Lewis & Short

ūnĭversus, a, um (poet. contr., unvorsum, Lucr. 4, 262; plur. OINVORSEI, S. C. Bacch.), adj. [unus-verto, turned into one, combined into one whole],

  1. I. all together, all taken collectively, whole, entire, collective, general, universal (opp. singuli).
          1. (α) Sing.: universa provincia, Cic. Verr. 2, 2, 69, § 168: terra, id. Rep. 1, 17, 26: familia, id. Caecin. 20, 58: mare, id. Fin. 2, 34, 112; 4, 2, 3: universum mundum complecti, id. N. D. 1, 43, 120: Gallia, Hirt. B. G. 8, 39, 2: triduum, three days together, Ter. Eun. 2, 1, 18: vita, Cic. Rosc. Com. 15, 44: odium tantum ac tam universum, id. Pis. 27, 65: confusa atque universa defensio, id. Sest. 2, 5: universa et propria oratoris vis, id. de Or. 1, 15, 64: de universā philosophiā, id. Tusc. 3, 3, 6: bellum, Liv. 7, 11, 1: dimicatio, a general engagement, id. 22, 32, 2; so, pugna, id. 27, 12, 9.
            Strengthened by totus: lupus Gregem universum voluit totum avortere, Plaut. Trin. 1, 2, 134.
          2. (β) Plur.: de universis generibus rerum dicere, Cic. de Or. 2, 17, 71: ex iis rebus universis eloquentia constat, quibus in singulis elaborare permagnum est, id. ib. 1, 5, 19: ut eadem sit utilitas uniuscujusque et universorum, id. Off. 3, 6, 26: quae (virtus) etiam populos universos tueri soleat, id. Lael. 14, 50: in illum universi tela coniciunt, Caes. B. G. 5, 44; 4, 26; 7, 17: qui (Democritus) ita sit ausus ordiri: haec loquor de universis. Nihil excipit, de quo non profiteatur: quid enim esse potest extra universa? Cic. Ac. 2, 23, 73.
            Strengthened by omnes: id genus hominum omnibus Universis est adversum, Plaut. Trin. 4, 3, 40: talibus dictis universi omnes assensere, App. M. 7, p. 189.
  2. II. Substt.
    1. A. ūnĭversi, ōrum, m., the whole body of citizens, all men together: cum crudelitate unius oppressi essent universi, Cic. Rep. 3, 31, 43: et earum urbium separatim ab universis singulos diligunt (di), id. N. D. 2, 66, 165: si universi videre optimum et in eo consentire possent, nihil opus esset pluribus, id. Rep. 1, 34, 52; Suet. Galb. 10.
    2. B. ūnĭversum, i, n., the whole world, the universe: tum censet imagines divinitate praeditas inesse in universitate rerum: tum principia mentis, quae sunt in eodem universo, deos esse dicit, Cic. N. D. 1, 43, 120: genitor universi, Col. 3, 10, 10.
      1. 2. Adverb.: in universum, as a whole, in general, generally (not in Cic. or Cæs.): non nominatim, sed in universum, Liv. 9, 26, 8: terra etsi aliquando specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda, Tac. G. 5; so id. ib. 6; Plin. 6, 17, 19, § 50.
        Hence, adv.: ūnĭversē, in general, generally (cf.: omnmo, generatim, communiter): singillatim potius quam generatim atque universe loqui, Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143: cetera universe mandavi: illud proprie, ne pateretur prorogari nobis provincias, id. Att. 5, 2, 1; App. Dogm. Plat. 3, p. 268.