Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

sălūbris, e (masc. collat. form sălū-ber, Varr. R. R. 1, 2, 8; Ov. R. Am. 704; but salubris, m., Cic. Div. 1, 57, 130; Cels. 1, 3; 2, 1; 3, 6; abl. salubri, v. Neue, Formenl. 2, p. 30), adj. [salus], health-giving, promoting health, healthful, wholesome, salubrious; salutary, serviceable, advantageous, beneficial (v. salutaris init.).

  1. I. Lit. (freq. and class.)
          1. (α) Absol.: saluber locus, Varr. R. R. 1, 2, 8; so Cic. Fat. 4, 7 (opp. pestilens); id. Rep. 2, 6, 11 (opp. pestilens regio); 1, 1, 1; id. de Or. 2, 71, 290; Cels. 1, 3 (opp. gravis); cf.: sunt partes agrorum aliae pestilentes, aliae salubres, Cic. Div. 1, 36, 79.
            Comp.: salubrior ager, Varr. R. R. 1, 4, 3.
            Sup.: saluberrimae regiones, * Caes. B. C. 3, 2 fin.: Apennino saluberrimo montium, Plin. Ep. 1, 6, 2: Esquiliae, Hor. S. 1, 8, 14: silvae, id. Ep. 1, 4, 4: aquae, id. C. S. 31: irriguis ora salubris aquis, Ov. Am. 2, 16, 2: fluvius, Verg. G. 1, 272: aura, Ov. A. A. 3, 693: caelum, Col. 1, 2: si Baiae salubres repente factae sunt, Cic. Fam. 9, 12, 1: salubrisne an pestilens annus futurus sit, id. Div. 1, 57, 130; cf.: saluberrimum (tempus) ver est … saluberrimi sunt sereni diessalubriores septentrionales quam subsolani, etc. … nam fere ventus ubique a mediterraneis regionibus veniens salubris, a mari gravis est, Cels. 2, 1: aestates, Hor. S. 2, 4, 21: stellae, id. ib. 1, 7, 24: sidus, Luc. 1, 661: afflatus ex Apenninis, Plin. Ep. 5, 6, 29: cultus atque victus, strengthening, nourishing, Cic. Div. 1, 29, 61; id. Or. 26, 90 infra; cf.: suci Ambrosiae, Verg. A. 12, 418: saluberrimum acetum, Plin. 21, 14, 48, § 82: saluberrimi potus, id. 31, 2, 19, § 28: somnus, Verg. G. 3, 530: in medicinā alia salubria alia insalubria, Quint. 3, 2, 3: princeps, i. e. mindful of the good of others, Suet. Aug. 42: Phoebe saluber, ades, Ov. R. Am. 704: o salute meā salus salubrior! Plaut. Cist. 3, 13: quicquid est salsum aut salubre in oratione, sound, solid, Cic. Or. 26, 90: sententiae exemplo haud salubres, Liv. 2, 30; cf.: (factum) severitate exempli salubre, Plin. Ep. 2, 11, 1: consilia, Cic. Att. 8, 12, 5; cf.: hiems saluberrimis consiliis absumpta, Tac. Agr. 21: mendacium, Liv. 2, 64: justitia legesque, Hor. A. P. 198: verba, Ov. F. 6, 753: factum, Ov. R. Am. 316: pretium, advantageous, profitable, Col. 7, 3, 22; Mart. 10, 104, 14: exempla, Gell. 6, 10, 1; cf. infra, adv.
          2. (β) With dat., ad aliquid, contra (cf. salutaris): (sententiam) dixi rei publicae saluberrimam, Cic. Dom. 7, 16: vinum firmum, corpori salubre, Col. 12, 27; so, et gravi Malvae salubres corpori, Hor. Epod. 2, 58; Cato, R. R. 157, 12; cf.: salubris parum urbs valetudini suae, Suet. Aug. 72: liber salubrior studiis quam dulcior, Quint. 3, 1, 5: leges rem salubriorem inopi quam potenti (esse), Liv. 2, 3, 4: saluberrima Romano imperio juga Alpium, Plin. 3, 4, 5, § 31: ad omnes res salubre est, Cato, R. R. 156, 1: icterias existimatur salubris contra regios morbos, Plin. 37, 10, 61, § 470.
  2. II. Transf., in a neutr. sense, of the human body, healthy, sound, well, vigorous (very rare, and for the most part not till after the Aug. per.; not in Cic.): genus hominum salubri corpore, Sall. J. 17, 6: salubriora etiam credente corpora esse, Liv. 1, 31; 3, 8: (exercitum) mutatione locorum salubriorem esse, id. 10, 28; Tac. H. 5, 6: ut salubri sint corpore pecora, Col. 6, 4, 1; Mart. 10, 47, 6; cf. Liv. 10, 25.
    Sup.: gentes quae saluberrimis corporibus utuntur, Tac. Or. 41.
    Hence, adv.: sălūbrĭ-ter, healthfully, wholesomely, salubriously; profitably, advantageously: ubi potest illa aetas aut calescereaut vicissim umbris aquisve refrigerari salubrius? Cic. Sen. 16, 57; Col. 1, 8, 12; 2, 9, 14: ut salubrius litigantes consisterent, Plin. 19, 1, 6, § 24: nasci, Gell. 3, 10, 8.
    Sup.: saluberrime, Plin. 22, 12, 14, § 29: bellum trahi salubriter, beneficially, advantageously, Liv. 3, 62: leges emendatae utiliter, latae salubriter, Vell. 2, 89, 4; Gell. 2, 29, 1 al.; cf. emere, i. e. at a cheap rate, Plin. Ep. 1, 24, 4: ut (laesa) quam saluberrime reficiantur, id. ib. 6, 30, 3.