Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

hĭlăris, e, and hĭlărus, a, um, adj., = ἱλαρός [cf. Sanscr. hlād, rejoice; Gr. χλαρός; Engl. glad],

  1. I. cheerful, of good cheer, lively, gay, blithe, merry, jocund, jovial.
    Adj.
    (class.; syn. laetus).
          1. (α) Form hilaris: oderunt hilarem tristes tristemque jocosi, Hor. Ep. 1, 18, 89; cf.: hoc (vultu) tristes, hoc hilares sumus, Quint. 11, 3, 72: si tristia dicamus hilares, id. ib. 67: esse vultu hilari atque laeto, Cic. Tusc. 1, 42, 100: hilari animo esse, id. Q. Fr. 2, 13, 1; cf.: aliquem hilari ingenio et lepide accipere, Plaut. Most. 1, 4, 6: ut hunc festum diem Habeamus hilarem, id. Poen. 5, 6, 30: hilarem hunc sumamus diem, Ter. Eun. 4, 5, 5: laetum hilaremque diem sentire, Juv. 15, 41: hilaris fluit (vox), Quint. 11, 3, 63: oratio (opp. tristis), id. 8, 3, 49: causae (opp. tristes), id. 11, 3, 151: adulescentia, id. 8, 6, 27: id quod dicitur aut est lascivum et hilare aut contumeliosum. … In convictibus lasciva humilibus hilaria omnibus convenient, id. 6, 3, 27: infernis hilares sine regibus umbrae, Juv. 13, 52.
          2. (β) Form hilarus: tristis sit (servus frugi), si eri sint tristes: hilarus sit, si gaudeant, Plaut. Am. 3, 3, 6; cf.: credam istuc, si esse te hilarum videro, id. As. 5, 1, 10: unde ego omnes hilaros, lubentes, laetificantes faciam ut fiant, id. Pers. 5, 1, 8: fac te hilarum, cheer up, Ter. Ad. 4, 7, 38; 5, 3, 56: hunc (librum) lege arcano convivis tuis, sed, si me amas hilaris et bene acceptis, Cic. Att. 16, 3, 1: hilara vita, id. Fin. 5, 30, 92: hilaro vultu, id. Clu. 26, 72; Plin. 7, 19, 18, § 79: fronte hilaro, corde tristi, Caecil. ap. Gell. 15, 9, 1: hilara sane Saturnalia, Cic. Att. 5, 20, 5; Lucr. 2, 1121.
        1. b. Comp.: fac nos hilaros hilariores opera atque adventu tuo, Plaut. Stich. 5, 4, 56: tu quidem pol et multo hilarior, Ter. Eun. 4, 5, 5: hilarioribus oculis quam solitus eras, intuens, Cic. Pis. 5, 11: attulit a te litteras hilariores, id. Att. 7, 25: hilarior protinus renidet oratio, Quint. 12, 10, 28: cutem in facie corrigit coloremque hilariorem facit, brighter, fresher, Plin. 23, 8, 75, § 144; cf. id. 36, 7, 11, § 55; 16, 10, 19, § 48.
        2. c. Sup.: homo lepidissime atque hilarissime! Plaut. Men. 1, 2, 40: conviva, id. Mil. 3, 1, 72.
  2. II. Subst.: hĭlărĭa, ōrum, n., the joyous festival celebrated in honor of Cybele at the vernal equinox, Macr. S. 1, 21: hilaribus, Vop. Aurel. 1: hilariis, Lampr. Alex. Sev. 37.
    Adv.: hĭlăre (class.), and hĭlărĭ-ter (late Lat.), cheerfully, gayly, joyfully, merrily: dicimus aliquem hilare vivere, etc., Cic. Fin. 5, 30, 92; cf.: res tristes remisse, severas hilare tractare, id. de Or. 3, 8, 30; so, hilare, id. ib. 2, 71, 290; Afran. ap. Non. 514, 2; Tac. A. 11, 3; Suet. Ner. 34; Gell. 18, 2, 1: deinde modo acriter, tum clementer, maeste, hilare in omnes partes commutabimus, Auct. Her. 3, 14, 24; 4, 55, 68: hilariter, Aug. Civ. Dei, 5, 26; Vulg. Sap. 6, 17; cf. Neue, Formenl. 2, 660.
    Comp.: si hilarius locuti sunt (opp. in luctu esse), Cic. Tusc. 3, 27, 64; Suet. Calig. 18.

1. hĭlărus, a, um, adj., v. hilaris.

2. Hĭlărus, i, m., name of a Roman freedman, Cic. Att. 1, 12, 2 et saep.