impĕrĭto (inp-), āvi, ātum, 1, v. freq. n. and a. [impero], to command, govern, rule (not freq. till after the Aug. per.; not in Cic. or Cæs.); constr. with acc., dat., or absol.
- (α) With acc.: quod antehac pro jure imperitabam meo, nunc te oro per precem, Plaut. Capt. 2, 1, 47: aequam Rem imperito, Hor. S. 2, 3, 189.
- (β) With dat. (so most freq.): magnis gentibus, Lucr. 3, 1028: magnis legionibus, Hor. S. 1, 6, 4: tu, mihi qui imperitas, aliis servis miser, id. ib. 2, 7, 81; Tib. 2, 3, 34: equis, Hor. C. 1, 15, 25: suo generi, Plin. 10, 21, 24, § 47: quis nemori imperitet, quem tota armenta sequantur, Verg. A. 12, 719: naturam ipsam ceteris imperitantem industria vicerat, Sall. J. 76, 1: alteri populo cum bona pace, Liv. 1, 24, 3.
Pass. impers.: quod superbe avareque crederent imperitatum victis esse, Liv. 21, 1.
- (γ) Absol.: Veleda late imperitabat, Tac. H. 4, 61: quia adductius quam civili bello imperitabat, id. ib. 3, 7: decem imperitabant, Liv. 1, 17: libido imperitandi, Sall. J. 81, 1: qua tempestate Carthaginienses pleraque Africa imperitabant, id. ib. 79, 2 Kritz N. cr.
Pass. impers.: quod mihi quoque exsequendum reor, quanto sit angustius imperitatum, Tac. A. 4, 4 fin.