Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

exīlis, e, adj. [ex and ile, ilia; hence, without entrails, i. e. thin, lank, Corss. Ausspr. 2, 1003],

  1. I. small, thin, slender, lank, meagre, poor, feeble (class.; syn.: tenuis, gracilis, macer): exile et exiguum et vietum cor, Cic. Div. 2, 16, 37; cf.: jecur horridum et exile, id. ib. 2, 13, 30: femur (opp. tumentes surae), Hor. Epod. 8, 10: artus, Ov. Pont. 1, 10, 27: folia, Plin. 24, 6, 20, § 29: quod solum tam exile et macrum est, quod, etc., thin, poor, Cic. Agr. 2, 25, 67: ager, Col. 1, 4, 3; cf.: Arisbe glebis, Luc. 3, 204: exilis domus est, ubi non et multa supersunt, etc., poor, wretched, Hor. Ep. 1, 6, 45: domus Plutonia, i. e. cheerless, id. C. 1, 4, 17 (cf.: domus plena, id. ib. 2, 12, 24): hereditas (with parva), Plin. Pan. 40, 1: via, short, Ov. Tr. 1, 2, 86.
  2. II. Transf.
    1. A. In gen., meagre, dry, inadequate, etc.: genus sermonis exile, aridum, concisum ac minutum, meagre, dry, Cic. de Or. 2, 38, 159; so of speech, id. Fin. 4, 3, 7; id. de Or. 2, 77, 315; 1, 18, 83; Quint. 8, 3, 56 (opp. tumida); cf. of speech: pro pressis exiles, id. 10, 2, 16: vox (opp. plena), id. 11, 3, 15; ib. 13: argumentis admodum exilibus niti, Gell. 14, 2, 4.
    2. B. Void, free.
      With gen.: exilis atque inanis aegritudinum, Plaut. Stich. 4, 1, 21.
      Comp.: caro prunorum, Plin. 15, 13, 12, § 43: vox feminis quam maribus (opp. gravior), id. 11, 51, 112, § 269: vox in senecta, ib. § 270.
      Sup. seems not to occur.
      Hence, adv.: exīlĭter, thinly, meagrely, feebly, dryly: nolo verba exiliter exanimata exire, feebly, Cic. de Or. 3, 11, 41: annales sane exiliter scripti, id. Brut. 27, 106: disputare (with jejune), id. de Or. 1, 11, 50.
      Comp.: exilius dicere de aliqua re, more sparingly, briefly, Varr. L. L. 5, § 2 Müll.
      Sup. seems not to occur.

exsĭlĭum or exĭlĭum, ii, n. [exsul], banishment, exile.

  1. I. Prop.: exsilium non supplicium est, sed perfugium portusque suppliciicum homines vincula, neces, ignominiasque vitant, quae sunt legibus constitutae, confugiunt quasi ad aram in exsilium, Cic. Caecin. 34, 100: exsilium triplex est; aut certorum locorum interdictio, aut lata fuga, ut omnium locorum interdicatur praeter certum locum, aut insulae vinculum, id est relegatio in insulam, Dig. 48, 22, 5: exsilio et relegatione civium ulciscentes tribunos, Liv. 3, 10 fin.; so with relegatio, id. 4, 4, 6: exsilium iis (terribile est), quibus quasi circumscriptus est habitandi locus, etc., Cic. Par. 2, 18: exacti in exsilium innocentes, id. Rep. 1, 40: expulsus in exsilium, id. Lael. 12, 42: pulsus in exsilium, id. de Or. 2, 13, 56: eicere aliquem in exsilium, id. Cat. 2, 6, 14: ire, proficisci in exsilium, id. ib. 1, 8, 20; id. Mur. 41, 89: mittere in exsilium, Liv. 7, 13, 9; Val. Max. 3, 7, 6; 5, 3, 2; Sen. Tranq. An. 11, 12; id. Ep. 24, 3: esse in exsilio, Cic. N. D. 3, 32, 80: de exsilio reducere, id. Att. 9, 14, 2: revocare de exilio, Liv. 27, 34, 14: ab exsilio reducere, Quint. 5, 11, 9: ab exsilio revocare, Tac. H. 1, 90; id. ib. 1, 77; 2, 92; Plin. Ep. 1, 5, 10: jam redii de exsilio, Plaut. Merc. 5, 2, 106 et saep.
    Prov.: exilium patitur patriae qui se denegat, Pub. Syr. 158 (Rib.).
  2. II. Transf. (mostly poet. and post-Aug.).
    1. A. A place of exile, a retreat: quodvis exsilium his est optatius quam patria, Cic. Lig. 11, 33: Octavium et Antistium egressos exsilium, in easdem insulas redegit, Tac. H. 4, 44: tutum orabant, id. A. 13, 55: diversa quaerere, Verg. A. 3, 4: multa patere fugienti, Curt. 6, 4: exsilium patria sede mutare, id. 3, 7.
    2. * B. (Abstr. pro concreto.) In plur.: exsilia, those who are banished, exiles: plenum exsiliis mare, Tac. H. 1, 2.