Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

cŏ-ĕo, īvi or ii (e. g. coierunt, Caes. B. G. 6, 22: coiere, Lucr. 6, 452; Prop. 3 (4), 24, 18; Ov. M. 4, 83 al.: cŏĭisse, Verg. A. 12, 709: coisse, Prop. 3 (4), 15, 8; Ov. F. 6, 94; Quint. 5, 9, 5; 5, 11, 35; pedants preferred conire to coire, Quint. 1, 6, 17; cf. id. 1, 5, 69, and Lachm. ad Lucr. p. 137), ĭtum, īre, v. a. and n.

  1. I. To go or come together, to meet, assemble, collect together (so mostly poet. or in post-Aug. prose); constr. absol., with ad aliquem, ad or in locum, more rar. in loco: matronae ad Veturiam Volumniamque frequentes coëunt, Liv. 2, 40, 1: in porticum, Plin. Ep. 1, 5, 9: ad solitum locum, Ov. M. 4, 83: ad aliquem, Curt. 7, 2, 21: Pharsaliam, * Cat. 64, 37: quo (sc. in sedilia theatri) populus coibat, Hor. A. P. 207: in regiam, Curt. 6, 8, 17: in quem (locum) coibatur, Tac. A. 4, 69: apud aram ejus dei in cujus templo coiretur, Suet. Aug. 35: cum rege in insulā, Vell. 2, 101, 1: in foro, Just. 5, 7, 6: milia crabronum coeunt, Ov. F. 3, 753; id. H. 7, 123 Loers.: coivere amicis animis, Curt. 8, 12, 9; 10, 3, 6: agmina coibant, id. 10, 9, 15; Tac. A. 16, 5; id. H. 1, 27; 2, 52.
        1. b. Poet.: vix memini nobis verba coisse decem, i. e. have passed between us, Prop. 3 (4), 15, 8.
    1. B. Specif., to go or come together in a hostile manner, to encounter: inter se coiisse viros et cernere ferro, Verg. A. 12, 709; cf. id. G. 4, 73; Ov. M. 3, 236; Luc. 2, 225; Manil. 4, 83; Val. Fl. 5, 635; Stat. Th. 16, 408.
  2. II. Pregn., to form a whole by coming together, to be united into a whole, to unite, combine (the usu. class. signif.); constr. absol., with cum, or dat.
    1. A. Lit.
      1. 1. Of living beings: neque se conglobandi coëundique in unum datur spatium, Liv. 6, 3, 6; so Verg. A. 9, 801; 10, 410: ut vaga illa multitudo coiret in populos, Quint. 2, 16, 9: qui una coierunt, Caes. B. G. 6, 22: reliqui (milites) coëunt inter se, assemble, id. B. C. 1, 75; so Liv. 7, 37, 15: in formam justi exercitūs, Vell. 2, 61, 2: ut coëat par Jungaturque pari, Hor. Ep. 1, 5, 25.
        1. b. Of the coition of the sexes (both of men and animals), to copulate, Lucr. 4, 1055; cf. Ov. M. 11, 744: cum alienā uxore, Quint. 7, 3, 10: coisse eam cum viro, id. 5, 9, 5: dominum cum ancillā, id. 5, 11, 35: cum hospitibus stupro, Curt. 5, 1, 37 al.: privigno, Ov. H. 4, 129: simul binis, Sen. Cons. ad Marc. 17, 5: sic et aves coëunt, Ov. M. 9, 733; 10, 324; id. A. A. 2, 615; Col. 6, 27, 3 sq.; Ov. F. 3, 193 al.; cf., of marriage,
  3. B.
    1. b. infra.
