tam-dĭū (also separately, tam diu; and less correctly, tandiu), adv., so long, for so long a time.
- I. With comp.-clause understood (cf. tam, II. B.): quid illaec nunc tam diu intus Remoratur? as long as she does, Plaut. Cas. 4, 3, 10: haud quidquam est quod cupiam tam diu, id. Curc. 1, 3, 15: quid tam intus fuisse te dicam diu? id. Mil. 4, 5, 2: quid illic tam diu restitisti? id. Most. 3, 2, 100: credo ego miseram fuisse Penelopam quae tam diu viro suo caruit, id. Stich. 1, 1, 2: sed quid haec hic autem tam diu ante aedes stetit? id. Truc. 2, 3, 14: in ludo qui fuisti tam diu, id. As. 1, 3, 73: ubi te oblectasti tam diu? Ter. Hec. 1, 2, 9: quae tam permansit diu, id. ib. 3, 1, 25: abs te tam diu nihil litterarum? Cic. Att. 1, 2, 1: te abfuisse tam diu a nobis dolui, id. Fam. 2, 1, 2: ducenti ferme et decem anni colliguntur: tam diu Germania vincitur. for so long a time as this has Germany been defeated, Tac. G. 37.
- II. As antecedent of a temporal clause, introduced by quam diu (diu repeated, cf. tam, I. B. 2.), quam, dum, quoad: tam diu … quam diu, etc., as long as.
- A. By quam diu (both clauses take the same tense; and if in past time, the perf. indic.): ego tam diu requiesco quam diu aut ad te scribo aut tuas litteras lego, Cic. Att. 9, 4, 1: ratio tam diu potens est, quam diu deducta est ab affectibus, Sen. Ira, 1, 7, 3: (Verres) tam diu in imperio suo classem vidit quam diu convivium ejus praetervecta est, Cic. Verr. 2, 5, 33, § 86: (Bibulus) se oppido munitissimo tam diu tenuit quam diu in provinciā Parthi fuerunt, id. Fam. 12, 19, 2: quorum (oratorum) quam diu mansit imitatio, tam diu genus illud dicendi vixit, id. Or. 2, 23, 94: cur ea (signa) quam diu alium praetorem de te in judicium iturum putasti, tam diu domi fuerunt? id. Verr. 2, 1, 19, § 51: ignominia illa tam diu in illo homine fuit, quam diu iste in provinciā mansit, id. ib. 2, 2, 27, § 67: manebit ergo amicitia tam diu, quam diu sequetur utilitas, id. Fin. 2, 24, 78: qui urcus, cum recipit salem … tam diu jam torretur, quam diu strepitum edit, Col. 12, 21, 2.
With subj.: tam diu discendum est, quam diu nescias, Sen. Ep. 76, 3; cf. Cic. Tusc. 3, 31, 75; id. Verr. 2, 1, 9, § 25.
- B. By quam: Hortensius vixit tam diu quam licuit in civitate bene beateque vivere, Cic. Brut. 1, 4: M. Piso tenuit locum tam diu quam ferre potuit laborem, id. ib. 67, 236.
- C. By dum: Claudius usus est hoc Cupidine tam diu dum forum dis immortalibus habuit ornatum, only so long, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 6: Gracchus tam diu laudabitur dum memoria rerum Romanarum manebit, id. Off. 2, 12, 43: eas litteras cum lego, minus mihi turpis videor, sed tam diu dum lego, id. Att. 9, 6, 5: (Bajae nostrae) tam diu dum tu ades sunt oblitae sui, id. Fam. 9, 12, 1.
With subj.: ne tam diu quidem dominus erit, dum ex eis (servis) de patris morte quaeratur? Cic. Rosc. Am. 28, 78; id. Sen. 12, 41; id. Tusc. 5, 33, 96.
- D. By quoad (very rare): tam diu autem velle debebis quoad te, quantum proficias, non poenitebit, Cic. Off. 1, 1, 2.
- E. By donec (very rare): tam diu incenditur, donec, etc., Col. 12, 18, 6: tam diu deferuntur atque incerta sunt, donec in solido resederunt, Sen. Q. N. 6, 9, 3; 3, 15, 5.
- F. By ut (very rare): (Antiochus) didicit apud Philonem tam diu, ut constaret diutius didicisse neminem, Cic. Ac. 2, 22, 69: quae inductio ante tam diu subigenda est, ut rutrum mundum levemus, Pall. 1, 15.