Söksätt:
Svenskt uppslagsord
Fritext svenska
Fritext latin
Sökord:
Eld:
1.
eg.:
ignis
,
plur.
ignes
(eldar, vakteldar, eldsignaler); en liten e.
igniculus
;
flamma
(= låga);
ardor
,
incendium
(= brand); e-n lyser, brinner, bränner, värmer, förtär
ignis
lucet
,
ardet
,
urit
,
calefacit
,
consumit
;
uppgöra, tända upp e.
ignem
facere
,
accendere
(
flammas
ministrare
, Vg.);
slå e.
ignem
elicere
conflictu
lapidum
(
scintillam
excudere
silici
, Vg.);
anlägga e., lägga e. under ngt
flammas
,
ignem
subjicere
,
subdere
alicui
rei
;
gifva näring åt, underhålla e-n
igni
alimenta
,
materiam
dare
,
praebere
,
ignem
alere
;
sitta, ställa vid e-n
ad
ignem
, (
ad
focum
)
sedere
,
igni
admovere
,
apponere
,
igni
superponere
;
blåsa upp e-n
ignem
suscitare
;
fatta, taga e.
ignem
concipere
,
comprehendere
;
e-n är lös, kommer lös
ignis
,
incendium
oritur
,
cooritur
,
ortum
est
;
e-n är lös hos ngn
domus
alicujus
ardet
;
man ropar: e-n är lös
conclamatur
ignis
,
incendium
;
ngt står i e. (lågor)
ardet
,
flagrat
,
igni
correptum
est
,
vastatur
(härjas); släcka e-n
ignem
restinguere
,
incendium
reprimere
,
sistere
;
e-n utbreder sig
ignis
effunditur
,
late
vagatur
;
kasta ngt i e-n, på e-n
in
ignem
injicere
,
flammis
injicere
,
dare
alqd;
kasta e. på ngt
ignem
injicere
rei
;
steka vid e.
ad
ignem
,
igni
frigĕre
;
spruta e. och lågor
flammas
ejicere
,
eructare
;
härja med e. och svärd
ferro
atque
igni
,
ferro
ignique
,
caede
atque
incendiis
vastare
;
(gifva e. på ngn
tormenta
,
tela
emittere
in
alqm;
vara i e-n, vara utsatt för fiendens e.
mediis
in
ignibus
versari
;
ad
jactus
,
ictus
hostium
apertum
,
expositum
esse
).
2.
oeg.:
a.
om eldglans, gnistrande, glödande glans:
ignis
,
ardor
oculorum
,
ardor
in
vultu
(C.);
det glöder en e. i hans ögon, hans ögon blixtra e.
ardent
,
flagrant
(C.),
igne
micant
oculi
; (
stant
lumina
flammā
, Vg.).
b.
om fara, skada, i synn. i ordspråk: e-n glöder under askan
ignis
subest
cineri
doloso
(jfr
Hor. Carm. II. 1. 3. 4);
liten e. tänder stor skog
parvus
ignis
incendium
ingens
exsuscitat
(L. XXI. c. 3. 6);
komma l. stå, befinna sig mellan två e-r
ancipiti
malo
urgueri
(L.),
inter
duo
pericula
positum
esse
(Sen.); (
hac
urget
lupus
,
hac
canis
,
ajunt
, Hor. Sat. II. 2. 65);
komma ur askan i e-n
incidit
in
Scyllam,
qui
vult
vitare
Charybdin;
gjuta olja på elden (= göra det onda värre)
adde
poēmata
nunc
,
hoc
est
oleum
adde
camino
(Hor. Sat. II. 3. 321).
c.
smärtans, pröfningens e.:
faces
,
aestus
doloris
;
genomgå pröfningens e., luttras ss. i e.
igni
spectari
.
d.
begärens e., häftighet:
ardor
mentis
,
amoris
;
incendium
(
cupiditatis
,
invidiae
lustans, afundens e.,
C.);
ignis
,
ignes
[
caeco
carpitur
igni
(kärlekens);
exarsere
ignes
animo
,
subit
ira
, Vg.];
blifva e. och lågor
exardescere
,
accendi
,
incendi
irā
,
cupiditate
;
effervescere
irā
(Brut. § 246).
e.
känslans, entusiasmens e., äfven ss. röjande sig i framställningen:
ardor
animi
,
vis
animi
,
dicendi
,
impetus
animi
(C.
de
Or. II. § 188;
ardor
animi
non
semper
adest
,
isque
quum
consedit
,
omnis
illa
vis
et
quasi
flamma
oratoris
exstinguitur
, C. Brut. § 93);
fervor
(
mentis
,
aetatis
– ungdomseld, ungdomlig liflighet);
calor
(
dicentis
, Qu.);
inspirationens e.
inflammatio
animi
(
poēta
bonus
nemo
sine
i-ne
animorum
exsistere
potest
et
sine
quodam
afflatu
quasi
divini
furoris
, C.
de
Or. II. § 194);
det var (kraft, lyftning) e. i hans föredrag
erat
oratio
plena
(
contentionis
,
spiritus
),
ardoris
,
summa
dicebat
vi
(jfr
Brut. § 278
ubi
est
dolor
?
ubi
ardor
animi
,
qui
etiam
ex
infantium
ingeniis
elicere
voces
ac
querelas
solet
?);
det var e. i hans aktion
ardebat
,
ardentior
erat
actio
(ibdm 276);
med tjusningens e. i sin själ
alacritate
incensus
,
elatus
,
ardens
animo
(
studio
vincendi
);
tala med e.
summa
vi
ac
contentione
,
vehementer
loqui
,
ardenter
cohortari
ad
virtutem
;
utan e.
languide
,
frigide
(
solute
,
oscitanter
, C. Brut. § 277);
komma, sätta i e.
faces
admovere
alicui
,
incendere
,
incendi
,
inflammari
,
inflammare
(
de
Or. II. § 188; Brut. § 278. 279).
Kommentera
Bitcoin-adress: bc1qrjh4udzaukdh3r844d7chp7pxy0kd2znl2ua9f
...
ekskog
ekstock
ekäpple
elak
elakartad
elakhet
elakt
elasticitet
elastisk
eld
eld-
elda
eldaktig
eldartad
eldblick
eldbrand
eldbrasa
elddon
elddyrkare
eldfara
...