No entries found. Showing closest matches:
in-saepĭo, īre, saeptus, 4, v. a., to hedge in, enclose: ingenti muro, Sen. Ben. 4, 19, 1.
insaeptio, ōnis, f. [insaepio], a defined surface, facet, Sen. Q. N. 1, 7, 3.
1. insaeptus, Part. of insaepio.
2. in-saeptus, a, um, adj., not hedged in, not enclosed, Paul. ex Fest. 95, 111 Müll.
in-saevĭo, īre, 4, v. n., to fall into a passion, Ambros. de Jos. Patr. 3, 11; Cassiod. Var. 1, 37.
in-sălūbris, e, adj., unwholesome.
- I. Unhealthy, insalubrious: fundus, Plin. 18, 5, 6, § 27: in medicina alia salubria, alia insalubria, Quint. 3, 2, 3.
Comp.: insalubrius, Gell. 19, 5, 7.
Sup.: vinum insaluberrimum, Plin. 23, 1, 22, § 40.
- II. Unseruiceable, unprofitable, useless: meridiem vineas spectare colono insalubre est, Plin. 17, 2, 2, § 20.
Adv.: insălūbrĭter, unwholesomely, unserviceably, unprofitably, Salv. ap. Avar. 3, p. 90: indulgere naturae, id. ib. p. 92.
in-sălūtāris, e, adj., not healthful; plur.: cogitationes, Hilar. in Psa. 118, 13, 14 (also a false read. for salutare, App. M. 2, p. 117, 25).
in-sălūtātus, a, um, adj., ungreeted, unsaluted: annis jam multis insalutatus, Sid. Ep. 4, 10; 9, 9; Hier. Ep. 3, 1; in tmesis: inque salutatam linquo, Verg. A. 9, 288.
in-sānābĭlis, e, adj., that cannot be cured or healed, incurable (class.).
- I. Lit.: morbus, Cic. Tusc. 5, 1, 3: vulnus, Col. 7, 5, 13: venenum, Plin. 7, 15, 13, § 64.
- II. Trop., irretrievable, without remedy, hopeless: contumeliae, Cic. Or. 26, 89: ingenium, Liv. 1, 28, 9: nihil insanabilius, id. 28, 25, 7: insanabili leto perire, Plin. 24, 17, 100, § 157: dolor, Quint. 6 prooem. § 6: caput insanabile tribus Anticyris, Hor. A. P. 300: scribendi cacoethes, Juv. 7, 51.
Adv.: insānābĭlĭter, incurably, Cael. Aur. Tard. 5, 2, 45: aeger, Marcell. et Faust. ap. Libr. Prec. ad Imp. p. 19 Sirmond.
‡ in-sanctus, a, um, adj., unholy: insanctus, ο μὴ ἅγιος, Gloss. Gr. Lat.
insānē, adv., v. insanus fin.
insānĭa, ae, f. [insanus],
- I. unsoundness of mind.
- A. As a disease, madness, insanity, Cels. 3, 18, 2 sqq.
- B. As a personal quality, madness, frenzy, folly, senselessness: nomen insaniae significat mentis aegrotationem et morbum, Cic. Tusc. 3, 4, 8: sanitatem animorum positam in tranquillitate quadam constantiaque censebant: his rebus mentem vacuam appellarunt insaniam, id. ib. 3, 4, 9: furorem esse rati sunt, mentis ad omnia caecitatem: quod cum majus esse videatur, quam insania, tamen ejusmodi est, ut furor in sapientem cadere possit, non possit insania, id. ib. 3, 4, 11: concupiscere aliquid ad insaniam, to madness, id. Verr. 2, 2, 35, § 87: favere alicui ad insaniam, Suet. Cal. 55: adigere ad insaniam, Ter. Ad. 1, 2, 31: scelerata belli, Verg. A. 7, 461: quae tanta insania, cives? id. ib. 2, 42: nudus agas, minus est insania turpis, Juv. 2, 71 al.
- (β) Plur.: hunc intem periae insaniaeque agitant senem, Plaut. Aul. 4, 4, 15: incideram in hominum pugnandi cupidorum insanias, Cic. Fam. 4, 1, 1.
- II. Trop.
- A. Madness, i. e. excess, extravagance in any thing: villarum, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 5: libidinum, id. Sull. 25, 70: ut appareret, quam ab sano initio res in hanc insaniam venerit, Liv 7, 2, 13: mensarum, Plin. 13, 15, 29, § 91.
- B. Of speech: orationis, Cic. Brut. 82, 284.
- C. Poetic enthusiasm, rapture, inspiration: auditis? an me ludit amabilis Insania? Hor. C. 3, 4, 6.
insānībĭlis, e, adj. [insanio], insane, raging: furor, Lact. 4, 19 dub.
insānĭo, īvi and ĭi, ītum (imperf.: insanibat, Ter. Phorm. 4, 3, 37), 4, v. n. [insanus], to be of unsound mind (syn.: furo, deliro, desipio).
- I. Lit.
- A. As a medic. t. t., to be mad, insane, of men, Cels. 3, 18, 66; 2, 7, 69 al.; of animals, Plin. 27, 11, 76, § 101.