      1. 2. Transf., of things: membra. Ov. M. 4, 377; cf. Quint. 11, 3, 96: ignes coire globum quasi in unum, roll together, as into a ball, etc., Lucr. 5, 665; cf. id. 2, 563: sanguenque creari Sanguinis inter se multis coëuntibu’ guttis, out of many little drops running together, id. 1, 838; cf.: ut coëat lac, to curdle, Varr. R. R. 2, 11, 4; Col. 12, 20, 4: bitumen spissatur et in densitatem coit, thickens, Plin. 35, 15, 51, § 178; cf.: gelidus coit formidine sanguis, Verg. A. 3, 30: semina, Lucr. 3, 395; cf. id. 1, 770; 5, 190; 5, 425: tum digiti coëunt, Ov. M. 2, 670; Quint. 11, 3, 21: ut cornua tota coirent Efficerentque orbem, Ov. M. 7, 179; cf. Verg. A. 11, 860: palpebrae dormientis non coëunt, do not close, Cels. 2, 8: labris coëuntibus, Quint. 8, 3, 45 et saep.: perfectum quiddam fieri, cum omnia coierunt, necesse est, id. 11, 3, 9; 9, 1, 9; 2, 19, 2; cf. id. 1, 5, 67: quae littera cum quāque optime coëat, id. 9, 4, 91: ut placidis coëant immitia, Hor. A. P. 12.
        Of wounds, to close: arteria incisa neque coit neque sanescit, Cels. 2, 10; cf.: potest os coire et vulnus sanescere, id. 8, 10; so Plin. 11, 39, 93, § 227; Prop. 3 (4), 24, 18; Ov. Tr. 4, 4, 41; 5, 2, 9; and poet.: an male sarta Gratia nequicquam coit et rescinditur? Hor. Ep. 1, 3, 32; Petr. 113, 8.
    2. B. Trop., to unite for some object, in feeling, will, conclusions, etc., to join together, assimilate, combine, agree, ally one’s self: Caesar cum eo coire per Arrium cogitat, Cic. Att. 1, 17, 11: cum hoc tu coire ausus es, utaddiceres, etc., id. Red. in Sen. 7, 16; id. Dom. 18, 47: principes, quitum unā coierunt, quantum visum est agri adtribuunt, Caes. B. G. 6, 22: heri aliquot adulescentuli coimus in Piraeo (Piraeum ap. Cic. Att. 7, 3, 10), Ter. Eun. 3, 4, 1 (consensimus ac pepigimus, Don.): duodecim adulescentuli coierunt ex his, qui exsilio erant multati, etc., conspired together, Nep. Pelop. 2, 3; cf.: sed neque cum quoquam de re collocuturum neque coiturum: sic, ille consensionis globus hujus unius dissensione disjectus est, id. Att. 8, 4: patricii coiere et interregem creavere, Liv. 4, 7, 7: mos est regibus, quotiens in societatem coëant, implicare dextras, etc., Tac. A. 12, 47; hence poet.: coëant in foedera dextrae, Verg. A. 11, 292; Tac. H. 3, 12: ad nullius non facinoris societatem coibant, Suet. Aug. 32; and, like this, with changed construction.
        1. b. Esp. of the marriage contract (poet. and in post-Aug. prose); cf.: taedae quoque jure coissent, Ov. M. 4, 60: conubio, Curt. 8, 1, 9: nuptiis, id. 9, 1, 26; Quint. 5, 11, 32: matrimonio, Dig. 24, 1, 27: in matrimonium, ib. 45, 1, 134; cf.: hac gener atque socer coëant mercede suorum, i. e. in the marriage of Æneas with Lavinia, Verg. A. 7, 317.
      1. 2. Act.: coire societatem (cum aliquo or absol.), to enter into an alliance, to make a compact, form a league (with some one; several times in Cic.): utinam, Pompei, cum Caesare societatem aut numquam coisses aut numquam diremisses! Cic. Phil. 2, 10, 24; Nep. Con. 2, 2: societatem sceleris, Cic. Rosc. Am. 34, 96: de municipis fortunis, id. ib. 31, 87; Dig. 17, 2, 65, § 10: qui societatem in tempus coiit, ib. 17, 2, 65, § 6.
      2. 3. Pass.: ad eam rem societas coitur, Cic. Rosc. Am. 7, 20: ad coëundam societatem, id. Fam. 5, 19, 2; so Gell. 1, 9 fin.: si unius rei societas coita sit, Dig. 17, 2, 65 init.; cf. ib. 17, 2, 65, §§ 2, 9, 10, 15.

