2. hăbĭtus, ūs, m. [1. habitus, P. a., from habeo], the condition or state of a thing (class.).
- I. Lit.
- A. In gen., condition, plight, habit, deportment, appearance of the body (in sing. and plur.): cum ille vir (Q. Metellus) integerrima aetate, optimo habitu, maximis viribus eriperetur bonis omnibus, Cic. Cael. 24, 59: qui habitus et quae figura non procul abesse putatur a vitae periculo, id. Brut. 91, 313; cf.: qui non tam habitus corporis opimos quam gracilitates consectentur, id. ib. 16, 64: mediocris, id. ib. 91, 316: oris, id. N. D. 1, 25, 99: oris et vultus, id. Fin. 3, 17, 56: habitu corporis brevis fuit (Horatius), Suet. Vit. Hor.: corporum, Tac. G. 4; cf.: positio caeli corporibus habitum dedit, id. Agr. 11: adde vultum habitumque hominis, Hor. S. 2, 4, 92: moderati aequabilesque, Cic. Fin. 5, 12, 36: signa virginali habitu atque vestitu, deportment, appearance, id. Verr. 2, 4, 3, § 5; cf.: Himera in muliebrem figuram habitumque formata, id. ib. 2, 2, 35, § 87: habitum vestitumque pristinum reducere, Suet. Aug. 40: vestitu calciatuque et cetero habitu, id. Calig. 52: idem habitus cunctis, tonsi rectique capilli, etc., Juv. 11, 149: nudus agas … en habitum, quo, etc., id. 2, 72: diversus est ascendentium habitus et descendentium: qui per pronum eunt, resupinant corpora; qui in arduum, incumbunt, carriage, posture, Sen. Ep. 123 fin.: cujus motum et habitum et incessum imitaretur, Suet. Claud. 4: morbus est habitus cujusque corporis contra naturam, Cael. Sab. ap. Gell. 4, 2, 3: puberem esse dicunt qui habitu corporis pubes apparet, Ulp. Fragm. 11, 28; Gai. Inst. 1, 196.
- 2. Of things, esp. of places (so perh. not till after the Aug. per.), condition, habit, appearance, etc.: (praedisccre) patrios cultusque habitusque locorum, Verg. G. 1, 52, cf.: longe alius Italiae quam Indiae visus illi habitus esset, Liv. 9, 17, 17: maris, Val. Max. 3, 3, ext. 4: domicilii, Col. 9, 15, 8: armorum, Liv. 9, 36, 6: pecuniarum, id. 1, 42, 5: temporum, id. 10, 46, 2 et saep.: urbs in habitum pulveris redacta, Val. Max. 9, 3, ext. 3.
- B. In partic., dress, attire (not before the Aug. per.; esp. freq in Suet.; cf.: vestis, vestitus): Punicus cultus habitusque suspectos legatos fecit Hannibalis, Liv. 23, 34, 6: Theopompus permutato cum uxore habitu e custodia, ut mulier, evasit, Quint. 2, 17, 20; cf. id. 3, 7, 6: Romano, Hor. S. 2, 7, 54; cf.: Graeco, Romano uti, Suet. Aug. 98: Gallico, id. Caes. 58: pastorum, Liv. 9, 2, 2: triumphalis, Quint. 11, 1, 3; cf. triumphantis, Suet. Ner. 13: lugentis, id. Calig. 13: scenico, id. Ner. 38: quadrigario, id. Calig. 19: suus, Phaedr. 1, 3, 2: segmenta et longos habitus et flammea sumit, Juv. 2, 124; 3, 177; Tac. H. 1, 85 et saep.
- II. Trop.
- A. In gen., quality, nature, character: qui manet ut moneatur semper … servos is habitu hau probost, Plaut. Stich. 1, 2, 2: justitia est habitus animi communi utilitate conservata suam cuique tribuens dignitatem, Cic. Inv. 2, 53, 160: naturae ipsius habitu prope divino, id. Arch. 7, 15: prudentem non ex ipsius habitu, sed ex aliqua re externa judicare, id. Leg. 1, 16, 45: aut habitu aut natura … habitu, ut facile et cito irascatur, etc., id. Top. 16, 62: ad rationis habitum perducere, id. Fin. 4, 14, 37: ne gloriari libeat alienis bonis Suoque potius habitu vitam degere, Phaedr. 1, 3, 2: si habitum etiam orationis et quasi colorem aliquem requiritis, Cic. de Or. 3, 52, 199: habitus quidam et quasi gestus (sermonis), Quint. 9, 1, 13; 5, 12, 18; cf. id. 11, 3, 62.
- B. In partic.
- 1. A state of feeling, disposition (friendly or hostile) with regard to any one (mostly post-Aug.): quis fuerit eo tempore civitatis habitus, qui singulorum animi, etc., Vell. 2, 99, 3; cf.: quae mens exercituum, quis habitus provinciarum, Tac. H. 1, 4: hic quidem Romae habitus animorum fuit, id. ib. 1, 8: ex praesenti eos potius quam praeterito aestimat habitu, Liv. 32, 14, 6.
- 2. In philos. lang., an acquired perfect state or condition: habitum appellamus animi aut corporis constantem et absolutam aliqua in re perfectionem: ut virtutis aut artis perceptionem alicujus, aut quamvis scientiam, et item corporis aliquam commoditatem, non natura datam, sed studio et industria partam, Cic. Inv. 1, 25, 36: habitus … in aliqua perfecta et constanti animi aut corporis absolutione consistit, etc., id. ib. 2, 9, 30.