- B. To be senseless, without reason, mad, insane: insanire ex amore, Plaut. Merc. 2, 2, 53: homo insanibat (for insaniebat), Ter. Phorm. 4, 3, 37: usque eo est commotus, ut insanire omnibus ac furere videretur, Cic. Verr. 2, 4, 18, § 39: insanire tibi videris, quod, etc., id. Fam. 9, 21, 1: nisi ego insanio, id. Att. 7, 10: ex injuria, Ter. Ad. 2, 1, 43; Liv. 7, 39: cum ratione, Ter. Eun. 1, 1, 18: certa ratione modoque, Hor. S. 2, 3, 271.
- II. Transf., to act like a madman, to rage, rave: quid opus fuit hoc, hospes, sumptu tanto, nostra gratia? Insanivisti hercle, Plaut. Mil. 3, 1, 160: amavi equidem olim in adulescentia: Verum ad hoc exemplum numquam ut nunc insanio, id. Merc. 2, 1, 40: insanire libet quoniam tibi, Verg. E. 3, 36: manu, i. e. in battle, Stat. Th. 3, 668.
Of speech; dicendi genus. quod … specie libertatis insanit, Quint. 12, 10, 73.
Of a rage for building, Auct. Her. 4, 50, 63.
- (β) With acc.: errorem. Hor. S. 2, 3, 63: sollemnia, id. Ep. 1, 1, 101: amores alicujus, to be madly in love with one, Prop. 2, 34, 25 (3, 32, 25 M.): hilarem insaniam insanire, Sen. Vit. Beat. 12.
- (γ) With in and acc.: in libertinas, Hor. S. 1, 2, 49.
- (δ) With abl.: qua me stultitia insanire putas? Hor. S. 2, 3, 302.
(ε) Pass. impers.: insanitur a patre, Sen. Contr. 2, 9.
insānĭtas, ātis, f. [insanus], unsoundness, unhealthiness, disease: nomen insaniae significat mentis aegrotationem et morbum, id est insanitatem et aegrotum animum, Cic. Tusc. 3, 4, 8: sapientia sanitas sit animi, insipientia autem quasi insanitas quaedam, id. ib. 3, 5, 10; cf. Varr. ap. Non. 122, 28.
insānĭter, adv., v. insanus fin.
1. in-sānus, a, um, adj., unsound in mind.
- I. Lit., mad, insane (syn.: furiosus, fanaticus): quod idem contigit insanis, Cic. Ac. 2, 17, 52: si fecisset Juno maritum insanum, Juv. 6, 620.
- II. Transf., that acts like a madman, raging, raving, foolish, frantic.
- A. Ex stultis insanos facere, Ter. Eun. 2, 2, 23: acrior et insanior cupiditas, Cic. Verr. 2, 4, 18, § 39: insanissima concio, id. Mil. 17, 45: homo insanissimus, id. Rosc. Am. 12, 33: uter est insanior horum? Hor. S. 2, 3, 102.
- 2. Transf., of inanim. and abstr. things: caedis insana cupido, Verg. A. 9, 760: amor duri Martis, id. E. 10, 44: insano verba tonare foro, i. e. where there is a great bustle, Prop. 4 (5), 1, 134: omnis et insana semita nocte sonat, i. e. of women raving about, id. 4 (5), 8, 60: insani enses, Calp. Ecl. 1, 59: fluctus, Verg. E. 9, 43: venti, Tib. 2, 4, 9: vires Austri, Ov. M. 12, 510: insana Caprae sidera, Hor. C. 3, 7, 6.
- B. That causes madness (cf. "The insane root, that takes the reason prisoner," Shaks. Macb. 1, 3): laurum insanam vocant, quoniam si quid ex ea decerptum inferatur navibus, jurgia fiunt, donec abiciatur, Plin. 16, 44, 89, § 239: herba, that produces madness, Ser. Samm. 20: fames, that drives one to madness, Luc. 7, 413.
- C. Outrageous, monstrous, violent, extravagant, excessive: substructionum insanae moles, Cic. Mil. 31, 85: substructiones Capitolii insanae, Plin. 36, 14, 2, § 104: labor, Verg. A. 6, 135: trepidatio, Liv. 32, 17, 16: cum stupet insanis acies fulgoribus, Hor. S. 2, 2, 5: vites, that bear excessively, three times, Plin. 16, 27, 50, § 115; cf. adv., 3. insanum.
- D. Enthusiastic, enraptured, inspired: vates, Verg. A. 3, 443.
Adv., in three forms.
- 1. insānē.
- a. Madly, insanely: amare, Plaut. Curc. 1, 3, 20.
Comp.: in silvam non ligna feras insanius, Hor. S. 1, 10, 34.
Sup.: insanissime desperare, Aug. Ep. 238.
- b. Outrageously, excessively: esuriens insane bene, Plaut. Mil. 1, 1, 24; cf. Varr. L. L. 7, § 86 Müll.
- 2. in-sānĭter, madly, violently, excessively: ludit nimium insaniter, Pomp. ap. Non. 509, 31; Prisc. p. 1010 P.
- 3. insānum, outrageously, vehemently, excessively: insanum malum = pessimum, Plaut. Trin. 3, 2, 47: porticus, insanum bona, id. Most. 3, 3, 5: magnum molior negotium, id. Bacch. 4, 5, 1: valde, id. Fragm. ap. Non. 127, 26.
2. Insāni montes, the insane mountains ( = τὰ μαινόμενα ὄρη), i. e. absurdly high, Weissenb. (acc. to others, the raging or stormy mountains), a range in the western part of Sardinia, Liv. 30, 39, 2; cf.: Sardiniam Gracchus arripuit. Nihil illi gentium feritas, Insanorumque, nam sic vocantur, immanitas montium profuere, Flor. 2, 6, 35; Claud. B. Gild. 513.
in-sarcĭo, īre, 4, v. a., to stuff in (late Lat.): nummos in calceos sibi, Porphyr. ad Hor. S. 1, 8, 39.
in-sătĭābĭlis, e, adj.
