Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

ăpo (or ăpio, Isid. Orig. 19, 30), ĕre, v. a. [cf.: ἅπτω, apiscor, apex].

  1. I.
    1. A. To fasten, attach, join, bind, tie to (syn.: ligo, adligo, jungo, conjungo, recto): comprehendere antiqui vinculo apere dicebant, Paul. ex Fest. s. v. apex, p. 18 Müll.; cf. apex; used only in part. perf. pass. aptus (the P. a. v. infra): uteri terrae radicibus apti, fastened to the earth, Lucr. 5, 808 (Lachm., terram and apti = adepti): bracchia validis ex apta lacertis, united with the strong shoulders, id. 4, 829: gladium e lacunari setā equinā aptum demitti jussit, Cic. Tusc. 5, 21, 62: linguam vinclis de pectore imo aptis moveri, Gell. 1, 15.
    2. B. Trop.: ex aliquā re (like pendere ex aliquā re), depending upon, arising from (so only in Cic.): rerum causae aliae ex aliis aptae et necessitate nexae, Cic. Tusc. 5, 25, 70: honestum, ex quo aptum est officium, id. Off. 1, 18, 60; id. Fin. 2, 14, 47: ex quā re (sc. virtute) una vita omnis apta sit, id. Ac. 2, 10, 31: causa ex aeternis causis apta, id. Fat. 15, 34: cui viro ex se apta sunt omnia, etc., id. Tusc. 5, 12, 36 (as transl. of Plat. Menex. p. 302: Ὅτῳ γὰρ ἀνδρὶ εἰς ἑαυτὸν ἀνήρτηται πάντα, etc.); cf. id. Fam. 5, 13.
      Once also with pendere: non ex verbis aptum pendere jus, Cic. Caecin. 18.
      Also without ex: vitā modicā et aptā virtute perfrui, Cic. Leg. 1, 21, 56: rudentibus apta fortuna, id. Tusc. 5, 14, 40.
  2. II.
    1. A. Joined, bound, or tied together, connected: aptum conexum et colligatum significat, Non. p. 234, 32 (so most freq. in Lucr.): conjugio corporis atque animae consistimus uniter apti, Lucr. 3, 846; 5, 555; 5, 558: genusvalidis aptum per viscera nervis, bound together by the strong band of the sinews, id. 5, 928: quae memorare queam inter se singlariter apta, id. 6, 1067 al.: facilius est apta dissolvere quam dissipata conectere, Cic. Or. 71, 235: quā ex conjunctione caelum ita aptum est, ut, etc., id. Tim. 5: qui tam certos caeli motus, tamque omnia inter se conexa et apta viderit, id. N. D. 2, 38, 97; Gell. 6, 2.
    2. B. Trop.: omnia inter se apta et conexa, Cic. Fin. 4, 19, 53: apta inter se et cohaerentia, id. N. D 3, 1, 4: efficiatur aptum illud, quod fuerit antea diffiuens ac solutum, id. Or. 70, 233.
      Poet., with abl., endowed, furnished, or ornamented with something: fides alma, apta pinnis, furnished with wings, winged, Enn. ap. Cic. Off. 3, 29, 105: stellis fulgentibus apta caeli domus, the abode of heaven studded with glittering stars, Lucr. 6, 357 (cf. id. 5, 1205: stellis micantibus aethera fixum); imitated by Verg.: caelum stellis fulgentibus aptum, Verg. A. 11, 202, and: axis stellis ardentibus aptus, id. ib. 4, 482: veste signis ingentibus aptā, Lucr. 5, 1428: magis apta figura, id. 2, 814: lucus opacus teneris fruticibus aptus, Varr. ap. Non. p. 235, 9: Tyrio prodeat apta sinu, Tib. 1, 9, 70.
      Hence,
  3. III. aptus, a, um, P. a., pr., fitted to something; hence, suited, suitable, proper, apposite, fit, appropriate, adapted, conformable to (cf. accommodatus and appositus, 2.).
    1. A. In gen.: aptus is, qui convenienter alicui junctus est, Paul. ex Fest. s. v. apex, p. 18 Müll. (so most freq. after the Cic. per.); constr. with ad or dat.; of persons always with dat.
          1. (α) With ad: ossa habent commissuras ad stabilitatem aptas, Cic. N. D. 2, 55, 139: in pulmonibus inest raritas quaedam ad hauriendum spiritum aptissima, id. ib. 2, 55, 136: locus ad insidias aptior, id. Mil. 20: calcei habiles et apti ad pedem, id. de Or. 1, 54, 231: castra ad bellum ducendum aptissima, Caes. B. C. 2, 37; so Vulg. 1 Par. 7, 40; ib. 2 Par. 26, 13: aptum ad proelium, ib. 1 Reg. 14, 52: fornices in muro erant apti ad excurrendum, Liv. 36, 23, 3 al.
