ĭta, adv. [pronom. stem i-; cf. is; Sanscr. itthā; Zend, itha], in the manner specified, in this manner, in this wise, in such a way, so, thus.
- I. In gen.
- A. Referring to what precedes, as has been said, thus, so: des operam ut investiges sitne ita, Cic. Att. 12, 17: vidi ego nequam homines, verum te nullum deteriorem. Phil. Ita sum, Plaut. Bacch. 5, 2, 60: ita aiunt, Ter. And. 1, 2, 21; 3, 3, 18; id. Ad. 5, 5, 7: et hercule ita fecit, Cic. Cael. 11, 37: factum est ita, id. Att. 7, 8, 4: aiunt enim te ita dictitare, id. Verr. 2, 3, 64, § 151; frequent in phrase: quae cum ita sint, since what has been said is true, id. Rosc. Com. 6, 17 init.; so, quod cum ita sit, id. Caecin. 12, 33: quae cum ita essent, id. Clu. 34, 94 fin.
- B. To introduce the thought which follows, thus, in the following manner, as follows, in this way: in tertio de oratore ita scriptum est, in perpetua, etc., Quint. 9, 1, 25: haec ita digerunt: primum … secundum, etc., id. 11, 2, 20: ita sciunt procuratores … nullius apud te auctoritatem valere plus quam meam, Cic. Fam. 13, 42, 4; id. Tusc. 3, 18, 41: ita constitui, fortiter esse agendum, id. Clu. 19, 51.
- C. In affirmations, esp. in replies, yes, it is so, just so, true: quid istic tibi negoti est? Dav. Mihin’? Si. Ita, Ter. And. 5, 2, 8: an laudationes? ita, inquit Antonius, Cic. de Or. 2, 11, 44: Davusne? ita, Hor. S. 2, 7, 2; so in solemn affirmation: est ita: est, judices, ita, ut dicitur, Cic. Verr. 2, 4, 52, § 117: et certe ita est, id. Att. 9, 13, 2: ita est, Plaut. Ps. 1, 5, 51; Ter. And. 1, 1, 27; and in negations: non est ita, Cic. Off. 1, 44, § 158; strengthened by other particles of affirmation: as vero, profecto, prorsus, plane; ita vero, Plaut. Men. 5, 9, 37: ita profecto, id. Am. 1, 1, 214: non est profecto ita, judices, Cic. Rosc. Am. 40, 121: ita prorsus, id. Tusc. 2, 27, 67: prorsus ita, id. Leg. 3, 12, 26: ita plane, id. Tusc. 1, 7, 13; id. Ac. 2, 35, 113.
- D. In interrogations, esp.
- a. Jeeringly, implying an affirmative, = ἄληθες: itane? really? truly? is it so? itane credis? Ter. And. 2, 3, 25; id. Eun. 5, 8, 28; Cic. Div. 2, 40, 83: itane est? id. Rosc. Am. 39, 113; so with vero or tandem: itane vero? ego non justus? Cic. N. D. 2, 4, 11; id. Verr. 2, 5, 30, § 77; id. Div. 1, 13, 23: itane tandem? id. Clu. 65, 182.
- b. Where surprise or reproach is implied: quid ita? (Gr. τι δαί), why so? how is that? what do you mean? accusatis Sex. Roscium. Quid ita? Cic. Rosc. Am. 12, 34; id. N. D. 1, 35, 99; id. Off. 2, 23, 83: quid ita passus est Eretriam capi? quid ita tot Thessaliae urbes? Quid ita, etc., Liv. 32, 21, 13; 27, 34, 13; Plaut. Trin. 4, 2, 42.
- II. In partic.
- A. In comparisons, so.
- 1. To point out the resemblance, usually corresponding to ut; sometimes to quasi, quomodo, quemadmodum, quam, tamquam, veluti, qualis, etc., as, like, in the same way as: non ita amo ut sani solent homines, Plaut. Merc. 2, 1, 38: ita ut res sese habet, Ter. Heaut. 4, 3, 24: ita vero, Quirites, ut precamini, eveniat, Cic. Phil. 4, 4, 10: omnis enim pecunia ita tractatur, ut praeda, a praefectis, id. Fam. 2, 17, 7: an ita tu’s animata, ut qui expers matris imperiis sies? Plaut. As. 3, 1, 2: ut homost, ita morem geras, Ter. Ad. 3, 3, 77: ut hirundines … ita falsi amici, etc., Auct. Her. 4, 48, 61: tametsi ita de meo facto loquor, quasi ego illud mea voluntate fecerim, Cic. Verr. 2, 1, 11, § 29: sed prorsus ita, quasi aut reus numquam esset futurus, aut, etc., id. ib. 2, 4, 22, § 49; Quint. 9, 4, 87: me consulem ita fecistis, quomodo pauci facti sunt, Cic. Agr. 2, 1, 3; Quint. 11, 1, 92: quemadmodum dicimus non feci furtum, ita, non est hoc furtum, Quint. 7, 3, 1: non ita variant undae … quam facile mutantur amantes, Prop. 3, 5, 11: castra in hostico incuriose ita posita, tamquam procul abesset hostis, Liv. 8, 38, 2: neque enim ita se gessit tamquam rationem aliquando esset redditurus, Cic. Verr. 2, 4, 22, § 49: Alexander ita cupide profectus fuerat, veluti, etc., Just. 12, 2, 1: sane ita se habet sacrum, quale apud Homerum quoque est, Quint. 1, 5, 67.
- 2. Following or followed by ut, to denote that two things are in the same condition or category.