- I. That cannot be satisfied, insatiable: cupiditas, Cic. Tusc. 1, 19, 44: gaudium, id. ib. 5, 25, 70: crudelitas, id. Phil. 1, 3, 8: humanus animus, Liv. 4, 13, 4: acquirendi votum, Juv. 14, 125.
- (β) With gen.: sanguinis, Just. 1, 8, 13: laudis, Val. Max. 8, 14. 3: spectaculi, Sen. Cons. ad Helv. 9, 1.
- II. That cannot cloy or sate, that never produces satiety: varietas, Cic. N. D. 2, 39, 38: nulla est insatiabilior species, id. ib. 2, 62, 155.
Adv.: insătĭābĭlĭter, insatiably: deflere, Lucr. 3, 907: in re inani desidere, Plin. Ep. 9, 6, 3: parare memoriam sui, Tac. A. 4, 38: opes congerere, Lact. Ep. 4.
insătĭābĭlĭtas, ātis, f. [insatiabilis], insatiableness, Amm. 31, 4, 11.
insătĭābĭlĭter, v. insatiabilis fin.
in-sătĭātus, a, um, adj., unsatisfied, insatiate: ardor eundi, Stat. Th. 6, 305; Prud. Psych. 478.
* in-sătĭĕtas, ātis, f., insatiateness, greedy disposition: quorum animis avidis atque insatietatibus neque lex est, etc., Plaut. Aul. 3, 5, 13.
(in-sătīvus, false reading for in sativis, Plin. 19, 12, 60, § 183.)
in-sătŭrābĭlis, e, adj., insatiable: abdomen, Cic. Sest. 51, 110; with gen.: sanguinis humani, Oros. 3, 18 fin.
Adv.: in-sătŭrābĭlĭter, insatiably: annis praeteritis expleri, Cic. N. D. 2, 25, 64.
in-sătŭrātus, a, um, adj., unsatisfied, insatiate: noverca insaturata odiis, Avien. Phaen. Arat. 183.
in-sătŭrus, a, um, adj., insatiable, Coripp. Joann. 3, 368.
in-saucĭātus, a, um, adj., not wounded, Ambros. Dign. Sacerd. 5.
inscalp-, v. insculp-.
inscalptĭo, v. insculptio.
inscendo, scendi, scensum, 3, v. n. and a. [in-scando], to step into or upon, to climb up, mount, ascend.
- I. Lit.: cum inscenderet in rogum ardentem, Cic. Div. 1, 23, 47: supra pilam inscendat, Cato, R. R. 127, 2: quadrigas Jovis, Plaut. Am. 1, 1, 294: in arborem, id. Aul. 4, 6, 12: in currum, id. Men. 5, 2, 10: equum, Suet. Ner. 48: haud se inscendi ab alio (Bucephalus) nisi a rege passus est, Gell. 5, 2, 3: grabatulo inscenso, App. M. 2, p. 122, 16.
Absol.: ubi amicam avectam scio, Inscendo, I go on board ship, embark, Plaut. Mil. 2, 1, 37.
- II. Transf., in mal. part.: matronam, App. M. 7, p. 197, 21; 10, p. 249, 7.
inscensĭo, ōnis, f. [inscendo], a mounting, ascending: in navem inscensio, an embarking, Plaut. Rud. 2, 6, 19.
1. inscensus, a, um, Part., v. inscendo.
2. inscensus, ūs, m. [inscendo], a mounting, i. e. covering: equarum, App. M. 7, p. 194, 17.
inscĭē, adv., v. inscius fin.
in-scĭens, entis, adj., unknowing.
- I. Without knowledge, unaware: si peccavi, insciens feci, Ter. Heaut. 4, 1, 19: nihil me insciente esse factum, without my knowing it, Cic. Fam. 5, 2, 3: saepe jam Plus insciens quis fecit quam prudens boni, Plaut. Capt. prol. 45; cf. sq.: me apsente atque insciente, id. Trin. 1, 2, 130: utrum inscientem vultis contra foedera fecisse, an scientem? Cic. Balb. 5, 13.
With de and abl.: de eorum verbis, Plaut. Trin. 1, 2, 178 al.
- II. Ignorant, stupid, silly: abi, sis, insciens, Ter. Phorm. 1, 2, 9.
Hence, adv.: inscĭenter, unknowingly, ignorantly, stupidly: facere, Cic. Top. 8, 32: tuba inflata, Liv. 25, 10, 4.
Sup.: interpretari, Hyg. Astr. 2, 12.
in-scĭentĭa, ae, f.
- I. Want of knowledge, ignorance, inexperience (cf. inscitia init.): in tantis tenebris erroris et inscientiae, Cic. Sull. 14, 40: mea, id. de Or. 1, 46, 203: alicujus, id. ib. 3, 35, 142; id. Ac. 2, 47, 146.
With gen.
- (α) Subj.: vulgi, Caes. B. G. 7, 43, 3: hostium, id. ib. 3, 19, 3: temeritas et inscientia ducum, Liv. 22, 25, 12.
- (β) Obj.: locorum, Caes. B. G. 3, 9, 3: belli, Nep. Epam. 7: dicendi, Cic. de Or. 1, 54, 233.
