sĭmĭlĭtūdo, ĭnis, f. [similis].
- I. In gen., likeness, resemblance, similitude (class.).
- (α) With gen.: id ex similitudine floris lilium appellabant, Caes. B. G. 7, 73: id ad similitudinem panis efficiebant, id. B. C. 3, 48; cf.: umor ex hordeo aut frumento in quandam similitudinem vini corruptus, Tac. G. 23: armorum, Caes. B. G. 7, 50: coronae, Cic. N. D. 1, 11, 28: similitudo speciesque sapientium, id. Off. 3, 4, 16: studiorum societas similitudoque, id. Phil. 7, 2, 6: artis imago et similitudo. id. de Or. 2, 87, 356: similitudo servitutis, id. Rep. 1, 27, 43: domini, id. ib. 3, 34, 46; cf. id. ib. 1, 28, 44: regum, id. ib. 1, 41, 64: quorum (virorum), id. Tusc. 1, 46, 110: amoris humani, id. Lael. 21, 81: quae (gloria) habet speciem honestatis et similitudinem, id. Fin. 5, 24, 69: si cupis in te conparebit similitudo, Sen. Ep. 84, 8: exemplum deorum hominisve similitudinis expressae, Plin. 34, 7, 17, § 38.
- (β) Absol.: nec vero ille artifex (Phidias), cum faceret Jovis formam aut Minervae, contemplabatur aliquem, e quo similitudinem duceret, Cic. Or. 2, 9: quam intuens ad illius similitudinem artem et manum dirigebat, id. ib.; so of a likeness in a portrait or image: nemo, quamvis paratos habeat colores, similitudinem reddet, Sen. Ep. 71, 2; Plin. 34, 7, 17, § 38; 35, 10, 36, § 88; and in the plur., id. 35, 12, 43, § 151: nihil est, quod ad se rem ullam tam alliciat, quam ad amicitiam similitudo, Cic. Lael. 14, 50; id. de Or. 2, 23, 96; so of mind or character: est igitur homini cum deo similitudo, id. Leg. 1, 8, 25: est nonnulla in his etiam inter ipsos similitudo, id. Brut. 16, 63: ad similitudinem deo propius accedebat humana virtus quam, etc., comes nearer in likeness, bears a nearer resemblance, id. N. D. 1, 34, 96: hanc similitudinem qui imitatione adsequi volet, id. de Or. 2, 23, 96: genus imperii proximum similitudini regiae, bearing a very close resemblance to the royal power, id. Rep. 2, 32, 56: contrahit celeriter similitudo eos, Liv. 1, 46, 7.
Plur.: ut omittam similitudines, Cic. Rep. 1, 40, 62: sunt quaedam animi similitudines cum corpore, id. Tusc. 2, 23, 54: per rationem similitudines conparare, id. Off. 1, 4, 11.
- II. Transf.
- A. Imitation: esse multos qui neminem imitentur, et suāpte naturā, quod velint, sine cujusquam similitudine consequantur, Cic. de Or. 2, 23, 98.
- B. Analogy, application to similar cases: deduxisti totam hanc rem in duo genera solum causarum, cetera innumerabilia exercitationi et similitudini reliquisti, Cic. de Or. 2, 17, 71.
- C. Sameness, uniformity, monotony: variare autem orationem magno opere oportebit; nam omnibus in rebus similitudo est satietatis mater, Cic. Inv. 1, 41, 76.
- D. In partic., rhetor. t. t., a comparison, simile, similitude: similitudo est oratio traducens ad rem quampiam aliquid ex re dispari simile, Auct. Her. 4, 45, 59; Cic. de Or. 2, 40, 168; id. Top. 10, 41: argumentorum et similitudinum copia, id. Brut. 38, 143 fin.; Quint. 9, 1, 31; 9, 2, 2; 8, 3, 72 et saep.