fīlĭus, ii (voc. filie, Liv. Andr. in Prisc. p. 741 P., dat. plur. FILIBVS, Inscr. Grut. 553, 8; 554, 4, like DIIBVS from deus), m. [root fev-o, to give birth to (fe-o), whence: fecundus, femina, felix, etc., lit., he who is born], a son (syn. plur.: nati, liberi).
- I. Lit.
- A. In gen.: Marci filius, Enn. ap. Cic. Brut. 15, 58 (Ann. v. 306 Vahl.); id. Rep. 2, 19; id. Lael. 1, 3: Venus et remisso filius arcu, i. e. Cupido, Hor. C. 3, 27, 68 et saep.
- B. In partic.: filius familias, or, in one word, filiusfamilias, v. familia.
- II. Transf.
- A. With terra, fortuna, etc.: terrae filius, a son of mother earth, i. e. a man of unknown origin (opp.: nobilis, honesto genere natus): et huic terrae filio nescio cui committere epistolam tantis de rebus non audeo, Cic. Att. 1, 13, 4; id. Fam. 7, 9, 3; Pers. 6, 59; cf.: Saturnum Caeli filium dictum, quod soleamus eos, quorum virtutem miremur aut repentino advenerint, decaelo cecidisse dicere: terrae autem, quos ignotis parentibus natos terrae filios nominemus, Lact. 1, 11: fortunae filius, a child of fortune, fortune’s favorite (Gr. παῖς τῆς Τύχης), Hor. S. 2, 6, 49; called also: gallinae albae filius, Juv. 13, 141: Celtiberiae filius, i. e. an inhabitant of Celtiberia, a Celtiberian, Cat. 37, 18.
- B. Filii, in gen., children: Συνεζευγμένον jungit et diversos sexus, ut cum marem feminamque filios dicimus, Quint. 9, 3, 63; Cic. ad Brut. 1, 12, 2; Gell. 12, 1, 21; cf. sing.: ut condemnaretur filius aut nepos, si pater aut avus deliquisset, Cic. N. D. 3, 38, 90.
- 2. Descendants: natura docet parentes pios, filiorum appellatione omnes, quiex nobis descendunt, contineri: nec enim dulciore nomine possumus nepotes nostros, quam filii, appellare, Dig. 50, 16, 220, § 3.
- C. Of animals, Col. 6, 37, 4.