- II. Ignorance, philosophically speaking; opp. fundamental knowledge: de qua (natura Deorum) tam variae sunt doctissimorum hominum tamque discrepantes sententiae, ut magno argumento esse debeat, causam, i. e. principium philosophiae esse inscientiam, Cic. N. D. 1, 1, 1; id. Ac. 1, 11, 41.
- III. Blameworthy ignorance, neglect (only in Tac.; cf. inscitia): praecipientium, Tac. Or. 28: desidia ac inscientia, id. ib. 33.
inscītē, adv., v. inscitus fin.
inscītĭa, ae, f. [inscitus],
- I. ignorance, inexperience, unskilfulness, awkwardness, stupidity, stolidity in any thing (usu. with suggestion of blame; while inscientia is simply the absence of knowledge; but the distinction is neglected by Tacitus; v. infra).
With gen., rarely with erga (class.): rerum, Cic. de Or. 1, 22, 49: temporis, id. Off. 1, 40, 144: belli, Nep. Epam. 7, 4: rei publicae ut alienae, Tac. H. 1, 1: rerum verborumque, Quint. 5, 13, 38: veri, Hor. S. 2, 3, 43: artis, Suet. Ner. 41: temporum, Plin. 7, 48, 49, § 155: aedificandi, Tac. G. 16: inscitiam potius legionum quam audaciam increpans, Tac. H. 1, 90.
Absol., ignorance, stupidily (ante-class.): male mereri de immerente inscitia est, Plaut. Curc. 1, 3, 29: sex talenta magna dotis demam pro ista inscitia, id. Truc. 4, 3, 71: temeritate atque inscitia exercitum in locum praecipitem perducere, Liv. 26, 2, 7; 8, 33, 17.
In plur.: Pannoniorum inscitiae, Front. Princip. Hist. 319.
- II. Ignorance, absence of knowledge, = inscientia (only in Tac.): fore ut acerrimi militum per tenebras et inscitiam ceterorum occiderentur, Tac. H. 1, 54: quo fidem inscitiae pararet, to induce confidence in his ignorance of the crime, id. A. 15, 58: isque illi finis inscitiae erga domum suam fuit, id. ib. 11, 25: inscitia litterarum, id. Or. 19.
* inscītŭlus, a, um, adj. dim. [inscitus], ignorant, awkward, unmannerly: ancillula, Afran. ap. Non. 12, 21 (Com. Fragm. v. 386 Rib.).
in-scītus, a, um, adj.
- I. Ignorant, inexperienced, unskilful, silly, simple, stupid; freq. coupled with stultus (rare in Cic.; a favorite word of Plaut.), Plaut. Most. 1, 3, 51: inscita atque stulta mulier, id. ib. 2, 3, 85; id. Mil. 3, 1, 141.
Of inanim. and abstr. things: mirum atque inscitum somniavi somnium, Plaut. Rud. 3, 1, 5.
Comp.: quid est inscitius, Cic. N. D. 2, 13. 36; id. Div. 2, 62.
Sup.: inscitissimus, Plaut. Most. 5, 2, 14.
- * II. Pass., unknown: nescio quid aliud indictum inscitumque dicit, Gell. 1, 22, 11.
Adv.: inscītē, unskilfully, clumsily, awkwardly (class.): comparari, Cic. Fin. 3, 7, 25: non inscite nugatur, id. Div. 2, 13, 30: facta navis, Liv. 36, 43, 6.
Sup.: inscitissime petit, Hyg. ap. Gell. 10, 16, 5.
in-scĭus, a, um, adj.,
- I. not knowing, ignorant of a thing (not used by Plaut. or Ter.; v. Ritschl, Proleg. p. 64 sq.; and cf. insciens); constr., absol., with gen., rarely with de, an acc., an inf., or a rel. clause (class.).
- (α) Absol.: distinguere artificem ab inscio, Cic. Ac. 2, 7, 22: is, quem vos ad mortem inscii misistis, ignorantly, id. Planc. 16, 40: inscios inopinantesque Menapios oppresserunt, Caes. B. G. 4, 4: omnibus insciis, neque suspicantibus, Hirt. B. Afr. 37.
- (β) With gen.: omnium rerum, Cic. Brut. 85, 292: haedulus inscius herbae, Juv. 11, 66.
- (γ) With de aliqua re: de malitia, Dig. 16, 3, 31.
- * (δ) With acc.: at enim scies ea, quae fuisti inscius, Turp. ap. Non. 501, 18.
* (ε) With inf.: imperii flectere molem haud inscius, Stat. Th. 3, 387 sq.: sutrinas facere inscius, Varr. ap. Non. 168, 17.
(ζ) With rel. clause: inscii quid in Aeduis gereretur, not knowing, Caes. B. G. 7, 77: unde vitam sumeret inscius, Hor. C. 3, 5, 37.
(η) With subj., Verg. A. 1, 718.
- B. Special phrase: non sum inscius, I am by no means unaware, I know very well: nec vero sum inscius, esse utilitatem in historia, Cic. Fin. 5, 19, 51.
- * II. Pass., unknown: trames, App. M. 5, p. 170, 12; cf. nescius.
Adv.: inscĭē, ignorantly, App. de Deo Socr. p. 43, 7.
in-scrībo, psi, ptum, 3, v. a., to write in or upon any thing, to inscribe (class.).