          2. (β) With dat.: non omnia rebus sunt omnibus apta, Lucr. 6, 961: aliis alias animantibus aptas Res, id. 6, 773: initia apta et accommodata naturae, Cic. Fin. 4, 17, 46: quod verum, simplex sincerumque sit, id esse naturae hominis aptissimum, id. Off. 1, 4, 13: haec genera dicendi aptiora sunt adulescentibus, id. Brut. 95, 223; so id. ib. 62, 326; id. Tusc. 1, 36, 87; id. Or. 22, 1 al.: quod aetati tuae esset aptissimum, id. Off. 1, 2, 4; so Nep. Att. 16, 1: apta dies sacrificio, Liv. 1, 45: venti aptiores Romanae quam suae classi, id. 25, 37 al.: notavi portus puppibus aptos, Ov. M. 3, 596; 4, 160: armis apta magis tellus, Prop. 4, 22, 19: aptum equis Argos, Hor. C. 1, 7, 9: apta vinculo conjugali, Vulg. Ruth, 1, 12; ib. Luc. 9, 62: aptus amicis, Hor. S. 2, 5, 43 et saep.
            Other constrr.:
          3. (γ) With in (cf. Rudd. II. p. 96, n. 60): in quod (genus pugnae) minime apti sunt, Liv. 38, 21: formas deus aptus in omnes, apt for, easily changed into, Ov. M. 14, 765: in ceteros apta usus, Vulg. Deut. 20, 20: vasa apta in interitum, ib. Rom. 9, 22.
          4. (δ) With qui (cf. Zumpt, § 568): nulla videbatur aptior persona, quae de illā aetate loqueretur, Cic. Am. 1, 4: est mihi, quae lanas molliat, apta manus, Ov. H. 3, 70.
            (ε) Poet., with inf: (Circe) apta cantu veteres mutare figuras, Tib. 4, 1, 63: aetas mollis et apta regi, Ov. A. A. 1, 10.
            Esp. freq., (ζ) Absol., Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 235, 16: amor, Prop. 4, 22, 42: saltus, Ov. M. 2, 498: ars, Tib. 1, 7, 60: apta oscula, Tib. 1, 4, 54; Ov. H. 15, 132: lar aptus, an extensive, satisfying possession, Hor. C. 1, 12, 43.
            So in prose: aptus exercitus, an army good in fight, ready for battle, Liv. 10, 25: tempus aptum, the right time, id. 35, 19; so Vulg. Eccli. 20, 6 al.
    2. B. Esp., in rhet., of the fitness, appropriateness of discourse: quid aptum sit, hoc est quid maxime decens in oratione, Cic. de Or. 3, 55, 210; so apta oratio, which has the appropriate rhet. fulness and periodic rounding: numerosa et apta oratio, id. Or. 50, 168; cf. id. ib. 50, 70; so id. Brut. 17, 68: Thucydides verbis aptus et pressus, exact and brief in expression, id. de Or. 2, 13, 56.
      Hence, aptē, adv., closely, fitly, suitably, nicely, rightly.
  1. I. Lit.
    1. A. Absol.: atque ita apte cohaeret (mundi corpus), ut etc., Cic. Tim. 5: altera est nexa cum superiore et inde apteque pendens, id. ap. Non. p. 235, 18: capiti apte reponere, Liv. 1, 34, 8.
    2. B. With ad: apte convenire ad pedem, Cic. Fin. 3, 14, 46.
      Sup.,
    3. C. With inter: ut inter se quam aptissime cohaereant extrema (verba) cum primis etc., Cic. Or. 44, 149.
  2. II. Trop., fitly, suitably, properly, duly, rightly.
    1. A. Absol.: facile judicabimus, quid eorum apte fiat, Cic. Off. 1, 41, 146: quod est oratoris proprium, apte, distincte, ornate dicere, id. ib. 1, 1, 2: apte et quiete ferre, id. ib. 4, 17, 38: non equite apte locato, Liv. 4, 37, 8: Qui doceant, apte quid tibi possit emi, Ov. Am. 1, 8, 88: nec aliter imperium apte regi potest, Curt. 8, 8, 13: floribus compositis apte et utiliter, Plin. 11, 16, 16, § 46.
      Comp.: qualia aptius suis referentur locis, Plin. 2, 62, 62, § 153: Aptius haec puero, quam tibi, dona dabis, Mart. 13, 26.
    2. B. With dat.: si quid exierit numeris aptius, Quint. 10, 12, 26.
      Sup.: seruntur Parilibus tamen aptissime, Plin. 19, 3, 24, § 69.
    3. C. With ad: (ut) ad rerum dignitatem apte et quasi decore (loquamur), Cic. de Or. 1, 32, 144: spolia ducis hostium caesi suspensa fabricato ad id apte ferculo gerens, Liv. 1, 10, 5.

aptē, adv., v. apo, P. a. fin.