Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

saecŭlum (poet., esp. Lucretian, sae-clum; less correctly sēcŭlum, sē-clum), i, n. dim. [etym. dub.; perh. root si- = sa-; Gr. σάω, to sift; Lat. sero, satus; whence Saturnus, etc.; hence, orig.],

  1. I. a race, breed, generation (freq. in Lucr.; very rare in later writers; usu. in plur.): saecla propagare, Lucr. 1, 21; cf. id. 2, 173; 5, 850: nec toties possent generatim saecla referre Naturam parentum, id. 1, 597: saecla animantum, i. e. animals, id. 2, 78; 5, 855: hominum, id. 1, 467; 5, 339; 6, 722: ferarum, id. 2, 995; 3, 753; 4, 413; 4, 686; cf.: silvestria ferarum, id. 5, 967: serpentia ferarum, id. 6, 766: mortalia, id. 5, 805; 5, 982; 5, 1238: bucera (with lanigerae pecudes), id. 5, 866; 6, 1245; cf.: vetusta cornicum (with corvorum greges), id. 5, 1084: aurea pavonum, id. 2, 503: totisque expectent saecula ripis, i. e. the shades of the infernal regions, Stat. Th. 11, 592.
    Sing.: et muliebre oritur patrio de semine saeclum, the female sex, women, Lucr. 4, 1223; so, muliebre, id. 5, 1020; 2, 10 sq.
  2. II. Transf.
    1. A. Like γενεά.
      1. 1. The ordinary lifetime of the human species, a lifetime, generation, age (of thirty-three years; class.; esp. freq. in signif. 2. infra; cf. Schoem. ad Cic. N. D. 1, 9, 21): cum ad idem, unde semel profecta sunt, cuncta astra redierint … tum ille vere vertens annus appellari potest: in quo vix dicere audeo, quam multa saecula hominum teneantur, Cic. Rep. 6, 22, 24 Mos.: cum ex hac parte saecula plura numerentur, Liv. 9, 18: quorum (Socratis atque Epicuri) aetates non annis sed saeculis scimus esse disjunctas, Hier. Vit. Cler. 4, p. 262; cf. Censor. de Die Nat. 17; Auct. ap. Serv. Verg. A. 8, 508; id. E. 4, 5.
          1. (β) Esp., the lifetime or reign of a ruler: illustrari saeculum suum ejusmodi exemplo arbitrabatur, Plin. Ep. 4, 11, 6: digna saeculo tuo, id. ib. 10, 1, 2.
      2. 2. The human race living in a particular age, a generation, an age, the times: serit arbores quae alteri saeculo prosient, Caecil. ap. Cic. Sen. 7, 24: in id saeculum Romuli cecidit aetas, cum jam plena Graecia poëtarum esset, Cic. Rep. 2, 10, 18 (for which: quorum aetas cum in eorum tempora incidisset, id. Or. 12, 39): saeculorum reliquorum judicium, id. Div. 1, 19, 36: ipse fortasse in hujus saeculi errore versor, id. Par. 6, 3, 50; cf.: hujus saeculi insolentia, id. Phil. 9, 6, 23; and: o nostri infamia saecli, Ov. M. 8, 97; cf. also: novi ego hoc saeculum, moribus quibus siet, Plaut. Trin. 2, 2, 6; so, hujus saecli mores, id. Truc. prol. 13; and: hoccine saeclum! o scelera! o genera sacrilega, o hominem impurum! Ter. Ad. 3, 2, 6; cf. id. Eun. 2, 2, 15: nec mutam repertam esse dicunt mulierem ullo in saeculo, Plaut. Aul. 2, 1, 7: Cato rudi saeculo litteras Graecas didicit, Quint. 12, 11, 23; so, rude, id. 2, 5, 23: grave ne rediret Saeculum Pyrrhae, Hor. C. 1, 2, 6: primo statim beatissimi saeculi ortu, Tac. Agr. 3; so, beatissimum, id. ib. 44: felix et aureum, id. Or. 12; Quint. 8, 6, 24: aureum, Sen. Contr. 2, 17; Lact. 5, 6, 13; cf.: aurea saecula, Verg. A. 6, 792; Ov. A. A. 2, 277: his jungendi sunt Diocletianus aurei parens saeculi, et Maximianus, ut vulgo dicitur, ferrei, Lampr. Elag. 35: ceteri, qui dii ex hominibus facti esse dicuntur, minus eruditis hominum saeculis fuerunt (with Romuli aetas), Cic. Rep. 2, 10, 18; cf.: res publica constituta non unā hominum vitā sed aliquot saeculis et aetatibus, id. ib. 2, 1, 2: perpetuā saeculorum admiratione celebrantur, Quint. 11, 1, 13: fecunda culpae saecula, Hor. C. 3, 6, 17: ferro duravit saecula, id. Epod. 16, 65; cf.: sic ad ferrum venistis ab auro, Saecula, Ov. M. 15, 261.
