Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

2. sătus, ūs, m. [1. sero], a sowing, planting (several times in Cic.; elsewhere rare).

  1. I. Lit.: satui semen dederit nemini, Cato, R. R. 5, 3: herbam asperam, credo (sc. exstitisse), avium congestu, non humano satu, Cic. Div. 2, 32, 68: quid ergo vitium ortus, satus, incrementa commemorem? id. Sen. 15, 52.
    1. B. Transf., a begetting, producing; origin, stock, race: a primo satu, quo a procreatoribus nati diliguntur, Cic. Fin. 5, 23, 65; cf.: genitalis, Lucr. 4, 1229: me ut credam ex tuo esse conceptum satu, Att. ap. Non. 174, 12; cf. id. ib. 174, 14: Herculi Jovis satu edito, Cic. Off. 1, 32, 118: ex hominum pecudumve conceptu et satu, id. Div. 1, 42, 93: Caeli satu Terraeque conceptu generati, id. Univ. 11.
  2. * II. Trop., seed: philosophia praeparat animos ad satus accipiendos, Cic. Tusc. 2, 5, 13.

1. sĕro, sēvi, sătum, 3, v. a. [for seso, root sa-; Gr. σάω, σήθω, to sift], to sow, plant (freq. and class.; syn.: planto, semino, consero).

  1. I. Lit., with acc., either of the plant, seed, etc., sown, or of the land cultivated: ubi tempus erit, effodito seritoque recteQuae diligentius seri voles, in calicibus seri oportet, Cato, R. R. 133, 2: serendum viciam, lentem, cicerculam, etc., Varr. R. R. 1, 32, 2: oleam et vitem, Cic. Rep. 3, 9, 16: frumenta, Caes. B. G. 5, 14: ut tantum decumae sit, quantum severis: hoc est, ut quot jugera sint sata, totidem medimna decumae debeantur, Cic. Verr. 2, 3, 47, § 112: agri molliti et oblimati ad serendum, id. N. D. 2, 52, 130: serit arbores, quae alteri saeculo prosint, Caecil. ap. Cic. Tusc. 1, 14, 31; Cic. Sen. 7, 24; 17, 59: nullam sacrā vite prius severis arborem, Hor. C. 1, 18, 1; cf. id. ib. 3, 10, 6: semina, Verg. G. 1, 193: surculos, Auct. ap. Cic. de Or. 2, 69, 278: aliquid in inculto et derelicto solo, Cic. Brut. 4, 16: iste serendus ager, Ov. A. A. 2, 668: sulcos, Tib. 2, 3, 70: vera ratio serendi, Plin. 18, 25, 60, § 224.
    Freq. in part. perf.: multa erant inter eum locum manu sata, Caes. B. C. 3, 44: saepe satas alio vidi traducere messes, Verg. E. 8, 99; id. G. 3, 176.
    Hence, subst.: săta, ōrum, n., standing corn, crops, Verg. E. 3, 82; id. G. 1, 325; id. A. 2, 306; 12, 454; Ov. M. 1, 286; Plin. 16, 25, 39, § 94; Pall. 1, 43.
    Prov.: mihi istic nec seritur nec metitur, i. e. I have no benefit from it, it’s nothing to me, Plaut. Ep. 2, 2, 80.
    1. B. Transf., of persons, to beget, bring forth, produce; only in part. perf. in pass. sense, begotten, sprung forth, born, etc.: Tertullae nollem abortum: tam enim Cassii sunt jam quam Bruti serendi, Cic. Att. 14, 20, 2; id. Leg. 1, 8, 24: non temere nec fortuito sati et creati sumus, id. Tusc. 1, 49, 118; cf. id. ib. 1, 25, 60; id. Univ. 12, 35: hic satus ad pacem, Prop. 3, 9, 19.
      With ex: ex Tantalo ortus Pelops, ex Pelope autem satus Atreus, Poët. ap. Quint. 9, 3, 57.
      With de: Ilia cum Lauso de Numitore sati, Ov. F. 4, 54.
      With ab: largo satos Curetas ab imbri, Ov. M. 4, 282.
      With simple abl. (so most freq.): Camertem Magnanimo Volscente satum, Verg. A. 10, 562: sole satus Phaëthon, Ov. M. 1, 751: sata Tiresiā Manto, id. ib. 6, 157 et saep.: sate sanguine divum, sprung from, Verg. A. 6, 125: non sanguine humano sed stirpe divinā satum se esse, Liv. 38, 58, 7: o sate gente deum, Verg. A. 8, 36: matre satos unā, Ov. M. 5, 141; so, matre, id. F. 3, 799; Nereide, id. M. 12, 93; cf.: Bacchum vocant satumque iterum solumque bimatrem, id. ib. 4, 12.
      Hence, satus (sata) aliquo, for a son (or daughter) of any one: satus Anchisa, i. e. Æneas, Verg. A. 5, 244; 5, 424; 6, 331; 7, 152: Hammone satus, i. e. Iarbas, id. ib. 4, 198: satae Peliā, Ov. M. 7, 322: sati Curibus, sprung from, natives of Cures, id. ib. 14, 778.
  2. II. Trop., to sow the seeds of any thing, to found, establish, to scatter, disseminate, propagate, produce, to cause, occasion, excite, etc.: leges, instituta, rem publicam, Cic. Tusc. 1, 14, 31: diuturnam rem publicam, to found, establish, id. Rep. 2, 3, 5: mores, id. Leg. 1, 6, 20: aere vulnera vasta serebant, scattered, Lucr. 5, 1290; so, vulnera pugnantis tergo, Sil. 5, 235: lites, Plaut. Poen. 3, 2, 10: negotium, id. Most. 5, 1, 51; cf.: (Hamilcar) Romanum sevit puerili in pectore bellum, Sil. 1, 80: civiles discordias, Liv. 3, 40, 10: causam discordiarum, Suet. Calig. 26: crimina in senatum apud infimae plebis homines, Liv. 24, 23 fin.: invidiam in alios, Tac. H. 2, 86: rumores, Verg. A. 12, 228; Curt. 8, 9, 1: opinionem, Just. 8, 3, 8: sibi causas sollicitudinum, Sen. Ep. 104, 12.