turpĭtūdo, ĭnis, f. [turpis], ugliness, unsightliness, foulness, deformity (syn. deformitas).
- I. Lit. (very rare): an est ullum malum majus turpitudine? Cic. Off. 3, 29, 105: virtutis laude turpitudinem tegere, App. Mag. p. 283, 9.
- II. Trop., baseness, shamefulness, disgrace, dishonor, infamy, turpitude (syn.: obscenitas, dedecus): ut nullum probrum, nullum facinus, nulla turpitudo ab accusatore obiceretur, Cic. Font. 16, 37: quanta erit turpitudo, quantum dedecus, quanta labes, id. Phil. 7, 5, 15: turpitudinem atque infamiam delere ac tollere, id. Verr. 1, 16, 49; id. Fin. 3, 11, 38: si omnia fugiendae turpitudinis adipiscendaeque honestatis causā faciemus, id. Tusc. 2, 27, 66; cf.: fuga turpitudinis, appetentia laudis et honestatis, id. Rep. 1, 2, 2: (divitiis) abuti per turpitudinem, Sall. C. 13, 2: cum summā turpitudine in exsilio aetatem agere, id. ib. 58, 12: populo turpitudinem et impudentiam exprobrare, Suet. Aug. 42: verborum, Cic. de Or. 2, 59, 242: ut turpitudinem fugae virtute delerent, Caes. B. G. 2, 27: generis, Quint. 3, 7, 19: pristinae vitae, Gell. 18, 3, 3.
Plur.: propter flagitiorum ac turpitudinum societatem, fellowship in vile practices, Cic. Verr. 2, 5, 41, § 107; v. also turpido.