Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. (part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.

  1. I. Lit.
    1. A. In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45: dextram ad statuam, Cic. Att. 16, 15: alicui manus, Sen. Clem. 1, 25: bracchia, Ov. M. 10, 58: manus, id. ib. 8, 107: jubet intendi bracchia velis, Verg. A. 5, 829: intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela, id. ib. 3, 683: nervos aut remittere, Plin. 26, 10, 62, § 96: cutem, id. 8, 35, 53, § 125: jamque manus Colchis crinemque intenderat astris, Val. Fl. 8, 68.
    2. B. To bend a bow, etc.: ballistam in aliquem, Plaut. Bacch. 4, 4, 58: arcum, Verg. A. 8, 704: intentus est arcus in me unum, Cic. Sest. 7, 15.
    3. C. To aim or direct at a thing: tela in patriam, Cic. Prov. Cons. 9: tela intenta jugulis civitatis, id. Pis. 2: sagittam, Verg. A. 9, 590: telum in jugulum, Plin. Ep. 3, 9.
    4. D. To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing: tabernacula carbaseis intenta velis, pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80: sella intenta loris, Quint. 6, 3, 25: stuppea vincula collo Intendunt, Verg. A. 2, 237: duro intendere bracchia tergo, i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403: locum sertis, encircled, surrounded, id. ib. 4, 506: vela secundi Intendunt Zephyri, swell, fill, id. ib. 5, 33: intendentibus tenebris, spreading, Liv. 1, 57, 8.
  2. II. Trop.
    1. A. To strain or stretch towards, to extend: aciem acrem in omnes partes intendit, turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38: aciem longius, id. Ac. 2, 25, 80: quo intendisset oculos, whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70: aures ad verba, Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17: numeros intendere nervis, Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.: strepitum fidis intendisse Latinae, Pers. 6, 4.
    2. B. Esp.
      1. 1. To direct towards any thing, to turn or bend in any direction: digna est res ubi tu nervos intendas tuos, Ter. Eun. 2, 3, 20: intendenda in senem est fallacia, id. Heaut. 3, 2, 2: ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat, Cic. Mur. 9: iter, to direct one’s course: ad explorandum quonam hostes iter intendissent, Liv. 31, 33, 6: a porta ad praetorem iter intendit, id. 36, 21: coeptum iter in Italiam, id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.
        Absol.: quo nunc primum intendam, whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.
      2. 2. Intendere animum, to direct one’s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6: parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc., id. Ac. 2, 15, 46: quo animum intendat, facile perspicio, id. Verr. 1, 3; Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum, Cic. Phil. 11, 9: oculi mentesque ad pugnam intentae, Caes. B. G. 3, 26: in ea re omnium nostrorum intentis animis, id. ib. 3, 22: intendere animum in regnum Adherbalis, Sall. J. 20, 1: ad bellum animum intendit, id. ib. 43, 2: animum studiis et rebus honestis, Hor. Ep. 1, 2, 36: considerationem in aliquam rem, Cic. Inv. 2, 33: omnes cogitationes ad aliquid, Liv. 40, 5: omnium eo curae sunt intentae, Liv. 9, 31; id. 25, 9: ad scribendum animum, oculos, manum, Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3: eruditionem tuam, Plin. Ep. 7, 27, 14.
      3. 3. Hence, intendere alone, to urge on, incite: intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones, Liv. 24, 37: aliquem ad custodiae curam, id. 21, 49: vis omnis intendenda rebus, Quint. 10, 7, 21.
      4. 4. To enlarge, spread, extend, magnify: intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes, Tac. A. 2, 38: amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa, exaggerated, id. ib. 2, 57; 4, 11: gloriam, id. ib. 4, 26; 12, 35: tormentum, Cels. 4, 15 init.