- I. Lit.: aliquid in basi tropaeorum, Cic. Pis. 38, 92: in statua inscripsit, Parenti optime merito, id. Fam. 12, 3, 1: nomen suum monumentis, id. Har. Resp. 27: ea inscribam brevi, quae, etc., id. Att. 4, 1, 4: sit inscriptum in fronte unius cujusque civis, quid de re publica sentiat, id. Cat. 1, 13, 32: orationes in animo, id. de Or. 2, 87, 355: ut, si quae essent incisae aut inscriptae litterae, tollerentur, id. Dom. 53, 137: senarioli in ejus monumento inscripti, id. Tusc. 5, 23, 64: in illis libellis, id. Arch. 11, 26 B. and K. (Klotz omits in): Pan … vix ulla inscribens terrae vestigia cornu, Sil. 13, 328.
Pass. with Gr. acc.: inscripti nomina regum flores, Verg. E. 3, 106.
- B. Transf., to furnish with an inscription: statuae, quas tu inscribi jussisti, Cic. Verr. 2, 2, 69, § 167: aedes, to write on a house that it is for sale: aedes venales hasce inscribit litteris, Plaut. Trin. 1, 2, 131; cf.: aedes mercede, Ter. Heaut. 1, 1, 92: librum, to inscribe, give a title to a book: eos (libellos) rhetoricos inscribunt, Cic. de Or. 3, 31, 122: in eo libro, qui Oeconomicus inscribitur, is entitled, id. Off. 2, 24, 87: inscripta lintea, i. e. curtains used as signs, Juv. 8, 168.
Hence, subst.: inscriptum, i, n., an inscription, title: alia inscripta nimis lepida, Gell. praef. 3.
- II. Trop.
- A. In g e n.: vitiis suis sapientiam inscribit, gives to his vices the name of wisdom, Sen. Vit. Beat. 12.
- B. In partic.
- 1. To ascribe, assign, attribute: Epicurus, quia tantummodo induit personam philosophi, et sibi ipse hoc nomen inscripsit, has assigned, appropriated to himself, Cic. Tusc. 5, 26, 73: deos sceleri, to ascribe crimes to the gods, Ov. M. 15, 128: mea dextera leto Inscribenda tuo est, thy death is to be ascribed to my hand, id. ib. 10, 199.
- 2. To make known, mark, as if by an inscription: sua quemque deorum inscribit facies, Ov. M. 6, 74: versā pulvis inscribitur hastā, Verg. A. 1, 478; cf.: sua quemque deorum Inscribit facies, makes known, characterizes, Ov. M. 6, 74.
- 3. To brand, place a brand upon: vultus. Plin. 18, 3, 4, § 21: naufrago stigmata, Sen. Ben. 4, 37, 3: inscripta ergastula, Juv. 14, 24.
- 4. To subscribe an accusation (post-class.), Cod. 9, 35, 11.
- 5. To write something over an old writing, so that the latter is no longer legible (post-class.): de his, quae in testamento delentur, inducuntur, inscribuntur, Dig. 28, 4.
* in-scriptĭlis, e, adj., that cannot be written, Diom. p. 413 P.
inscriptĭo, ōnis, f. [inscribo], a writing upon, inscribing; an inscription, title (class.): nominis inscriptio, Cic. Dom. 20, 51: quod de inscriptione quaeris, non dubito, quin καθῆκον officium sit; sed inscriptio plenior, de officiis, id. Att. 16, 11, 4.
An inscription on monuments: hinc illa infelicis monumenti inscriptio, turba se medicorum periisse, Plin. 29, 1, 5, § 11: frontis, a branding on the forehead, Petr. 106; 103; so plur., Sen. de Ira, 3, 3, 6: servi, quibus stigmata inscripta sint, Gai. Inst. 1, 13.
An accusation (post-class.): libellos inscriptionis deponere, Dig. 48, 5, 2.
inscriptum, v. inscribo, I. B. fin.
* inscriptūra, ae, f. [inscribo], an inscription (al. in scriptura), Tert. adv. Val. 30.
1. inscriptus, a, um, Part., from inscribo.
2. in-scriptus, a, um, adj.
- I. Unwritten: unde et illa divisio est, alia esse scripta, alia inscripta, Quint. 3, 6, 36; 7, 4, 36.
- II. Not marked or entered at the custom-house, contraband: inscriptum pecus, Varr. R. R. 2, 1, 16.
- III. Concerning which nothing is written (in the statutes): maleficium, Sen. praef. 3 Excerpt. Controv.
in-scrūtābĭlis, e, adj. [2. in-scrutor], inscrutable (eccl. Lat.): Dei judicia, Aug. Ep. 106, 4; Hilar. Trin. 8, 38.
* in-scrūtor, āri, v. dep., to search or examine into: si Homeri latentem prudentiam inscruteris altius (al. scruteris), Macr. S. 7, 1.
in-sculpo (inscalp-), psi, ptum, 3, v. a., to cut or carve in or upon, to engrave.
- I. Lit.
- (α) With dat. (poet. and in postAug. prose): summam patrimonii saxo (shortly before, incidere), Hor. S. 2, 3, 90: litteras tabellae, Quint. 1, 1, 27: elogium tumulo, Suet. Claud. 1: incisa et insculpta sunt publicis aeternisque monumentis praetoria ornamenta Pallantis, Plin. Ep. 8, 6, 14: usus luxuriantis aetatis signaturas pretiosis gemmis coepit insculpere, Macr. S. 7, 13, 11.