cō-nītor (less correctly con-nītor; cf. Ritschl, Opusc. II. 448 sq.), nisus or nix us (conisus, Plaut. Mil. 1, 1, 29; Liv. 1, 33, 5; 3, 63, 4 et saep.; Val. Max. 2, 7, 2; Ser. Ep. 94, 31; Val. Fl. 3, 193; Sil. 2, 629; Tac. A. 11, 31; 15, 42 al.: conixus, Cic. Tusc. 2, 21, 47 B. and K.; id. N. D. 2, 43, 110; Lucr. 2, 160; Verg. E. 1, 15; id. A. 5, 264 et saep.; Liv. 3, 70, 5 al.; Plin. 8, 8, 8, § 26; Sil. 9, 379; Tac. H. 4, 53; Gell. 15, 16, 4), 3, v. dep. (inf. conitier, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44; cf. Trag. Rel. p. 284 Rib.), to put forth all one’s strength, strive, struggle, endeavor.

  1. I. Lit., of physical exertion.
    1. A. In gen.
        1. a. Absol. or with abl. of means: pol si quidem Conisus esses, per corium, per viscera Perque os elephanti transmineret bracchium, Plaut. Mil. 1, 1, 29: dein ejus germanum cornibus conitier, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 (Trag. Praet. v. 23 Rib.): corniger est valido conixus corpore taurus, Cic. N. D. 2, 43, 110; cf.: atque genu flexo Taurus conititur ingens, id. Arat. 290 (536): illam famuli ferebant, conixi umeris, Verg. A. 5, 264: dextrā, id. ib. 5, 642: fert ingens toto conixus corpore saxum, id. ib. 10, 127: adversis Conixi incurrunt hastis, id. ib. 11, 613: undique omnes conisi hostem avertunt, Liv. 3, 63, 4; 35, 5, 12: omnibus copiis conisus Ancus, id. 1, 33, 5: tres juvenes conixi arborem unam evellebant, id. 33, 5, 7; 41, 4, 2: Antiochus omnibus regni viribus conixus, id. 33, 19, 9: ni equestre proelium conixi omni vi perficerent, id. 3, 70, 5: totis conisus viribus, Val. Fl. 3, 193: si coniterentur (mulae), Dig. 9, 2, 52, § 2.
        2. b. With inf.: coniterentur modo uno animo omnes invadere hostem, Liv. 9, 31, 12 Weissenb. ad loc.: inligare conisa est, Tac. A. 15, 51; Dig. 23, 3, 9, § 3.
        3. c. With ut: (parvi) conituntur sese ut erigant, Cic. Fin. 5, 15, 42.
        4. d. With ad and acc.: ut rursus ad surgendum coniti non possent, Curt. 7, 3, 13: ceteris ad convincendum eum conisis, Tac. A. 15, 66: omnibus imperii nervis ad revocandam pristinae disciplinam militiae conisus est, Val. Max. 2, 7, 2.
    2. B. Esp.,
      1. 1. To press upon, press toward, struggle toward, strive to reach; with in and acc. of place: equitatus summum in jugum virtute conititur, Caes. B. C. 1, 46: in unum locum, Liv. 31, 21, 10: praealtam in arborem, Tac. A. 11, 31.
        So poet., of a weapon: in hastam, Sil. 10, 252.
        Of things: in quem coepere locum conixa feruntur (primordia rerum), Lucr. 2, 160.
      2. 2. To struggle in giving birth, to labor (cf. enitor): spem gregis, ah! silice in nudā conixa reliquit, Verg. E. 1, 15.
  2. II. Trop., of mental effort, etc.: praesto est domina omnium et regina, ratio, quae conixa per se et progressa longius, fit perfecta virtus, putting forth her own energy, Cic. Tusc. 2, 21, 47: quantum coniti animo potes, id. Off. 3, 2, 6.