făvĕo, fāvi, fautum, 2, v. n. [perh. root φαϝ-, φάος, φῶς, light, safety; cf. also foveo], to be favorable, to be well disposed or inclined towards, to favor, promote, befriend, countenance, protect (class.; syn.: studeo, foveo, diligo, amo).
- I. In gen.
- (α) With dat.: favere et cupere Helvetiis propter eam affinitatem (opp. odisse), Caes. B. G. 1, 18, 8: qui diligebant hunc, illi favebant, Cic. Rosc. Com. 10, 29; cf. favor, II.: ille (chorus) bonis faveatque et consilietur amice (= semper cum personis probis stet), Hor. A. P. 196: Romanis Juno coepit placata favere, Enn. ap. Serv. Verg. A. 1, 281 (Ann. v. 289 ed. Vahl.): tibi favemus, te tuā frui virtute cupimus, etc., Cic. Brut. 97, 331: rescripsi … me ei fauturum, id. Att. 12, 49, 1: non multo plus patriae faveo quam tuae gloriae, id. Fam. 10, 19, 2: rei publicae, dignitati ac gloriae tuae, id. ib. 12, 7, 1: nostrae laudi dignitatique, id. ib. 1, 7, 8: huic meae voluntati, id. ib. 15, 4, 14; cf.: honori et dignitati, Caes. B. C. 1, 7, 1: sententiae, Cic. Tusc. 1, 23, 55: rebus Gallicis, Caes. B. G. 6, 7, 7: rebus Caesaris, id. B. C. 2, 18, 6: favere et plaudere ingeniis sepultis, Hor. Ep. 2, 1, 88: operi, Ov. M. 15, 367 et saep.: honoribus, Cic. Planc. 8, 20: huc coëamus ait … Coëamus retulit Echo, et verbis favet ipsa suis, i. e. delights in, Ov. M. 3, 388: qui (galli) silentio noctis, ut ait Ennius, favent faucibus russis cantu, i. e. give rest to, indulge, Cic. Div. 2, 26, 57.
Pass. impers.: non modo non invidetur illi aetati, verum etiam favetur, Cic. Off. 2, 13, 45; so, favetur, id. de Or. 2, 51, 207; Quint. 5, 7, 31: huic Romae ita fautum est, ut, etc., Spartian. Pescenn. 2.
- (β) Absol. (very rare; mostly poet. and in post-Aug. prose): maxime favet judex qui, etc., Quint. 3, 7, 25; cf.: judices, ut faveant, rogamus, id. 4, 1, 73: si favet alma Pales, Ov. F. 4, 722: assis, o Tegeaee, favens (= propitius), Verg. G. 1, 18: Phoebe, fave, Tib. 2, 5, 1: faveas, Cypria, id. 3, 3, 34; cf.: quisquis es, o faveas, Ov. M. 3, 613: vos, o, coetum, Tyrii, celebrate faventes, Verg. A. 1, 735: favente Marte, Tib. 1, 10, 30; cf.: faventibus diis, Suet. Galb. 10: et bonos et aequos et faventes vos habui dominos, id. Tib. 29.
- (γ) With inf. (= cupere): matronae moeros complent spectare faventes, Enn. ap. Serv. Verg. G. 1, 18 (Ann. v. 376 ed. Vahl., but not in Ov. H. 6, 100, v. Loers. ad h. l.).
- B. Of inanim. subjects: (terra) altera frumentis favet, altera Baccho, densa magis Cereri, etc., is favorable, promotes, Verg. G. 2, 228: dum favet nox, Hor. C. 3, 4, 50: venti faventes (i. q. secundi, prosperi), favorable, Ov. M. 15, 49.
- II. In partic.
- A. In relig. lang., linguis, rarely linguā, ore, etc., to speak good words or to abstain from evil words (the Greek εὐφημεῖν); hence, to keep still, be silent: idcirco rebus divinis, quae publice fierent, ut FAVERENT LINGVIS imperabatur; inque feriis imperandis, ut LITIBVS ET IVRGIIS SE ABSTINERENT, Cic. Div. 1, 45, 102; cf.: faventia bonam ominationem significat. Nam praecones clamantes populum sacrificiis FAVERE jubebant. Favere enim est bona fari: at veteres poëtae pro silere usi sunt favere, Paul. ex Fest. s. v. faventia. p. 88, 6 Müll.: vidimus certis precationibus custodem praeponi, qui faveri linguis jubeat, Plin. 28, 2, 3, § 11; Cic. Div. 2, 40, 83: prospera lux oritur: linguis animisque favete; Nunc dicenda bono sunt bona verba die, Ov. F. 1, 71; cf.: dicamus bona verba, venit natalis, ad aras. Quisquis ades, linguā vir mulierque fave, Tib. 2, 2, 2: en deus est, deus est! linguis animisque favete, quisquis ades! dixit … Quisquis adest, jussum veneratur numen, et omnes Verba sacerdotis referunt geminata, Ov. M. 15, 677 sq.: contecti gladiis sub scutis ore faventes (= tacentes), Enn. ap. Phil. Verg. G. 4, 230 (Ann. v. 415 ed. Vahl.); cf.: ore favete omnes et cingite tempora ramis, Verg. A. 5, 71: odi profanum vulgus et arceo. Favete linguis, Hor. C. 3, 1, 2: quoties mentio sacra litterarum intervenerit, favete linguis, Sen. Vit. Beat. 26 fin.: sacra facit vates? sint ora faventia sacris, Prop. 4 (5), 6, 1; cf.: concipiamque bonas ore favente preces, Ov. Tr. 3, 13, 18: linguā favens assit (diei natali), longorum oblita malorum, id. ib. 5, 5, 5; Juv. 12, 83; cf.: mente favete pari, etc., Sil. 15, 295.
Absol.: favete (= tacete), adeste aequo animo et rem cognoscite, Ter. And. prol. 24.
- B. To applaud: quo clamor vocat et turba faventium, etc., Hor. C. 3, 24, 46; cf.: tum clamore, qualis ex insperato faventium solet, Romani adjuvant militem suum (Horatium), Liv. 1, 25, 9: infensus turbae faventi adversus studium suum, Suet. Calig. 30; Plin. Ep. 9, 6, 2: tu Veneri dominae plaude favente manu, Ov. A. A. 1, 148.