- (α) Ut … ita, as … so, just as … so also, alike … and, as well … as: Dolabellam ut Tarsenses, ita Laodiceni multo amentiores ultro arcessierunt, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 10: Hercules cum ut Eurysthei filios, ita suos configebat sagittis, Cic. Ac. 2, 28, 89; id. Leg. 2, 2, 5.
- (β) Ut … ita, although … yet: ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse quis non videt? Cic. Fam. 10, 20, 2: haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta, Liv. 3, 55, 15; cf.; pleraque Alpium sicut breviora ita arrectiora sunt, id. 21, 35, 11.
- (γ) Ita ut, just as: ita ut occoepi dicere, Plaut. Poen. 2, 24; id. Trin. 4, 2, 52: ita ut antea demonstravimus, Caes. B. G. 7, 76; Cato, R. R. 144, 2.
- 3. In oaths, emphatic wishes, solemn assertions, etc., expressed by a comparison: ita ille faxit Juppiter, Plaut. Most. 2, 1, 51: ita me di ament, non nil timeo, i.e. may they so love me as it is true that, etc., Ter. Eun. 4, 1, 1; 3, 2, 21: ita sim felix, Prop. 1, 7, 3: sollicitat, ita vivam, me tua valetudo, Cic. Fam. 16, 20, 1; Verg. A. 9, 208; so, followed by ut, with indic.: ita mihi salvā re publicā vobiscum perfrui liceat, ut ego non moveor, etc., Cic. Cat. 4, 6, 11: ita me Venus amet, ut ego te numquam sinam, etc., Plaut. Curc. 1, 3, 52: ita me amabit sancta Saturitas, itaque suo me condecoret cognomine, ut ego vidi, id. Capt. 4, 2, 97; by ut, with subj., adding a second wish: nam tecum esse, ita mihi omnia quae opto contingant, ut vehementer velim, Cic. Fam. 5, 21, 1; for which the abl. absol.: ita incolumi Caesare moriar, Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, B, 3; for the subj. with ita, the fut. indic.: ita te amabit Juppiter, ut tu nescis? Plaut. Aul. 4, 10, 31; id. Merc. 4, 4, 22.
- B. To denote a kind or quality, so, such, of this nature, of this kind: nam ita est ingenium muliebre, Plaut. Stich. 5, 5, 3: ita est amor: balista ut jacitur, id. Trin. 3, 2, 42: ita sunt res nostrae, Cic. Att. 4, 1, 8: ita sunt Persarum mores, Plaut. Pers. 4, 2, 25: si ita sum, non tam est admirandum regem esse me, Cic. Sull. 7, 22; id. Dom. 27, 71: ita inquam = hoc dico, id. Phil. 14, 5, 12.
- C. To denote an expected or natural consequence, so, thus, accordingly, under these circumstances, in this manner, therefore: ita praetorium missum, Liv. 21, 54, 3: ita Jovis illud sacerdotium per hanc rationem Theomnasto datur, Cic. Verr. 2, 2, 51 fin.; esp.: ita fit, thus it comes to pass, hence it follows: ita fit ut animus de se ipse tum judicet, cum id ipsum, quo judicatur, aegrotet, Cic. Tusc. 3, 1, 1; id. Off. 1, 28, 101; 1, 45, 160: ita fit ut deus ille nusquam prorsus appareat, id. N. D. 1, 14, 37; id. Leg. 1, 15, 42; so in an inference, therefore: et deus vester nihil agens; expers virtutis igitur; ita ne beatus quidem, id. N. D. 1, 40, 110; Suet. Caes. 60; so, itaque (= et ita), crassum (caelum) Thebis, itaque pingues Thebani, Cic. Fat. 4, 7; id. N. D. 3, 17, 44.
- D. Introducing a limitation or restriction, on the condition, on the assumption, in so far, to such an extent, only in so far, etc., commonly followed by ut: et tamen ita probanda est mansuetudo, ut adhibeatur rei publicae causa severitas, Cic. Off. 1, 25, 88: pax ita convenerat, ut Etruscis Latinisque fluvius Albula finis esset, Liv. 1, 3; 24, 29 fin.: sed ante omnia ita vos irae indulgere oportet, ut potiorem irā salutem habeatis, id. 23, 3; so with tamen: longiorem dicturis periodum colligendus est spiritus, ita tamen ut id neque diu neque cum sono faciamus, Quint. 11, 3, 53: haec ita praetereamus, ut tamen intuentes ac respectantes relinquamus, Cic. Sest. 5, 13.
- E. To denote degree, so, to such a degree, so very, so much: quod quid ita placuerit iis, non video, Quint. 9, 4, 10: hoc tibi ita mando, ut dubitem an etiam te rogem, ut pugnes ne intercaletur, Cic. Att. 5, 9, 2: ita fugavit Samnites, ut, etc., Liv. 8, 36; esp. with adjj.: judices ita fortes tamen fuerunt, ut … vel perire maluerint, quam, Cic. Att. 1, 16, 5: ita sordidus ut se Non umquam servo melius vestiret, Hor. S. 1, 1, 96: ita sunt omnia debilitata, Cic. Fam. 2, 5, 2; so with negatives: non (haud, nec, etc.) ita, not very, not especially: non ita magna mercede, Cic. Fam. 1, 9, 3: non ita lato interjecto mari, id. Or. 8, 25: non ita antiqua, id. Verr. 2, 4, 49, § 109: accessione utuntur non ita probabili, id. Fin. 2, 13, 42: haec nunc enucleare non ita necesse est, id. Tusc. 5, 8, 23: non ita multum provectus, id. Phil. 1, 3, 7: post, neque ita multo, Nep. Cim. 3, 4; id. Pel. 2, 4; id. Phoc. 2, 5.