Lewis & Short

cognātĭo, ōnis, f. [cognatus].

  1. I. Lit., blood relationship, kindred, connection by birth.
    1. A. Of men.
      1. 1. Absol.: societas … quae nata a primo satu … serpit sensim foras, cognationibus primum, tum adfinitatibus, deinde amicitiis, post vicinitatibus, tum civibus, Cic. Fin. 5, 23, 65: frater noster cognatione patruelis, id. ib. 5, 1, 1: ut quisque te maxime cognatione, adfinitate, necessitudine aliquā attingebat, id. Verr. 2, 2, 10, § 27: cognationem commemorare, id. ib. 2, 2, 26, § 64: cognationis jura inpetrare, Plin. Pan. 37, 3: propinqua, a near or close relationship: cujus gloriae faveo propter propinquam cognationem, Cic. Lig. 3, 8: Barcina, propinquā cognatione Hannibali junctus, Liv. 23, 41, 2; cf. id. 6, 39, 4 (infra 2); Nep. praef. 7; Suet. Ner. 3; Curt. 5, 3, 12; 6, 11, 20; for which: artissimā cognatione alicui junctum esse, Just. 5, 6, 4: longa or longinqua, a distant relationship: longā quidem cognatione stirpi regiae adnexus, Curt. 4, 1, 19: Alexandrum etiam longinquā cognatione contingere, id. 10, 10, 19.
      2. 2. With cum: dicere, sibi cum eo amicitiam cognationemque esse, Cic. Verr. 2, 2, 26, § 64: nulla tibi cum isto cognatio, nulla necessitudo, id. ib. 2, 5, 68, § 176; cf. id. ib. 2, 4, 33, § 72: agere mecum per cognationem quae mihi secum esset, id. Att. 12, 49, 1.
      3. 3. With gen. pers.: deorum cognationem agnoscerem non invitus ( = cum dis), Cic. N. D. 1, 32, 91; cf.: deorum cognatione teneri, id. Div. 1, 30, 64: dictatorem propinquā cognatione Licini se apud patres excusare solitum, Liv. 6, 39, 4: Alexandro cognatio Bubaris non Darei tantum temporibus pacem praestitit, Just. 7, 4, 1; 12, 3, 1.
    2. B. Of animals: equorum, Plin. 8, 42, 64, § 157: caprarum, id. 8, 50, 76, § 203.
    3. C. Of plants: arborum, Plin. 16, 12, 23, § 61: caeparum, id. 19, 6, 33, § 108: papyri cum calamis, id. 16, 36, 64, § 157.
  2. II. Transf., concr., kindred, relations, persons, allied by descent: homo summae potentiae et magnae cognationis, Caes. B. G. 7, 32: hoc commune dedecus familiae, cognationis, nominis, Cic. Clu. 6, 16: cum tibi tota cognatio sarraco advehatur, id. ap. Quint. 8, 3, 21.
  3. III. Trop.
    1. A. In gen., relationship, association, intimate or natural connection, agreement, kindred, resemblance, affinity (freq. and class.): quibus (poëtis) est maxima cognatio cum oratoribus, Cic. de Or. 3, 7, 27; id. Ac. 2, 36, 115: cognatio studiorum et artium, id. Verr. 2, 4, 37, § 81; cf.: omnes artes … quasi cognatione quādam inter se continentur, id. Arch. 1, 2: numerus … nec habebat aliquam necessitudinem aut cognationem cum oratione, id. Or. 56, 187: numquam sibi cognationem cum praediis esse existimavit suis, id. Sull. 20, 59: an potest cognatio propior ulla esse quam patriae? id. Phil. 5, 2, 6: cum rerum naturā, id. Div. 2, 14, 33: rerum duarum, subjects, Quint. 9, 2, 105: dierum ac noctium, Plin. 6, 33, 39, § 211: quid in litteris proprium, quid commune, quae cum quibus cognatio, Quint. 1, 4, 12; 1, 10, 36: huic (napthae) magna cognatio ignium, Plin. 2, 105, 109, § 235.
    2. B. Transf., concr., of works of art: Pamphili cognatio et proelium ad Phliuntem ac victoria Atheniensium, the allied commanders painted by Pamphilus, Plin. 35, 10, 36, § 76; 35, 11, 40, § 136.