Lewis & Short

1. mando, āvi, ātum, 1, v. a. [manusdo], to commit to one’s charge, to enjoin, commission, order, command (syn.: praecipio, edico); constr. alicui aliquid, with ut, ne, the simple subj., or with inf. (class.).

  1. I. Lit.
          1. (α) Alicui aliquid: tibi de nostris rebus nihil sum mandaturus per litteras, Cic. Fam. 3, 5, 1: praeterea typos tibi mando, id. Att. 1, 10, 3: si quid velis, huic mandes, Ter. Phorm. 4, 4, 7: L. Clodio mandasse, quae illum mecum loqui velles, Cic. Fam. 3, 4, 1: alicui mandare laqueum, to bid go and be hanged, Juv. 10, 57.
            With ellipsis of dat.: tamquam hoc senatus mandasset, Cic. Verr. 2, 4, 39, § 84: excusationem, Suet. Oth. 6: haec ego numquam mandavi, Juv. 14, 225.
          2. (β) With ut or ne: Voluseno mandat, ut, etc., Caes. B. G. 4, 21: mandat ut exploratores in Suebos mittant, id. ib. 6, 10, 3: Caesar per litteras Trebonio magnopere mandaverat, ne, etc., id. B. C. 2, 13.
          3. (γ) With simple subj.: huic mandat, Remos reliquosque Belgas adeat, Caes. B. G. 3, 11.
          4. (δ) With object-clause: mandavit Tigranen Armeniā exturbare, Tac. A. 15, 2: non aliter cineres mando jacere meos, Mart. 1, 88, 10.
            (ε) Impers. pass.: fecerunt ut eis mandatum fuerat, Vulg. Gen. 45, 21.
  2. II. Transf.
    1. A. In gen., to commit, consign, enjoin, confide, commend, intrust any thing to a person or thing: ego tibi meas res mando, Plaut. Cist. 4, 2, 54: bona nostra haec tibi permitto et tuae mando fidei, Ter. And. 1, 5, 61: ludibrio habeorab illo, quoi me mandavisti, meo viro, Plaut. Men. 5, 2, 32: (adulescens) qui tuae mandatus est fide et fiduciae, id. Trin. 1, 2, 80; 91; 99: aliquem alicui alendum, Verg. A. 3, 49: alicui magistratum, Caes. B. C. 3, 59: honores, Cic. Verr. 2, 4, 37, § 81: filiam viro, to give in marriage, Plaut. Men. 5, 2, 32: aliquem aeternis tenebris vinculisque, Cic. Cat. 4, 5, 10: se fugae, to betake one’s self to flight, Caes. B. G. 2, 24: fugae et solitudini vitam suam, Cic. Cat. 1, 8, 20: semen terrae, i. e. to sow, Col. 1, 7, 6: hordea sulcis, Verg. E. 5, 36: corpus humo, to bury, id. A. 9, 214: aliquid memoriae, Cic. Quint. 6, 24: litteris, to commit to writing, id. de Or. 2, 12, 52: scriptis actiones nostras, id. Off. 2, 1, 3: historiae, id. Div. 2, 32, 69: monumentis, id. Ac. 2, 1, 2: fruges conditas vetustati, to keep for a long time, to suffer to grow old, id. N. D. 2, 60, 151: Alcibiadem interficiendum insidiis mandare, Just. 5, 2, 5.
      Absol.: Claudio mandante ac volente (opp. invito), Vop. Aur. 16, 2.
    2. B. To charge a person to announce something, to send word to a person or place only poet. and in post-Aug. prose): mandare ad Pisonem, noli, etc., Suet. Calig. 25: mandabat in urbem, nullum proelio finem exspectarent, sent word, Tac. A. 14, 38: ferre ad nuptam quae mittit adulter, quae mandat, Juv. 3, 46: senatui mandavit, bellum se ei illaturum, Eutr. 5, 5: consulantes, si quid ad uxores suas mandarent, Flor. 3, 3, 6.
      P. a. as subst.: mandā-tum, i, n., a charge, order, commission, injunction, command.
    1. A. In gen.: ut mandatum scias me procurasse, have performed the commission, Cic. Att. 5, 7, 3: hoc mandatum accepi a Patre, Vulg. Joh. 10, 18.
      More freq. in plur.: omnibus ei de rebus, quas agi a me voles, mandata des, velim, Cic. Fam. 3, 1, 2: dare mandata alicui in aliquem, id. ib. 3, 11, 5: dare alicui mandata, ut, etc., id. Phil. 6, 3, 6: accipere ab aliquo, id. ib. 8, 8, 23: persequi, to perform, execute, fulfil, id. Q. Fr. 2, 14, 2: audire, id. Phil. 6, 4, 10: alicujus exhaurire, id. Att. 5, 1, 5: exponere in senatu, id. de Or. 2, 12, 49: exsequi, id. Phil. 9, 4, 9; Sall. J. 35, 5: facere, Plaut. As. 5, 2, 64; id. Bacch. 3, 3, 72: perficere, Liv. 1, 56: efficere, Sall. J. 58: facere, Curt. 7, 9, 17: deferre, to deliver, Cic. Att. 7, 14, 1: perferre, id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 18: neglegere, to neglect, not perform, Ov. H. 16, 303: fallere, id. M. 6, 696: haec mandata, Liv. 21, 54, 4: legatis occulta mandata data sint, ut, Just. 34, 1, 5.
      Poet., with inf.: producetque virum, dabit et mandata reverti, and enjoin him to return, Ov. H. 13, 143.
    2. B. Esp. as legal term.
      1. 1. A commission constituting a mutual obligation; hence, in gen., a contract: mandatum constitit, sive nostra gratia mandamus, sive alienā: id est, sive ut mea negotia geras, sive ut alterius mandem tibi, erit mandati obligatio, et invicem alter alteri tenebimur, Gai. Inst. 3, 155 sqq.: itaque mandati constitutum est judicium non minus turpe, quam furti, i. e. for breach of contract, Cic. Rosc. Am. 38, 111: actio mandati, an action for the non-performance of a contract, Dig. 17, 1, 8, § 3.
      2. 2. An imperial command, mandate, Plin. Ep. 10, 110, 1; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 111: principum, Front. Aquaed. 3.
        Esp. of the secret orders of the emperors: (Galba) mandata Neronis de nece sua deprenderat, Suet. Galb. 9; id. Tib. 52: occulta mandata, Tac. A. 2, 43: fingere scelesta mandata, id. ib. 2, 71; 3, 16; id. H. 4, 49.
    3. C. In eccl. lang., the law or commandment of God: mandatum hoc, quod ego praecipio tibi hodie, non supra te est, Vulg. Deut. 30, 11: nec custodisti mandata, id. 1 Reg. 13, 13: maximum et primum mandatum, id. Matt. 22, 38.