Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

jăcĭo, jēci, jactum, 3, v. a. [cf. διώκω, to pursue; Germ. jagen], to make go, cause to go, send; hence, to throw, cast, fling, hurl.

  1. I. Lit.: genu ad aliquem, to hit or push one with the knee, Plaut. Capt. 4, 2, 17: lapides, Cic. Mil. 15: fulmen in medium mare, id. Div. 2, 19: in quem scyphum de manu jacere conatus, id. Verr. 2, 4, 10: aridam materiam de muro in aggerem, Caes. B. G. 7, 24: se in profundum, Cic. Sest. 20: saxeam pilam ponto, Verg. A. 9, 712: ensem fluctibus mediis, id. ib. 10, 683: balearica plumbum Funda jacit, Ov M. 2, 728: libellos in faciem ejus, Suet. Claud. 15 fin.
    Freq. of dice-throwing: talos, Plaut. As. 4, 1, 35; 5, 2, 54; Cic. Fin. 3, 16, 54: Venerem, id. Div. 2, 59, 121; Suet. Aug. 71.
    1. B. Transf.
      1. 1. To lay, set, establish, build, found, construct, erect: urbi fundamenta, Liv. 1, 12: vallum, id. 30, 10: aggere jacto, Caes. B. G. 2, 12: molem, id. B. C. 1, 25: muros, Verg. A. 5, 631; 9, 712: moles, Cic. Att. 9, 14, 1: novae domus fundamenta, Suet. Calig. 22; Ov. F. 4, 835: molem in mare, Dig. 43, 8, 2, § 8.
      2. 2. To send forth, emit; to bring forth, produce: de corpore odorem, Lucr. 2, 846: igniculos, Cic. Att. 15, 26, 2: jacturas poma myricas, that will bear, Ov. A. A. 1, 747.
      3. 3. To throw away: scuta jacere, fugereque hostes, more habent licentiam, Plaut. Trin. 4, 3, 27: vestem procul, Ov. M. 4, 357: is sua jecit humi arma, id. ib. 3, 127: pavidas pharetras, Val. Fl. 5, 427.
        Esp., to throw overboard, Dig. 41, 2, 21, § 2; 14, 2, 2, § 7; to cast, shed: cornua, Ov. A. A. 3, 78.
      4. 4. To throw, scatter, sow: volucres semina jacta legunt, Ov. M. 5, 485; id. H. 12, 17: jacto semine, Verg. G. 1, 104: seminibus jactis, id. ib. 2, 57; 6, 11; id. F. 1, 662: flores, id. A. 5, 79: lapides, id. E. 6, 41.
      5. 5. To project as a shadow: nullam umbram, Plin. 2, 73, 75, § 183 sq.
  2. II. Trop.
    1. A. To throw, cast: contumeliam in aliquem, Cic. Sull. 7, 23: injuriam in aliquem, id. Par. 4, 1: adulteria, to lay to one’s charge, id. Planc. 12, 30: ridiculum, id. Or. 26, 87: id, quod proponendum fuit, permotis animis jacit ad extremum, id. Part. 13, 46: jecit quidam casus caput meum, in mediam contentionem, id. Fam. 1, 9, 13: probra in feminas illustres, Tac. A. 11, 13.
    2. B. To lay, set, establish: causae fundamenta, Cic. Fl. 2, 4: fundamenta pacis, id. Phil. 1, 1, 1: gradum atque aditum ad rem, id. Agr. 2, 15: odia in longum jacere, to strew, sow, Tac. A. 1, 69: fundamenta reipublicae, Suet. Aug. 28.
    3. C. To throw out in speaking, to let fall, intimate, utter, mention, declare: assiduas querelas, Cic. poët. Div 1, 8, 14: illud, quod jacis obscure, id. Att. 2, 7, 4: suspicionem, id. Fl. 3, 6: de lacu Albano, Liv. 5, 15: vera an vana, id. 6, 14: multo plura praesens audivit, quam in absentem jacta erant, id. 43, 8: Jugurtha inter alias jacit oportere, etc., Sall. J. 11: quaedam de habitu cultuque et institutis ejus, Tac. A 1, 11: fortuitos sermones, id. ib. 4, 68: ali quid per vaniloquentiam ac minas, id. ib 6, 31: multasque nec dubias significationes saepe jecit, Suet. Ner. 37: crimina non haec sunt nostro sine jacta dolore, Tib. 4, 14, 3.

