Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

rustĭca, ae, v. rusticus, I. B. 2.

rustĭcus, a, um, adj. [rus], of or belonging to the country, rural, rustic, country- (very freq. and class.; syn. agrestis; opp. urbanus).

  1. I. Lit.: vita, Varr. R. R. 3, 1, 1; cf.: vita haec rustica, quam tu agrestem vocas, Cic. Rosc. Am. 27, 75: duae vitae hominum, rustica et urbana, id. ib. 17, 48: Romani (opp. urbani), Varr. R. R. 2, praef. § 1; cf. plebes (opp. urbana), Col. praef. § 17; praedia, Cic. Rosc. Am. 15, 42: hortus, Plin. Ep. 2, 17, 15: instrumentum, Phaedr. 4, 4, 24: opus, Ter. Heaut. 1, 1, 90: res, Cic. de Or. 1, 16, 69; 1, 58, 249; Col. praef. § 19 sq.: homo (with agricola), Cic. Rosc. Am. 49, 143; id. N. D. 3, 5, 11: colona, Ov. F. 2, 645; cf. Phidyle, Hor. C. 3, 23, 2: mus (opp. urbanus), id. S. 2, 6, 80; 115: gallinae, heathcocks, Varr. R. R. 3, 9, 16; Col. 8, 2, 1 sq. (cf. infra, B. 2. b.): numina, Ov. M. 1, 192: fistula, id. ib. 8, 191: sedulitas, id. F. 6, 534: regna, id. H. 4, 132: opprobria versibus alternis, Hor. Ep. 2, 1, 146: carcer, Juv. 14, 24.
    1. B. Substt.
      1. 1. ru-stĭcus, i, m., a countryman, rustic, peasant; in plur.: rustici, country people, rustics: urbani fiunt rustici, etc., Plaut. Mere. 4, 3, 15 sq.: omnes urbani, rustici, Cic. Fin. 2, 23, 77; cf. id. Or. 24, 81; semper occant prius quam sarriunt rustici, Plaut. Capt. 3, 5, 5; id. Most. 5, 1, 28; Col. 2, 4, 8; 9, 10 et saep.
        In sing., Ov. M. 2, 699; Hor. Epod. 2, 68; id. Ep. 1, 7, 83; 2, 2, 39; Vulg. Sap. 17, 16.
      2. 2. rustĭca, ae, f.
        1. a. A country girl, Ov. M. 5, 583.
        2. b. (Sc. gallina.) A heath-cock, Mart. 13, 76 (cf. supra, A., and rusticulus, II. B.).
  2. II. Transf., countrylike, rustic, simple, in a good or (more freq.) in a bad sense, i. e. plain, simple, provincial, rough, coarse, gross, awkward, clownish, etc. (in this sense not freq. till after the Aug. period; previously, as in Cic., agrestis was more used): rustica vox et agrestis quosdam delectat, etc. … neque solum rusticam asperitatem, sed etiam peregrinam insolentiam fugere discamus, Cic. de Or. 3, 11, 42; 12, 44: pro bardā et pro rusticā haberi, Plaut. Pers. 2, 1, 2: rusticus inlitteratusque litigator, Quint. 2, 21, 16: manus (with indoctae), id. 1, 11, 16; cf. with indoctus, id. 12, 10, 53; with barbarus, id. 2, 20, 6; (opp. disertus) 7, 1, 43: id vitium sermonis non barbarum esse, sed rusticum, Gell. 13, 6, 2: Germana illuvies, rusticus, hircus, hara suis, etc., a lout, clown, Plaut. Most. 1, 1, 39 Lorenz ad loc.: rusticus es, Corydon, Verg. E. 2, 56: quid coeptum, rustice, rumpis iter? Ov. Am. 3, 6, 88: addidit obscenis convicia rustica dictis, id. M. 14, 522: sive procax aliqua est; capior, quia rustica non est, very prudish, id. Am. 2, 4, 13; cf. id. A. A. 1, 607: nec tamen est, quamvis agros amet illa feraces, Rustica, id. Am. 3, 10, 18.
    In a good sense: mores, Cic. Rosc. Am. 27, 75: veritas, Mart. 10, 72, 11.
    Comp.: simus hoc titulo rusticiore contenti, Sen. Ep. 88, 33.
    Hence, adv.: ru-stĭcē (acc. to II.), in a countrified manner, clownishly, boorishly, awkwardly: loquinon aspere, non vaste, non rustice, Cic. de Or. 3, 12, 45: urgere, id. Off. 3, 9, 39: facere aliquid, id. Att. 12, 36, 2: cum eo vitio loquentes rustice loqui dictitabant, Gell. 13, 6, 2.
    Comp.: rusticius toga defluit, Hor. S. 1, 3, 31.
    Sup. does not occur.