem redibat, Caes. B. G. 2, 8, 3: tignaprona ac fastigata, ut secundum naturam fluminis procumberent, id. ib. 4, 17, 4.
      2. 2. (Cf. I. B. 3.) In the later grammarians, to mark with an accent, to accent: ut fastigetur, longa brevisve fuat, Mart. Cap. 3, § 262.
  2. II. Trop., to elevate, exalt (late Lat.): qui statum celsitudinis tuae titulorum parilitate fastigat, Sid. Ep. 3, 6: quamquam diademate crinem Fastigatus eas, id. Carm. 2, 5.
    Hence, fastīgātus, a, um, P. a., high, exalted (late Lat.): ad arcem fastigatissimae felicitatis evectus, Sid. Ep. 2. 4: duo fastigatissimi consulares, id. ib. 1, 9.
    Adv.: fastīgāte, Caes. B. G. 4, 17, 4; id. B. C. 2, 10, 5.

fastōsus, a, um, adj. [2. fastus], full of pride, proud, haughty (post-Aug. and rare): moecha, Mart. 10, 13, 7: quid est, fastose? Petr. 131.
Transf., of things: domus, Auct. Pan. ad Pis. 107: garum, Mart. 13, 102, 2.

fastŭōsus, a, um, adj., collat. form of fastosus, q. v., Mart. Cap. 6, § 578.

1. fastus, a, um, adj. [perh. root ΦΑ, φάσκω, φημί, fari; lit., in which it is allowed to speak], fasti dies; and more commonly absol.: fasti, ōrum, m. (acc. to the 4th decl. acc. fastus, Varr. ap. Prisc. p. 711 P.; Col. 9, 14, 12; Sil. 2, 10; Sen. Tranq. An. 14, 2; Hor. C. 4, 14, 4 Bentley (dub.); abl. fastibus, Luc. 10, 187), a publicists’ t. t., a day on which judgment could be pronounced. on which courts could be held, a court-day (opp. nefasti, v. nefastus; cf. also: feriae, justitium, otium).

  1. I. Prop.: ille (dies) nefastus erit, per quem tria verba (DO, DICO, ADDICO) silentur: Fastus erit, per quem lege licebit agi, Ov. F. 1, 48; Varr. L. L. 6, 4, § 29 sq. Müll. The register of these legal court-days, which for a long time existed only in the archives of the pontifices, was kept from the knowledge of the people, until Cn. Flavius, scribe to the Pontifex Maximus Appius Caecus, posted up a copy in the Forum: posset agi lege necne, pauci quondam sciebant, fastos enim volgo non habebant, Cic. Mur. 11, 25; cf.: (Cn. Flavius) fastos circa forum in albo proposuit, ut, quando lege agi posset, sciretur, Liv. 9, 46, 5; Plin. 33, 1, 6, § 17; Val. Max. 2, 5, 2.
  2. II. Transf.
    1. A. In gen., an enumeration of all the days of the year, with their festivals, magistrates, events, etc., a calendar, almanac (syn.: annales, historia, res gestae, narratio, fabula): fastorum libri appellantur, in quibus totius anni fit descriptio: fasti enim dies festi sunt, Paul. ex Fest. p. 87, 19 Mull. N. cr.: ordo ipse annalium mediocriter nos retinet quasi enumeratione fastorum, Cic. Fam. 5, 12, 5: cum diem festum ludorum de fastis suis sustulissent, id. Verr. 2, 4, 67, § 151: fastos correxit (Caesar), Suet. Caes. 40: ut omne tempusita in fastos referretur, id. Aug. 100; cf. id. Tib. 5.
    2. B. Esp.
      1. 1. The Fasti consulares, or registers of the higher magistrates, according to their years of service (v. Orelli, Onomast. Tullian. P. III.): quae (tempora) semel Notis condita fastis Inclusit volucris dies (i. e. fastis consularibus), Hor. C. 4, 13, 15: per titulos memoresque fastos, id. ib. 4, 14, 4; so, memores, id. ib. 3, 17, 4: tempora si fastosque velis evolvere mundi, id. S. 1, 3, 112: qui redit in fastos et virtutem aestimat annis, etc., id. Ep. 2, 1, 48: in codicillorum fastis, Cic. Att. 4, 8, 3: paginas in annalibus magistratuum fastisque percurrere, Liv. 9, 18, 12: ex fastis evellere, Cic. Sest. 14, 33: hos consules fasti ulli ferre possunt, id. Pis. 13, 30.
      2. 2. Fasti Praenestini a Verrio Flacco ordinati et marmoreo parieti incisi, Suet. Gram. 17; cf. Inscr. Orell. II. p. 379 sq., and the authors there cited; v. also Anthon’s Dict. of Antiq. p. 432 sq.
      3. 3. Fasti, the title of a poem of Ovid, on the Roman festivals, the festival-calendar; which, however, he completed for but six months of the year.

2. fastus, ūs (gen. fasti, Coripp. 4, 137), m. [Sanscr. dharshati, to be bold; Gr. θρασύς, θάρσος; full form farstus], scornful contempt or disdain of others, haughtiness, arrogance, pride (poet., and in post-Aug. prose; syn.: fastidium, clatio, superbia, arrogantia, insolentia).

