Söksätt:
Svenskt uppslagsord
Fritext svenska
Fritext latin
Sökord:
Fordra:
I.
med personligt subjekt:
1.
i allm.:
postulare
(f. enligt aftal, ss. rätt),
poscere
(äska, begära),
contendere
alqd
ab
alqo,
ut
,
ne
faciat
alqd (
postulare
fieri
alqd);
flagitare
(enträget, envist f., kräfva);
desiderare
(f. ss. behof l. önskan:
ab
oratore
perfectionem
;
non
desideres
planius
dici
man kan ej fordra en tydligare framställning,
C.
de
Or. III. § 50);
f. fram, f. ngn l. ngt till ett ändamål
deposcere
(
pulvinos
;
sibi
partes
aliquas
; alqm
– till –
imperatorem
);
f. tillbaka
reposcere
,
repetere
;
res
repetere
= f. ersättning, f. upprättelse; detta är mer än hvad man kan f.
hoc
amplius
,
majus
est
,
quam
(
quod
)
postulari
possit
;
f. för mycket af ngn
nimis
multum
postulare
ab
alqo,
nimium
oneris
imponere
alicui
;
ngn har ngt att f.
alqd
debetur
alicui
.
2.
särskildt:
a.
= göra laga anspråk på ngt (kära, kräfva):
petere
,
postulare
alqd
ab
alqo (
petere
pecuniam
ab
alqo,
postulare
,
ut
solvatur
;
petitor
= kärande;
is
cujus
petitio
est
= befogad k.;
is
,
a
quo
l.
unde
petitur
= svarande,
C.
de
Or. I. § 166
ff.; jfr
Brut. § 18);
flagitare
(ideligen, envist kräfva);
appellare
alqm (Brut. l. c.);
exigere
(utkräfva, indrifva fordran,
Brut. § 17);
ngn har ngt att f.
alqd
debetur
alicui
.
b.
f. ngns inställelse inför rätta:
postulare
(alqm
reum
,
de
rebus
repetundis
,
proditionis
).
c.
f. ngns inkallande l. framkallande ss. vitne, f. ngn på ed:
testem
citare
,
vocare
alqm;
jurejurando
,
ad
jusjurandum
adigere
alqm.
d.
f. (begära) ett pris för ngt:
poscere
;
pretium
indicare
,
dicere
,
rei
statuere
.
II.
om sakliga subjekt, dels med personifikation af saken = begära, dels = erfordra, behöfva, tarfva, det senare enkannerligen i passivum: ngt fordras (för ett ändamål
ad
rem
):
1.
transitiva uttryck:
postulare
,
poscere
,
flagitare
[
ita
dicere
,
ut
causae
natura
et
ratio
temporis
postulat
(Brut. § 125);
res
non
longam
orationem
postulat
;
res
,
usus
poscit
;
quum
tempus
necessitasque
postulat
,
manu
est
decertandum
;
tempus
postulat
,
non
flagitat
(se
I. 1)];
requirere
,
quaerere
(
res
diligentiam
;
nihil
est
,
quod
oratoris
eloquentiam
quaerat
);
desiderare
(
rei
magnitudo
usum
quoque
exercitationemque
d-at, C.
de
Off. I. § 60);
si
res
petet
(sällsynt,
C. Or. § 139);
egere
(
res
longa
disputatione
non
eget
);
ferre
(
res
,
veritatis
ratio
,
causa
,
tempus
fert
l.
ita
fert
);
lagen f-r
lex
jubet
;
uppfylla hvad förnuft och samvete af oss f-r
rationi
et
religioni
(
officio
)
satis
facere
.
2.
passiva l. intransitiva uttryck:
quaeri
,
requiri
(
non
quaeritur
mobilitas
linguae
,
non
celeritas
verborum
–
in
oratore
autem
acumen
dialecticorum
–
gestus
paene
summorum
actorum
est
requirendus
, C.
de
Or. I. § 128);
opus
esse
[
viribus
opus
est
ad
aliquam
rem
;
synonyma uttryck äro:
alqd
geritur
,
efficitur
alqa
re
,
t. ex.
(
quibus
)
a
rebus
gerendis
senectus
abstrahit
? An
iis
,
quae
geruntur
juventute
et
viribus
– till hvilken ungdom och krafter f-s –?,
de
Sen. § 15. 17;
hoc
efficitur
non
corporis
,
sed
ingenii
viribus
o. d.]; ett gångbart uttryck för saken fordrar l. ngt fordras (erfordras) är genitivus possessivus med
esse
:
munus
oratoris
est
non
ingenii
solum
,
sed
laterum
etiam
et
virium
(f-r ej blott hufvud, utan ock starka lungor,
de
Sen. § 28);
res
est
immensi
laboris
l.
operis
(L.);
klokheten f-r
prudentis
est
;
det kan f-s af en god fader –
boni
parentis
est
,
quem
procrearit
,
alere
et
vestire
;
pligten f-r af oss
nostri
officii
l.
nostrum
est
;
för (l. till) att vara en god konsul f-s att känna till statens tillstånd
boni
consulis
est
nosse
rem
publicam
.
Kommentera
Bitcoin-adress: bc1qrjh4udzaukdh3r844d7chp7pxy0kd2znl2ua9f
...
fond
fonddekoration
fontanell
fontän
fora
forbonde
fordne
fordom
fordomdags
fordomtima
fordon
fordra
fordran
fordringar
forell
forlön
forhäst
form
forma
formal
formalist
formalitet
...