Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.
in-vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2, v. a.
- I. Lit.
- A. In gen., i. q. βασκαίνειν (fascinare), to look askance at, to look maliciously or spitefully at, to cast an evil eye upon (only anteclass.).
With acc.: ut est in Menalippo: quisnam florem liberūm invidit meūm? Male Latine videtur; sed praeclare Attius; ut enim videre, sic invidere florem rectius, quam flori. Nos consuetudine prohibemur; poëta jus suum tenuit et dixit audacius, Cic. Tusc. 3, 9, 20.
Absol.: ne quis malus invidere possit, produce misfortune by his evil eye, Cat. 5, 12 sq.
- B. Trop., to be prejudiced against one, to be influenced by prejudice: semper dignitatis iniquus judex est, qui aut invidet aut favet, Cic. Planc. 3, 7; cf.: cui nisi invidisset is, etc., id. Fam. 5, 21, 2.
- II. Transf.
- A. (I. q. φθονεῖν τινί τινος.) To envy or grudge one any thing.
- (α) With dat. of the person or thing exciting the feeling: malim mihi inimicos invidere quam inimicis me meis, Plaut. Truc. 4, 2, 30: invident homines maxime paribus aut inferioribus, Cic. de Or. 2, 52, 209; id. Ac. 2, 2, 7: probus invidet nemini, id. Univ. 3: bonis, Sall. C. 51, 38: invidet ipsa sibi, Ov. F. 2, 591: Troasin, id. H. 13, 137.
Pass. impers.: sibi ne invideatur, Plaut. Bacch. 3, 6, 15: illi, quibus invidetur, id. Truc. 4, 2, 32: invidia dicitur … etiam in eo cui invidetur, Cic. Tusc. 4, 7, 16: si is cui invidetur, et invidet, Sen. Ep. 84, 11.
Of the thing: eorum commodis, Plaut. Most. 1, 3, 149: honori, Verg. A. 5, 541; Cic. Agr. 2 fin.: virtuti, id. Balb. 6, 15; id. de Or. 2, 51, 208: virtuti vestrae, Sall. C. 58, 21: omnia tunc quibus invideas si lividulus sis, Juv. 11, 110.
- (β) Alicui in aliqua re: in qua (purpura) tibi invideo, quod, etc., Cic. Fl. 29, 70: in hoc Crasso, id. de Or. 2, 56, 228.
- (γ) Alicui with gen. of the thing (poet.): neque ille Sepositi ciceris nec longae invidit avenae, Hor. S. 2, 6, 84.
- (δ) Alicui aliqua re: non inviderunt laude sua mulieribus viri Romani, Liv. 2, 40, 11: nobis voluptate, Plin. Ep. 2, 10, 2; so with abl. alone: ne hostes quidem sepulturā invident, Tac. A. 1, 22; id. Germ. 33: nec invidebo vobis hac arte, Sen. Q. N. 4 praef. § 7: qua (ratione) nulli mortalium invideo, id. de Vit. Beat. 24, 6; cf.: si anticum sermonem nostro comparemus, paene jam quidquid loquimur figura est, ut hac re invidere, non ut omnes veteres et Cicero praecipue, hanc rem, Quint. 9, 3, 11.
(ε) With ob: ob secundas res malorum hominum, Sen. de Ira, 1, 16, 5.
(ζ) Absol.: qui invident, eorum, etc., of envious men, Plaut. Most. 1, 3, 149; Cic. Tusc. 4, 8, 17: qui invidet minor est, Plin. Ep. 6, 17, 4; Cic. Brut. 50, 188: non equidem invideo, Verg. E. 1, 11; Ov. Tr. 1, 1, 1; id. P. 1, 8, 8: invidit Clytie, id. M. 4, 234.
(η) Alicui aliquid (mostly post-class.; not in Cic.; cf. Krebs, Antibarb. p. 624 sq.): fama fuit Monuni Dardanorum principis filiam pacto fratri eum invidisse, Liv. 44, 30, 4 Weissenb.: sibi laudem, Curt. 9, 4, 21: nobis caeli te regia, Caesar, invidet, Verg. G. 1, 504: mihi senectus invidet imperium, id. A. 8, 509; cf.: Liber pampineas invidit collibus umbras, i. e. deprives of, id. E. 7, 58 Forbig. ad loc.; cf. D. infra; Ov. F. 4, 86: homini misero medicinam, Petr. 129: sibi voluptatem, Spart. Hadr. 20 init.; Val. Max. 4, 3, ext. 1.
(θ) Alicui with object-clause: invidere alii bene esse, tibi male esse, miseriast, Plaut. Truc. 4, 2, 31: nullus est cui non invideant rem secundam optingere, id. Bacch. 3, 6, 14.
(ι) Aliquid alone, to envy the possession of, envy one on account of: oro vos id mihi dare quod multi invideant, plures concupiscant, Nep. Thras. 4, 2: nam quis invideat mala, Sen. Herc. Oet. 36; cf.: haec qui gaudent, gaudeant perpetuo suo bono; qui invident, etc., Plaut. Most. 1, 3, 49.