jacto, āvi, ātum (jactarier, Lucr. 6, 556; Enn. Tr. 130), 1, v. freq. a. [jacio], to throw, cast, hurl.

  1. I. Lit.: semen, to scatter, Varr. R. R. 1, 42: semina per undas, Ov. M. 4, 748: jactato flore tegente vias, id. Tr. 4, 2, 50: irrita sacrilega jactas incendia dextra, id. M. 14, 539: hastas, Cic. de Or. 2, 78, 316: vestem argentumque de muro, Caes. B. G. 7, 47: lapides vacuum in orbem, Verg. G. 1, 62: cinerem per agros, id. ib. 1, 81: se muris in praeceps, Curt. 5, 6, 7; of casting a net: rete, Dig. 19, 1, 12; also of dicethrowing: talos arripio, jacto basilicum, Plaut. Curc. 2, 3, 79; cf.: numerosque manu jactabat eburnos, Ov. A. A. 2, 203; id. ib. 3, 355; Suet. Aug. 71.
    1. B. Transf.
      1. 1. To throw or toss about; to shake, flourish: crura, Lucr. 4, 991: brachia in numerum, id. 4, 769: manus, Quint. 11, 3, 179; 10, 3, 21: umeros, id. 11, 3, 130: tinnula manu, Ov. Tr. 1, 1, 38: tintinnabulum, Phaedr. 2, 7, 5: onerosa pallia, Juv. 6, 236: cerviculam, Cic. Verr. 2, 3, 19, § 49: nisi se suo more jactavisset, i. e. to make gestures, id. Brut. 60, 217: cum multum se Curio ex more jactasset, Quint. 11, 3, 129: exsultare immoderateque jactari, Cic. Div. 1, 29, 60: corpus in suo sanguine, to wallow, Ov. M. 10, 721: videntes, Verg. G. 2, 355: a facie manus, to throw kisses, Juv. 3, 106; cf.: jactare basia, id. 4, 118: oculos, Lucr. 4, 1133: lumina, Ov. H. 3, 11: jugum, i. e. to be restless, rebellious, Juv. 13, 22.
      2. 2. To drive hither and thither, to drive about: cum adversā tempestate in alto jactarentur, Cic. Inv. 2, 31, 95; Ov. H. 17, 235; Hor. Ep. 1, 11, 15; Ov. Tr. 3, 2, 15: ut Aeneas pelagoomnia circum Litora jactetur, Verg. A. 1, 668; 10, 48; 1, 182: jactati aequore toto Troes, id. ib. 1, 29; Ov. M. 11, 441 al.: si quando, ut fit, jactor in turba, etc., Cic. Planc. 7, 17: jactatur domi suae homo honestissimus, id. Verr. 2, 1, 26, § 67: aestu febrique jactari, id. Cat. 1, 13.
        So of the sea: ut jactetur aqua, Lucr. 6, 553: cito mutata est jactati forma profundi, Ov. H. 19, 77: aequora, id. Tr. 4, 4, 57.
      3. 3. To throw away: merces, Plaut. Rud. 2, 3, 43: arma, Liv. 9, 12; Curt. 3, 3, 9.
        Esp., to throw overboard, throw into the sea, Dig. 47, 2, 43, § 10; 14, 2, 4, § 2: jactatur rerum utilium pars maxima, Juv. 12, 52.
      4. 4. To throw out, emit, spread: luna suam jactat de corpore lucem, Lucr. 5, 576: voces per umbram, Verg. A. 2, 768.
  2. II. Trop.
    1. A. To torment, disquiet, disturb: jactor, crucior, agitor, stimulor, Plaut. Cist. 2, 1, 4: nolo te jactari diutius, id. Trin. 3, 2, 59: ipsa velut navis jactor, Ov. H. 21, 41: jactari morbis, Lucr. 3, 507: clamore et convicio, Cic. Fam. 1, 5: aliquem, id. Div. in Caecil. 14, 45.
    2. B. Jactare se or jactari, not to be firm, to waver, Cic. Tusc. 4, 10.
      Of money, to fluctuate in value: jactabatur temporibus illis nummus sic, ut nemo posset scire, quid haberet, Cic. Off. 3, 20, 80.