- (β) With abl. (very rare): columna aenea insculptum, Liv. 2, 33, 9.
- (γ) Absol. (with abl. of manner): ara cum ingenti titulo Punicis Graecisque litteris insculpto, Liv. 28, 46, 16.
- II. Trop., to engrave, imprint: natura insculpsit in mentibus, ut deos aeternos et beatos haberemus, Cic. N. D. 1, 17, 45: omnibus enim innatum est et in animo quasi insculptum, esse deos, id. ib. 1, 4, 12: in animo, id. Ac. 2, 1, 2.
insculptĭo, ōnis, f. [insculpo], a cutting, carving (late Lat.), Jul. Val. 2, 28.
insculptus, a, um, Part., from insculpo.
in-sĕcābĭlis, e, adj., that cannot be cut up or divided, inseparable, indivisible (post-Aug.), Sen. Ep. 118: corpora, i. e. atoms, Quint. 2, 17, 38; 3, 3, 13.
1. in-sĕco, cŭi, ctum, 1, v. a., to cut into, cut up (class.): aliquid dentibus, Auct. Her. 4, 49, 62: olivam acuta harundine, Col. 12, 47: corpora mortuorum ad scrutandos morbos, to dissect, Plin. 19, 5, 26, § 86: insecandi sunt favi, Col. 9, 15, 9: quod (subtemen) insecti pectine dentes, cut in, notched, Ov. M. 6, 58.
Hence, insectum, i, n. (sc. animale), an insect; plur., Plin. 11, 1, 1, § 1; 11, 28, 33, § 96 al.
2. insĕco or insĕquo, insexi, old form for insĕquor, to pursue the narration, to proceed, relate, declare; so imper.: insece, Musa, Enn. ap. Gell. 18, 9, 3 (Ann. v. 332 Vahl.): virum mihi, Camena, insece versutum, Liv. Andr. ap. Gell. 18, 9, 5; perf. subj.: insexit, dixerit, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 111 Müll.; gerund.: insecenda, Cato ap. Gell. 1. 1.
insecta, v. 1. inseco fin.
* insectanter, adv. [insector], harshly, bitterly (with graviter): vituperari, Gell. 19, 3, 1.
in-sectātĭo, ōnis, f. [insector], a pursuing, pursuit (class., but not in Cic. or Cæs.).
- I. Lit.: hostis, Liv. 21, 47, 2.
- II. Trop., a pursuing with words, a censuring, railing at, deriding, insulting: tanta est hominum insolentia et nostri insectatio, Brut. ap. Ep. Cic. Fam. 11, 1, 2: principum, Liv. 22, 34, 2: studiorum et morum alicujus, Suet. Gramm. 19: insectationibus petere aliquem, Tac. A. 2, 55: fortunae, Quint. 6, 3, 28; 11, 1, 86: quod insectationis genus, id. 5, 7, 6.
in-sectātor, ōris, m. [insector], a persecutor (very rare; not in Cic. or Cæs.).
- I. Lit.: plebis, Liv. 3, 33, 7.
- II. Trop., a censurer: vitiorum, Quint. 10, 1, 129.
‡ insectĭo, ōnis, f. [2. inseco], a narration, i. q. narratio, acc. to a remark of Gell. 18, 9, 4; 11.
insecto, āvi, ātum, 1, v. a., a rare form for insector, to pursue (ante- and postclass.): nos insectabit lapidibus, Plaut. Capt. 3, 4, 61.
Hence, pass.: insectatus, pursued, Auct. B. Afr. 71, 4.
insector, ātus, 1, v. dep. a. freq. [insequor], to pursue (class.).
- I. Lit.: impios agitant insectanturque furiae, Cic. Leg. 1, 14, 40; cf. id. Div. 2, 70, 144: aliquem hastis, Plaut. Capt. 3, 4, 17: aliquem verberibus, to pursue with blows, Tac. A. 1, 20.
- B. Transf.: assiduis herbam insectabere rastris, pursue the weeds with diligent hoes, i. e. diligently extirpate them, Verg. G. 1, 155.
- II. Trop., to pursue with words, to censure, blame, rail at, inveigh against, speak ill of (with exagitare): indices, Cic. Att. 1, 16, 8: insector ultro, atque insto accusatori: insector, inquam, et flagito testes, id. Font. 1; cf. id. Planc. 19, 48: aliquem maledictis, id. Fin. 2, 25, 80: acerbius in aliquem invehi insectarique vehementius, id. Lael. 16, 57: aliquem inimice, id. N. D. 1, 3, 5: audaciam improborum, id. Att. 10, 1, 4: injuriam alicujus, id. ib. 5, 17: librariorum inscientiam, Quint. 9, 4, 39: vitia, id. 10, 1, 65: praetextam demissam ad talos, id. 5, 13, 39 al.: damnum amissi corporis, to reproach, upbraid with, Phaedr. 3, 11, 3: de legitima insectandi alicujus causa composita oratione, Paul. Sent. 5, 4, 15: obsceno nomine, id. ib. 5, 4, 21.
insectum, i, n., v. 1. inseco fin.
* in-sectūra, ae, f. [1. inseco), an incision, Sen. Q. N. 1, 7.
1. insectus, a, um, Part., from 1. inseco.
2. in-sectus, a, um, adj. [2. in-seco], for non sectus, Paul. ex Fest. p. 111 Müll.
in-sĕcundus, a, um, adj., not following, unyielding, uncomplying: secundus, insecundus, Not. Tir. 95.
