Lewis & Short

occāsĭo, ōnis, f. [occĭdo, a falling out, a happening, hap; hence], an occasion, opportunity, fit time, convenient season, favorable moment for doing any thing; εὐκαιρία, καιρός (syn.: opportunitas, locus, facultas).

  1. I. In gen.: occasio est pars temporis, habens in se alicujus rei idoneam faciendi aut non faciendi opportunitatem … in occasione, ad spatium temporis, faciendi quaedam opportunitas intellegitur adjuncta, Cic. Inv. 1, 27, 40: tempus actionis opportunum Graece εὐκαιρία, Latine appellatur occasio, id. Off. 1, 40, 142: occasio opportunitas temporis casu quodam provenientis est, Paul. ex Fest. p. 178 Müll.: dum datur mihi occasio Tempusque, Plaut. Men. 3, 3, 30; cf.: nunc occasio est et tempus, id. Ps. 4, 2, 3; Ter. Heaut. 2, 2, 4: an ego occasionem tantam, tam brevem, tam optatam, tam insperatam Amitterem? id. Eun. 3, 5, 56: minima, Suet. Calig. 14; cf. summa, Ter. Phorm. 5, 7, 2 infra: occasionem nancisci, Afran. ap. Non. 308, 13: quem, si interficere voluisset, quantae quoties occasiones, quam praeclarae fuerunt, Cic. Mil. 14, 38: occasio opprimendi, id. ib. 15: inrumpendi in urbem, Curt. 4, 5, 16: resistendi, id. 7, 4, 4: majores occasiones ad opitulandum haberem, more opportunities, Planc up. Cic. Fam. 10, 8, 2: ut primum occasio data est rem publicam defendendi, as soon as an opportunity presented itself, Cic. Fam. 12, 242: occasionem sibi ad occupandam Asiam oblatam esse arbitratur, has presented itself, id. Imp. Pomp. 2, 4: amplam occasionem calumniae nactus, id. Verr. 2, 2, 25, § 61: occasio mirifica, id. Att. 2, 14, 2: opportuna, Val. Max. 5, 4, 3: quo faciliorem occasionem Salvio praebuit perficiendi conata, Suet. Galb. 17: occasio minor opinione, id. Caes. 3: tam bona, Plaut. Most. 2, 2, 9: lepida, id. Mil. 4, 1, 30: bellissima, Petr. S. 25: occasionem amittere, to lose, let slip, Cic. Caecin. 5, 15: omittere, Suet. Cal. 14; so, praetermittere, Caes. B. C. 3, 25: capere, to seize, Plaut. Ps. 4, 3, 5: arripere, Liv. 35, 12, 17: occasiones quaerere, Sen. Ben. 3, 14, 4: rapere de die, Hor. Epod. 13, 4: amplecti, Plin. Ep. 2, 13, 1: sumere, Plin. 2, 1, 1, § 3: occasione uti, Just. 38, 5, 1: non deesse occasioni, not to miss, to profit by, Caes. B. C. 3, 79: cunctationem hostium suam fore occasionem rati, Curt. 4, 6, 13: dum datur mihi occasio tempusque, Plaut. Men. 3, 3, 29: ne a fortunā datam occasionem liberandae Graeciae dimitterent, Nep. Milt. 3, 3; id. Alc. 8, 5: cujus (rei) se occasio dederit, Quint. 12, 2, 12: (paratus) depugnare, si occasio tulerit, mori, si casus inciderit, etc., Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6: occasionem aperire ad invadendum, Liv. 4, 53, 9: occasionem sibi ad occupandam Asiam oblatam esse, Cic. Imp. Pomp. 2, 4: occasione datā, should an opportunity offer, id. Phil. 7, 6, 18; cf.: occasione oblatā simultates deponere, Suet. Caes. 73: praebere, id. Galb. 17: offerre, id. Aug. 16: per occasionem, on a favorable opportunity, Liv. 30, 3: rem inmaturam nisi per occasionem aperire noluerat, id. 1, 5, 5; 1, 53, 7; 2, 11, 2; Sall. C. 51, 6: fratris memoriā per omnem occasionem celebratā, on every occasion, Suet. Claud. 11; id. Aug. 67: ad occasionem aurae evehi, the wind being fair, taking advantage of a fair wind, id. ib. 97: levia proelia ex occasione hujus aut illius partis oriebantur, Liv. 24, 3, 17: ex occasione, as occasion offered, Suet. Caes. 60: occasione omni, on every occasion, id. Claud. 42.
    With inf.: nunc adest occasio Benefacta cumulare = occasio cumulandi, Plaut. Capt. 2, 3, 63: nunc est illa occasio inimicum ulcisci, id. Pers. 4, 7, 15: agere tuam rem occasio est, id. Poen. 3, 3, 46; 5, 4, 42; id. Curc. 1, 1, 60; cf.: summa eludendi occasio’st mihi nunc senes Et Phaedriae curam adimere, Ter. Phorm. 5, 6, 45.
    With ut and subj.: fuit occasio, si vellet, jam pridem argentum ut daret, Plaut. Ps. 1, 3, 51: quoniam occasio fuit Mea virtute parta ut quantum velles sumeres, id. Bacch. 4, 4, 22: rara haec occasio est, ut referri possint divini honores, Quint. 3, 7, 17.
    1. B. Personified: Occasio, Opportunity, as a goddess, Phaedr. 5, 8; Aus. Epigr. 12, 3.
  2. II. In partic.
      1. 1. Opportunity.
        1. a. Facility or means of having a thing: solitudinis, Tac. A. 15, 50.
        2. b. A supply, stock (post-Aug.): oleae, Col. 9, 1: lapidum, Plin. 36, 26, 65, § 191: vetusti olei, id. 23, 4, 40, § 82.
      2. 2. A pretext, plea, plausible explanation: hāc illi opus est occasione, ne illum talium precum pudeat, Quint. 3, 8, 47: occasiones et ex causis et ex dictis adversariorum oriuntur, id. 6, 1, 5; 12, 10, 13: quantulacunque adeo est occasio, sufficit irae, Juv. 13, 183.
      3. 3. Occasion, motive, reason: non habeo ullam occasionem, ut apud te falsa fabuler, Plaut. Ep. 5, 1, 38.
      4. 4. Milit. t. t., a dash, raid, surprise: occasionis esse rem, non proelii, they were undertaking a surprise, not a battle, Caes. B. G. 7, 45, 9: cujus (belli) maxima momenta in occasionibus sunt, Sen. Ira, 3, 21, 1: occasionibus imminere, Front. 2, 5, 22.
      5. 5. A cause (late Lat.): cum calcis ictu mortis occasio praebita videatur, Mos. et Rom. Leg. Coll. 1, 10, 1.