    3. C. Absol., to turn one’s attention to, exert one’s self for, to purpose, endeavor, intend: pergin, sceleste, intendere hanc arguere? Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix: quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere, Cic. de Or. 2, 42: quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest, Sall. J. 25, 10: quocumque intenderat, id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1; 102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant, Quint. 10, 1, 45: ad nuptias, Just. 13, 6.
          1. (β) With inf.: quo ire intenderant, Sall. J. 107, 7: altum petere intendit, Liv. 36, 44.
    4. D. Intendere se, to exert one’s self, prepare for any thing: se ad firmitatem, Cic. Tusc. 2, 23: se in rem, Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.
    5. E. Intendere animo, to purpose in one’s mind, to intend: si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset, Cic. Phil. 10, 4, 9.
  3. F. To maintain, assert: eam sese intendit esse, Ter. Eun. 3, 3, 19.
    Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court: quo modo nunc intendit, Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6.
  4. G. To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with: alicui actionem perduellionis, Cic. Mil. 14: alicui litem, id. de Or. 1, 10: periculum in omnes, id. Rosc. Am. 3: crimen in aliquem, Liv. 9, 26: injuriarum formulam, Suet. Vit. 7: probra et minas alicui, Tac. A. 3, 36: metum intendere, id. ib. 1, 28.
  5. H. Intendere in se, to contemplate one’s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.
  1. I. Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.
  2. K. In rhet., to premise, to state as the proposition of a syllogism, Quint. 5, 14, 10.
  3. L. In gram., to make long, to use (a syllable) as long: primam syllabam intendit, tertiam corripuit, Gell. 13, 22. 18.
    Hence, P. a. in two forms.
      1. 1. inten-tus, a, um.
    1. A. On the stretch, strained, bent: arcus, Cic. Sen. 10, 37; Plin. 8, 8, 8, § 26.
    2. B. Attentive to, intent upon, waiting for something.
          1. (α) With dat.: quem pueri intenti ludo exercent, Verg. A. 7, 380: intentus recipiendo exercitui esse, Liv. 10, 42, 1.
          2. (β) With abl.: aliquo negotio intentus, Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.
    3. C. Absol., eager, intent: at Romani domi militiaeque intenti festinare, Sall. C. 6, 5: senatus nihil sane intentus, id. ib. 16, 5: intenti exspectant signum, Verg. A. 5, 137: intenti ora tenebant, id. ib. 2, 1: totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari, Cic. Fl. 11: intentaque tuis precibus se praebuit aure, Tib. 4, 1, 132.
      Comp.: intentiore custodia aliquem asservare, Liv. 39, 19.
      Sup.: cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset, Liv. 29, 35: intentissima cura aliquid consequi, Quint. 10, 1, 111: haec omnia intentissima cura acta, Liv. 25, 22, 4.
    4. D. Strict: intentum et magnis delictis inexorabilem scias, Tac. A. 12, 42: intentius delectum habere, Liv. 8, 17: intentiorem fore disciplinam, Tac. A. 12, 42.
    5. E. Raised: intento alimentorum pretio, Tac. H. 1, 89.
  4. F. Of speech and style, vigorous, nervous: sermo, Cic. de Or. 1, 60, 255: pars orationis, id. ib. 2, 52, 211.
    Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently: pronuntiare, Plin. Ep. 5, 19: audire, Quint. 2, 2, 13.
    Comp. (cf. intense): cum delectus intentius haberetur, Liv. 8, 17: et quo intentius custodiae serventur, id. 25, 30, 5: apparare proelium, id. 8, 1: se excusare, Tac. A. 3, 35: premere obsessos, id. ib. 15, 13: adesse alicui rei, id. ib. 11, 11.
    Sup.: exspectans intentissime, Lampr. Elag. 14.
      1. 2. intensus, a, um.
    1. A. Stretched, tightened, tight: per intensos funes ire, Sen. de Ira, 2, 13.
    2. B. Violent: intensior impetus, Sen. Ira, 2, 35: virtus in mediocribus modice intensior, Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.
    3. C. Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.
      Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.: intensissime, Aug. Mor. Eccl. 19.