* insĕcūtĭo, ōnis, f. [insequor], a pursuing: incerta, App. M. 8, p. 208, 23.
insĕcūtor, ōris, m. [insequor], a pursuer, persecutor (post-class.), Tert. Mag. 5: frustratis insecutoribus, App. M. 7 init.
in-sēdābĭlis, e, adj. [2. in-sedo], that cannot be stayed or stilled, incessant: insedabilis, ἀκατάπαυστος, Gloss. Philox.
* Adv.: insēdābĭlĭter, unquenchably, incessantly: sitis arida, Lucr. 6, 1175.
insēdūcĭbĭlis, e, adj. [2. in-seduco], not to be drawn away (eccl. Lat.), Anon. (Hilar.) in Job, 2, p. 188.
‡ in-sēdŭlus, a, um, adj., not zealous: insedulus, ασπούδαστος, Gloss. Philox.
‡ in-segnis, e, adj., inactive, indolent: insegnis, ἀδρανής, Gloss. Philox.
in-sĕmĕl, adv., at once, Flor. prooem. § 3; id. 2, 20, 1; Dig. 18, 1, 35, § 7.
in-sēmĭno, 1, v. a., to sow or plant in, to implant (post-Aug.): tabem et morbos visceribus, Gell. 19, 5, 3: terra ex caelestium imbrium conceptionibus inseminata, impregnated, fertilized, Vitr. 8 praef. init.: ex conventu Jovis inseminati et nati sunt, Arn. 2, 93; Macr. S. 1, 17, 35; 68.
‡ insēmĭtātĭo, ōnis, f. (2. in-semita], pathlessness, impassableness: insemitatio, ἀνοδία, Gloss. Philox.
‡ insĕnescĭbĭlis, e, adj. [2. in-senesco], not growing old, undecaying: insenescibilis, ἀγήραος, ἀγήρατος, Gloss. Philox.
in-sĕnesco, nui, 3, v. inch. n., to grow old in or at a thing; constr. with dat. (poet. and post-Aug. prose): insenuit Libris et curis, Hor. Ep. 2, 2, 82: malis, Ov. P. 1, 4, 48: singulis actionum partibus, Quint. 10, 3, 11: iisdem negotiis, Tac. A. 4, 6.
in-sensātus, a, um, adj., irrational (eccl. Lat.), Tert. adv. Marc. 4, 43 al.
Adv.: insensātē, foolishly, Vulg. Sap. Sir. 12, 23.
in-sensĭbĭlis, e, adj., that cannot be felt, insensible, imperceptible (post-class.).
- I. Pass.: morbus, Ser. Samm. 3, 2.
As subst.: insensĭbĭlĭa, ium, n., things of no account, Lact. 2, 2, 17; 2, 5, 1.
- (β) Things imperceptible, Apul. Asclep. 19, p. 87.
- B. Trop., incomprehensible: inenarrabile esse ait, et propemodum insensibile, Gell. 17, 10, 17.
- II. Act., that cannot feel, insensible, senseless: simulacra, Lact. 6, 13 fin.: deus, id. 7, 3, 7; 4, 1, 2 al.
Adv.: insensĭbĭlĭter, insensibly, Cassiod.
insensĭbĭlĭtas, ātis, f. [insensibilis], insensibility, Claud. Mam. Stat. An. 1, 3; Ambros. de Bono Mort. 7, 26.
in-sensĭlis, e, adj., insensible, imperceptible, = insensibilis: principia, Lucr. 2, 866; 888.
* in-sensŭālis, e, adj., insensible: res, Cassiod. Var. 2, 40.
insensŭālĭtas, ātis, f. [insensualis], insensibility (eccl. Lat.), Aug. contr. Faust. 15, 4.
in-sēpărābĭlis, e, adj., that cannot be separated, inseparable (post-Aug.): quaedam inter se, Sen. Ep. 118, 85: societas, Gell. 1, 9, 12.
Comp.: trinitas inseparabilior, Aug. Trin. 15, 23.
Adv.: insēpărā-bĭlĭter, inseparably (post-class.), Macr. Somn. Scip. 1, 22: conexa, Lact. 3, 11.
insēpărābĭlĭtas, ātis, f. [inseparabilis], inseparableness, inseparability (eccl. Lat.), Aug. Trin. 15, 23: virtutum, id. Ep. 29, 2.
in-sēpărātus, a, um, adj., not separate (eccl. Lat.), Tert. adv. Prax. 9.
in-septus, v. insaeptus.
in-sĕpultus, a, um, adj. [2. in-sepultus],
- I. unburied (class.): acervi civium, Cic. Cat. 4, 6, 11: membra, Hor. Epod. 5, 99: insepultos projecit, Liv. 29, 9, 10.
- II. Transf., without burial: mors, Sen. Tranq. 14: sepultura, a burial without the customary funeral rites, and therefore undeserving the name of a burial (imitation of the Gr. τάφος ἄταφος), Cic. Phil. 1, 2, 5 (but sepulta is the true reading, id. ib. 14, 12, 33 B. and K.).
insĕque, v. 2. inseco.
insĕquens, entis, Part. and P. a., from insequor.
* 1. insĕquenter, adv., v. insequor, P. a. fin.
* 2. in-sĕquenter, adv. [2. in-sequor], not in the proper order of succession, without connection, unconnectedly: particula posita, Gell. 10, 29, 4.
in-sĕquor, cūtus (quūtus), 3, v. dep. n. and a., to follow, to follow after or upon a person or thing (class.).
