jŭvo, jūvi, jūtum, 1 (juvaturus, Sall. J. 47, 2; Plin. Ep. 4, 15, 13: iuerint, Cat. 66, 18), v. a. and n. [perh. root div-, to gleam; cf. dies], to help, aid, assist, support, benefit (cf.: auxilior, subvenio, opitulor).
- I. In gen.: qui se natos ad homines juvandos, tutandos, conservandos arbitrantur, Cic. Tusc. 1, 14, 32: beatae vitae disciplinam juvare, id. Fin. 1, 21, 71: aliquem omni suo studio in petitione, id. Fam. 11, 17, 2: aliquem auxilio laboris, id. Balb. 9: hostes frumento, Caes. B. G. 1, 26: juvit facundia causam, Ov. M. 7, 505: imbres arva juvantes, id. A. A. 1, 647: (Juppiter) juvat imbribus agros, id. P. 2, 1, 13: aliquem portuque locoque, by receiving into harbor and house, id. H. 2, 55: nudum hospitio tectoque, Juv. 3, 211: pectora alloquio, Ov. P. 1, 6, 18: audentes deus ipse juvat, id. M. 10, 586: audentes Fortuna juvat, Verg. A. 10, 284: aliquem in aliqua re, Cat. 68, 41.
With two acc.: aliquid Rutulos, Verg. A. 10, 84.
Of medical assistance: qui salutari juvat arte fessos, Hor. C. S. 63; Ov. Tr. 2, 270; Plin. 23, 1, 10, § 14: dis juvantibus or deo juvante, with God’s help: me, dis juvantibus, ante brumam exspecta, Cic. Fam. 7, 20, 2; id. N. D. 2, 66, 165; cf.: non denique quicquam aliud nisi juvantibus sacris deligunt, Plin. 2, 7, 5, § 21.
In pass.: lex Cornelia proscriptum juvari vetat, Cic. Verr. 2, 1, 47, § 123: viatico a me juvabitur, Liv. 44, 22: precor, quaeras, qua sim tibi parte juvandus, Ov. P. 4, 12 fin.: placuit sollertia, tempore etiam juta, Tac. A. 14, 4 init. (al. adjuta): nec sola (lingua) loquendi munus implere potest, nisi juta, etc., Lact. Opif. D. 10, 13.
Impers., juvat, it is of use; with a subject-clause: juvat Ismara Baccho Conserere, Verg. G. 2, 37: quid docuisse juvabat? Ov. M. 7, 858; cf.: quid juvat esse deum? id. ib. 13, 965.
- II. In partic., to delight, gratify, please: juvare in utroque (in sensu et in animo) dicitur: ex eoque jucundum, Cic. Fin. 2, 4, 14.
In this sense rarely as a personal verb: nec umquam quicquam me juvat quod edo domi; Foris … quod gusto id beat, Plaut. Capt. 1, 2, 34: non omnis arbusta juvant humilesque myricae, Verg. E. 4, 2: nec me vita juvaret, invisa civibus et militibus meis, Liv. 28, 27: si nec fabellae te juvant nec fabulae, Phaedr. 4, 7, 22: multos castra juvant, Hor. C. 1, 23: aurem juvantia verba, Ov. A. A. 2, 159.
In pass.: refer ad aures, probabunt: quaere, cur? ita se dicent juvari, Cic. Or. 48, 159.
More freq. impers., juvat (aliquem), with subject-clause, it delights, pleases, I (thou, he, etc.) am delighted, take pleasure in: juvit me, tibi tuas litteras profuisse, Cic. Fam. 5, 21, 3: juvat me haec praeclara nomina artificum … concidisse, id. Verr. 2, 4, 6, § 12: forsan et haec olim meminisse juvabit, Verg. A. 1, 203: juvat evasisse tot urbes Argolicas, id. ib. 3, 282: insano juvat indulgere labori, id. ib. 6, 135: si pereo, hominum manibus periisse juvabit, id. ib. 3, 606: quae scire magis juvat quam prodest, Sen. Ep. 106.