Pass.: ego cur, acquirere pauca Si possum, invideor? (for cur mihi invidetur) am I envied? Hor. A. P. 56.
Impers.: invidetur enim commodis hominum ipsorum, Cic. de Or. 2, 51: non dixi invidiam, quae tum est, cum invidetur, id. Tusc. 3, 9, 20.
Hence, P. a., invĭdendus, a, um, enviable: aula, Hor. C. 2, 10, 7: postis, id. ib. 3, 1, 45; Sen. Const. Sap. 13, 3.
- B. To be loath, be unwilling; with a foll. inf. (poet.): invidens deduci triumpho, Hor. C. 1, 37, 30.
With abl.: invidere igne rogi miseris, to grudge, i. e. not grant a burning and burial, Luc. 7, 798.
With inf.: his te quoque jungere, Caesar, Invideo, am not willing, Luc. 2, 550.
- C. To emulate, aspire to rival: Caesar et se illius gloriae invidere, et illum suae invidisse dixit, Val. Max. 5, 1, 10.
- D. To hinder, prevent; to refuse, deny: plurima, quae invideant pure apparere tibi rem, Hor. S. 1, 2, 100: invidisse deos, ut Conjugium optatum viderem, Verg. A. 11, 269; cf.: tene invidit fortuna mihi, ne, etc., id. ib. 11, 43: Cereri totum natura concessit, oleum ac vinum non invidit tautum, Plin. 15, 2, 3, § 8: nobis invidit inutile ferrum, Ov. P. 2, 8, 59: nec famam invidit Apollo, Sil. 4, 400.
With dat. and abl.: tibi laude, nobis voluptate, Plin. Ep. 2, 10, 2.
With abl. alone: ne hostes quidem sepulturā invident, Tac. A. 1, 22: exemplo, id. ib. 15, 63: spectaculo proelii, id. G. 33: bona morte, Plin. Ep. 2, 20, 8.
Hence,
- 1. invĭdens, entis, P. a., envious: nocere invidenti, Cic. Tusc. 4, 8, 17; Hor. C. 1, 37, 30; Vell. 2, 73, 1: sive apud cupidos sive apud invidentes dicendum habuerit orator, Tac. Dial. 31 med.
- 2. invīsus, a, um, P. a.
- a. Hated, hateful, detested (class.).
- (α) Of persons, animals, etc.: persona lutulenta, impura, invisa, Cic. Rosc. Com. 7, 20: Cato, id. Dom. 25, 65: suspectos alios invisosque efficere, Liv. 41, 24, 18: me invisum meo patri esse intellego, Plaut. Merc. 1, 1, 79: invisos nos esse illos, Ter. Hec. 3, 1, 48: deo, Cic. N. D. 2, 66, 167: caelestibus, Verg. A. 1, 387: divis, id. ib. 2, 647: Minervae, id. G. 4, 246; Ov. Am. 2, 6, 34: dominae deae, id. ib. 3, 13, 18: infamem invisumque plebei Claudium facere, Liv. 27, 20, 11: ne invisi apud incolas forent, caverunt, Just. 36, 2, 15; Quint. 3, 7, 19; 5, 13, 38: (Helena) abdiderat sese atque aris invisa sedebat, Verg. A. 2, 574 Forbig. ed. 4 ad loc.; cf.: Tyndaridis facies invisa, id. ib. 2, 601.
Comp.: quo quis versutior et callidior est, hoc invisior et suspectior, Cic. Off. 2, 9.
Sup.: ipsi invisissimus fuerat, Plin. Ep. 2, 20.
- (β) Of inanim. and abstr. things: cupressus, Hor. C. 2, 14, 23: negotia, id. Ep. 1, 14, 17: dis inmortalibus oratio nostra, Cic. de Imp. Pomp. 16, 47: regna dis invisa, Verg. A. 8, 245: Troja jacet Danais invisa puellis, Ov. H. 1, 3: improbitas judici, Quint. 6, 4, 15: potestatem invisam facere, Liv. 3, 9, 10: nomen Romanum ad aliquem, id. 24, 32, 2: omnia invisa efficere, id. 42, 42, 5: lux, Verg. A. 4, 631: facies, id. ib. 9, 734: vita, id. ib. 11, 177: lumina, id. ib. 12, 62: aurum, Prop. 3, 5, 3: locus, Ov. P. 2, 8, 64: liberalitas, Curt. 8, 8, 9: Macedonum nomen, id. 10, 1, 4.
- b. In act. sense = inimicus, hostile, malicious (rare and poet.): invisum quem tu tibi fingis, Verg. A. 11, 364; cf.: quae tanta licentia ferri, Gentibus invisis Latium praebere cruorem, Luc. 1, 9: invisa belli consulibus fugiens mandat decreta senatus, id. 1, 488.