Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

dūrĭtĭa, ae (also rarely dūrĭtĭes, Cels. 3, 24; 6, 18, 6 al.; acc.: duritiem, * Lucr. 4. 268; Cat. 66, 50; Ov. M. 1, 401; 4, 751; id. H. 4, 85 Jahn. N. cr.; abl.: duritie, Plin. Pan. 82, 6; Suet. Ner. 34), f. [durus], hardness.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: saxi, Lucr. 4, 269; cf. Ov. M. 1, 401; and 4, 751: ferri, Cat. 66, 50: adamantina, Plin. 37, 11, 73, § 189: lactis coacti, id. 23, 7, 64, § 126: pellis, Ov. M. 3, 64 sq. et saep.
    2. B. Esp., in medic. lang., induration: praecordiorum, Cels. 3, 24: alvi, Suet. Ner. 34: vulvarum, Plin. 28, 19, 77, § 250 al.
      In the plur., Plin. 23, 4, 40, § 82 sq.; 28, 15, 60, § 212; 25, 5, 22, § 55; 28, 17, 70, § 234 al.
      1. 2. Of wine, hardness, harsh flavor, opp. suavitas, Plin. 14, 7, 9, § 74.
  2. II. Trop.
    1. A. (Acc. to durus, II. A.) A severe mode of life, rigor, austerity: in parsimonia atque in duritia atque industria omnem adolescentiam meam abstinui, agro colendo, etc., Cato ap. Fest. S. V. REPASTINARI, p. 281, 23 Müll.; Plaut. Most. 1, 2, 75; id. Truc. 2, 2, 56; * Caes. B. G. 6, 21, 3; Cic. Tusc. 5, 26, 74; id. Part. 23, 81; Sall. J. 100, 5; Tac. A. 6, 34; Plin. Pan. 82, 6 al.; cf. transf.: qui patientiam et duritiam in Socratico sermone maxime adamārat, Cic. de Or. 3, 17.
      1. 2. Absence of feeling, insensibility: eam animi duritiam, sicut corporis, quod cum uritur non sentit, etc., Cic. Dom. 36, 97; cf. id. ib. 38, 101: duritiā ferrum ut superes adamantaque, Ov. H. 2, 137; so in eccl. Lat. freq. cordis, Vulg. Matt. 19, 8; and duritia alone: populi, id. Deut. 9, 27.
    2. B. (Acc. to durus, II.) Harshness, strictness, rigor: tua duritia antiqua, * Ter. Heaut. 3, 1, 26; Prop. 3, 12, 20 (4, 11, 20 M.).
      Poet.: duritiae mihi non agerere reus, Ov. Tr. 1, 8, 46; cf.: oris, qui depudere didicerat, Sen. Const. Sap. 17.
    3. C. (Acc. to durus, II. B.) Hardness, oppressiveness, severity: duritia lenitasve multarum (legum), Suet. Claud. 14; so, imperii, Tac. H. 1, 23: operum, id. A. 1, 35; cf.: caeli militiaeque, id. ib. 13, 35.