Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

sāno, āvi, ātum, 1, v. a. [sanus], to make sound, to heal, cure, restore to health (freq. and class.; syn.: curo, medeor, medico).

  1. I. Lit.: quam (vomicam) sanare medici non potuerant, Cic. N. D. 3, 28, 70: Ptolemaeum, id. Div. 2, 66, 135; so, aliquem, id. Phil. 2, 39, 101 Orell. N. cr.: oculorum tumor sanatur, id. Tusc. 4, 37, 81: tumores, Plin. 20, 6, 23, § 55: volnera, Cic. Rep. 1, 3, 5; id. Verr. 2, 5, 46, § 121; id. Fin. 4, 24, 66; id. Att. 5, 17, 6; Ov. M. 14, 23 (with mederi); Quint. 5, 13, 3: Philoctetae crura Machaon, Phoenicis lumina Chiron, Prop. 2, 1, 59: dolorem, Cic. Fam. 5, 16, 1: dolores sanat medicina, Prop. 2, 1, 57: nidorem, to correct, remove, Plin. 12, 17, 40, § 81: quod ad sanandum me pertineret, Nep. Att. 21, 5: homo sanatus, Ov. R. Am. 113: corpora vix ferro sanantur, id. ib. 527.
  2. II. Trop., to heal, correct, restore, repair, allay, quiet, etc. (cf.: redintegro, restauro, confirmo): omnes rei publicae partes aegras et labantes sanare et confirmare, Cic. Mil. 25, 68: quae sanari poterunt, quācumque ratione sanabo, id. Cat. 2, 5, 11: consolatio, quae levare dolorem tuum posset, si minus sanare potuisset, id. Fam. 5, 16, 1: voluntates consceleratas, id. Sull. 9, 28; cf. aliquos (opp. ulcisci), id. Cat. 2, 8, 17: valde me momorderunt epistulae tuae de Atticā nostrā, eaedem tamen sanaverunt, id. Att. 13, 12, 1: mentes, Caes. B. C. 1, 35; 2, 30 fin.; cf. mentem, Lucr. 3, 510: cujus causa sanari non potest, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6: id (incommodum) se celeriter majoribus commodis sanaturum, Caes. B. G. 7, 29: domestica mala, Liv. 6, 18: discordiam, id. 2, 34; Vell. 2, 3, 3: curas salutaribus herbis, Tib. 2, 3, 13; Prop. 1, 10, 17: amara vitae, id. 4 (5), 7, 69: scelus, Sen. Herc. Fur. 1261: unius orationis saluberrimā medicinā sanatus, Val. Max. 6, 9, ext. 1: adversarios sanatos cupiunt, Gell. 2, 12, 4.