        1. (α) Sing.: tu cave nostra tuo contemnas carmina fastu, Prop. 1, 7, 25; cf.: fastus inest pulchris sequiturque superbia formam, Ov. F. 1, 419: superbo simul ac procaci fastu, Plin. 9, 35, 58, § 119: aspice primum, Quanto cum fastu, quanto molimine circum Spectemus, Hor. Ep. 2, 2, 93: tanto te in fastu negas, amice, i. e. thou withdrawest thyself with so much pride from my society, Cat. 55, 14: fastus erga patrias epulas, Tac. A. 2, 2 fin.
        2. (β) Plur.: fastus superbi, Prop. 3 (4), 25, 15; Tib. 1, 8, 75; Ov. M. 14, 762.

3. fastūs, uum, m., calendar; v. 1. fastus init.

phăsēlārĭa (făsēl- and făcēl-), ium, n. [faselus], a dish of pickled French beans, Lampr. Elag. 20, 7.

phăsēlus (phăsell- and făs-), i, m. and f., = φάσηλος.

  1. I. Lit., a kind of bean with an edible pod, French beans, kidney-beans, phasel (phaseolus vulgaris of Linn.): viciamque seres vilemque phaselum, Verg. G. 1, 227: longa fasellus, Col. 10, 377; v. id. 2, 10, 4; Pall. 10, 12.
  2. II. Transf., a light vessel (in the shape of a kidney-bean) made of wicker-work or papyrus, sometimes also of burned and painted clay (cf.: celox, lembus): epistulam de phaselo dare, Cic. Att. 1, 13, 1: phaselus ille quem videtis, Cat. 4, 1: phaselon solvere, Hor. C. 3, 2, 29: dare vela fictilibus phaselis, Juv. 15, 127: pictam phaselon, Mart. 10, 30, 13.

phăsĕŏlus (făsĕŏlus), i, m. dim. [phaselus, I.], a kind of bean with an edible pod, French beans, kidney-beans, phasel, Col. 11, 2, 72; 12, 9, 1; Plin. 24, 9, 40, § 65.

phāsĭānārĭus (fās-), i, m. [phasiana], a pheasant-keeper (post-class.), Paul. Sent. 3, 6, 76.

phāsĭŏlos (fās-), i, m., = φασίολος, a plant, also called isopyron, Plin. 27, 11, 70, § 94.

1. Phāsis, ĭdis or ĭdos (acc. also Phasin, Prop. 3, 22, 11; Sen. Cons. Helv. 10, 3: Phasim, Verg. G. 4, 367 al.; voc. Phasĭ, Ov. P. 4, 10, 52), m., = Φᾶσις.

  1. A. A river in Colchis, which empties into the Euxine Sea, now Rion, Mel. 1, 19, 12; Plin. 6, 4, 4, § 12: limosi Phasidos undae, Ov. M. 7, 6: sua jura cruentum Phasin habent, Stat. Th. 5, 457: Phasidis ales, a pheasant (v. in the foll. Phasiacus), id. S. 4, 6, 8; cf.: ultra Phasin capi volunt, quod ambitiosam popinam instruat, Sen. Cons. Helv. 10, 3.
  2. B. Transf., a town and its harbor lying at the mouth of the Phasis, a colony of the Milesians, now Poti, Mel. 1, 19, 12; Plin. 6, 4, 4, § 13.
    Hence,
  1. A. Phāsis, ĭdis, adj. f., Phasian; poet. Colchian: volucres, i. e. pheasants, Mart. 13, 45, 1.
    Subst.: Phāsis, ĭdis, f., the Colchian, a term applied to Medea; acc. Phasida, Ov. F. 2, 42.
  2. B. Phā-sĭăcus, a, um, adj., = Φασιακός, of or belonging to the Phasis, Phasian; also poet. Colchian: angulus, Mel. 2, 2, 5: unda, Ov. Tr. 2, 439: terra, id. R. Am. 261: corona, which Medea presented to Creusa, id. Ib. 605: ales Phasiacis petita Colchis, i. e. the pheasant, Petr. 93.
  3. C. Phāsĭānus, a, um, adj., = Φασιανός, of or belonging to the Phasis, Phasian: Phasianae aves, pheasants, Plin. 10, 48, 67, § 132.
    As subst.: phāsĭāna, ae, f., a pheasant, Plin. 11, 33, 39, § 114.
    More freq., phāsĭānus (fāsĭān-), i, m., Suet. Vit. 13; Pall. 1, 29; Lampr. Alex. Sev. 41 fin.; Edict. Diocl. p. 14.
    According to the myth, it is the metamorphosed Itys, daughter of Tereus; v. Itys.
  4. D. Phā-sĭas, ădis, adj. f., = Φασιάς, of or belonging to the Phasis, Phasian; poet. Colchian: Phasias Aeetine, Ov. H. 6, 103: puella, i. e. Medea, id. P. 3, 3, 80.
    Subst.: Phāsĭas. ădis, f., Medea, Ov. A. A. 2, 382.