    3. C. To consider, examine, discuss: pluribus praesentibus eas res jactari nolebat, Caes. B. G. 1, 18: multa totā die in concilio variis jactata sermonibus erant, i. e. discussed, not decided, Liv. 1, 50, 3: pectore curas, Verg. A. 1, 227: jactari magis quam peragi accusatio ejus poterat, discussed without a conclusion, to no purpose, Liv. 10, 46, 16.
    4. D. To discuss, mention, intimate, pronounce, throw out, utter, speak, say, name, propose a thing: rem jactare sermonibus, Liv. 8, 29: ultro citroque, id. 7, 9: jactamus jam pridem omnis te Roma beatum, Hor. Ep. 1, 16, 18: talia jactanti, etc., Verg. A. 1, 102: jactatum in condicionibus nequiquam de Tarquiniis in regnum restituendis, Liv. 2, 13, 3: hanc autem jactari magis causam quam veram esse, to be rather the pretext than the true reason, id. 5, 53, 2.
    5. E. To throw or fling out threats, etc.: jactare et opponere terrorem, Cic. Sest. 23, 52: minas, id. Quint. 14, 47: probra in quempiam, Liv. 29, 9; cf.: convicia, Prop. 3, 8, 11.
  3. F. To boast of, vaunt a thing: ostentare honorem aetatis, jactare urbanam gratiam et dignitatem, Caes. B. C. 3, 83: ingenium, Quint. 3, 1, 3: genus et nomen, Hor. C. 1, 14, 13: regna et virtutem, Ov. H. 16, 81: quo te jactas creatum, id. M. 9, 23; Curt. 8, 1, 23.
  4. G. With se, to talk boastfully of one’s self, to boast, make an ostentatious display.
          1. (α) Absol.: intolerantius se jactare, Cic. de Or. 2, 52, § 209: non jactandi mei causā, Quint. Decl. 268.
          2. (β) With dat.: se alicui, to boast of one’s self to a person, Ov. H. 12, 175: se Iliae querenti ultorem, Hor. C. 1, 2, 18; Liv. 35, 49, 3: ipse cum se jactaret amicae, Juv. 1, 62.
          3. (γ) With in or simple abl.: cum in eo se in contione jactavisset, Cic. Att. 2, 1, 5: ne quis sit lucus, quo se plus jactet Apollo, Verg. E. 6, 73.
          4. (δ) With de: jactat se jamdudum de Calidio, Cic. Verr. 2, 4, 21, § 46.
            (ε) With gen.: se justitiae, Hier. Ep. 23, 34.
            (ζ) With two acc.: se jactare formosum, Phaedr. 3, 8, 6.
  5. H. To carry one’s self confidently or conceitedly: qui antea solitus esset jactare se magnificentissime in illo loco, Cic. Att. 2, 21, 3.
  1. I. To be officious or active in, to give one’s self up to, devote one’s self to a thing: jactare se in causis centumviralibus, Cic. de Or. 1, 38, 173: nostrum hoc tempus aetatis forensi labore jactari, id. Q. Fr. 3, 5: in qua (re publica) tu non valde te jactas, id. Fam. 2, 15, 3: se actionibus tribuniciis, Liv. 3, 1.
  2. K. Se in pecuniis, to be prodigal of one’s money, Cic. Cat. 2, 9.
    Hence, jactans, antis, P. a., boasting, bragging, boastful, vainglorious.
      1. 1. Lit.: insolens, arrogans, jactans, Cic. Fragm. ap. Non. 322, 13: epistolae jactantes et gloriosae, Plin. Ep. 3, 9: neque vereor ne jactantior videar, etc., id. ib. 9, 23; so Verg. A. 6, 815: jactantior hic paulo est, Hor. S. 1, 3, 50.
        With gen.: tumidus ae sui jactans, Quint. 11, 1, 50: plebis jactantissimus amator, Spart. Hadr. 17.
      2. 2. Transf., proud, noble, splendid: septemgemino jactantior aethera pulset Roma jugo, Stat. S. 4, 1, 6; Claud. IV. Cons. Hon. 1.
        Adv.: jactanter, boastfully, ostentatiously: minae jactanter sonantes, Amm. 27, 2, 3; Prud. Ham. 170.
        Comp.: jactantius maerere, Tac. A. 2, 77: litteras componere, id. H. 3, 53; Prud. Ham. 170.