Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

nĕcesse (arch. nĕcessum, v. infra: NECESVS, S. C. de Bacch. l. 4: necessus, Ter. Heaut. 2, 3, 119 Wagn. ad loc.; id. Eun. 5, 5, 28; Gell. 16, 8, 1; v. Lachm. ad Lucr. 6, 815), neutr. adj. (gen. necessis, Lucr. 6, 815 ex conj. Lachm.; cf. Munro ad loc.; elsewhere only nom. and acc. sing., and with esse or habere) [perh. Sanscr. naç, obtain; Gr. root ἐνεκ-; cf. ἀνάγκη; v. Curt. Gr. Etym. 424].

  1. I. Form necesse.
    1. A. Unavoidable, inevitable, indispensable, necessary (class.; cf.: opus, usus est)
      1. 1. With esse.
        1. a. With subject.-clause: edocet quanto detrimento … necesse sit constare victoriam, Caes. B. G. 7, 19: necesse est eam, quae … timere permultos, Auct. Her. 4, 16, 23: emas, non quod opus est, sed quod necesse est, Cato ap. Sen. Ep. 94, 28: nihil fit, quod necesse non fuerit, Cic. Fat. 9, 17: necesse est igitur legem haberi in rebus optimis, id. Leg. 2, 5, 12; id. Verr 2, 3, 29, § 70.
        2. b. With dat. (of the person, emphatic): nihil necesse est mihi de me ipso dicere, Cic. Sen. 9, 30: de homine enim dicitur, cui necesse est mori, id. Fat. 9, 17.
        3. c. With ut and subj.: eos necesse est ut petat, Auct. Her. 4, 16, 23: sed ita necesse fuisse, cum Demosthenes dicturus esset, ut concursus ex totā Graeciā fierent, Cic. Brut. 84, 289; Sen. Ep. 78, 15: hoc necesse est, ut, etc., Cic. de Or. 2, 29, 129; Sen. Q. N. 2, 14, 2: neque necesse est, uti vos auferam, Gell. 2, 29, 9: necesse est semper, ut id … per se significet, Quint. 8, 6, 43.
        4. d. With subj. alone: haec autem oratio … aut nulla sit necesse est, aut omnium irrisione ludatur, Cic. de Or. 1, 12, 50: istum condemnetis necesse est, id. Verr. 2, 2, 18, § 45: vel concidat omne caelum necesse est, id. Tusc. 1, 23, 54: si necesse est aliquid ex se magni boni pariat, Lact. 3, 12, 7.
      2. 2. With habere (class. only with inf.): non habebimus necesse semper concludere, Cic. Part. Or. 13, 47: eo minus habeo necesse scribere, id. Att. 10, 1, 4: Oppio scripsi ne necesse habueris reddere, id. ib. 16, 2, 5: non verbum pro verbo necesse habui reddere, id. Opt. Gen. Or. 5, 14: non necesse habeo omnia pro meo jure agere, Ter. Ad. 1, 1, 26; Quint. 11, 1, 74; Vulg. Matt. 14, 16: necesse habere with abl. (= egere; late Lat.): non necesse habent sani medico, Vulg. Marc. 2, 17.
        In agreement with object of habere: non habet rex sponsalia necesse, Vulg. 1 Reg. 18, 25.
    2. B. Needful, requisite, indispensable, necessary: id quod tibi necesse minime fuit, facetus esse voluisti, Cic. Sull. 7, 22.
  2. II. Form necessum (mostly ante-class.).
    1. A. With subject.-clause: foras necessum est, quicquid habeo, vendere, Plaut. Stich. 1, 3, 66: quod sit necessum scire, Afran. ap. Charis. p. 186 P.: nec tamen haec retineri hamata necessumst, Lucr. 2, 468: externa corpus de parte necessumst tundier, id. 4, 933: necessum est vorsis gladiis depugnarier, Plaut. Cas. 2, 5, 36: necessum est paucis respondere, Liv. 34, 5: num omne id aurum in ludos consumi necessum esset? id. 39, 5: tonsorem capiti non est adhibere necessum, Mart. 6, 57, 3.
    2. B. With dat.: dicas uxorem tibi necessum esse ducere, Plaut. Mil. 4, 3, 25.
    3. C. With subj.: unde anima, atque animi constet natura necessum est, Lucr. 4, 120: quare etiam nativa necessum est confiteare Haec eadem, id. 5, 377.

nĕcessum, v. necesse.