Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

exĭlĭum, ii, n., v. exsilium.

exsĭlĭum or exĭlĭum, ii, n. [exsul], banishment, exile.

  1. I. Prop.: exsilium non supplicium est, sed perfugium portusque suppliciicum homines vincula, neces, ignominiasque vitant, quae sunt legibus constitutae, confugiunt quasi ad aram in exsilium, Cic. Caecin. 34, 100: exsilium triplex est; aut certorum locorum interdictio, aut lata fuga, ut omnium locorum interdicatur praeter certum locum, aut insulae vinculum, id est relegatio in insulam, Dig. 48, 22, 5: exsilio et relegatione civium ulciscentes tribunos, Liv. 3, 10 fin.; so with relegatio, id. 4, 4, 6: exsilium iis (terribile est), quibus quasi circumscriptus est habitandi locus, etc., Cic. Par. 2, 18: exacti in exsilium innocentes, id. Rep. 1, 40: expulsus in exsilium, id. Lael. 12, 42: pulsus in exsilium, id. de Or. 2, 13, 56: eicere aliquem in exsilium, id. Cat. 2, 6, 14: ire, proficisci in exsilium, id. ib. 1, 8, 20; id. Mur. 41, 89: mittere in exsilium, Liv. 7, 13, 9; Val. Max. 3, 7, 6; 5, 3, 2; Sen. Tranq. An. 11, 12; id. Ep. 24, 3: esse in exsilio, Cic. N. D. 3, 32, 80: de exsilio reducere, id. Att. 9, 14, 2: revocare de exilio, Liv. 27, 34, 14: ab exsilio reducere, Quint. 5, 11, 9: ab exsilio revocare, Tac. H. 1, 90; id. ib. 1, 77; 2, 92; Plin. Ep. 1, 5, 10: jam redii de exsilio, Plaut. Merc. 5, 2, 106 et saep.
    Prov.: exilium patitur patriae qui se denegat, Pub. Syr. 158 (Rib.).
  2. II. Transf. (mostly poet. and post-Aug.).
    1. A. A place of exile, a retreat: quodvis exsilium his est optatius quam patria, Cic. Lig. 11, 33: Octavium et Antistium egressos exsilium, in easdem insulas redegit, Tac. H. 4, 44: tutum orabant, id. A. 13, 55: diversa quaerere, Verg. A. 3, 4: multa patere fugienti, Curt. 6, 4: exsilium patria sede mutare, id. 3, 7.
    2. * B. (Abstr. pro concreto.) In plur.: exsilia, those who are banished, exiles: plenum exsiliis mare, Tac. H. 1, 2.