praeter-quam (separate, praeter enim quam, Cic. Leg. 3, 19, 45; Plaut. Pers. 3, 1, 38 infra), adv.,
- I. beyond, besides, except, save (class.): neque, praeterquam quas ipse amor molestias Habet, addas, Ter. Eun. 1, 1, 32: verbum si mihi unum, praeterquam quod to rogo, faxis, cave, id. And. 4, 4, 14: virgo quae praeter sapiet quam placet parentibus, Plaut. Pers. 3, 1, 38: nullum praemium postulo, praeterquam hujus diei memoriam sempiternam, Cic. Cat. 3, 11, 26: interrogari, num quo crimine esset accusatus, praeterquam veneni ejus, id. Clu. 38, 105: a quā (moneta), praeterquam de sue plenā, quid umquam moniti sumus? id. Div. 2, 32, 69: si nullam praeterquam vitae nostrae jacturam fieri viderem, Caes. B. G. 7, 77: sine ullis doloribus, praeterquam quos ex curatione capiebat, Nep. Att. 21, 3: nec quod nos ex conubio vestro petamus, quicquam est, praeterquam ut, etc., Liv. 4, 4, 12: multitudo coalescere nullā re praeterquam legibus poterat, id. 1, 8, 1; 4, 17, 6; 4, 48, 3; 26, 42, 8: telum hastili abiegno et cetera tereti praeterquam ad extremum, id. 21, 8, 10: cuncta potest … vetustas, Praeterquam curas attenuare meas, Ov. Tr. 4, 6, 17.
With etiam, quoque, tum vero, besides, = not only … but also: malum, praeterquam atrox, etiam novum, Liv. 22, 53, 6; 30, 6, 4 Weissenb. ad loc.; cf. id. 6, 24, 7: Syracusarum oppugnatio ad finem venit, praeterquam vi ac virtute ducis, intestinā etiam proditione adjuta, id. 25, 23: lusit … praeterquam Decembri mense, aliis quoque festis ac profestis diebus, Suet. Aug. 71: declamaverat Antonius praeterquam semper alias, tum vero nimium quantum delectabiliter, Gell. 15, 1, 1: praeterquam si, except when, unless: hippopotamus tergoris impenetrabilis, praeterquam si umore madeat, Plin. 8, 25, 39, § 95: praeterquam quod, except that: omnes mihi labores fuere leves, praeterquam tui carendum quod erat, Ter. Heaut. 2, 4, 20: praeterquam quod sine te, ceterum satis commode, etc., Cic. Q. Fr. 2, 14, 1: praeterquam quod ita Quintio placeret, Liv. 35, 25: amissio nullius animae, praeterquam navis, but … only, Vulg. Act. 27, 22.
With praeterea: praeter enim quam quod comitia illa essent armis gesta servilibus, praeterea, etc., Cic. Leg. 3, 19, 45.
- II. For praeterquam quod, except that, Plin. 20, 10, 42, § 108.