- I. Lit.
- A. In gen.: proximus huic, longo sed proximus intervallo Insequitur Salius, Verg. A. 5, 321: fugientem lumine pinum, with her eyes follows the flying ship, Ov. M. 11, 468.
- B. In partic., to pursue, follow up, press upon: gens eadem quae te bello Insequitur, Verg. A. 8, 146: hostem, Curt. 4, 9, 13; 7, 9, 13; Suet. Claud. 1: ad hostem insequendum, Liv. 26, 6, 7: reliquias Troiae cineres atque ossa peremptae, Verg. A. 5, 786: aliquem gladio stricto, Cic. Phil. 2, 9, 21; so Caes. B. G. 1, 15; 1, 23 fin. al.
- C. Of time, to follow, succeed (in verb. fin. rare; cf. P. a. infra): hunc proximo saeculo Themistocles insecutus est, Cic. Brut. 10, 41; Quint. 3, 1, 8.
- II. Trop.
- A. In gen.: improborum facta suspicie insequitur, Cic. Fin. 1, 16, 50.
- B. In partic.
- 1. To strive after, endeavor: nec vero te rhetoricis quibusdam libris insequor, ut erudiam, Cic. de Or. 2, 3, 10.
- 2. To proceed: pergam atque insequar longius, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 51.
Poet. with inf.: rursus et alterius lentum convellere vimen Insequor, Verg. A. 3, 32.
- 3. To overtake: at mors insecuta est Gracchum, Cic. Div. 2, 29, 62.
- 4. To pursue in a hostile manner with words, to censure, reproach, etc.: homines benevolos contumeliā, Cic. Att. 14, 14, 5: irridendo, id. Sest. 11, 25: clamore ac minis, id. Clu. 8, 24: turpitudinem vitae, Cic. Sull. 29, 81: dissimiles, Plin. Pan. 53, 2.
- 5. Of order or succession, to follow, come next: postremam litteram detrahebant, nisi vocalis insequebatur, Cic. Or. 48, 161: praesagium insequentis casus, Suet. Galb. 6.
Hence, insĕquens, entis, P. a., of time, following: annus, Hirt. B. G. 8, 48, 10; Liv. 2, 18, 1: diei insequentis pars, id. 26, 14, 5: nocte insequenti, Hirt. B. G. 8, 23, 1: anno, Plin. 18, 28, 67, § 259: tempore, Vell. 1, 6: insequentium aetatum principes, Suet. Aug. 31.
- 2. Of logical order: ex prioribus geometria probat insequentia, Quint. 1, 10, 37; cf. id. 8, 4, 17 al.
* Adv.: insĕquenter, i. q. protinus, deinceps, thereupon, immediately, Non. 376, 19.
* in-sĕrābĭlĭter, adv. [2. in-sera], so as not to be unlocked: obstruere, Auct. Itin. Alex. M. 100 Mai.
* in-sĕrēnus, a, um, adj., not clear or serene, overcast: Hyas, Stat. S. 1, 6, 21.
1. in-sĕro, sēvi, sĭtum, 3, v. a. [in-, 1. sero], to sow or plant in; to ingraft (class.).
- I. Lit.: frumentum, Col. 5, 7, 3: pirum bonam in pirum silvaticam, to ingraft, graft, Varr. R. R. 1, 40, 5: vitem, Col. Arb. 8, 2: fissā modo cortice virgam Inserit, Ov. M. 14, 631; Hor. Epod. 2, 12: inseritur et nucis arbutus horrida fetu, Verg. G. 2, 69 Forbig. ad loc.; so, cum Vergilius insitam nucibus arbutum dicat, Plin. 15, 15, 17, § 57.
- II. Trop., to implant: num qua tibi vitiorum inseverit olim Natura, Hor. S. 1, 3, 35: remedia herbis invisis, Plin. 22, 6, 7, § 15: animos corporibus, to unite, Cic. Univ. 12, 38.
Hence, insĭtus, a, um, P.a., ingrafted, grafted.
- A. Lit.: arbor, Col. Arb. 20, 2: mala, Verg. G. 2, 33.
- 2. Transf., of animals: discordantem utero suo generis alieni stirpem insitam recipere, a hybrid, Col. 6, 36, 2.
Subst.: insĭtum, i, n., a graft, scion, Col. 5, 11, 8.
- III. Trop., implanted by nature, inborn, innate, natural: O generosam stirpem et tamquam in unam arborem plura genera, sic in istam domum multorum insitam atque illigatam sapientiam, Cic. Brut. 58, 213: reliqua est ea causa, quae non jam recepta, sed innata; neque delata ad me, sed in animo sensuque meo penitus affixa atque insita est, id. Verr. 2, 5, 53, § 139: Deorum cognitiones, id. N. D. 1, 17, 44: tam penitus insita opinio, id. Clu. 1, 4: notio quasi naturalis atque insita in animis nostris, id. Fin. 1, 9, 31: menti cognitionis amor, id. ib. 4, 7, 18: hoc naturā est insitum, ut, id. Sull. 30, 83: feritas, Liv. 34, 20, 2.
In gen., taken in, incorporated, admitted, adopted: ex deserto Gavii horreo in Calatinos Atilios insitus, Cic. Sest. 33, 72: insitus et adoptivus, Tac. A. 13, 14.
A maximum of 100 entries are shown.