      3. 3. The spirit of the age or times: nemo illic vitia ridet; nec corrumpere et corrumpi saeculum vocatur, Tac. G. 19.
    2. B. The utmost lifetime of man, a period of a hundred years, a century: saeclum spatium annorum centum vocārunt, Varr. L. L. 6, 2, § 11 Müll.; cf. Fest. s. v. saeculares, p. 328 ib.; Censor. de Die Nat. 17: cum (Numa) illam sapientiam constituendae civitatis duobus prope saeculis ante cognovit, quam eam Graeci natam esse senserunt, Cic. de Or. 2, 37, 154: saeculo festas referente luces, Hor. C. 4, 6, 42; cf.: multa virum durando saecula vincit, Verg. G. 2, 295.
      1. 2. For an indefinitely long period, an age; plur. (so mostly): (Saturni stella) nihil immutat sempiternis saeculorum aetatibus, quin eadem iisdem temporibus efficiat, Cic. N. D. 2, 20, 52: aliquot saeculis post, id. Verr. 2, 4, 35, § 73: cum aliquot saecula in Italiā viguisset, id. Univ. 1; so, tot, id. Verr. 2, 4, 55, § 122; id. Ac. 2, 5, 15: quot, Quint. 12, 11, 22: multa, Cic. Rep. 2, 10, 20; 6, 26, 29; id. de Or. 2, 5, 21; id. Cat. 2, 5, 11; id. Fam. 11, 14, 3: plurima, id. Rep. 3, 9, 14: sexcenta, id. Fat. 12, 27: omnia, id. Lael. 4, 15; id. Phil. 2, 22, 54: ex omni saeculorum memoriā, id. ib. 4, 1, 3: vir saeculorum memoriā dignus, Quint. 10, 1, 104; cf.: ingeniorum monumenta, quae saeculis probarentur, id. 3, 7, 18: facto in saecula ituro, to future ages, to posterity, Sil. 12, 312; so Plin. Pan. 55, 1: in famam et saecula mitti, Luc. 10, 533: tarda gelu saeclisque effeta senectus, with (many) years, Verg. A. 8, 508.
        Sing.: propemodum saeculi res in unum diem cumulavit, Curt. 4, 16, 10: longo putidam (anum) saeculo, Hor. Epod. 8, 1: ut videri possit saeculo prior, Quint. 10, 1, 113.
        Esp. (eccl. Lat.), the following phrases are used to express forever, to all eternity, endlessly, without end: in saeculum, Vulg. Exod. 21, 6; id. Dan. 3, 89: in saeculum saeculi, id. Psa. 36, 27; id. 2 Cor. 9, 9: in saecula, id. Ps. 77, 69; id. Rom. 1, 25: in saecula saeculorum, Tert. ad Uxor. 1, 1; Ambros. Hexaëm. 3, 17, 72; Vulg. Tob. 9, 11; id. Rom. 16, 27; id. Apoc. 1, 6 et saep.
    3. C. Like the biblical [??], αἰών, the world, worldliness (eccl. Lat.): immaculatus ab hoc saeculo, Vulg. Jacob. 1, 27: et servientem corpori Absolve vinclis saeculi, Prud. στεφ. 2, 583; so id. Cath. 5, 109; Paul. Nol. Ep. 23, 33 fin.
    4. D. Heathenism (eccl. Lat.): saeculi exempla, Tert. Exhort. ad Cast. 13 (al. saecularia).